جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «سازمانی‌ خەباتی‌ کوردستانی‌ ئێران»

'''پێش دامەزراندن'''

ساڵی ١٩٧٩ لە ئێران زنجیرەیەک خۆپیشاندان بەرێوەچوو دژی ڕژێمی پاشایەتی کە دواتر بە شۆڕشی گەڵانی ئێران یاخود شۆرشی ئیسلامی ئێران ناسرا بەھۆی ئەوەی کە سەرجەم نەتەوە جیاوازەکانی ئێران تێیدا بەشدار بوون بەڵام لەھەمانکاتدا بە شۆڕشی ئیسلامیش ناوی دەبن بەھۆی ئەوەی لەلایەن پیاوانی ئایینی ئیسلام سەرپەرشتی دەکرا زیاریش بەھۆی ئەوەبوو کە دەرئەنجامی ئەم شۆرشەش کۆمارێکی ئیسلامی لێکەوتەوە.

ئەمانە بوونە ھۆی ئەوەی ئەم ڕێکخراوە لە سەرەتاوە تووشی ئاستەنگ و بەربەستی کاری ڕێکخراوەی ببێتەوە. کە کاریگەری ھەبوو لەسەر چالاکی سەربازی و سیاسییەکانی. دوای ماوەیەکی کەم لە دامەزراندن بەھۆی ھێرشی بەرفراوانی ھێزەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ سەر ڕۆژھەلاتی کوردستان وەک ھێزەکانی دیکە و توانای بەرەنگارییان نەما بۆ ناو خاکی کوردستانی باشوور پاشەکشەیان کرد.

'''ھۆکاری دامەزراندن'''

دامەزرێنەرانی سازمانی خەبات باوەڕیان وابوو کە مافی ئایینی و مەزھەبی لەلایەن ڕێکخراوە و حێزبەکانی دیکەوە گرینگی پێ نەدراوە بۆیە دامەزراندنی سازمانی نەتەوەیی و ئیسلامیان بە پێویست زانیوەبە ڕێگایەکیان دانا بۆ ئەوەی کورد لە ڕێگای ئەم ڕێکخراوەوە لەو بەشەی کوردستان بە مافەکانی بگات.

لە بارەی ئەم جیابوونەوەیە شێخ جەلال وەک کەسی یەکەم سازمانی خەبات لە پەیامێکدا ڕایگەیاندووبوو کە " دەبوو ھەر دووساڵ جارێک کۆبوونەوە ئەنجامبدرایە بۆ ئەوەی کە ھەڵەکانمان ڕاست بکەینەوە بەھۆی گیروگرفتی ناوخۆی کە ھەلپەرستان و قازانج پەرست وەدییان دەھێنان و بەھۆی پلانی ھەندێ لە ئەحزابی ھاسنگەر، سازمان ئەورێی نەبوو ئەو ئەرکە بەجێ بگەیەنێت بۆیە بە کۆنفرانس و پلۆنۆمی کەم و کۆر چارەسەری کەم کورییەکانی دەکرد ئەمەش نەی دەتوانی سازمان لەم قەیرانە ڕزگار بکات " ھەروەھا شێخ جەلال لە دیمانەیەکدا ڕەتی کردەوە کە ئەو سازمانی بۆ بەرژەوەندی شەخسی و بنەماڵەی بەکار بێنیت وتی " زۆرجار کورِەکانم پێشڕەوی پێشمەرگەکان بوون لە شەرکردن دژی ھێزەکانی ئێران و لە داھاتی خۆی کار و چالاکییەکانی سازمانی بەڕێوەبردووە. بەڵام مەلا خدر کوریکانی نەداناردە بەرەکانی جەنگ ". ئەم جیابوونەوەیە کاریگەری زۆری دانا لەسەر پێگەی جەماوەری ئەم ڕێکخراوە لەگەڵ ئەوەی چەند جارێک ھەوڵ بۆ یەکخستنەوە و یەکگرتنەوەی ئەم ڕێکحراوە درا بەڵام بێ ئەنجام مایەوە ھەریەکەیان بە جیا درێژەیان دا بە کاروچالاکییەکانیان.

'''مێژووی سازمانی خەبات لە ١٩٨٧–٢٠٠٤'''

دوای ئەو گۆڕانکاریانەی لە کۆنگەرەی سێیەمی ئەم ڕێکخراوە ھاتە ئاراوە دەستکرا بە ڕێکخستن و نوێکردنەوەی کاروبارەکانی سازمان ودانانی بنکە لە شارەکانی ھەرێمی کوردستان. بەڵام نەتوانرا خەڵک لە دوایین گۆرانکارییەکانی ئەم حیزبە بە شێوەیەکی بەرفراوان ئاگاداربکرێنەوە بەھۆی نەبوونی ئامرازەکانی گەیاندن و ھەروەھا دووری بنکە و بارەگاکانی لە ڕۆژھەلاتی کوردستان. جگە لەوەی لە ٢٠٠٤ ئیسلام بوونی ڕێکخراوەکە کۆتایی ھات بەڵام یەکێک لە خاڵە پەسەندکراوەکانی وای کرد کە تا ماوەیەکی زۆریش نەتەوەیی بوون و ئیسلام بوونی جێی پرسیار بێت ئەویش پەسەندکردنی ئایینی ئیسلام وەک سەرچاوەیەک بۆ قانوون دانان بوو کە زۆرجار ئەندامان و سەرکردایەتی ئەم حیزبە دەبوو ڕوونکردنەوە بدەن لە ھۆکاری دانانی ئەو خاڵە، لە وڵامی ئەوانەدا ڕایان گەیاندبوو کە ئەوان باوەریان بە مافی سەرجەم ئایین و ئایینزاکان ھەیە و جیاوازی لە نێوانیان ناکەن ئەو دەقەش وەک ڕێزێک و مافێک بۆ پەیڕەوانی ئەم ئایینە کە ئایینی زۆرینە خەڵکی ڕۆژھەڵاتە پەسەند کردووە باوەڕیشیان وایە کە سەختە دین و دەوڵەت لەیەکتر داببڕێن.  

بابەشێخ بە زۆرینەی دەنگی ئەندامان بە سکرتێری گشتی ھەڵبژێردرایەوە دواتر پێداچوونەوەی گشتی بە بەرنامە و پەیڕەو و پڕۆگرامەکەی کرایەوە.  

سازمانی خەبات خاوەنی دوو ڕێکخراوی تایبەت بە لاوان و ژنانە ئەم دوو ڕێکخراوە ھەریەکەیان خاوەن پەیڕەو و پرۆگرامی خۆیانن و لەلایەن سازمانی خەباتەوە پشتوانی دەکرێن بەناوەکانی ڕێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران و ڕێکخراوی ژنانی خەباتی کوردستانی ئێران کەسی یەکەمی ئەم ڕێکخراوانە ڕاستەوخۆ دەبنە ڕاوێژکاری کۆمیتەی ناوەندی لە پرسەکانی ژنان و لاوان ڕاوێژیان پێ دەکرێت لەگەڵ ئەوەش دەتوانن بەشداری کۆبوونەوەکانی ئەندامانی سەرکردایەتی حیزبەکەیان بکەن. لە بۆنە و کاروچالاکییەکانی تایبەت بە ڵاوان و ژنان ڕێکدەخەن ھەروەھا بەشداریش لەو بۆنانە دەکەن کە تایبەتن بەو دوو توێژە.

ڕێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران ڕێکخراوێکی مەدەنی ولەھەمانکاتدا سیاسییە تایبەت بە توێژی لاوانە لە ساڵی ٢٠١١لە باشووری کوردستان لەلایەن کۆمەڵێک لە لە لاوانی ناو ڕیزەکانی سازمانی خەبات دامەزراندنی ڕاگەیاندرا.