جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Chawram»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[عەبدوڵڵا قادری ئازەر]]'''
'''[[کۆمارى کوردستان و پەڕاگەندەیی شۆڕشگێڕانى بۆ وڵاتانى شۆرەوى لە بیرەوەریکانى زرار سلێمان بەگ دەرگەڵەیی]]'''
[[پەڕگە:REB431.jpg|وێنۆک]]
نوسینی: '''[[وەهاب حەسیب محەمەد]]'''
[[پەڕگە:120221422.jpg|وێنۆک]]


وەرگێران و ئامادەکردنی: '''[[مانو بەرزنجی]]'''
'''دەستپێک:'''  


ئەو زانیاریانەی لە ڕاپۆرتەکەدا کە ئێوە دەیخوێننەوە سەبارەت بە تیرۆرکردنی  عەبدوڵڵا قادری ئازەر و دوو هاوەڵەکەی – دکتۆر '''[[فازیل ڕەسوڵ]]''' و '''[[دکتۆر عەبدولرەحمان قاسملۆ]]'''- لە لێدوان و بەڵگەنامەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران وەرگیراوە بە زمانی فارسی و فەرەنسی: '''[[دکتۆر عەبدولرەحمان قاسملۆ]]''' لە ژمارەی تایبەتی بولیتینی ئینستیتیوتی کوردی  پاریس (in a special issue of the Bulletin of the Kurdish Institute of Paris) ؛ بیرەوەرییەکانی هێلین کرولیچ قاسملۆ (Helen Krulich) ، هاوسەری '''[[دکتۆر عەبدولرەحمان قاسملۆ]]'''،  ژنێکی ئەوروپی لە خاکی کورد ؛ لێکۆڵینەوەکانی پەرویز دەستمالچی،  تیرۆرکردن بە ناوی (خودا) ؛ ڕاپۆرتێکی ناوەندی بەڵگەنامەی مافی مرۆڤی ئێران ، پەناگەیەکی سەلامەت نییە، ئۆپەراسیۆنێکی تیرۆریستی جیهانی کۆماری ئیسلامی ئێرانە ؛ کارۆل پرۆنهوبەر(Carol Prunhuber)، عەبدولڕەحمان قاسملۆ  لە (ئینسایکلۆپیدیای ئێرانیکا) ؛ ئایەتوڵڵا ڕوحوڵڵا خومەینی،  (سەفیحە نور)  ڕاپۆرتەکانی ئیرنا و ئاژانسی فەرەنسا-پرێس  هەروەها ڕۆژنامەی فەرەنسی  لۆ مۆند  (Le Monde).
لێرەو لەوێ زۆر لە سەر کۆمارى کوردستان و ڕووداوەکانى نوسراون و یادداشت کراون، بەڵام چۆنێتى کۆچ و ڕەوى ئەو پێشمەرگانە بۆ وڵاتى غەریبى و خۆڕادەست نەکردنیان بە ڕژێمى شاهنشاهى، هاوکات چۆنێتى بەرەنگاربوونەوەیان کارێکە زۆڕ کەمى لە سەر نووسراو زانراوە، بەتایبەت لەلایەن خودى شۆڕشگێڕانەوە، هەروەها مانەوەى ئەو کۆمەلە زۆرە بۆ زیاتر لە دەیەیەک و چۆنێتى ژیان و گوزەرانیان، مامەڵە کردنى دەسەڵاتدارانى شۆرەوى لەگەڵیاندا لە زۆر کەس نادیارو پەنهانە، لەم بیرەوەریانەدا زرار بەگ پەردە لە سەر زۆر ڕاستى هەڵدەماڵێت و بەرد لە سەر زۆر نهێنى لا دەدات، بەو هیوایەیی نەوەکانى دوار ڕۆژ پەند و عیبرەت لەو ڕووداوانە وەربگرن، بەو هیوایە کرۆکى یادداشتەکان لەم چەند دێرەدا دەردەخەین.  
[[پەڕگە:28980.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
عەبدوڵڵا قادری ئازەر، لە ساڵی1952 لە شاری نەغەدە لە دایکبووە ، نوێنەری حیزبی دیموکراتی ئێران بوو لە ئەوروپا.  


خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی لە شاری نەغەدە تەواو کردووە، پاشان چووەتە '''[[ورمێ]]''' و کۆلێژی تەکنیکی لەو شارەی تەواو کردووە.
'''ژیانى دانیشتوانى گوندى ماویلیان'''


قادری ئازەر ڕۆژانی سەربازی لە فەیلەقی مەعریفە بەسەر بردووە و لە قوتابخانە گوندنشینەکان وانەبێژ بووە. زۆر حەزی لە وانەوتنەوە بووە و لە کۆتایی خزمەتە سەربازییەکەیدا وەک مامۆستا لە وەزارەتی پەروەردە دامەزراوە.
ساڵى ١٩٢٧ لە گوندى ماویلیانى سەر بە قەزاى ڕەواندوز لە دایکبووە، سەبارەت بە گوندى ناوبراو دەنووسێت ماویلیان خاوەن مێژووە و کەسانى بە دەست و بردو ئازاى تیادا هەڵکەوتووە، گوندى وەستا (برایم)ه، ئەو وەستایەی بونیادنەرى قەڵا و پردەکانى سەردەمى پادشاى گەورەی ڕەواندزە.


لەم بەشەدا زرار دەڵى:  بەر لە ساڵى ١٩٢٠ خەڵکى ئاوایی ناکۆک بوون، بە تەمەنەکانى گوند داوایان لە (میر حەمەد ئـەمین) کردووە بۆ ئاشتەوایی دانیشتوانى گوند یارمەتییان بدات، ئەویش (سڵێمان بەگى) ئامۆزای بۆ ئەو کارە دەست نیشان کردووە، ناوبراو لە داوێنى گوند کۆشکێکى دروستکردووە، سەبارەت بە باوکى دەنووسێت: وەک ڕەوشتى ئاغاکان چەند ژنێکى هیناوە، پاش چەند ساڵ دایکى مندالى بووە، زرار نۆبەرەى دایکى بووە، بە هۆى نەخۆشى گرانەتاوە لە شیرى دایکى بێبەشبووە.


کۆمەڵگاى کوردەوارى لەو رۆژگارەدا بە هۆى جەنگى جیهانى یەکەمەوە تووشى ژیانێکى سەخت هاتووە، لە ئەنجامى شەڕو کوشتار زۆربەى گوندەکانى ڕەواندز سوتینیران، خەڵکیش لە ترسى سوپاى ڕووس ئاوارەو دەربەدەر بوون، یەکێک لە گوندەکان ماویلیان بووە، لەو ڕۆژگارەدا چەندێک ژیان وگوزەران لە ئاستێکى خراپدابووە هێندەش لە ڕووى پۆشاک پاکووخاوێنییەوە خەڵکى بێبەرگ و پۆخل بوون، بەرگى ژنان خامى شین بوو کە نەخشى دەگرت لە سەر جەستەى کەسەکە، پیاوەکانیش شایەد ساڵى جارێک دەستێک جلکى نوێیان لە بەرکردبایە و منداڵانیش بە زۆرى ڕووت  و ڕەجاڵبوون و زۆر بەکەمى جلى تازەیان  لە بەر دەکرا. لە و ڕۆژگارەدا جل و بەرگ و سابوون زۆر کەم بوون کە سەرچاوەى زۆریک لە درم و پەتاکان بوونە.


[[عەبدوڵڵا قادری ئازەر|درێژەی بابەت]]
 
 
[[کۆمارى کوردستان و پەڕاگەندەیی شۆڕشگێڕانى بۆ وڵاتانى شۆرەوى لە بیرەوەریکانى زرار سلێمان بەگ دەرگەڵەیی|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٢١:٥١، ١٤ی ئابی ٢٠٢٣

کۆمارى کوردستان و پەڕاگەندەیی شۆڕشگێڕانى بۆ وڵاتانى شۆرەوى لە بیرەوەریکانى زرار سلێمان بەگ دەرگەڵەیی نوسینی: وەهاب حەسیب محەمەد

120221422.jpg

دەستپێک:

لێرەو لەوێ زۆر لە سەر کۆمارى کوردستان و ڕووداوەکانى نوسراون و یادداشت کراون، بەڵام چۆنێتى کۆچ و ڕەوى ئەو پێشمەرگانە بۆ وڵاتى غەریبى و خۆڕادەست نەکردنیان بە ڕژێمى شاهنشاهى، هاوکات چۆنێتى بەرەنگاربوونەوەیان کارێکە زۆڕ کەمى لە سەر نووسراو زانراوە، بەتایبەت لەلایەن خودى شۆڕشگێڕانەوە، هەروەها مانەوەى ئەو کۆمەلە زۆرە بۆ زیاتر لە دەیەیەک و چۆنێتى ژیان و گوزەرانیان، مامەڵە کردنى دەسەڵاتدارانى شۆرەوى لەگەڵیاندا لە زۆر کەس نادیارو پەنهانە، لەم بیرەوەریانەدا زرار بەگ پەردە لە سەر زۆر ڕاستى هەڵدەماڵێت و بەرد لە سەر زۆر نهێنى لا دەدات، بەو هیوایەیی نەوەکانى دوار ڕۆژ پەند و عیبرەت لەو ڕووداوانە وەربگرن، بەو هیوایە کرۆکى یادداشتەکان لەم چەند دێرەدا دەردەخەین.

ژیانى دانیشتوانى گوندى ماویلیان

ساڵى ١٩٢٧ لە گوندى ماویلیانى سەر بە قەزاى ڕەواندوز لە دایکبووە، سەبارەت بە گوندى ناوبراو دەنووسێت ماویلیان خاوەن مێژووە و کەسانى بە دەست و بردو ئازاى تیادا هەڵکەوتووە، گوندى وەستا (برایم)ه، ئەو وەستایەی بونیادنەرى قەڵا و پردەکانى سەردەمى پادشاى گەورەی ڕەواندزە.

لەم بەشەدا زرار دەڵى: بەر لە ساڵى ١٩٢٠ خەڵکى ئاوایی ناکۆک بوون، بە تەمەنەکانى گوند داوایان لە (میر حەمەد ئـەمین) کردووە بۆ ئاشتەوایی دانیشتوانى گوند یارمەتییان بدات، ئەویش (سڵێمان بەگى) ئامۆزای بۆ ئەو کارە دەست نیشان کردووە، ناوبراو لە داوێنى گوند کۆشکێکى دروستکردووە، سەبارەت بە باوکى دەنووسێت: وەک ڕەوشتى ئاغاکان چەند ژنێکى هیناوە، پاش چەند ساڵ دایکى مندالى بووە، زرار نۆبەرەى دایکى بووە، بە هۆى نەخۆشى گرانەتاوە لە شیرى دایکى بێبەشبووە.

کۆمەڵگاى کوردەوارى لەو رۆژگارەدا بە هۆى جەنگى جیهانى یەکەمەوە تووشى ژیانێکى سەخت هاتووە، لە ئەنجامى شەڕو کوشتار زۆربەى گوندەکانى ڕەواندز سوتینیران، خەڵکیش لە ترسى سوپاى ڕووس ئاوارەو دەربەدەر بوون، یەکێک لە گوندەکان ماویلیان بووە، لەو ڕۆژگارەدا چەندێک ژیان وگوزەران لە ئاستێکى خراپدابووە هێندەش لە ڕووى پۆشاک پاکووخاوێنییەوە خەڵکى بێبەرگ و پۆخل بوون، بەرگى ژنان خامى شین بوو کە نەخشى دەگرت لە سەر جەستەى کەسەکە، پیاوەکانیش شایەد ساڵى جارێک دەستێک جلکى نوێیان لە بەرکردبایە و منداڵانیش بە زۆرى ڕووت و ڕەجاڵبوون و زۆر بەکەمى جلى تازەیان لە بەر دەکرا. لە و ڕۆژگارەدا جل و بەرگ و سابوون زۆر کەم بوون کە سەرچاوەى زۆریک لە درم و پەتاکان بوونە.


درێژەی بابەت