كورد كۆلێكت ده‌یه‌وێت ببێت بە سه‌رچاوه‌یه‌كی باوه‌ڕپێكراوی رۆژنامەگەری و ئەرشیفی نەتەوەی کورد.

ژماره‌ی بابه‌ت: ٣٬٣١٦ | ژماره‌ی په‌ڕگه‌: ٩٬٠١٦

به‌ڵگه‌نامه‌	کەسایەتی‌	مێژوو‌
شار و شوێنەوار	وێنەکان	وتار
پەرتووک	هونه‌ر و شێوەکاران	ڤیدیۆکان

کوردکۆلێکت: لە خانەقین تا لاچین لە کرماشان تا عەفرین،،،، لە باشوور تا باکوور لە رۆژهەڵات تا رۆژئاوا ئەرشیفی نەتەوەیەک تۆمار دەکات.!

جوان عومەر ئەحمەد

نووسەر و لێکۆلەر جوان عومەر لە ساڵی 1978 لە شاری سلێمانی لە دایکبووە.

ساڵی 1997 خانەی مامۆستایانی لە شاری سلێمانی تەواو کردووە، لە شارەدێی (کانی سارد) دامەزراوە.

لە ساڵی 1999 وەک وانەبێژ لە قوتابخانەی ناوەندی (شەهید نەسرین) مامۆستا بووە.

لە ساڵی 2008 تا ساڵی 2010 لە کۆلیژی هێرنڤەین پێداگۆکی خوێندووە لە وڵاتی هۆڵندا.

مامۆستا و کارکردن لە بواری پەروەردە و گرێ رەفتارێکانی منداڵان لە وڵاتی هۆڵندا.

لە ساڵی 2019وە تا ساڵی 2022 ئەندامێکی کارای رێکخراوی کوردیپێدیا بووە .

خاوەنی زیاتر لە 15 هەزار تۆمارە لە داتابەیسی رێکخراوی کوردیپیادا، هەروەها زۆرێک لە تۆمارەکانی بوونەتە سەرچاوە بۆ ماڵپەری جیهانی ویکیپیدیا.ەیەکەوە بۆ ماڵپەڕێکی کوردی بابەتەکەم ڕوون کردەوە و داوام کرد تکایە بەرپرسیارانە بەرانبەر بەم پرسە هەستیارە بجووڵێنەوە و پێش بڵاوکردنەوە،تۆسقاڵە زەحمەتێک وەبەر خۆ بدەن و خۆڵ لە چاوی خەڵک مەکەن.

درێژەی بابەت

ئەحمەدی خانی

خانی بۆ خۆی مێژووی لە‌ دایكبوونی خۆی بۆ تۆماركردووین كە‌ دە‌ڵێت:

لە‌و ڕاكو دە‌ما ژغە‌یب فە‌ك بوو
تە‌ئریخ ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو

واتە‌ لە‌ كاتێكدا كە‌ من لە‌ نە‌بوون پە‌یدا بووم، ساڵی ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو، واتە‌ لە‌ ساڵی (١٠٦١)ی كۆچی ھاتۆتە‌ دونیاوە‌، كە‌ دە‌كاتە‌ (١٦٥٠)ز بە‌ڵام لە‌ كوێ؟ ھە‌ندێك ھە‌ر لە‌بە‌ر ئە‌وە‌ی لە‌ بایە‌زید كۆچی دواییكردوە و لە‌وێ نێژراوە‌ دە‌یكە‌ین بە‌ خە‌ڵكی بایە‌زید.

بە‌ڵام ئە‌گە‌ر بە‌ وردی مە‌م و زین بخوێنینە‌وە‌ لە‌و تێدە‌گە‌ین، كە‌ خانی زۆر بە‌ توندی بە‌ستراوە‌ بە‌ جزیرە‌وە‌، ھە‌رچە‌ندە‌ ڕوودانی چیرۆكی مە‌م و زین لە‌ ناوچە‌ی جزیرە‌دا ھۆیە‌كی گە‌ورە‌ی ئە‌مە‌یە‌، بە‌ڵام ئە‌وە‌ش دیارە‌، كە‌ خانی لە‌ جزیرە‌دا زۆر ژیاوە‌، ھە‌ر وە‌ك لە‌ مە‌م و زینە‌وە‌ بۆمان دە‌ردە‌كە‌وێت، كە‌ خانی زانایە‌كی گە‌ورە‌ بوو و شارە‌زای فە‌لسە‌فە‌ و گە‌لێك زانستی تر بوو.

ھە‌ر ئە‌مە‌ ڕاستی ئە‌وە‌مان بۆ دە‌ردە‌خات، كە‌ لە‌ زۆر كتێبدا كە‌ دە‌ربارە‌ی ژیانی خانی نووسراوە‌، لە‌ زۆر شوێن خوێندوویە‌تی و بووە‌ بە‌ گە‌ورە‌ و لە‌ جە‌زیرە‌ و بایە‌زید وانە‌ی گوتۆتە‌وە‌ گە‌لێك مە‌لا و زانای تری پێگە‌یاندووە‌ خانی لە‌ ساڵی (١٧٠٦)ز كۆچی دواییكردووە‌.

درێژەی بابەت

باشاک دەمیرتاش

ئامادەکردنی: مانو بەرزنجی

باشاک دەمیرتاش (Başak Demirtaş) مامۆستا و نووسەر و سیاسەتمەدار لە 12-08-1977 12ی گەلاوێژی ساڵی 1977 لە شارۆچکەی سووری شاری ئامەد لە دایکبووە و گەورە بووە.

هاوسەری سەرۆکی پێشووی پارتی دیموکراتی گەلانە سەڵاحەدین دەمیرتاشە.

ژیانی تایبەت

ساڵی 2002 لەگەڵ سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرگیری کردووە و دایکی دوو کچی نازدارە بە ناوەکانی دەلال و دڵدا.

لە ساڵی 2016ەوە باشاک بەردەوامی بە کەمپەینی ئازادکردنی هاوسەرەکەی دەدات لە زیندان.

لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ڕۆژنامەی جمهوریەت دوای ئەوەی هاوسەرەکەی لە ساڵی 2016 دەستگیرکرا، باسی لەوە کرد کە ئەزموونەکانی منداڵییان بیرخستەوە و دەڵێت: لە ساڵی 1982 باوکمیان بردووە، ئێمە لە ئامەد بووین و نیوەشەو پۆلیس هاتبوو باوکم باوکمیان برد.

باشاک دەمیرتاش بۆ سەردانی هاوسەرەکەی بەردەوام لە دیاربەکرەوە بۆ ئەدیرنە گەشت دەکات. لە وتارەکەیدا بۆ بی بی سی، ئاماژەی بەوەکرد کە لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی تورکیا لە ساڵی 2018دا هەوڵی ئەوە دەدات دەنگی هاوسەرەکەی بێت لە دەرەوە، کە وەک کاندیدی هەدەپە خۆی کاندید کردووە.

سەلاحەدین دەمیرتاش لە06-06-2018 6ی پوشپەڕ 2018 بە پەیوەندیکردن بە تەلەفۆنی هاوسەرەکەی لە زیندانەوە وتارەکەی بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن پێشکەش کرد.

هەروەها لە ساڵی 2018 لەگەڵ ڕاپۆرتدەری یەکێتی ئەوروپا کۆبووەوە بۆ ئەوەی داکۆکی لە ئازادکردنی هاوسەرەکەی بکات.

لە سەردەمی پەتای کۆڤید-19دا، بانگەشەی کرد بۆ ئەوەی زیندانیانی سیاسی بخرێنە ناو ئەو یاسایەوە کە هەزاران زیندانی ئازاد دەکات.

درێژەی بابەت

زەهرا یاموڵكی، ژنێكی پێشەنگ

زەهرا یاموڵكی ژنێكی ناوداری كوردستانەو لەرێی خوێندن‌و فێربوونەوە خزمەتێكی زۆری بەخوێندكارانی كچی سەردەمی خۆی كردووە، وەك ژنێكی رووناكبیر‌و پێشەنگ لەكۆتایی ساڵانی بیستەكانی سەدەی رابردوو،رۆڵی دیاری لەكایەی خوێندن‌و پەروەردە لەشاری سلێمانی سەدان كچ لەرێی قوتابخانەكەی ئەوەوە فێری خوێندن‌و نووسین بوون‌و مەكتەبیان تەواو كرد.

زەهرا كچی مستەفا پاشای یاموڵكی كەسایەتیی نیشتمانی‌و روناكبیر‌و وەزیری پەروەردەی حكومەتەكەی شێخ مەحموودی حەفید.

زەهرا ساڵی 1892 لەشاری سەڵماسی ئێران لەدایك بووە، چونكە ئەوكات مستەفا پاشای باوكی،سەركونسڵی عوسمانی بووە لەو شارە.

زەهرا لەگەڵ باوكی گەڕاوەتەوە شاری سلێمانی، ئافرەتێكی جوان‌و شۆخ‌و شەنگ بووە، زۆربەی شاعیرانی ئەو سەردەمە پێی سەرسام بوون،رەمزی مەلا مارف شەیدای بووە‌و شیعرێكی غەزلی جوانی بۆ نوسیوە كە ئەڵێ‌:

تەعاڵڵا لەزیبایی قەدی رەعنایی زەڕین تاج
كە عیشەوە‌و ناز‌و لەنجە‌و غونجە‌و سەرتاپیی زەڕین تاج
كەچاوی كەوت بەنەخلی قامەتی سەرووی چەمەن، دەرحاڵ
سەری شۆڕ كردەوە بۆ سوجدەی بەر باڵای زەڕین تاج

درێژەی بابەت

تەڵعەت تاهیر

ناوی تەواوی تەڵعەت تاهیر خورشیدە لە 18-01-1973 لە شارۆچکەی مەخمور، سەر بە پارێزگای هەولێر لە دایکبووە.

لە کۆتاییەکانی هەشتاکان دەستی بە نووسینی شیعر کردووە. ماوەیەک جێگری سەرۆکی بنکەی ڕووناکبیری گەلاوێژ بووە.

گۆرانیبێژی کورد، زیاد ئەسعەد بەشێک لە گۆرانییەکانی لە هۆنراوەکانی تەڵعەت تاهیرەوە وەرگیراون.

لە ساڵی 1985 خوێندنی سەرەتایی لە خوێندنگای قەرەچوغ لە مەخمور تەواو کردووە.
لە ساڵی 1988 خوێندنی ناوەندی لە خوێندنگای ئیبن خەلەکان تەواو کردووە.
لە ساڵی 1991 خوێندنی ئامادەیی لە دواناوەندی عەنکاوە تەواو کردووە.
لە ساڵی 1986 یەکەمین تێکستی شیعری بەناونیشانی (ساباتی خۆشەویستی) لە ڕۆژنامەی هاوکاری بڵاوکردۆتەوە.
لە ڕۆژی 12-10-2002 ژیانی هاوسەری پێکهێناوە و (2) کچی هەیە بەناوەکانی (هانە و وێنە).
یەکەم شیعری لە1986 بە ناونیشانی ساباتی خۆشەویستی لە ڕۆژنامەی هاوکاری بڵاوکردووەتەوە.

درێژەی بابەت

لە یادەوەرییەکانی ڕادیۆوە (نەرمەدەنگێک و شارایەک یادەوەری)

نووسینی: هۆمەر نۆریاوی

لە سەردەمێکدا لە لایەکەوە لەبەر سیاسەتە چەوت و داپڵۆسێنەرەکانی ڕژێمە یەک لە دوای یەکەکانی زاڵ بەسەر کوردستاندا کە هەرگیز دەرفەتی گەشە و پێشکەوتنی کۆمەڵایەتی و فەرهەنگییان بە کۆمەڵگەی کوردی نەداوە و لەو لایشەوە لەبەر باڵادەستبوونی ئەقڵییەتی پیاوسالارانە و کۆمەڵە دابونەریتێکی دواکەوتووانە لە هەمبەر ڕەگەزی مێینەدا،ژن زۆر کەم ئەو دەرفەتەی لەبەردەمدا بووە وەک ڕەگەزی بەرانبەر،هەزار یەکی تواناکانی خۆی دەربخات،لە گوندێکی دوورەدەستی نیشتمانەکەی کوردانەوە،گوندی"دشە"ی ناوچەی هەورامان،لەبن سێبەری بنەماڵەیەکی چاوکراوەدا خانمێک،ئەوین و خۆشەویستی میدیا دەکەوێتە دڵی و سەرەتا لە ڕادیۆ کوردیی کرماشانەوە دەست بە خەباتی میدیایی دەکات و بۆ دەستپێکیش لە گۆشە و بەشی ئەرشیڤ و پاشان چیرۆکی ڕادیۆوە دەردەکەوێت.میدیاکاری ناسراوی کورد "هومایۆن کەمانگەر"دەڵێ،ناهید(نەهیە) ڕاهدار سەرەتا لە ڕادیۆ کرماشان و لە بەشی ئەرشیڤ دا وەرگیراوە. دەنگە نەرمونیانەکەی ئەم خانمە هەورامانییە زۆر زوو سەرنجی بەڕێوەبەرانی ڕادیۆ بەرەو لای خۆ ڕادەکێشێت و وەک بێژەر مژولی کاری میدیایی دەبێت.

لە نێوان ساڵانی 1359-1350ی هەتاوی(1980-1971)لە ڕێی ڕادیۆ کرماشانەوە دەنگی بۆ بەردەنگ و بیسەری کورد دەگوێزرێتەوە و بۆ نزیکەی 9 ساڵ لەو سەنگەرەوە خزمەتی بواری چاند و ئەدەبی کوردی دەکات. دواتر بارگەی بۆ گەورەشاری تاران دەپێچێتەوە و ئەمجارە لە ڕادیۆ کوردیی تارانەوە درێژە بە خەباتە میدیاییەکەی دەدات. لێرەوە خەباتی میدیایی ئەم خانمە میدیاکارە گوڕ و تینێکی تایبەت بەخۆوە دەبینێت و زێتر بەهرە و توانا هونەرییەکانی دەردەکەون.

درێژەی بابەت