جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «ئیبراهیم ئەحمەد»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
(پەڕەی دروست کرد بە «ئیبراهیم ئەحمەد لە1914.03.06 لەبنەماڵەیەکی ناسراوی شاری سلێمانی لەدایکبووه، رەمزی فەت...»ەوە)
 
 
(٨ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
ئیبراهیم ئەحمەد لە1914.03.06 لەبنەماڵەیەکی ناسراوی شاری سلێمانی لەدایکبووه، رەمزی فەتاح کەئەفسەرێکی کورد بووەمامی مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد بووەو کاریگەری زۆری لەسەر رۆشنبیری بوونی برازاکەی هەبوو، هەربۆیەزوو رەوانەی قوتابخانەی دەکات.


ئەم کاریگەرییەی مامی تا قۆناغەکانی دواناوەندی خوێندنی ئیبراهیم نووسەر هەربەردەوام بوو، لەساڵی 1937 لەشاری بەغدای پایتەختی وڵاتی ئێراق کۆلیژی یاسا تەواودەکات.
[[پەڕگە:134751.jpg|وێنۆک]]
ئیبراھیم ئەحمەد فەتاح ناسراو بە بلە (٦ی ئازاری ١٩١٤ – ٨ی نیسانی ٢٠٠٠) ڕووناکبیر و نووسەر و خەباتکاری ڕامیاری خەڵکی '''[[سلێمانی]]''' و باشووری کوردستان بووە.  


ئیبراهیم ئەحمەد لەتەک نووسین کاری رامیاری کردووەو لەبەشداری چالاکی لەشۆڕشی ئەیلوولی کوردستانی باشوور بەسەرۆکایەتی مەلا مستەفای بارزانی کردووه.
لە ڕۆژنامەکانی ژیان، خەبات، کوردستان کاری نووسینی کردووە.  


هەر زوو مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد لەشاری سلێمانی گوێبیستی سروود و هۆنراوەی نیشتمانپەروەران و هەواڵی شۆڕشی شێخ مەحمودی نەمر بووه، هەروەها بۆردومانی شاری سلێمانی لەلایەن فڕۆکەکانی ئینگلیزەوەکاریتێکردووه، جگەلەو هەلوومەرجەتایبەتییەی ئەوکاتەی سلێمانی، (مامەڕەمزی)یشی رێبەرایەتی کردووەبۆ ئاشناکردنی بەخەباتی رزگاریی و نەتەوایەتیی. لەساڵانی سییەکاندا و لەگەڵ کۆمەڵێک خوێندکاری کوردی لەبەغدا گروپێکی پێکهێناوەبەناوی (لاوانی کورد) و گۆڤارێکیشی بەناوی (دیاری لاوان) بڵاوکردۆتەوه.
لە ساڵانی ٣٠یەوە ھاوکات لەگەڵ خوێندن، تێکۆشانی ڕامیاری دەستپێکردووە.  


مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد بەدامەزرێنەری و لێپرسراوی (ژک) لەکوردستانی باشوور دەناسرێت، کەسەر بەمەڵبەندی کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستانی رۆژهەڵات بووه، کەسەروەری دامەزراندنی کۆماری کوردستان (مەهاباد 1946)ی هەیه، لەگەڵ هەڤاڵەکانیدا توانیبووی لەزۆر ناوچەی کوردستان لق بۆ (ژک) و پاشان بۆ (حدک) بکاتەوه.
بە جۆرێک دامەزرێنەی پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق بووە.  


پاش رووخانی کۆماری مەهاباد لەساڵی 1947دا ئیبراهیم ئەحمەد و لقی (ژک) لەپاش کۆبونەوەیەک بڕیاریاندا بچنەناو پارتی دیموکراتی کوردستان، مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد بەسەرۆکی لقی سلێمانی پارتی دیموکراتی کوردستان هەڵبژێرا.
لەبەر ھەلومەرجی تایبەتی ئەو کات ڕەوانەی ھەندران دەبێت و تا دوایی ڕۆژی تەمەنی لە شاری لەندەن دەمێنێتەوە.


لەساڵی 1948 پاش ئەوەی دەسەڵاتداری ئەو کاتەی ئێراق بەربووەگیانی شۆڕشگێڕانی کورد و پارتی دیمکراتی کوردستان، ئیبراهیم ئەحمەد بۆ ماوەی ساڵ و نیوێک بەندکرا. ئەو کاتەی ئازادکرا تا هەڵگیرسانی شۆڕشی 14ی تەمموزی ساڵی 1958ی ئێراق رێگایی خەباتی نهێنی گرتەبەر.
'''ژیان'''[[پەڕگە:001478.jpg|وێنۆک|ڕاست]]


لەشوباتی ساڵی 1951 لەمیانەی کۆنگرەی دووەمی پارتی لەشاری بەغدا بەکۆی دەنگ کۆنگرەی پارتی ئیبراهیم ئەحمەدی بەسکرتیری گشتی پارتی هەڵبژارد. هەر لەمیانەی هەمان کۆنگرەدا لەسەر پێشنیازی ئەو ناوی (پدک) گۆڕا بۆ پارتی دیموکراتی کوردستان-ئێراق.
ئیبراھیم ئەحمەد لە ڕۆژی ٦ی مانگی ٣ی ساڵی ١٩١٤، لەبنەماڵەیەکی ناسراوی شاری سلێمانی لە‌دایکبووە.  


لەسەر کار و چالاکی رامیاری لەهاوینی ساڵی 1951 لەسلێمانییەوەبۆ کەرکووک گوێزرایەوه.
'''[[ڕەمزی فەتاح]]''' کە ئەفسەرێکی کورد بووە، مامی بووە و کاریگەری زۆری لەسەر ڕۆشنبیر بوونی برازاکەی ھەبوو، ھەر بۆیە زوو ڕەوانەی قوتابخانەی دەکات.  


لەساڵی 1953 کۆنگرەی سێیەمی پارتی دیموکراتی کوردستان بەڕێبەرایەتی ئێبراهیم ئەحمەد کرا و لەم کۆنگرەیەدا دامەزراندنی یەکێیتی ئافرەتان و لاوان و قوتابیان پەسەندکرا.
ئەم کاریگەرییەی مامی، تا قۆناغەکانی دواناوەندی خوێندنی ئیبراھیم ھەر بەردەوام بوو.  


لەساڵی 1961 ئیبراهیم ئەحمەد وەک سکرتێری پارتی دیموکراتی کوردستان و و سەرنووسەری رۆژنامەی خەبات کاری دەکرد، پێش داخستنی رۆژنامەی خەبات و هەڵگرتنی مۆڵەتی پارتی لەکۆتایی ساڵی 1961 ناچاربوو شاری بەغدا بەجێبهێڵێت و خۆی بشارێتەوه.
لە ساڵی ١٩٢٢ لە قوتابخانەی نموونەی سەعادەت لە سلێمانی دەستی بەخوێندن کردووە.  


لەگەڵ هەڵگیرسانی شۆڕشی ئەیلوول رویکردۆتەشاخ و لەڕووی رامیارییەوەشۆڕشەکەی بەڕێوەبردووه. لەساڵی 1964 تا ساڵی 1971 سکرتێری باڵی نووسینەگەی رامیاری پارتی دیموکراتی کوردستان بووه، پاش هەرەسی شۆڕشەکەڕوودەکات هەندەران و زۆربەی ژیانی لەشاری لەندەنی پایتەختی بەریتانیا گوزەراندووه.
لە ساڵی ١٩٢٣ گواستوویەتییەوە قۆتابخانەی لەتیفیە ئینجا چووەتە سەرەتایی یەکەم.  


'''ژیانی وێژەییی و رۆژنامەوانی'''
پاشان لە ساڵی ١٩٣٢ لە قوتابخانەی ناوەندی سلێمانی بووە بەقوتابی.


ئیبراهیم ئەحمەد هەر لەسەرەتای ژیانییەوەدەستی داوەتەکاری نووسین و رۆژنامەوانی، هەربۆیەلەتەمەنی 18 ساڵیدا لەرۆژنامەی (ژیان) کاریکردووەو نۆبەری نووسینەکانی لەوێ بڵاوکردۆتەوه.  
بەھۆی دەست کورتی ماڵی باوکییەوە مامی گرتوویەتییە خۆی و بردوویەتییە بەغدا.  


لەبەر شارەزایی نووسین حاجی تۆفیق (پیرەمێرد)ی شاعیر و خاوەنی رۆژنامەی ژیان لەنووسێنێکدا ستایشی ئیبراهیم ئەحمەدەکات و دەڵێت: "ژیان چاوەڕێی ئەم کوردییەڕەوانەیه، پیرەمێردیش بەهیوای نەوجەوانانە."
لە ساڵانی ١٩٣٤ – ١٩٣٧ لە شاری بەغداد کۆلێژی ماف (حوقووق) تەواو دەکات و دەبێتە پارێزەر.  


کاتیکێش خوێندن تەواو دەکات، دیسان پیرەمێرد باسی دەکات و دەڵێت: "لەخوێندەوارەهەڵبژێردراوەکانمان ئیبراهیم ئەحمەد کەکۆلێژی مافی تەواوکردووه.. هتد."
ماوەیەک خەریکی کاری پارێزەری دەبێت تا ساڵی ١٩٤٢ کاری دادوەری پێ دەسپێردرێ کارەکەی لە '''[[هه‌ولێر]]''' و '''[[هەڵەبجە]]''' بە مووچەخۆری دەباتە سەر.


لەساڵی 1939 بۆ ساڵی 1949 لەگەڵ مامۆستا عەلائەدین سەجادی گۆڤاری (گەلاوێژ) دەردەکەن، هەربۆیەناچار دەبێت لەساڵی 1944 دەست لەکاری میریی هەڵبگرێت.
'''ژیانی ڕامیاری'''


پاش سەرکەوتنی شۆڕشی 14ی تەمموزی 1958 مۆڵەتی بڵاوکردنەوەی چەند ژمارەیەکی گۆڤاری رزگاری پێبەخشرا و هاوکاتیش بەرپرسیارێتی رۆژنامەی (خەبات)یش دەکرد.
ئیبراھیم ئەحمەد ھاوکات لەگەڵ نووسین، کاری ڕامیاری کردووە و چالاکی و بەشداری لە شۆڕشی ئەیلوول  کردووە.  


ئیبراهیم ئەحمەد بێجگەلەو رۆژنامانەش خاوەنی رۆژنامەی (کوردستان)یش بوو، کەجەلال تاڵەبانی زاوای سەرنووسەری بووه. بەهۆی بڵاوکردنەوەی وتارێکی بەڕووی دەسەڵاتدارانی ئێراقدا، خەبات و کوردستان لەساڵی 1961 داخران و فەرمانی زیندانیکردنیش بۆ ئیبراهیم ئەحمەد دەرچوو.
ھەر زوو، ئیبراھیم ئە‌حمەد لەشاری سلێمانی گوێبیستی سروود و ھۆنراوەی نیشتمانپەروەران و ھەواڵی شۆڕشگێڕ، شێخ مەحموود بووە.  


لەگۆڕەپانی وێژەشدا ئیبراهیم ئەحمەدی نووسەر و پارێزەر چەندین کاری بەنرخی نووسیوە، ئەویش بەچەند شاکارێکی بەنرخ وەک (ژانی گەل، کوێرەوەری، دوا تیری کەوان و هتد).
ھەروەھا بۆردومانی شاری سلێمانی لەلایەن فڕۆکەکانی ئینگلیزەوە کاریتێکردووە. جگە لەوە ھەلوومەرجە تایبەتیی ئەوکاتەی سلێمانی، «مامە ڕەمزیشی» ڕێنوێنی کردووە بۆ ئاشناکردنی بە خەباتی ڕزگاریی و نەتەوایەتی.  


نامێلکەی (الاکراد و العرب)یش کەلەساڵی 1937 بەعەرەبی نووسیوێتی هەوڵێک بووەبۆ رێکخستنی پەیوەندیی نێوان کورد و عەرەب لەوڵاتی ئێراقدا.
لە ساڵانی سییەکاندا و لەگەڵ کۆمەڵێک خوێندکاری کوردی لەبەغدا گرووپێکی پێکھێناوە بەناوی «لاوانی کورد» و گۆڤارێکیشی بەناوی «دیاری لاوان» بڵاوکردووەتەوە.


ئیبراهیم ئەحمەد لەتەمەنی 86 ساڵییدا لەکاژمێر 5ی ئێوارەی 2000.04.08 لەشاری لەندەن کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی گوێزرایەوەبۆ شاری سلێمانی و هەر لەو شارەش نێژرا.
[[پەڕگە:143427.jpg|وێنۆک|چەپ]]
ئیبراھیم ئەحمەد بەدامەزرێنەر و لێپرسراوی کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان (ژ. ک) لە باشووری کوردستان دەناسرێت، کە سەربە مەڵبەندی کۆمەڵەی ژیانەوەی ڕۆژھەڵاتی کوردستان بووە.
 
کە سەروەری دامەزراندنی کۆماری کوردستان لە '''[[مەھاباد]]''' (مەھاباد ١٩٤٦)ی ھەیە لەگەڵ ھەڤاڵەکانیدا توانیبووی لەزۆر ناوچەی کوردستان لق بۆ کۆمەڵەی ژ - ک و پاشان بۆ حدک بکاتەوە.
 
پاش ڕووخانی کۆماری کوردستان لە مەھاباد لە ساڵی ١٩٤٧دا، ئیبراھیم ئەحمەد و لقی ژ - ک، لەپاش کۆبوونەوەیەک بڕیاریاندا بچنەناو پارتی دیموکراتی کوردستان.
 
ئیبراھیم ئەحمەد بە سەرۆکی لقی سلێمانیی پارتی دیموکراتی کوردستان ھەڵبژێرا.
 
 
لە ساڵی ١٩٤٨ پاش ئەوەی دەسەڵاتداری ئەو کاتەی عێراق بەربووە گیانی شۆڕشگێڕانی کورد و پارتی دیمکراتی کوردستان، ئیبراھیم ئەحمەد بۆ ماوەی ساڵ و نیوێک بەندکرا.
 
ئەو کاتەی ئازادکرا تا ھەڵگیرسانی شۆڕشی ١٤ی تەممووزی ساڵی ١٩٥٨ی عێراق ڕێگایی خەباتی نھێنی گرتە بەر.
 
لە شوباتی ساڵی ١٩٥١ لە میانەی کۆنگرەی دووەمی پارتی لە شاری بەغدا بەکۆی دەنگ، ئیبراھیم ئەحمەد بەسکرتیری گشتی پارتی ھەڵبژێردرا.
 
ھەر لەمیانەی ھەمان کۆنگرەدا لەسەر پێشنیازی ئەو، ناوی «پدک» گۆڕا بۆ پارتی دیموکراتی کوردستان-ئێراق. لەسەر کار و چالاکی ڕامیاری، لە ھاوینی ساڵی ١٩٥١ لە سلێمانییەوە بۆ کەرکووک گوێزرایەوە.
 
لە ساڵی ١٩٥٣ کۆنگرەی سێیەمی پارتی دیموکراتی کوردستان بە ڕێبەرایەتی ئێبراھیم ئەحمەد کرا و لەم کۆنگرەیەدا دامەزراندنی یەکێتی ئافرەتان و لاوان و قوتابیان پەسەندکرا.
 
لە ساڵی ١٩٦١ ئیبراھیم ئەحمەد وەک سکرتێری پارتی دیموکراتی کوردستان و و سەرنووسەری ڕۆژنامەی خەبات کاری دەکرد، پێش داخستنی ڕۆژنامەی خەبات و ھەڵگرتنی مۆڵەتی حیزبەکەی لە کۆتایی ساڵی ١٩٦١ ناچاربوو بەغدا بەجێبھێڵێت و خۆی بشارێتەوە.  
 
لەگەڵ ھەڵگیرسانی شۆڕشی ئەیلوول ڕوویکردووەتە شاخ و لەڕووی ڕامیارییەوە شۆڕشەکەی بەڕێوەبردووە.  
 
لە ساڵی ١٩٦٤ تا ساڵی ١٩٧١ سکرتێری باڵی نووسینەگەی ڕامیاری پارتی دیموکراتی کوردستان بووە پاش ھەرەسی شۆڕشەکە، ڕوودەکاتە ھەندەران و زۆربەی ژیانی لەشاری لەندەنی پایتەختی بریتانیا گوزەراندووە.
 
ساڵی ١٩٩٥ دەستەی دامەزرێنەری پەرلەمانی کوردستان لە دەروەی وڵات بووە.
 
ساڵی ١٩٩٩ دەستەی دامەزرێنەری گۆنگرەی نەتەوەی کورد (کەنەکە) بووە.
 
 
 
 
'''ژیانی وێژەیی و ڕۆژنامەوانی'''
[[پەڕگە:66456.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
ئیبراھیم ئەحمەد ھەر لەسەرەتای ژیانییەوە دەستی داوەتە کاری نووسین و ڕۆژنامەوانی، ھەربۆیە لە تەمەنی ١٨ ساڵیدا، لە ڕۆژنامەی ژیان کاریکردووە و نۆبەری نووسینەکانی لەوێ بڵاوکردووەتەوە.
 
لەبەر شارەزایی لە نووسیندا، پیرەمێرد شاعیر و خاوەنی ڕۆژنامەی ژیان لە نووسێنێکدا ستایشی ئیبراھیم ئەحمەد دەکات و دەڵێت:
 
ژیان چاوەڕێی ئەم کوردییە ڕەوانەیە پیرەمێردیش بەھیوای نەوجەوانانە.
 
کاتیکێش خوێندن تەواو دەکات، دیسان پیرەمێرد باسی دەکات و دەڵێت:
 
لە خوێندەوارە ھەڵبژێردراوەکانمان ئیبراھیم ئەحمەد کە کۆلێژی مافی تەواوکردووە.. ھتد.
 
لە ساڵی ١٩٣٩ بۆ ساڵی ١٩٤٩ لەگەڵ مامۆستا عەلائەدین سەجادی گۆڤاری گەلاوێژ دەردەکەن.
 
ھەربۆیە ناچاردەبێت لە ساڵی ١٩٤٤ دەست لەکاری میریی ھەڵبگرێت.
 
پاش سەرکەوتنی شۆڕشی ١٤ی تەممووزی ١٩٥٨ مۆڵەتی بڵاوکردنەوەی چەند ژمارەیەکی گۆڤاری ڕزگاری پێبەخشرا و ھاوکاتیش بەرپرسیارێتی ڕۆژنامەی خەباتیشی دەکرد.
 
ئیبراھیم ئەحمەد بێجگە لەو ڕۆژنامانە خاوەنی ڕۆژنامەی کوردستانیش بوو، کە جەلال تاڵەبانی (زاوای ئیبراھیم ئەحمەد) سەرنووسەری بووە.
 
بەھۆی بڵاوکردنەوەی وتارێک بەڕووی دەسەڵاتدارانی عێراقدا، خەبات و کوردستان لە ساڵی ١٩٦١ داخران و فەرمانی زیندانیکردنیش بۆ ئیبراھیم ئەحمەد دەرچوو.
 
لە گۆڕەپانی وێژەشدا ئیبراھیم ئەحمەدی نووسەر و پارێزەر چەندین کاری بەنرخی نووسیوە، ئەویش بەچەند شاکارێکی بەنرخ وەک «ژانی گەل»، «کوێرەوەری»، «دوا تیری کەوان» و ھتد.
 
نامێلکەی «الاکراد و العرب» کە لە ساڵی ١٩٣٧ بە عەرەبی نووسیویەتی ھەوڵێک بووە بۆ ڕێکخستنی پەیوەندیی نێوان کورد و عەرەب لەوڵاتی عێراقدا.
 
ئیبراھیم ئەحمەد لەتەمەنی ٨٦ ساڵیدا لە کاتژمێر ٥ی ئێوارەی ڕۆژی ٨ی نیسانی ٢٠٠٠ لە لەندەن کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی گوێزرایەوە بۆ سلێمانی و ھەر لەو شارەش نێژرا.
 
ژانی گەل یەکێک لە گرینگترین بەرھەمەکانی ژیانی نووسەرایەتی ئیبراھیم ئەحمەد بووە.
 
ئیبراھیم ئەحمەد خەزووری جەلال تاڵەبانی و مەزھەر خالقی بوو.
 
 
 
 
[[پۆل: کەسایەتی]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:١١، ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١

134751.jpg

ئیبراھیم ئەحمەد فەتاح ناسراو بە بلە (٦ی ئازاری ١٩١٤ – ٨ی نیسانی ٢٠٠٠) ڕووناکبیر و نووسەر و خەباتکاری ڕامیاری خەڵکی سلێمانی و باشووری کوردستان بووە.

لە ڕۆژنامەکانی ژیان، خەبات، کوردستان کاری نووسینی کردووە.

لە ساڵانی ٣٠یەوە ھاوکات لەگەڵ خوێندن، تێکۆشانی ڕامیاری دەستپێکردووە.

بە جۆرێک دامەزرێنەی پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق بووە.

لەبەر ھەلومەرجی تایبەتی ئەو کات ڕەوانەی ھەندران دەبێت و تا دوایی ڕۆژی تەمەنی لە شاری لەندەن دەمێنێتەوە.

ژیان

001478.jpg

ئیبراھیم ئەحمەد لە ڕۆژی ٦ی مانگی ٣ی ساڵی ١٩١٤، لەبنەماڵەیەکی ناسراوی شاری سلێمانی لە‌دایکبووە.

ڕەمزی فەتاح کە ئەفسەرێکی کورد بووە، مامی بووە و کاریگەری زۆری لەسەر ڕۆشنبیر بوونی برازاکەی ھەبوو، ھەر بۆیە زوو ڕەوانەی قوتابخانەی دەکات.

ئەم کاریگەرییەی مامی، تا قۆناغەکانی دواناوەندی خوێندنی ئیبراھیم ھەر بەردەوام بوو.

لە ساڵی ١٩٢٢ لە قوتابخانەی نموونەی سەعادەت لە سلێمانی دەستی بەخوێندن کردووە.

لە ساڵی ١٩٢٣ گواستوویەتییەوە قۆتابخانەی لەتیفیە ئینجا چووەتە سەرەتایی یەکەم.

پاشان لە ساڵی ١٩٣٢ لە قوتابخانەی ناوەندی سلێمانی بووە بەقوتابی.

بەھۆی دەست کورتی ماڵی باوکییەوە مامی گرتوویەتییە خۆی و بردوویەتییە بەغدا.

لە ساڵانی ١٩٣٤ – ١٩٣٧ لە شاری بەغداد کۆلێژی ماف (حوقووق) تەواو دەکات و دەبێتە پارێزەر.

ماوەیەک خەریکی کاری پارێزەری دەبێت تا ساڵی ١٩٤٢ کاری دادوەری پێ دەسپێردرێ کارەکەی لە هه‌ولێر و هەڵەبجە بە مووچەخۆری دەباتە سەر.

ژیانی ڕامیاری

ئیبراھیم ئەحمەد ھاوکات لەگەڵ نووسین، کاری ڕامیاری کردووە و چالاکی و بەشداری لە شۆڕشی ئەیلوول کردووە.

ھەر زوو، ئیبراھیم ئە‌حمەد لەشاری سلێمانی گوێبیستی سروود و ھۆنراوەی نیشتمانپەروەران و ھەواڵی شۆڕشگێڕ، شێخ مەحموود بووە.

ھەروەھا بۆردومانی شاری سلێمانی لەلایەن فڕۆکەکانی ئینگلیزەوە کاریتێکردووە. جگە لەوە ھەلوومەرجە تایبەتیی ئەوکاتەی سلێمانی، «مامە ڕەمزیشی» ڕێنوێنی کردووە بۆ ئاشناکردنی بە خەباتی ڕزگاریی و نەتەوایەتی.

لە ساڵانی سییەکاندا و لەگەڵ کۆمەڵێک خوێندکاری کوردی لەبەغدا گرووپێکی پێکھێناوە بەناوی «لاوانی کورد» و گۆڤارێکیشی بەناوی «دیاری لاوان» بڵاوکردووەتەوە.

143427.jpg

ئیبراھیم ئەحمەد بەدامەزرێنەر و لێپرسراوی کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان (ژ. ک) لە باشووری کوردستان دەناسرێت، کە سەربە مەڵبەندی کۆمەڵەی ژیانەوەی ڕۆژھەڵاتی کوردستان بووە.

کە سەروەری دامەزراندنی کۆماری کوردستان لە مەھاباد (مەھاباد ١٩٤٦)ی ھەیە لەگەڵ ھەڤاڵەکانیدا توانیبووی لەزۆر ناوچەی کوردستان لق بۆ کۆمەڵەی ژ - ک و پاشان بۆ حدک بکاتەوە.

پاش ڕووخانی کۆماری کوردستان لە مەھاباد لە ساڵی ١٩٤٧دا، ئیبراھیم ئەحمەد و لقی ژ - ک، لەپاش کۆبوونەوەیەک بڕیاریاندا بچنەناو پارتی دیموکراتی کوردستان.

ئیبراھیم ئەحمەد بە سەرۆکی لقی سلێمانیی پارتی دیموکراتی کوردستان ھەڵبژێرا.


لە ساڵی ١٩٤٨ پاش ئەوەی دەسەڵاتداری ئەو کاتەی عێراق بەربووە گیانی شۆڕشگێڕانی کورد و پارتی دیمکراتی کوردستان، ئیبراھیم ئەحمەد بۆ ماوەی ساڵ و نیوێک بەندکرا.

ئەو کاتەی ئازادکرا تا ھەڵگیرسانی شۆڕشی ١٤ی تەممووزی ساڵی ١٩٥٨ی عێراق ڕێگایی خەباتی نھێنی گرتە بەر.

لە شوباتی ساڵی ١٩٥١ لە میانەی کۆنگرەی دووەمی پارتی لە شاری بەغدا بەکۆی دەنگ، ئیبراھیم ئەحمەد بەسکرتیری گشتی پارتی ھەڵبژێردرا.

ھەر لەمیانەی ھەمان کۆنگرەدا لەسەر پێشنیازی ئەو، ناوی «پدک» گۆڕا بۆ پارتی دیموکراتی کوردستان-ئێراق. لەسەر کار و چالاکی ڕامیاری، لە ھاوینی ساڵی ١٩٥١ لە سلێمانییەوە بۆ کەرکووک گوێزرایەوە.

لە ساڵی ١٩٥٣ کۆنگرەی سێیەمی پارتی دیموکراتی کوردستان بە ڕێبەرایەتی ئێبراھیم ئەحمەد کرا و لەم کۆنگرەیەدا دامەزراندنی یەکێتی ئافرەتان و لاوان و قوتابیان پەسەندکرا.

لە ساڵی ١٩٦١ ئیبراھیم ئەحمەد وەک سکرتێری پارتی دیموکراتی کوردستان و و سەرنووسەری ڕۆژنامەی خەبات کاری دەکرد، پێش داخستنی ڕۆژنامەی خەبات و ھەڵگرتنی مۆڵەتی حیزبەکەی لە کۆتایی ساڵی ١٩٦١ ناچاربوو بەغدا بەجێبھێڵێت و خۆی بشارێتەوە.

لەگەڵ ھەڵگیرسانی شۆڕشی ئەیلوول ڕوویکردووەتە شاخ و لەڕووی ڕامیارییەوە شۆڕشەکەی بەڕێوەبردووە.

لە ساڵی ١٩٦٤ تا ساڵی ١٩٧١ سکرتێری باڵی نووسینەگەی ڕامیاری پارتی دیموکراتی کوردستان بووە پاش ھەرەسی شۆڕشەکە، ڕوودەکاتە ھەندەران و زۆربەی ژیانی لەشاری لەندەنی پایتەختی بریتانیا گوزەراندووە.

ساڵی ١٩٩٥ دەستەی دامەزرێنەری پەرلەمانی کوردستان لە دەروەی وڵات بووە.

ساڵی ١٩٩٩ دەستەی دامەزرێنەری گۆنگرەی نەتەوەی کورد (کەنەکە) بووە.



ژیانی وێژەیی و ڕۆژنامەوانی

66456.jpg

ئیبراھیم ئەحمەد ھەر لەسەرەتای ژیانییەوە دەستی داوەتە کاری نووسین و ڕۆژنامەوانی، ھەربۆیە لە تەمەنی ١٨ ساڵیدا، لە ڕۆژنامەی ژیان کاریکردووە و نۆبەری نووسینەکانی لەوێ بڵاوکردووەتەوە.

لەبەر شارەزایی لە نووسیندا، پیرەمێرد شاعیر و خاوەنی ڕۆژنامەی ژیان لە نووسێنێکدا ستایشی ئیبراھیم ئەحمەد دەکات و دەڵێت:

ژیان چاوەڕێی ئەم کوردییە ڕەوانەیە پیرەمێردیش بەھیوای نەوجەوانانە.

کاتیکێش خوێندن تەواو دەکات، دیسان پیرەمێرد باسی دەکات و دەڵێت:

لە خوێندەوارە ھەڵبژێردراوەکانمان ئیبراھیم ئەحمەد کە کۆلێژی مافی تەواوکردووە.. ھتد.

لە ساڵی ١٩٣٩ بۆ ساڵی ١٩٤٩ لەگەڵ مامۆستا عەلائەدین سەجادی گۆڤاری گەلاوێژ دەردەکەن.

ھەربۆیە ناچاردەبێت لە ساڵی ١٩٤٤ دەست لەکاری میریی ھەڵبگرێت.

پاش سەرکەوتنی شۆڕشی ١٤ی تەممووزی ١٩٥٨ مۆڵەتی بڵاوکردنەوەی چەند ژمارەیەکی گۆڤاری ڕزگاری پێبەخشرا و ھاوکاتیش بەرپرسیارێتی ڕۆژنامەی خەباتیشی دەکرد.

ئیبراھیم ئەحمەد بێجگە لەو ڕۆژنامانە خاوەنی ڕۆژنامەی کوردستانیش بوو، کە جەلال تاڵەبانی (زاوای ئیبراھیم ئەحمەد) سەرنووسەری بووە.

بەھۆی بڵاوکردنەوەی وتارێک بەڕووی دەسەڵاتدارانی عێراقدا، خەبات و کوردستان لە ساڵی ١٩٦١ داخران و فەرمانی زیندانیکردنیش بۆ ئیبراھیم ئەحمەد دەرچوو.

لە گۆڕەپانی وێژەشدا ئیبراھیم ئەحمەدی نووسەر و پارێزەر چەندین کاری بەنرخی نووسیوە، ئەویش بەچەند شاکارێکی بەنرخ وەک «ژانی گەل»، «کوێرەوەری»، «دوا تیری کەوان» و ھتد.

نامێلکەی «الاکراد و العرب» کە لە ساڵی ١٩٣٧ بە عەرەبی نووسیویەتی ھەوڵێک بووە بۆ ڕێکخستنی پەیوەندیی نێوان کورد و عەرەب لەوڵاتی عێراقدا.

ئیبراھیم ئەحمەد لەتەمەنی ٨٦ ساڵیدا لە کاتژمێر ٥ی ئێوارەی ڕۆژی ٨ی نیسانی ٢٠٠٠ لە لەندەن کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی گوێزرایەوە بۆ سلێمانی و ھەر لەو شارەش نێژرا.

ژانی گەل یەکێک لە گرینگترین بەرھەمەکانی ژیانی نووسەرایەتی ئیبراھیم ئەحمەد بووە.

ئیبراھیم ئەحمەد خەزووری جەلال تاڵەبانی و مەزھەر خالقی بوو.