١٩٬١١٧
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «عەلی مەردان»
Jump to navigation
Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
|||
| (٥ دەستکاری لەلایەن ٢ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت) | |||
| ھێڵی ٤١: | ھێڵی ٤١: | ||
سەبارەت بە کۆنگرەی مۆسیقای عەرەبی لە قاهیرە لە ساڵی 1932سازکراوە عەلی مەردان دەڵێت «مەسەلەی کوردبوونم و عەرەب نەبوونم کاری کردە سەر بەشداریکردنم لە کۆنگرەی یەکەمی عەرەبیدا، کە من وەک هونەرمەندێکی بواری گۆرانی و ئاواز لە ئەندامانی ئەو وەفدەی عێراق بووم و بەشداری کۆنگرەمان کرد. شانازی بوو بۆم کە لەو کۆنگرەیەدا بە زمانی کوردی ئاواز و مەقامی کورد جوان بە گوێی کەسانێکی هونەرمەند کە ئەسڵەن وشەی (کورد) یشیان نەبیستووە. من تەنیا کوردێک بووم لە ناو دەیان هونەرمەندی عەرەبیدا و کۆنگرەش بە قەدەر ئەوەی سیاسی بوو ئەوەندەش لە هونەرەوە دوور بوو و سەرپەرشتیارانی کۆنگرەکە دەیانویست پەراوێزم بخەن و زۆریشیان تەقەلادا مەقام و بەستەکانم بە عەرەبی بڵێم، بەڵام من ڕازی نەبووم و ئەوانیش ئەندام بوونی منیان بەتاڵ کردەوە». | سەبارەت بە کۆنگرەی مۆسیقای عەرەبی لە قاهیرە لە ساڵی 1932سازکراوە عەلی مەردان دەڵێت «مەسەلەی کوردبوونم و عەرەب نەبوونم کاری کردە سەر بەشداریکردنم لە کۆنگرەی یەکەمی عەرەبیدا، کە من وەک هونەرمەندێکی بواری گۆرانی و ئاواز لە ئەندامانی ئەو وەفدەی عێراق بووم و بەشداری کۆنگرەمان کرد. شانازی بوو بۆم کە لەو کۆنگرەیەدا بە زمانی کوردی ئاواز و مەقامی کورد جوان بە گوێی کەسانێکی هونەرمەند کە ئەسڵەن وشەی (کورد) یشیان نەبیستووە. من تەنیا کوردێک بووم لە ناو دەیان هونەرمەندی عەرەبیدا و کۆنگرەش بە قەدەر ئەوەی سیاسی بوو ئەوەندەش لە هونەرەوە دوور بوو و سەرپەرشتیارانی کۆنگرەکە دەیانویست پەراوێزم بخەن و زۆریشیان تەقەلادا مەقام و بەستەکانم بە عەرەبی بڵێم، بەڵام من ڕازی نەبووم و ئەوانیش ئەندام بوونی منیان بەتاڵ کردەوە». | ||
[[پەڕگە:Ali1mardan2020.jpg|وێنۆک|چەپ|عەلی مەردان... پادشای مەقامـــات.]] | |||
شارەزایی و کارامەیی مامۆستا عەلی مەردان لە هونەری مەقام دا ئەوەندە ئاشکرایە کە مامۆستاکانی مەقامی عێراقی عەلی مەردان بە مامۆستا و ڕابەری خۆیان دەزانن. مامۆستا عەلی مەردان کوردێکی دڵسۆز و خاوەنی هەستێکی پاکی کوردایەتی بوو. هەتا ڕۆژی کۆچکردنیشی، کە سوێندی بخواردایە، هەر بە کوردستان سوێندی دەخوارد. مامۆستا عەلی مەردان لە ماوەی ژیانیدا گەلێک گۆرانی و مەقامی ڕەسەنی تۆمار کردووە، ئاوازی هەندێک لە گۆرانییەکانیشی هێندە بەرزن، بە چەند زمانێکی دی گوترانەتەوە. دوا گۆرانی عەلی مەردان بەستەیەک بووە کە لە ساڵی 1972دا لەئیستگەی کوردی بەغدا تۆماری کردووە. | شارەزایی و کارامەیی مامۆستا عەلی مەردان لە هونەری مەقام دا ئەوەندە ئاشکرایە کە مامۆستاکانی مەقامی عێراقی عەلی مەردان بە مامۆستا و ڕابەری خۆیان دەزانن. مامۆستا عەلی مەردان کوردێکی دڵسۆز و خاوەنی هەستێکی پاکی کوردایەتی بوو. هەتا ڕۆژی کۆچکردنیشی، کە سوێندی بخواردایە، هەر بە کوردستان سوێندی دەخوارد. مامۆستا عەلی مەردان لە ماوەی ژیانیدا گەلێک گۆرانی و مەقامی ڕەسەنی تۆمار کردووە، ئاوازی هەندێک لە گۆرانییەکانیشی هێندە بەرزن، بە چەند زمانێکی دی گوترانەتەوە. دوا گۆرانی عەلی مەردان بەستەیەک بووە کە لە ساڵی 1972دا لەئیستگەی کوردی بەغدا تۆماری کردووە. | ||
| ھێڵی ٥١: | ھێڵی ٥٢: | ||
ئاوازی هەندێک لەگۆرانیەکانیشی چەند زمانێکی تر گوتراوانەتەوە و سوودیان لە ئاوازەکەی وەرگرتووە. | ئاوازی هەندێک لەگۆرانیەکانیشی چەند زمانێکی تر گوتراوانەتەوە و سوودیان لە ئاوازەکەی وەرگرتووە. | ||
لەوانە گۆرانی (مامە گیانی مامە) هونەرمەندی بەناوبانگی تورکیا (ئیبراهیم تاتڵیساس) کردوویەتی بە تورکی (قەرە زیندان). وە گۆرانی (ئەم پەرچەم و ئەگریجە) کە هونەرمەندی بەناوبانگی ئێرانی (ئیرەج بەستامی) ئاوازی ئەم گۆرانیە بەناوبانگەی عەلی مەردانی گوتووەتەوە بە شیعری فارسی. هەروەها گۆرانی (ڕاستەی خیابان) کە هونەرمەند و قۆریاتبێژ ([[هابە]]) کردوویەتی بە تورکمانی. | لەوانە گۆرانی (مامە گیانی مامە) هونەرمەندی بەناوبانگی تورکیا (ئیبراهیم تاتڵیساس) کردوویەتی بە تورکی (قەرە زیندان). وە گۆرانی (ئەم پەرچەم و ئەگریجە) کە هونەرمەندی بەناوبانگی ئێرانی (ئیرەج بەستامی) ئاوازی ئەم گۆرانیە بەناوبانگەی عەلی مەردانی گوتووەتەوە بە شیعری فارسی. هەروەها گۆرانی (ڕاستەی خیابان) کە هونەرمەند و قۆریاتبێژ ([[هابە]]) کردوویەتی بە تورکمانی. | ||
| ھێڵی ٦٢: | ھێڵی ٦٢: | ||
[[پەڕگە:Ali Mardan0010.jpg|وێنۆک|چەپ|هونەرمەندان ناسری رەزازی، عەلی مەردان، سالار قەرەداغی.]] | |||
'''گۆرانییە بەناوبانگەکانی: - | '''گۆرانییە بەناوبانگەکانی: - | ||
| ھێڵی ٨٤: | ھێڵی ٨٤: | ||
* هۆ برای جووتیار | * هۆ برای جووتیار | ||
[[پەڕگە:Ali Mardan005.jpg|وێنۆک|چەپ]] | |||
* لەیلێ | * لەیلێ | ||
| ھێڵی ١٠٠: | ھێڵی ١٠٠: | ||
* مامە | * مامە | ||
[[پەڕگە:Ali Mardan006.jpg|وێنۆک|چەپ|عەلی مەردان لە نێو هەوادارانی لە مەڕاسیمی ڕێزلێنانی لە شاری سلێمانی.]] | |||
* کەی دێتەوە | * کەی دێتەوە | ||
* لە خرنە خرنە | * لە خرنە خرنە | ||
* هەتا مردن | * هەتا مردن | ||
* ئەڵوەن ناوت شیرینە | * ئەڵوەن ناوت شیرینە | ||
* ئای چەندم خۆش دەوێ | * ئای چەندم خۆش دەوێ | ||
* هەر تۆم ئەوێ تۆ | * هەر تۆم ئەوێ تۆ | ||
* مینا گیان | * مینا گیان | ||
* لە کەلە دەنگی ساز دێ | * لە کەلە دەنگی ساز دێ | ||
* شەو و ڕۆژ | * شەو و ڕۆژ | ||
* گۆڵە باخ | * گۆڵە باخ | ||
* کراس کودەری ئاوریشم | * کراس کودەری ئاوریشم | ||
* سەد جار بەو مانگە | * سەد جار بەو مانگە | ||
* هەستە با بچین بکەین تەماشا | * هەستە با بچین بکەین تەماشا | ||
* کۆڵان بە کۆڵان | * کۆڵان بە کۆڵان | ||
* ئەم پەرچەم و ئەگریجە | * ئەم پەرچەم و ئەگریجە | ||
* ئاخ چی بکەم نیمە چارە | * ئاخ چی بکەم نیمە چارە | ||
* ئەو چاو جوانە | * ئەو چاو جوانە | ||
* هۆ کاکەی شوان | * هۆ کاکەی شوان | ||
* فاتمە | * فاتمە | ||
* برای شیرینم | * برای شیرینم | ||
* خاڵۆ خاڵۆ | * خاڵۆ خاڵۆ | ||
* شەو و ڕۆژ لە خەیاڵ و لە بەرچاوی | * شەو و ڕۆژ لە خەیاڵ و لە بەرچاوی | ||
[[پەڕگە:Ali Mardan007.jpg|وێنۆک|چەپ|هونەرمەند عەلی مەردان و تیپی مۆسیقای سلێمانی.]] | |||
'''مەقامە بەناوبانگەکانی:''' | |||
'''مەقامە بەناوبانگەکانی: | |||
''' | |||
* لەبەر چاوی بەد (مەقامی ماهوور) | * لەبەر چاوی بەد (مەقامی ماهوور) | ||
* چەند جارم وت (مەقامی هەمایۆن) | * چەند جارم وت (مەقامی هەمایۆن) | ||
* با یادم کا فریادم کە (مەقامی هیجران) | * با یادم کا فریادم کە (مەقامی هیجران) | ||
* ڕەنجی بێ وەرم (مەقامی بەیاتی شور) | * ڕەنجی بێ وەرم (مەقامی بەیاتی شور) | ||
* ڕاستەی خیابان (مەقامی ئەڵاوەیسی) | * ڕاستەی خیابان (مەقامی ئەڵاوەیسی) | ||
* لێم یاخی (مەقامی ئای ئای) | * لێم یاخی (مەقامی ئای ئای) | ||
* لەبەر نازی چاو بازان (مەقامی خورشیدی) | |||
[[پەڕگە:Ali Mardan003.jpg|وێنۆک|چەپ|دوایین وێنەی هونەرمەند عەلی مەردان لە ماڵەکەی خۆی، ساڵی 1981.]] | |||
* ئەی مانگ (مەقامی بەیات) | * ئەی مانگ (مەقامی بەیات) | ||
* چی بکەم (مەقامی نەوا) | * چی بکەم (مەقامی نەوا) | ||
* دڵ لە حەسرەت (مەقامی ئورفە) | * دڵ لە حەسرەت (مەقامی ئورفە) | ||
* مەمکوژە گیانە بە هیجران (مەقامی دەشت) | * مەمکوژە گیانە بە هیجران (مەقامی دەشت) | ||
* بە داوی زوڵفت (مەقامی ڕاست) | * بە داوی زوڵفت (مەقامی ڕاست) | ||
* بە بەردی فیرقەتت (مەقامی ماڵەڵا هیجرانی) | * بە بەردی فیرقەتت (مەقامی ماڵەڵا هیجرانی) | ||
* بە خەمزەی چاوی مەخمووری (مەقامی نەوا) | * بە خەمزەی چاوی مەخمووری (مەقامی نەوا) | ||
'''حەسەن زیرەک چۆن باسی عەلی مەردانی کردووە؟''' | |||
هونەرمەند '''[[حەسەن زیرەک]]''' لە تۆمارێکی دەنگیدا باسی ئاشنایەتی خۆی هونەرمەندان دەگێڕێتەوە و لە بەشێکیدا دەڵێت: «ساڵەهای ساڵ مامۆستا عەلی مەردان، کە سەورەبو (مەبەستی شۆڕشی 14ی تەممووزی 1958) دەهات سەری لێ دەدام لە ئێران، عەلی مەردان بەرزە، زۆر بەرزە، کورد قەدری نازانێت، ئەمن قۆندەرەکانی دەخەمە سەر چاوم». | |||
'''حەسەن | '''بابەتە پەیوەستکراوەکان''' | ||
''' | * '''[[دیدارێکی تایبەت لە نێوان شەماڵ سائیب و عەلی مەردان]]''' | ||
* '''[[تایەر تۆفیق، عیسا بەرواری، باکووری، تەحسین تەها، فوئاد ئەحمەد و عەلی مەردان]]''' | |||
* '''[[وێنەیەکی عەلی مەردان لە نێو هەوادارانیدا]]''' | |||
* '''[[تایەر تۆفیق، حەسەن جەزیری، عەلی مەردان و ڕەسوڵ گەردی ساڵی 1971]]''' | |||
* '''[[گۆرانیەکانم]]''' | |||
* '''[[قەدرییە عەلی مەردان]]''' | |||
* '''[[گەڵای پایز؛ بیرەوەری عەلی مەردان]]''' | |||
* '''[[ناسری ڕەزازی، عەلی مەردان و سالار قەرەداغی]]''' | |||
* '''[[عەلی مەردان و حەمە جەزا]]''' | |||
* '''[[شێواندنی گۆڕی عەلی مەردان]]''' | |||
* '''[[پەیکەری عەلی مەردان لە شاری کەرکووک]]''' | |||