تاهیر ساڵح سەعید
ئامادەکردنی: داناز عەبدولڕەحمان
تاهیر ساڵح سەعید لەبنەماڵەیەكی دیاری شاری سلێمانی.
ساڵی ١٩٤٠ لە گەڕەكی چوارباخ ی شاری سلێمانی لەدایکبووە، خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی لە شاری سلێمانی تەواو كردووەو پاشان ئامادەیی پیشەسازی ساڵی ١٩٦١ هەر لە سلێمانی تەواو كردووە.
دوای تەواوكردنی وەك فەرمانبەر لە وەزارەتی پیشەسازی دادەمەزرێت، ساڵانێكی زۆر خزمەت بەو بوارە دەكات، هەر لەسەر داوای خۆی خانەنشین دەكرێت.
ساڵی١٩٧٢ هاوسەرگیری كردووە لەگەڵ خاتوو (مەلیحە محەمەد ئەمین ) كە دایكی سێ منداڵە بەناوەكانی (هرێز، هەڵۆ، هەوراز).
ساڵی ١٩٩٢ خاتوو مەلیحە بە نەخۆشی كۆچی دوایی دەكات، پاشان ئەركی گران دەكەوێتە ئەستۆی خۆی وەك باوكێكی دڵسۆزو میهرەبان ئەركی باوكایەتی بەجێهێناوەو بەخێوی كردوون، پاشان لەساڵی ١٩٩٩ دا جارێكیتر هاوسەرگیری كردووە لەگەڵ خاتوو(ئەمیرە ساڵح سەعید ).
لەگەڵ هەموو خۆشی و ناخۆشیەكانی ژیان بەردەوام بوو تا بەرەبەیانی ١٤-٥-٢٠١٦ دڵەگەورەكەی لە لێدان كەوت و بۆ دواجار ماڵئاوایی لە هاوسەرو جگەرگۆشەكانی و دنیای ئەدەب و زمانی كوردی كرد.
تاهیر ساڵح سەعید لە گەنجێتییەوە خولیای وەرزش بووەو یەكێك بووە لە یاریزانە باشەكانی (بالەو باسكە)و چەند جارێك هەڵبژاردەی پەروەدەی سلێمانی بووە، بەڵام بەداخەوە بەهۆی دەرهێنانی یەكێك لە گورچیلەكانی لە وەرزش دووردەكەوێتەوە.
لەپاڵ حەزو ئارەزووی بۆ یاری (بالەو باسكە)، یەكێك بووە لە خوێنەرەكانی دونیای ئەدەب و خۆشنوسێكی خۆڕسك بووە.
ساڵی ١٩٦١ یەكەم بەرهەمی لە ڕۆژنامەی ژین بڵاودەكاتەوە كە چیرۆكێ بووە بەناوی (لەپێناو سوودی عامما)، پاشان توانی لەزۆربەی ڕۆژنامەو گۆڤارەكاندا بەرهەمی ئەدەبی و چیرۆكەكانی بڵاوبكاتەوە، وەك:
ڕزگاری، بەیان، كاروان، نوسەری كورد، ڕۆشنبیری نوێ، هاوكاری، پاشكۆی عیراق ، .... چەندین ڕۆژنامەو گۆڤاری تر، پاشان تێكەڵ بە دنیای سیاسەت بووەو ساڵی ١٩٥٦ بووە بە ئەندام لە یەكێتی قوتابیانی كوردستان.
ساڵی ١٩٦٤ لەگەڵ باڵی مەكتەبی سیاسی پارتی بەردەوام دەبێت.
ساڵی ١٩٧٤ بەشداری شۆڕشی ئەیلولی كردووە، لەسەر داوای خۆی كراوە بە پەیامنێری حەربی لەهێزی زمناكۆو بەشداری زۆربەی چالاكیەكانی كردووە .
لەدوای هەڵگیرسانەوەی شۆڕشی نوێ، ساڵی ١٩٧٥ لەگەڵ كۆمەڵێ هاوڕێی دڵسۆزی پەیوەندییان بە سەركردایەتی ئەوكاتەوە كردووەو توانیان لەشاخ (یەكێتی نوسەرانی كورد) دابمەزرێنن.
ساڵی ١٩٧٠ بووە بە ئەندامی یەكێتی نوسەرانی كوردو ماوەیەكیش سكرتێری ڕۆشنبیری بووە لە یەكێتی نوسەرانی كورد، لقی سلێمانی.
بەهۆی نوسینەكانییەوە چەند جارێك لەلایەن دەزگا داپڵۆسێنەرەكانی بەعسەوە بەتۆمەتی هاوكاریكردنی (ی.ن.ك)دەستگیركراوەو بەتایبەتی لەسەر چیرۆكی (هەنگاو)، كە لە ژمارە (٨٥)ی گۆڤاری كارواندا بڵاوی كردبۆوەو پێشكەشیكردبوو بەهاوڕێ و برای (ن)، پیتی (ن) ئاماژە بوو بۆ نەوشیروان مستەفا . هەربۆیە ئازارو ئەشكەنجە دراوە.
ساڵی ١٩٩٧ بووە بە سەرنوسەری گۆڤاری جریوە )ی منداڵان كە ١٠ ژمارەی لێدەرچووەو لەلایەن وەزارەتی ڕۆشنبیری حكومەتی هەرێمەوە دەردەچوو.
لەسەرەتای دامەزراندنی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم و بووە بە بەڕێوەبەری كارگێڕی.
هەروەها بە گرێبەست وەك شارەزا لەبەڕێوەبەرایەتی خانەی وەرگێڕان كاریكردووە.
لەبواری وەرگێڕاندا توانیویەتی دوو دەقی شانۆیی بەناوەكانی (ئەسكۆریاڵ)، ساڵی (٢٠٠٦)لەلایەن هونەرمەندی شانۆكاری ڕەوانشاد (ئیبراهیم چێوار) كاری دەرهێنانی بۆ كراوەو ماوەیەكی زۆر نمایشكراوە.
هەروەها دەقی شانۆیی (شەوێكی باراناوی) وەرگێڕاوەتە سەر زمانی كوردی، تا ئێستا دەستنوسەو چاپ نەكراوە.
خەڵاتی وەزارەتی ڕۆشنبیری وەرگرتووە لەسەر كتێبی (سێوە لاسورە) كە چیرۆكە بۆ منداڵان و بە باشترین كتێبی ساڵی (٢٠٠٣) دەستنیشان كراوە.
خەڵاتی پێزانینی پێبەخشرا لەلایەن جەنابی مام جەلال تاڵەبانی ساڵی (٢٠٠٥) لەسەر بەشداریكردنی بەنوسینی ئەدەبی بەرگری لە بڵاوكراوەكانی شاخ.
خەڵاتی ڕێزنامەی وەزیری ڕۆشنبیری بەڕێز فەتاح زاخۆیی.
خەڵاتی ڕۆشنبیری خانەی سمۆرە، ساڵی ٢٠٠٩.
سوپاس و پێزانینی مەڵبەندی ڕێكخستنی سلێمانی ، لەلایەن بەڕێز خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد، ساڵی ٢٠١٣.
بەرهەمە چاپكراوەكانی :
- ١- لەگەرووی مەرگەوە، چیرۆك، ١٩٧٢.
- ٢- كاروان و ئەستێرە، چیرۆك بۆ منداڵان ١٩٧٩
- ٣- گوندەكەمان، چیرۆك بۆ منداڵان ١٩٨٧
- ٤- هەنگاو، چیرۆك ، ١٩٨٧
- ٥- سێوە لاسورە، چیرۆك بۆ منداڵان ، ٢٠٠٣
- ٦- هاوڕێی ئازیزمان، هۆشیاری بۆ مناڵان لەسەر پۆلیسی هاتوچۆ، ٢٠٠٤
- ٧- ماسی بۆ قسە ناكات، چیرۆك بۆ منداڵان، ٢٠٠٨
- ٨- پەپوولە سێ ڕەنگەكە، چیرۆك بۆ منداڵان، ٢٠٠٩
- ٩- گوڵ ئەستێرە، چیرۆك بۆ منداڵان، ٢٠١٦
- ئەم بەرهەمەی لەدوای ماڵئاواییكردنی یەكجارەكی لەلایەن هاوڕێی دێرینی بەڕێز مەلا بەختیار ەوە، چاپكرا.
- ١٠- كەڵەشێرێكی ژیر، چیرۆك بۆ منداڵان، ٢٠١٨
- كۆمەڵێ بەرهەمی تری ئامادەی چاپن.