جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی سێیه‌م»

Jump to navigation Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[کورد لەنامەکانی میس بێڵ-دا]]'''
'''[[دایکی ئاریان]]'''


'''[[محەمەد حەمەساڵح تۆفیق]]''' - لەئینگلیزییەوە کردویەتی بەکوردی
عەتیە محەمەد ئەمین دایکی ئاریان ساڵی 1950 لە شارۆچکەی '''[[پێنجوێن]]''' سەر بە پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لەدایکبووە.
[[پەڕگە:کورد لەنامەکانی میس بێڵ-دا.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:دایکی ئاریان.jpg|وێنۆک]]


بەشی دوهەم/ نامەکانی ساڵانی 1922 تا کۆتایی 1925
پاشان چوونەتە گەڕەکی مەڵکەندی لە '''[[سلێمانی]]''' و لەوێ گەورەبووە، لەگەڵ ئەوەی لەتەمەنێکی کەمی منداڵییدا ژیانی هاوسەرگیریی پێکدەهێنێت، بەڵام بەهۆی ئەوەی بەردەوام توانای لابردنی بەربەستەکانی هەبووە، قۆناغەکانی خوێندن تەواودەکات.


19ى كانوونى دووەمى 1922
لە ساڵی شەستەکانی سەدەی ڕابردوو، بە هۆکاری گواستنەوەی فەرمانبەران، لەگەڵ خێزانەکەیدا دەچنە بەغدای پایتەختی ئێراق و نزیکەی 20 ساڵ لەوێ دەمێننەوە، هەر لەوێش دەستدەکات بە کاری نواندن و لە ساڵی 1967 دەچێتە سەر تەختەی شانۆ، لە یەکەمین کارە هونەرییەکانی کە بەشداریی تێدا کردوون بریتی بوون لە 'گەزی چی و چاوی چی'، 'خوا لە سوڵتان مەحمود گەورەترە'، هەروەها 'مشتەی ناو هەمانەکە'.
دایکی ئاریان، باس لەو سەردەمە دەکات کە بەشدارییکردنی ژنان لە کاری شانۆ و نواندندا قوورس بووە و لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە ڕێگریی کراوە، بەوتەی خۆی، لەو کاتەدا پیاوان نەیاندەوێرا بجوڵێنەوە و لە شەواندا گۆرانییان دەوت، ئاخۆ دەبێت کاری ژنان لەو بوارەدا چەند قوورس بووبێت، دەشڵێت خەڵک هانی کەسوکارەکەی داوە بیکوژن، بەڵام خێزانەکەی بەپێچەوانەوە پشتگیرییان کردووە.


... هەموو شتەكانی تر زۆر بە ئاسایی دەڕۆن، بێجگە لە سنوورەكانی باكووری ڕۆژهەڵات كەوا توركەكان زیاتر مایەی سەرئێشە و ماندوێتین. لە ئێستادا ئێمە دوو هێرشی بچووكمان لەلایەن كوردەكانەوە كراوەتە سەر بە فیت و پیلانی كەمالییەكان و بۆ بەدبەختیی هەردوولا زیانی گیانییان لە ئەفسەرە بەریتانییەكانی لێڤی داوە. دوا هێرشیان لە نزیك هەڵەبجە بووە و من بە ئاستەم باوەڕ بەوە دەكەم كاتێ كە بیری لێدەكەمەوە چۆن بە سواری لە نۆڤەمبەردا (1921 ـ و) بەوپەڕى ئاسوودەیى و بێباكییەوە بە چیاكانی هەوراماندا گوزەرم كردووە. ئەم كارە بە هۆى پیلان و پیاوخراپیی كوردێكەوە سازكرابوو لە دیوی ئێرانی پشتی سنوورمانەوە و بوو بە هۆى كوژرانی ئەفسەرى فەرماندەی لێڤی، كاپتن فیتزجیبۆن، كە یەكێك بوو لەوانەی لە ئاهەنگی نانخواردنی شێواندا لە كەركووك لەگەڵمان بەشدار بوو كاتێ كە من بەوێدا تیپەڕیم لە گەڕانەوەمدا لە سلێمانییەوە بۆ بەغدا. من بە زەحمەت دەتوانم خۆڕابگرم كاتێ كە بیر لەو پیاوە دەكەمەوە كە چەند پڕ بوو لە پەرۆشیی بۆ ژیان و چەند رۆشنبیر بوو و ئێستاش لە گۆڕێكی دوورەدەستدا لە هەڵەبجە راكشاوە . یادت بەخێر ئازیزم، لە پێناوی نیشتماندا خۆت بەخت كرد. باوكی ئازیزم، كەواتە ئێستا باش تێدەگەیت كە بە چ پەرۆشییەكەوە ئێمە ئاواتەخوازی ئاشتین لەگەڵ توركیادا و بەفیرۆچوونی دڵڕەقانەی ژیانی كەسێكی ئاوا چەند سەخت و تاڵە.
ئەم ژنە هونەرمەندە لە زۆرێک لە دراما کوردیییەکان و فیلمە سینەماییەکان بەشداریی کردووە و ڕۆڵی جیاوازی بینیوە، لەگەڵ تیپی شانۆیی 'سالار' و 'هاوڕییانی گەزیزە' و زۆرێک لە تیپەکانی تردا کاریکردووە، لەم چەند ساڵەی دواییشدا لە چەند درامایەکی کوردیدا بەشدارییکردووە، لە نموونەی 'گەردەلوول' و 'کەرکووک چوار'، هەروەها لە فیلمی سینەمایی 'بەپێی دەستوور' بەشدارییکردووە کە لە دەرهێنانی 'ڕەحیم زەبێحی' بووە، ئەو دەڵێت هەموو ئەو کارانەی خۆشدەوێت کە بەشداریی تێدا کردوون، زۆربەی ڕۆڵەکانیشی بە پێی تەمەنی خۆی بووە و گونجاوە لەگەڵیدا.


[[کورد لەنامەکانی میس بێڵ-دا|درێژەی بابەت]]
[[دایکی ئاریان|درێژەی بابەت]]

مێنۆی ڕێدۆزی