جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «سولەیمان موعینی»

Jump to navigation Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
 
(٣ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ٣٢: ھێڵی ٣٢:
   
   
ڕۆژی ١٦/٦/١٩٥٣ ڕێکخراوی لاوانی حیزبی دیموکراتی کوردستان له‌ شاری مه‌هاباد، به‌ ڕێبه‌رایه‌تیی سوله‌یمان و سه‌ید عه‌بدوڵلای ئیسحاقی و چه‌ند لاوی تێکۆشه‌ری دیکه‌ کۆبونه‌وه‌یه‌کی به‌رین له‌ باغی میکائیل سازده‌ده‌ن. مه‌به‌ست له‌و کۆبونه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌ ده‌بێت که‌ لاوانی نێو ڕیزه‌کانی حیزبی دیموکراتی کوردستان نوێنه‌ری خۆیان بۆ به‌شداریی له‌ چواره‌مین ڤیستیڤاڵی جیهانیی یه‌کێتی لاوانی دیموکراتی هه‌ڵبژێرن. به‌ڵام له‌گه‌رمه‌ی گوتوبێژی ئه‌و لاوانه‌دا ژاندارمه‌ دڕنده‌کانی حکومه‌تی ئێران هه‌ڵده‌کوتنه‌ سه‌ریان و پاش لێدان و ئازاردانیان، لوله‌ی تفه‌نگه‌کانیان ئاڕاسته‌یان ده‌که‌ن و مێرمنداڵێک به‌ناوی «حسن ڕه‌مه‌زانی» شه‌هید و چه‌ند که‌س بریندار ده‌که‌ن. ئیدی ئه‌و لاوه‌ شۆڕشگێڕانه‌،‌ ده‌که‌ونه‌ شه‌قامه‌کانی شار و به‌ گێڕانی ته‌رمی‌ ئه‌و لاوه‌ شه‌هیده‌، ڕێپێوان و بزووتنه‌وه‌یه‌کی جه‌ماوه‌ری گه‌وره‌ به‌ڕێده‌خه‌ن.
ڕۆژی ١٦/٦/١٩٥٣ ڕێکخراوی لاوانی حیزبی دیموکراتی کوردستان له‌ شاری مه‌هاباد، به‌ ڕێبه‌رایه‌تیی سوله‌یمان و سه‌ید عه‌بدوڵلای ئیسحاقی و چه‌ند لاوی تێکۆشه‌ری دیکه‌ کۆبونه‌وه‌یه‌کی به‌رین له‌ باغی میکائیل سازده‌ده‌ن. مه‌به‌ست له‌و کۆبونه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌ ده‌بێت که‌ لاوانی نێو ڕیزه‌کانی حیزبی دیموکراتی کوردستان نوێنه‌ری خۆیان بۆ به‌شداریی له‌ چواره‌مین ڤیستیڤاڵی جیهانیی یه‌کێتی لاوانی دیموکراتی هه‌ڵبژێرن. به‌ڵام له‌گه‌رمه‌ی گوتوبێژی ئه‌و لاوانه‌دا ژاندارمه‌ دڕنده‌کانی حکومه‌تی ئێران هه‌ڵده‌کوتنه‌ سه‌ریان و پاش لێدان و ئازاردانیان، لوله‌ی تفه‌نگه‌کانیان ئاڕاسته‌یان ده‌که‌ن و مێرمنداڵێک به‌ناوی «حسن ڕه‌مه‌زانی» شه‌هید و چه‌ند که‌س بریندار ده‌که‌ن. ئیدی ئه‌و لاوه‌ شۆڕشگێڕانه‌،‌ ده‌که‌ونه‌ شه‌قامه‌کانی شار و به‌ گێڕانی ته‌رمی‌ ئه‌و لاوه‌ شه‌هیده‌، ڕێپێوان و بزووتنه‌وه‌یه‌کی جه‌ماوه‌ری گه‌وره‌ به‌ڕێده‌خه‌ن.
هه‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌دا پێداگری و خه‌باتی نه‌پساوه‌ی به‌رهه‌ڵستکارانی سه‌راسه‌ری بوو به‌ هۆی هه‌ڵاتنی شای ئێران و هاتنه‌ سه‌ر حوکمی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، که‌ هیوای چاکسازی و بوژوانه‌وه‌ی لێده‌کرا، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ هۆی پشتیوانیی ڕۆژئاوا له‌ شای ئێران و له‌ ئاکامی کۆدیتایه‌کی نیزامی، شای ئێران گه‌ڕاندرایه‌وه‌ و حکومه‌تی دیموکراتیکی موسه‌دیق تێک ڕووخا. دوای ڕووخانی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، له٢٨ی گه‌لاوێژی ساڵی ١٩٥٤، هێزه‌کانی سه‌رکوتکه‌ری ئێرانی هێرشیان کرده‌ سه‌ر جه‌ماوه‌ری شار و گونده‌کان و، گرتن و کوشتن و بێ سه‌روشوێن کردن ده‌ستی پێکرد.
 
هه‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌دا پێداگری و خه‌باتی نه‌پساوه‌ی به‌رهه‌ڵستکارانی سه‌راسه‌ری بوو به‌ هۆی هه‌ڵاتنی شای ئێران و هاتنه‌ سه‌ر حوکمی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، که‌ هیوای چاکسازی و بوژوانه‌وه‌ی لێده‌کرا، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ هۆی پشتیوانیی ڕۆژئاوا له‌ شای ئێران و له‌ ئاکامی کۆدیتایه‌کی نیزامی، شای ئێران گه‌ڕاندرایه‌وه‌ و حکومه‌تی دیموکراتیکی موسه‌دیق تێک ڕووخا. دوای ڕووخانی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، له٢٨ی گه‌لاوێژی ساڵی ١٩٥٤، هێزه‌کانی سه‌رکوتکه‌ری ئێرانی هێرشیان کرده‌ سه‌ر جه‌ماوه‌ری شار و گونده‌کان و، گرتن و کوشتن و بێ سه‌روشوێن کردن ده‌ستی پێکرد.
   
   
له‌ شاری مه‌هاباد دا، یه‌کێک له‌ گیراوه‌کان محمدئه‌مین معینی، باوکی سوله‌یمان بوو که‌ به‌ ماوه‌ی ٢٠ ڕۆژان له‌ گرتوخانه‌ی سه‌ربازیدا ڕایان گرت. هه‌ر ئه‌وده‌م له‌لایه‌ن فه‌رمانده‌ی نیزامیی شاری مه‌هاباد، که‌ سه‌رله‌شکه‌ر که‌ریم وه‌رئه‌هرام ی ناو بوو، به‌ باوکی سوله‌یمانیان ڕاگه‌یاند که‌ به‌ شوێن سوله‌یمان دا بنێرێت و پێی بڵێ که‌ حکومه‌ت لێی ده‌بوورێت و ده‌توانێ به‌بێ هیچ ترسێک بگه‌ڕێته‌وه‌ ماڵی خۆی. به‌ڵام سوله‌یمان به‌هۆی ناسینی کارنامه‌ی کرداری ڕژێمی ئێران، ئه‌م داوایه‌ی به‌رپه‌رچ دایه‌وه‌ و وه‌ڵامی نای دانه‌وه‌. پاش ماوه‌یه‌ک، سوله‌یمان به‌نیازی چوونی تاران و به‌رده‌وامبوونی ژیانی سیاسی و نهێنی، له‌ ساڵی ١٩٥٦دا به‌ره‌و ناوندی ئێران وه‌ڕێ که‌وت. به‌ڵام له‌ نێوان ڕێگای تاران ته‌ورێز دا به‌ هۆی سیخوڕه‌ نهێنییه‌کانی ڕژێم ده‌ناسرێته‌وه‌‌ و ده‌گیرێت. له‌ گیرانی سوله‌ێمان هیچ که‌س خه‌به‌ردار نه‌بوو. دوای تێپه‌ڕینی چه‌ندێک، عه‌بدوڵلای حه‌کیمزاده‌ عه‌کسی سوله‌یمان له‌ لاپه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ک له‌ نێو زیندانییه‌کانی ژێرده‌ستی ڕژێم دا ده‌بینێت و خه‌به‌ر به‌ بنه‌ماڵه‌که‌یان ده‌گه‌یه‌نێت. سوله‌یمان له‌ژێر ئازار و شکه‌نجه‌ی زیندانه‌واناندا ده‌مێنێته‌وه‌ هه‌تا ڕۆژی ١/٣/١٩٥٧ که‌ له‌ بری ئه‌سپاردنی بارمته‌یه‌کی ده‌هه‌زار تمه‌نی ئه‌و سه‌ردمه‌، ئازاد ده‌کرێت.
له‌ شاری مه‌هاباد دا، یه‌کێک له‌ گیراوه‌کان محمدئه‌مین معینی، باوکی سوله‌یمان بوو که‌ به‌ ماوه‌ی ٢٠ ڕۆژان له‌ گرتوخانه‌ی سه‌ربازیدا ڕایان گرت. هه‌ر ئه‌وده‌م له‌لایه‌ن فه‌رمانده‌ی نیزامیی شاری '''[[مه‌هاباد]]'''، که‌ سه‌رله‌شکه‌ر که‌ریم وه‌رئه‌هرام ی ناو بوو، به‌ باوکی سوله‌یمانیان ڕاگه‌یاند که‌ به‌ شوێن سوله‌یمان دا بنێرێت و پێی بڵێ که‌ حکومه‌ت لێی ده‌بوورێت و ده‌توانێ به‌بێ هیچ ترسێک بگه‌ڕێته‌وه‌ ماڵی خۆی. به‌ڵام سوله‌یمان به‌هۆی ناسینی کارنامه‌ی کرداری ڕژێمی ئێران، ئه‌م داوایه‌ی به‌رپه‌رچ دایه‌وه‌ و وه‌ڵامی نای دانه‌وه‌.  
 
پاش ماوه‌یه‌ک، سوله‌یمان به‌نیازی چوونی تاران و به‌رده‌وامبوونی ژیانی سیاسی و نهێنی، له‌ ساڵی ١٩٥٦دا به‌ره‌و ناوندی ئێران وه‌ڕێ که‌وت. به‌ڵام له‌ نێوان ڕێگای تاران ته‌ورێز دا به‌ هۆی سیخوڕه‌ نهێنییه‌کانی ڕژێم ده‌ناسرێته‌وه‌‌ و ده‌گیرێت. له‌ گیرانی سوله‌ێمان هیچ که‌س خه‌به‌ردار نه‌بوو. دوای تێپه‌ڕینی چه‌ندێک، عه‌بدوڵلای حه‌کیمزاده‌ عه‌کسی سوله‌یمان له‌ لاپه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ک له‌ نێو زیندانییه‌کانی ژێرده‌ستی ڕژێم دا ده‌بینێت و خه‌به‌ر به‌ بنه‌ماڵه‌که‌یان ده‌گه‌یه‌نێت. سوله‌یمان له‌ژێر ئازار و شکه‌نجه‌ی زیندانه‌واناندا ده‌مێنێته‌وه‌ هه‌تا ڕۆژی ١/٣/١٩٥٧ که‌ له‌ بری ئه‌سپاردنی بارمته‌یه‌کی ده‌هه‌زار تمه‌نی ئه‌و سه‌ردمه‌، ئازاد ده‌کرێت.
[[پەڕگە:Kurdhe1561.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
[[پەڕگە:Kurdhe1561.jpg|وێنۆک|ڕاست]]


ھێڵی ٥٢: ھێڵی ٥٥:
   
   
سوله‌یمان، که‌ دوژمنی کورد و پیلانه‌ گلاوه‌ مێژووییه‌کانی باش ده‌زانی، وه‌لامی بۆ ناردنه‌وه‌ که‌ من ڕۆڵه‌ی کوردم و خۆم به‌ ئالاهه‌ڵگر و درێژه‌ده‌ری ئامانجه‌ پیرۆزه‌کانی کۆماری کوردستان ده‌زانم . من پێشه‌کی و هه‌ر له‌سه‌رتای کار و هه‌ڵوێستگرتنه‌کانمدا شێوه‌ ژیان و شیوه‌ مه‌رگی خۆم دیاری کردووه‌ و هه‌رگیز ئه‌م گرانباره‌ زه‌نگین و ڕه‌نگینه‌م به‌ هه‌موو ئیمکانیاتی خۆشگوزره‌انی ناگۆڕمه‌وه‌.
سوله‌یمان، که‌ دوژمنی کورد و پیلانه‌ گلاوه‌ مێژووییه‌کانی باش ده‌زانی، وه‌لامی بۆ ناردنه‌وه‌ که‌ من ڕۆڵه‌ی کوردم و خۆم به‌ ئالاهه‌ڵگر و درێژه‌ده‌ری ئامانجه‌ پیرۆزه‌کانی کۆماری کوردستان ده‌زانم . من پێشه‌کی و هه‌ر له‌سه‌رتای کار و هه‌ڵوێستگرتنه‌کانمدا شێوه‌ ژیان و شیوه‌ مه‌رگی خۆم دیاری کردووه‌ و هه‌رگیز ئه‌م گرانباره‌ زه‌نگین و ڕه‌نگینه‌م به‌ هه‌موو ئیمکانیاتی خۆشگوزره‌انی ناگۆڕمه‌وه‌.
سوله‌یمان به‌دڵ و گیان هه‌موو پتانسیه‌لی خۆی ده‌خاته‌ خزمه‌ت شۆڕشه‌وه‌ و له‌ نزیکه‌وه‌ له‌ گه‌ڵ مه‌لا مسته‌فا بارزانی کارده‌کات و به‌شێکی هه‌ره زۆری ڕۆژنامه‌ی «دیسان بارزانی» به‌ قه‌ڵه‌می ئه‌و ده‌نوسرێت. له‌ کار و چالاکی سیاسی و نیزامیش دا مۆره‌یه‌کی به‌کار و گیانبه‌ختکه‌ر ده‌بێت و له‌ هیچ خه‌ته‌ر‌ومه‌ترسییه‌ک خۆی کل ناکات.
 
سوله‌یمان به‌دڵ و گیان هه‌موو پتانسیه‌لی خۆی ده‌خاته‌ خزمه‌ت شۆڕشه‌وه‌ و له‌ نزیکه‌وه‌ له‌ گه‌ڵ مه‌لا مسته‌فا بارزانی کارده‌کات و به‌شێکی هه‌ره زۆری ڕۆژنامه‌ی «دیسان بارزانی» به‌ قه‌ڵه‌می ئه‌و ده‌نوسرێت. له‌ کار و چالاکی سیاسی و نیزامیش دا مۆره‌یه‌کی به‌کار و گیانبه‌ختکه‌ر ده‌بێت و له‌ هیچ خه‌ته‌ر‌ومه‌ترسییه‌ک خۆی کل ناکات.
   
   
به‌ڵام سوله‌یمان و ژماره‌یه‌ك له‌ هاوخه‌باتانی ئه‌و‌هه‌تا زیاتر له‌ ده‌قی شۆڕشی باشووری کوردستان خوردتر ده‌بنه‌وه‌ و وردبینانه‌تر‌ سه‌یری په‌یوه‌ندییه‌کان و پله‌ و پایه‌ی کادره‌کان ده‌که‌ن، زۆر زوو تێده‌گه‌ن که‌ ده‌زگای شۆڕش به‌ سه‌رۆکایه‌تیی بارزانی ، له‌ ڕێگای خزمه‌ت به‌ گه‌له‌که‌ی لای داوه‌. هه‌میسان سوله‌یمان به‌ چاو ده‌بینێ که‌ ده‌ره‌به‌گه‌ مه‌زنه‌کانی ئه‌و سه ر‌ده‌مه‌، له‌ ناو پارتی دیموکرات، بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیی عه‌شیره‌تی خۆیان و ده‌ره به‌گه‌کانی تر که‌ڵکی ناسیاسی له‌ ئیمکانیاتی شۆڕش وه‌رده‌گرن. هه‌ر ئه‌م شێوه‌ کاره‌ی مه‌لامسته‌فا و دار و ده‌سته‌که‌ی ده‌بێته‌ هۆی دابڕان و دوور که‌وتنه‌وه‌ی ڕوناکبیر و زه‌حمه‌تکێشانی گه‌لی کورد له‌ پارتی دیموکراتی کوردستان له‌ عێراقدا. هه‌ر درێژه‌دان به‌م سیاسه‌ته‌ و لایه‌نگیری له‌ ده‌ربه‌گانیش بوو که‌ ده‌توانێ بووبیته‌ هۆی شیواندن و تاریک کردنی په‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان عه‌بدولکه‌ریم قاسم و مه‌لامسته‌فا، که‌ ڕۆژ به‌ ڕۆژ به‌ره‌و ئاڵۆزی ڕۆیشت و سه‌ره‌نجام شه‌ڕی لێ که‌وته‌وه‌. له‌ درێژه‌ی شه‌ڕی نابه‌رامبه‌ری هێزه‌کانی ده‌وڵه‌تی عێراق و شۆڕشی کوردستان دا، مه‌لامسته‌فا ده‌ستی یارمه‌تیی به‌ره‌و شای ئێران درێژ کرد و شۆڕشی کوردی خسته‌ باوشی ڕژێمی دژبه‌کوردی ئێرانی.
به‌ڵام سوله‌یمان و ژماره‌یه‌ك له‌ هاوخه‌باتانی ئه‌و‌هه‌تا زیاتر له‌ ده‌قی شۆڕشی باشووری کوردستان خوردتر ده‌بنه‌وه‌ و وردبینانه‌تر‌ سه‌یری په‌یوه‌ندییه‌کان و پله‌ و پایه‌ی کادره‌کان ده‌که‌ن، زۆر زوو تێده‌گه‌ن که‌ ده‌زگای شۆڕش به‌ سه‌رۆکایه‌تیی بارزانی ، له‌ ڕێگای خزمه‌ت به‌ گه‌له‌که‌ی لای داوه‌.  
 
هه‌میسان سوله‌یمان به‌ چاو ده‌بینێ که‌ ده‌ره‌به‌گه‌ مه‌زنه‌کانی ئه‌و سه ر‌ده‌مه‌، له‌ ناو پارتی دیموکرات، بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیی عه‌شیره‌تی خۆیان و ده‌ره به‌گه‌کانی تر که‌ڵکی ناسیاسی له‌ ئیمکانیاتی شۆڕش وه‌رده‌گرن. هه‌ر ئه‌م شێوه‌ کاره‌ی مه‌لامسته‌فا و دار و ده‌سته‌که‌ی ده‌بێته‌ هۆی دابڕان و دوور که‌وتنه‌وه‌ی ڕوناکبیر و زه‌حمه‌تکێشانی گه‌لی کورد له‌ پارتی دیموکراتی کوردستان له‌ عێراقدا. هه‌ر درێژه‌دان به‌م سیاسه‌ته‌ و لایه‌نگیری له‌ ده‌ربه‌گانیش بوو که‌ ده‌توانێ بووبیته‌ هۆی شیواندن و تاریک کردنی په‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان عه‌بدولکه‌ریم قاسم و مه‌لامسته‌فا، که‌ ڕۆژ به‌ ڕۆژ به‌ره‌و ئاڵۆزی ڕۆیشت و سه‌ره‌نجام شه‌ڕی لێ که‌وته‌وه‌. له‌ درێژه‌ی شه‌ڕی نابه‌رامبه‌ری هێزه‌کانی ده‌وڵه‌تی عێراق و شۆڕشی کوردستان دا، مه‌لامسته‌فا ده‌ستی یارمه‌تیی به‌ره‌و شای ئێران درێژ کرد و شۆڕشی کوردی خسته‌ باوشی ڕژێمی دژبه‌کوردی ئێرانی.


بارزانی به‌هۆی په‌یوه‌ندیی له‌گه‌ڵ ڕژێمی شای ئێران، سیاسه‌تی خۆی له‌سه‌ر بناغه‌ی به‌رژه‌وه‌ندیی ئێران داڕشته‌وه‌ و له‌ وته‌کانی خۆیدا ده‌ڵێ که‌ ئێمه‌ ده‌بێ پێشه‌کی گه‌لی کورد له‌ عێراق ئازاد بکه‌ین ، جا دوایه‌ ده‌ فکری به‌شه‌کانی تر دا بین؛ به‌ مانایه‌کی تر، خه‌باتی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان بکرێته‌ قوربانی له‌ ڕێی سیاسه‌تی پێوه‌ندییه‌کانی ڕێبه‌رایه‌تی شۆڕش ده‌گه‌ڵ شای ئێراندا. به‌ڵام سوله‌یمان و هاوڕێیانی مل بۆ ئه‌م سیاسه‌ته‌ ناده‌ن و له‌ ژێر تیشکی بیر و فه‌لسه‌فه‌یه‌کی نه‌ته‌وه‌یی دا ئه‌م شێوه‌ خۆ به‌ده‌سته‌وه‌دانه‌ به‌رپه‌رچ ده‌ده‌نه‌وه‌ و پێوه‌ندییه‌کانی مه‌لامسته‌فا و شای ئێران به‌ قومارێکی پڕ له‌ مه‌ترسی دیپڵۆماسی ده‌زانن.
بارزانی به‌هۆی په‌یوه‌ندیی له‌گه‌ڵ ڕژێمی شای ئێران، سیاسه‌تی خۆی له‌سه‌ر بناغه‌ی به‌رژه‌وه‌ندیی ئێران داڕشته‌وه‌ و له‌ وته‌کانی خۆیدا ده‌ڵێ که‌ ئێمه‌ ده‌بێ پێشه‌کی گه‌لی کورد له‌ عێراق ئازاد بکه‌ین ، جا دوایه‌ ده‌ فکری به‌شه‌کانی تر دا بین؛ به‌ مانایه‌کی تر، خه‌باتی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان بکرێته‌ قوربانی له‌ ڕێی سیاسه‌تی پێوه‌ندییه‌کانی ڕێبه‌رایه‌تی شۆڕش ده‌گه‌ڵ شای ئێراندا. به‌ڵام سوله‌یمان و هاوڕێیانی مل بۆ ئه‌م سیاسه‌ته‌ ناده‌ن و له‌ ژێر تیشکی بیر و فه‌لسه‌فه‌یه‌کی نه‌ته‌وه‌یی دا ئه‌م شێوه‌ خۆ به‌ده‌سته‌وه‌دانه‌ به‌رپه‌رچ ده‌ده‌نه‌وه‌ و پێوه‌ندییه‌کانی مه‌لامسته‌فا و شای ئێران به‌ قومارێکی پڕ له‌ مه‌ترسی دیپڵۆماسی ده‌زانن.
ھێڵی ٧٠: ھێڵی ٧٦:
   
   
ده‌زگای ساواکی ئێران که‌ له‌ باشوور دا حوکمی ده‌ڕۆییشت و له‌وێوه‌ ده‌ستی پێکرد. له‌ یه‌که‌م هه‌نگاودا، بۆ به‌رگیری کردن و له‌ ڕیشه‌ ده‌رهێنانی کۆمیته‌ی ئینقلابی، به‌ فه‌رمانی شای ئێران، یه‌کێك له‌ خوێنخۆرترینی مۆره‌کانی خۆی ته‌رخانی سه‌رکوتکردنی سه‌رهه‌ڵدانی گه‌لی کوردی ڕۆژهه‌ڵات کرد، که‌ ئه‌ویش ژه‌نه‌ڕال ئه‌رته‌شبود ئوه‌یسی بێت که‌ له‌ ئاست شای ئێران دا به‌ گه‌وره‌ نۆکه‌ر و، له‌ لایه‌ن گه‌لی کورده‌وه‌ خوێنمژترین دوژمن ناسراو بوو. ئه‌و ژه‌نه‌ڕاڵه‌ چه‌کمه‌ڕه‌قه‌ فه‌رمانی خاشه‌بڕکردنی بزووتنه‌وه‌ی نوێی گه‌لی کوردی له‌ شای ئێران وه‌رگرت و ده‌ستی پێکرد. ژه‌نه‌رال ئوه‌یسی دوای ئه‌وه‌ی که‌ له‌و دیوی سنوور دڵنیا بوو، له‌م دیوه‌ش دا هێزێکی له‌ ده‌ره‌به‌گه‌ کۆنه‌په‌رسته‌کان ساز کرد و ئینجا به‌ هه‌موو هێزێ سیخوڕی و جاش و جه‌یشه‌وه‌ قۆڵی فه‌وتاندنی لێ هه‌ڵماڵین.
ده‌زگای ساواکی ئێران که‌ له‌ باشوور دا حوکمی ده‌ڕۆییشت و له‌وێوه‌ ده‌ستی پێکرد. له‌ یه‌که‌م هه‌نگاودا، بۆ به‌رگیری کردن و له‌ ڕیشه‌ ده‌رهێنانی کۆمیته‌ی ئینقلابی، به‌ فه‌رمانی شای ئێران، یه‌کێك له‌ خوێنخۆرترینی مۆره‌کانی خۆی ته‌رخانی سه‌رکوتکردنی سه‌رهه‌ڵدانی گه‌لی کوردی ڕۆژهه‌ڵات کرد، که‌ ئه‌ویش ژه‌نه‌ڕال ئه‌رته‌شبود ئوه‌یسی بێت که‌ له‌ ئاست شای ئێران دا به‌ گه‌وره‌ نۆکه‌ر و، له‌ لایه‌ن گه‌لی کورده‌وه‌ خوێنمژترین دوژمن ناسراو بوو. ئه‌و ژه‌نه‌ڕاڵه‌ چه‌کمه‌ڕه‌قه‌ فه‌رمانی خاشه‌بڕکردنی بزووتنه‌وه‌ی نوێی گه‌لی کوردی له‌ شای ئێران وه‌رگرت و ده‌ستی پێکرد. ژه‌نه‌رال ئوه‌یسی دوای ئه‌وه‌ی که‌ له‌و دیوی سنوور دڵنیا بوو، له‌م دیوه‌ش دا هێزێکی له‌ ده‌ره‌به‌گه‌ کۆنه‌په‌رسته‌کان ساز کرد و ئینجا به‌ هه‌موو هێزێ سیخوڕی و جاش و جه‌یشه‌وه‌ قۆڵی فه‌وتاندنی لێ هه‌ڵماڵین.
زۆری نه‌خایاند‌ له‌ ئاکامی پیلانێکی له‌ ڕێدا چاندراو، که‌ که‌سێك به‌ناوی قادر ته‌گه‌رانی بگێڕی پیلانه‌که‌ بوو، سوله‌یمان و خه‌لیل شه‌وباش له‌ ڕێگای سلێمانی ـ سیته‌که‌وه‌، ده‌که‌ونه‌ داوی پیاوانی سه‌دیق ئه‌فه‌ندی و ڕه‌وانه‌ی باره‌گای بارزانی ده‌کرێن.
 
زۆری نه‌خایاند‌ له‌ ئاکامی پیلانێکی له‌ ڕێدا چاندراو، که‌ که‌سێك به‌ناوی قادر ته‌گه‌رانی بگێڕی پیلانه‌که‌ بوو، سوله‌یمان و خه‌لیل شه‌وباش له‌ ڕێگای '''[[سلێمانی]]''' ـ سیته‌که‌وه‌، ده‌که‌ونه‌ داوی پیاوانی سه‌دیق ئه‌فه‌ندی و ڕه‌وانه‌ی باره‌گای بارزانی ده‌کرێن.
   
   
شایانی باسه‌ بگوترێ که‌ شێخ له‌تیفی حه‌فید، دۆستایه‌تی و نزیکایه‌تی و هاواڵبه‌ندییه‌کی زۆر گه‌وره‌ و گرانی ده‌گه‌ڵ تێکۆشه‌رانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان هه‌بوو. گه‌لێك جاران کارئاسانیه‌کانی ئه‌و ده‌بوو به هۆی‌ پێشوه‌چوونی به‌رنامه‌کانیان. له‌م بواره‌دا ناوی به‌زری ئه‌و که‌سایه‌تییه‌ هه‌رگیز فه‌رامۆش ناکرێت.
شایانی باسه‌ بگوترێ که‌ شێخ له‌تیفی حه‌فید، دۆستایه‌تی و نزیکایه‌تی و هاواڵبه‌ندییه‌کی زۆر گه‌وره‌ و گرانی ده‌گه‌ڵ تێکۆشه‌رانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان هه‌بوو. گه‌لێك جاران کارئاسانیه‌کانی ئه‌و ده‌بوو به هۆی‌ پێشوه‌چوونی به‌رنامه‌کانیان. له‌م بواره‌دا ناوی به‌زری ئه‌و که‌سایه‌تییه‌ هه‌رگیز فه‌رامۆش ناکرێت.
شایانی ئاماژه‌پێکردنه‌، شه‌وێک که‌ سوله‌یمان و سیامه‌ندی کوڕی و خه‌لیل شه‌وباش سه‌ردانی شێخ له‌تیف ده‌که‌ن، شێخ له‌تیف به‌ئاشکرا پێیان ده‌ڵێت که‌ خۆیان له‌ داوی قادر ته‌گه‌رانی بپارێزن، چونکه‌ ناوبراو گرێدراوی چه‌ند سیاسه‌تێکی دژ به‌یه‌که‌ و پێده‌چێت له‌م بواره‌ دا خه‌ریکی سات و سه‌ودای سیاسیش بێت. سوله‌یمان له‌ وه‌رامدا ده‌ڵێت: «من له‌مێژه‌ قادر ته‌گه‌رانی ده‌ناسم و باوه‌ڕ ناکه‌م ئه‌و بیری پیس و چه‌وتی بۆ ئێمه‌ ببێت». به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ دوایی ده‌رکه‌وت که‌ قادر ته‌گه‌رانی هاوکات پیاوی ئێران و عێراق و بارزانییه‌ و سێ سه‌ره‌ خه‌ریکی سات و سه‌وداکردنه‌.
 
شایانی ئاماژه‌پێکردنه‌، شه‌وێک که‌ سوله‌یمان و سیامه‌ندی کوڕی و خه‌لیل شه‌وباش سه‌ردانی شێخ له‌تیف ده‌که‌ن، شێخ له‌تیف به‌ئاشکرا پێیان ده‌ڵێت که‌ خۆیان له‌ داوی قادر ته‌گه‌رانی بپارێزن، چونکه‌ ناوبراو گرێدراوی چه‌ند سیاسه‌تێکی دژ به‌یه‌که‌ و پێده‌چێت له‌م بواره‌ دا خه‌ریکی سات و سه‌ودای سیاسیش بێت. سوله‌یمان له‌ وه‌رامدا ده‌ڵێت: «من له‌مێژه‌ قادر ته‌گه‌رانی ده‌ناسم و باوه‌ڕ ناکه‌م ئه‌و بیری پیس و چه‌وتی بۆ ئێمه‌ ببێت».  
 
به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ دوایی ده‌رکه‌وت که‌ قادر ته‌گه‌رانی هاوکات پیاوی ئێران و عێراق و بارزانییه‌ و سێ سه‌ره‌ خه‌ریکی سات و سه‌وداکردنه‌.
   
   
هه‌ر ئه‌و ڕۆژه‌ی که‌ قادر ته‌گه‌رانی به‌ پێی پیلانێکی له‌پێش داڕێژراودا، سوله‌یمان و خه‌لیل شه‌وباش به‌ جێپ لاندرۆڤه‌ره‌که‌ی له‌ ڕێگه‌ی سیته‌که‌وه‌ بۆ سوله‌یمانی ده‌بات، ده‌یانباته‌ جێداوی که‌سێك به‌ناوی سه‌دیق ئه‌فه‌ندی و ده‌سبه‌جێ ده‌یانگرن. سه‌دیق ئه‌فه‌ندی له‌ ڕێگادا خه‌لیل شه‌وباش شه‌هید ده‌کات و سوله‌یمان بۆ باره‌گای بارزانی ڕاده‌گوێزێت.
هه‌ر ئه‌و ڕۆژه‌ی که‌ قادر ته‌گه‌رانی به‌ پێی پیلانێکی له‌پێش داڕێژراودا، سوله‌یمان و خه‌لیل شه‌وباش به‌ جێپ لاندرۆڤه‌ره‌که‌ی له‌ ڕێگه‌ی سیته‌که‌وه‌ بۆ سوله‌یمانی ده‌بات، ده‌یانباته‌ جێداوی که‌سێك به‌ناوی سه‌دیق ئه‌فه‌ندی و ده‌سبه‌جێ ده‌یانگرن. سه‌دیق ئه‌فه‌ندی له‌ ڕێگادا خه‌لیل شه‌وباش شه‌هید ده‌کات و سوله‌یمان بۆ باره‌گای بارزانی ڕاده‌گوێزێت.
ھێڵی ١١٤: ھێڵی ١٢٤:
   
   
شه‌ش مانگ به‌ر له‌ کاره‌ساتی دڵته‌زێنی شه‌هیدبوونی سوله‌یمان، له‌ گوندی قه‌مته‌ره‌ ـ ی نزیك به‌ شاری مه‌هاباد، سوله‌یمان و عه‌بدوڵلا و مینه‌شه‌م و چه‌ند پێشمه‌رگه‌ی تر، دیداریك ده‌گه‌ڵ په‌ریزاد و فاتم و جه‌عفه‌ر، واته‌ خوشك و براکانی سوله‌یمان و عه‌بدوڵڵا ساز ده‌که‌ن که‌ هه‌ر له‌و چاوپێکه‌وتنه‌دا سوله‌یمان به‌ ئاشکرا ڕاده‌گه‌یه‌نێت که‌ ئه‌و ده‌گه‌ڵ بارزانی نه‌ماوه ‌و ئاماده‌ش نییه‌ بچێته‌ ژێر فه‌رمانی ئه‌وه‌وه. ‌خوشك و براکانی هۆیه‌که‌ پرسیارده‌که‌ن، سوله‌یمان له‌ وه‌لامیاندا ده‌ڵێت: " هه‌تا ئه‌وکاته‌ی که‌ شۆڕشی گه‌لی کورد به‌ پشتیوانی و یاریکاریی زه‌حمه‌تکێشانی گەلی کورد و، بۆ وه‌دیهاتنی مافی ئه‌وان به‌ڕێوه‌ده‌چوو، ئێمه‌ له‌ خزمه‌تی دابووین، به‌ڵام هه‌رکه‌ ڕێبه‌رایه‌تیی شۆڕش که‌وته‌ داوی پیلانی دوژمنانی گه‌ل و لە گەڵ جیا بۆوه‌، ئێمه‌یش لێی جیابووینه‌وه‌ و خه‌تی خه‌باتێکی ڕاسته‌قینه‌مان گرتۆته‌وه‌ به‌ر" .
شه‌ش مانگ به‌ر له‌ کاره‌ساتی دڵته‌زێنی شه‌هیدبوونی سوله‌یمان، له‌ گوندی قه‌مته‌ره‌ ـ ی نزیك به‌ شاری مه‌هاباد، سوله‌یمان و عه‌بدوڵلا و مینه‌شه‌م و چه‌ند پێشمه‌رگه‌ی تر، دیداریك ده‌گه‌ڵ په‌ریزاد و فاتم و جه‌عفه‌ر، واته‌ خوشك و براکانی سوله‌یمان و عه‌بدوڵڵا ساز ده‌که‌ن که‌ هه‌ر له‌و چاوپێکه‌وتنه‌دا سوله‌یمان به‌ ئاشکرا ڕاده‌گه‌یه‌نێت که‌ ئه‌و ده‌گه‌ڵ بارزانی نه‌ماوه ‌و ئاماده‌ش نییه‌ بچێته‌ ژێر فه‌رمانی ئه‌وه‌وه. ‌خوشك و براکانی هۆیه‌که‌ پرسیارده‌که‌ن، سوله‌یمان له‌ وه‌لامیاندا ده‌ڵێت: " هه‌تا ئه‌وکاته‌ی که‌ شۆڕشی گه‌لی کورد به‌ پشتیوانی و یاریکاریی زه‌حمه‌تکێشانی گەلی کورد و، بۆ وه‌دیهاتنی مافی ئه‌وان به‌ڕێوه‌ده‌چوو، ئێمه‌ له‌ خزمه‌تی دابووین، به‌ڵام هه‌رکه‌ ڕێبه‌رایه‌تیی شۆڕش که‌وته‌ داوی پیلانی دوژمنانی گه‌ل و لە گەڵ جیا بۆوه‌، ئێمه‌یش لێی جیابووینه‌وه‌ و خه‌تی خه‌باتێکی ڕاسته‌قینه‌مان گرتۆته‌وه‌ به‌ر" .
هه‌ر له‌و چاوپێکه‌تنه‌دا سوله‌یمان ئه‌مه‌ش ده‌ڵێ که‌ دوای ماڵاویی لێکردنیان و لێک هه‌ڵبڕانیان، به‌ ماوه‌ی شه‌ش مانگان له‌و مه‌ڵبه‌نده‌ دوور ده‌که‌وێته‌وه‌ و دوای گه‌ڕانه‌وه‌ی ، ڕه‌وشێکی تری شۆڕشگێرانه‌ ده‌گرنه‌ به‌ر.
هه‌ر له‌و چاوپێکه‌تنه‌دا سوله‌یمان ئه‌مه‌ش ده‌ڵێ که‌ دوای ماڵاویی لێکردنیان و لێک هه‌ڵبڕانیان، به‌ ماوه‌ی شه‌ش مانگان له‌و مه‌ڵبه‌نده‌ دوور ده‌که‌وێته‌وه‌ و دوای گه‌ڕانه‌وه‌ی ، ڕه‌وشێکی تری شۆڕشگێرانه‌ ده‌گرنه‌ به‌ر.
   
   
مریه‌م خانمی خێزانی سوله‌یمان و سیامه‌ندی کوڕیان که‌ له‌ گۆندی دێرێ ده‌بن، به‌ یارمه‌تیی محەمەد مه‌لاعه‌لی بێژوێی ڕاده‌گوێزرێنه‌ سونێ، به‌ڵام ساڵی ١٩٦٧، له‌ ئاکامی هێرشێکی پێشمه‌رگه‌کانی پارتی بۆ سه‌ر سونێ، خێزان و کوڕی سوله‌یمان ده‌که‌ونه‌ به‌رده‌ستی که‌سێك به‌ناوی حه‌سۆ میرخان و له‌ سه‌نگه‌سه‌ر ده‌سبه‌سه‌ر ده‌کرێن. هه‌ر له‌ گۆندی سه‌نگه‌سه‌ر دا دووه‌مین منداڵی سوله‌یمان ، که‌ سامڕه‌ندی ناوه‌، له‌ دایکده‌بێ. له‌ ماوه‌ی له‌دایکبوونی سامڕه‌نددا، هاوڕێی دێرینی سوله‌یمان، واته‌ سه‌ید ڕه‌سوڵی دێهقان ئه‌و په‌ڕی فیداکاری و له‌ خۆ بوردویی نیشانده‌دات.
مریه‌م خانمی خێزانی سوله‌یمان و سیامه‌ندی کوڕیان که‌ له‌ گۆندی دێرێ ده‌بن، به‌ یارمه‌تیی محەمەد مه‌لاعه‌لی بێژوێی ڕاده‌گوێزرێنه‌ سونێ، به‌ڵام ساڵی ١٩٦٧، له‌ ئاکامی هێرشێکی پێشمه‌رگه‌کانی پارتی بۆ سه‌ر سونێ، خێزان و کوڕی سوله‌یمان ده‌که‌ونه‌ به‌رده‌ستی که‌سێك به‌ناوی حه‌سۆ میرخان و له‌ سه‌نگه‌سه‌ر ده‌سبه‌سه‌ر ده‌کرێن. هه‌ر له‌ گۆندی سه‌نگه‌سه‌ر دا دووه‌مین منداڵی سوله‌یمان ، که‌ سامڕه‌ندی ناوه‌، له‌ دایکده‌بێ. له‌ ماوه‌ی له‌دایکبوونی سامڕه‌نددا، هاوڕێی دێرینی سوله‌یمان، واته‌ سه‌ید ڕه‌سوڵی دێهقان ئه‌و په‌ڕی فیداکاری و له‌ خۆ بوردویی نیشانده‌دات.

مێنۆی ڕێدۆزی