٢٠٬٩٧٢
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «کەمال مەزهەر»
Jump to navigation
Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
د. كەمال مەزهەر نووسەر و مێژوونووسی كورد، لە ساڵی 1937 لە ناحیەی '''[[ئاغجەلەر]]'''ی سەر بە '''[[ | د. كەمال مەزهەر نووسەر و مێژوونووسی كورد، لە ساڵی 1937 لە ناحیەی '''[[ئاغجەلەر]]'''ی سەر بە '''[[کەرکووک]]''' لەدایكبووە و دكتۆرای لەمێژووی هاوچەرخی كورد وەرگرتووە و چەندین كتێبی مێژوویی لەسەر كورد و كوردستان و خۆرهەڵاتی ناوەڕاست نوسیووە، ڕۆژی 16ی ئاداری 2021 بەهۆی نەخۆشییەوە لە ئەڵمانیا كۆچی دوایی كرد. | ||
د .کەمال مەزھەر دۆستی خۆشەویست و نزیکی خوا لێخۆشبوو سەرۆک '''[[مام جەلال]]''' بوو، بەتایبەت بەگرنگیەوە پشتگیرو پشتیوانی دکتۆر بوو بۆساخکردنەوەی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ھەرێمی کوردستان و سەلماندنیان بەکوردستانی لەرووی مێژووییەوە". | د .کەمال مەزھەر دۆستی خۆشەویست و نزیکی خوا لێخۆشبوو سەرۆک '''[[مام جەلال]]''' بوو، بەتایبەت بەگرنگیەوە پشتگیرو پشتیوانی دکتۆر بوو بۆساخکردنەوەی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ھەرێمی کوردستان و سەلماندنیان بەکوردستانی لەرووی مێژووییەوە". | ||
| ھێڵی ٧: | ھێڵی ٧: | ||
كەمال مەزهەر ئەحمەد لەڕۆژی (14/2/1937) لەناحیەی ئاغجەلەری سەر بەقەزای چەمچەماڵ لەدایكبوە، چونكە لەوكاتەدا باوكی لەوێ فەرمانبەر بوە. پاشان دەچنە سلێمانی‌و قۆناغی ناوەندی‌و ئامادەیی لەو شارە تەواو دەكات. لەساڵی (1959) بەپلەی شەرەف خوێندنی لە(دارالمعلمین العالی) لەبەشی مێژوی زانكۆی بەغدا تەواوكردوە. | كەمال مەزهەر ئەحمەد لەڕۆژی (14/2/1937) لەناحیەی ئاغجەلەری سەر بەقەزای چەمچەماڵ لەدایكبوە، چونكە لەوكاتەدا باوكی لەوێ فەرمانبەر بوە. پاشان دەچنە سلێمانی‌و قۆناغی ناوەندی‌و ئامادەیی لەو شارە تەواو دەكات. لەساڵی (1959) بەپلەی شەرەف خوێندنی لە(دارالمعلمین العالی) لەبەشی مێژوی زانكۆی بەغدا تەواوكردوە. | ||
بۆ وەرگرتنی دكتۆرا لەمێژوو ئەدەب‌و زمانی كوردیدا، لەساڵی (1959)، لەگەڵ '''[[ | بۆ وەرگرتنی دكتۆرا لەمێژوو ئەدەب‌و زمانی كوردیدا، لەساڵی (1959)، لەگەڵ '''[[عێزەدین مستەفا ڕەسوڵ ]]''' و '''[[مارف خەزنەدار]]''' و نەسرین فەخری، وەكو یەكەم دەستە رەوانەی یەكێتی سۆڤیەت دەكرێن. لەسەرەتادا د.كەمال بڕیاردەدات لەمێژوی كۆنی كورد بكۆڵێتەوە، بەڵام هەریەكە لەد.رەحیمی قازی‌و د.عەلی گەلاوێژ قەناعەتی پێدەهێنن بایەخ بەمێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخ بدات، چونكە “زۆر شێوێندراوەو بۆ ئەوەی كوردەكە ئاگای لەخۆی بێت. من قەناعەتم بەقسەی ئەوان هێنا، بۆیە بابەتی مێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخم هەڵبژارد‌و پەشیمان نیم لەو هەڵبژاردنە”. | ||
لەساڵی (1963) دكتۆرای لەئامۆژگای رۆژهەڵاتناسی سەر بەئەكادیمیای زانستی سۆڤیەت وەرگرتوە، تێزی دكتۆراكەی بەناونیشانی “بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوەیی لەكوردستانی عێراق لەساڵانی 1918 – 1932″ بوە، دوای تاوتوێكردنی نامەكەی، ئامۆژگاكە ئەم بڕیارە فەرمییە دەردەكەن: ئێمە پێویستە لەبەر رۆشنایی ئەو بەڵگەنامەو ئەو راستیانەو ئەو لێكدانەوانەی نامەی كەمال مەزهەردا بەبیروبۆچونی رابردوی خۆمان دەرحەق بەڕاپەڕینی شێخ سەعیدی پیراندا پێداچونەوە بكەین”. | لەساڵی (1963) دكتۆرای لەئامۆژگای رۆژهەڵاتناسی سەر بەئەكادیمیای زانستی سۆڤیەت وەرگرتوە، تێزی دكتۆراكەی بەناونیشانی “بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوەیی لەكوردستانی عێراق لەساڵانی 1918 – 1932″ بوە، دوای تاوتوێكردنی نامەكەی، ئامۆژگاكە ئەم بڕیارە فەرمییە دەردەكەن: ئێمە پێویستە لەبەر رۆشنایی ئەو بەڵگەنامەو ئەو راستیانەو ئەو لێكدانەوانەی نامەی كەمال مەزهەردا بەبیروبۆچونی رابردوی خۆمان دەرحەق بەڕاپەڕینی شێخ سەعیدی پیراندا پێداچونەوە بكەین”. | ||
| ھێڵی ٤٥: | ھێڵی ٤٥: | ||
'''سێ كەسایەتی لەترازوی مەزهەردا''' | '''سێ كەسایەتی لەترازوی مەزهەردا''' | ||
لەچوارچێوەی دیمانەكانیدا، د.كەمال بۆچونی خۆی لەسەر چەندین كەسایەتی‌و سیاسەتكاری كوردی‌و عێراقی خستۆتەڕو. لەبارەی جەلال تاڵەبانییەوە، دەڵێت: مام جەلال تاڕادەیەكی زۆر پیاوێكی ماركسیەو زۆر بەباشی لەماركسیزم – لینینزم گەیشتوە، بڕوای بەبرایەتی گەلانە، پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ بەشێك لەسەركردەكانی شۆڕشی فەلەستینی هەبو. | لەچوارچێوەی دیمانەكانیدا، د.كەمال بۆچونی خۆی لەسەر چەندین كەسایەتی‌و سیاسەتكاری كوردی‌و عێراقی خستۆتەڕو. لەبارەی جەلال تاڵەبانییەوە، دەڵێت: '''[[مام جەلال]]''' تاڕادەیەكی زۆر پیاوێكی ماركسیەو زۆر بەباشی لەماركسیزم – لینینزم گەیشتوە، بڕوای بەبرایەتی گەلانە، پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ بەشێك لەسەركردەكانی شۆڕشی فەلەستینی هەبو. | ||
سەبارەت بە '''[[نەوشیروان مستەف]]'''اش دەڵێت: مامۆستا نەوشیروان مستەفا پیاوێكی زیرەك‌و وردە، نامەوێت گومان بكەم لە هیچ دڵسۆزییەكی ئەو، بەڵام حەزدەكات هەمو شتێك بەجارێك بێ كەم‌و كورتی بێت، ئەو زیاتر ئاگاداری نهێنیەكانەو من ئاگادار نیم، ئەو شتانەی دەیانڵێم سەرنجی تایبەتی خۆمن. | سەبارەت بە '''[[نەوشیروان مستەف]]'''اش دەڵێت: مامۆستا نەوشیروان مستەفا پیاوێكی زیرەك‌و وردە، نامەوێت گومان بكەم لە هیچ دڵسۆزییەكی ئەو، بەڵام حەزدەكات هەمو شتێك بەجارێك بێ كەم‌و كورتی بێت، ئەو زیاتر ئاگاداری نهێنیەكانەو من ئاگادار نیم، ئەو شتانەی دەیانڵێم سەرنجی تایبەتی خۆمن. | ||
| ھێڵی ٦٣: | ھێڵی ٦٣: | ||
'''كتێبی '''[[كەركووک]]''' لەنێوان سێ سەركردەدا''' | '''كتێبی '''[[كەركووک]]''' لەنێوان سێ سەركردەدا''' | ||
د. كەمال ئاماژە بەوەدەكات زۆر شانازی بەكتێبی (كركوک و توابعها: حكم التأریخ والچمیر) دەكات، چیرۆكی نوسینی ئەم كتێبەشی بەم جۆرەیە: لە ساڵی (1992) بەڕێزان '''[[جەلال | د. كەمال ئاماژە بەوەدەكات زۆر شانازی بەكتێبی (كركوک و توابعها: حكم التأریخ والچمیر) دەكات، چیرۆكی نوسینی ئەم كتێبەشی بەم جۆرەیە: لە ساڵی (1992) بەڕێزان '''[[جەلال تاڵەبانی]]''' و '''[[مەسعوود بارزانی]]'''م ئاگاداركرد كە كارێكی وام بەدەستەوەیە، مام جەلال وەڵامی داومەتەوە، نامەكەی بەرواری (18/3/1992)ە. ئینجا دەستم بەنوسینی كرد. لەنامەكەیدا زۆر پشتگیریم دەكات‌و دەڵێت: كە كتێبەكە دەرچو هەوڵدەدەین وەریبگێڕین بۆ سەر هەمو زمانە زیندوەكانی دونیا. | ||
د.كەمال هەر بەشێكی كتێبەكەی تەواودەكات لەڕێگەی م.عەبدوڵای حەسەنزادەو محەمەدی حەسەنپورەوە لە بەغداوە دەینێرێت بۆ كوردستان، كاتێك دەزگا هەواڵگرییەكانی بەعس بەباسی ئەم كتێبە دەزانن د.كەمال بانگ دەكەن‌و بڕیاری نەفیكردنی دەدەن، بەڵام ناوبراو دەڵێت “سەدام رەفزی كردبو”. | د.كەمال هەر بەشێكی كتێبەكەی تەواودەكات لەڕێگەی م.عەبدوڵای حەسەنزادەو محەمەدی حەسەنپورەوە لە بەغداوە دەینێرێت بۆ كوردستان، كاتێك دەزگا هەواڵگرییەكانی بەعس بەباسی ئەم كتێبە دەزانن د.كەمال بانگ دەكەن‌و بڕیاری نەفیكردنی دەدەن، بەڵام ناوبراو دەڵێت “سەدام رەفزی كردبو”. | ||