جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «ئیبراهیم ئەمین باڵدار: گەوهەرێک لە زانست و پەروەردە»

دوای چەندین ساڵ لەفێربوون وبەدەستهێنانی بڕوانامەی بەكالۆریۆس بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ ئەم بیرمەندەم بۆ یەكەم جار بینی كەپێشتر بەهیچ شێوەیەك نەمدیبوو.گەرچی ناونیشانی ڕاژەكەم هاوشێوەی هاوڕێكانم بەنموونەی پرۆفیسۆران دڵشاد عەلی وفازل مەجید وفەرەیدون عەبدول وسەباحی غالب بریتی بوو لەیاریدەدەری توێژەر بەڵام ڕاگرایەتی كۆڵێژ ڕێگر بوو لەوەی ئێمە بەكاری زانستی خۆمان هەڵسین ولەبری ئەوە هەر یەكەمانیان سەرقاڵكرد بەكارێكی كارگێڕییەوە.ڕێكەوت من بەر بەشی خۆیی كەوتم كەخوشكی بەڕێزم دكتۆر پەروین نوری عارف بەرپرسی ئەو بەشە بوو.

بەحوكمی جێگەكەوە ڕۆژانە یان باشتر وایە بڵێم زۆربەی كات مامۆستایان بەمەبەستی ڕاپەڕاندنی كارە كارگێڕییەكانیان سەردانی ئەو بەشەیان دەكرد.یەكێك لەو مامۆستا بەڕێزانە ئیبراهیم ئەمین باڵدار بوو كەهەمووان ڕێزێكی بێ سنووریان لێ دەگرت لەوانە خودی خۆم.ئەو ماوەیەی كەلەژوورەكە دەمایەوە بریتی بوو لەوانە وزانیاری زۆر بەسوود ومنیش تەواو گوێبیستی قسەكانی دەبووم چونكە لەناخدا دەمگووت ئەمە هەل وفرسەتێكی زێڕینە كەلەنزیكەوە سوود لەناوەڕۆكی قسەكانی ببینم.

لە نێو قسەكانیدا دوو شێواز بەدی دەكرا,یەكەمیان زۆر ئایدیاڵیزمانە ودوهەمیان زۆر كۆمیدیانە.واتە لەنێو قسە جدی وئایدیاڵیزمییەكانیدا جارجارە نوكتەیەك یان قسەیەكی خۆشی تێكەڵ دەكرد.ئەمەش وایكردبوو كەگوێگران بەهەستێكی قووڵەوە گوێبیستی قسەكانی بن بەوپێیەی تەواو چێژێكی دەدایە دانیشتن و دایەڵۆگەكان.هەر لەبەر ئەمەش بوو ڕۆژانە خودی خۆم زۆر حەز وخولیای ئەوەم دەكرد كەمامۆستا سەردانی ژوورەكە بكات تاسوودێكی لێ ببینرێت.هەر زوو لەوە گەیشتم كەمامۆستا كوردپەروەرێكی نموونەییە وزۆریش دژی ڕژێمە.

پیاوانی ڕژێمیش لەكۆڵێژ هیچیان لەبەرامبەری پێ نەدەكرا بەڵكو بەویژدانەوە زۆریش خۆشیان دەویست وڕێزی تایبەتیان لێ دەگرت.لەدانیشتەكانیدا ئەم زانیاریانەم لەخودی خۆی وەرگرتووە كە لەدایكبووی شاری سلێمانی ساڵی 1920.لەساڵی 1927 چۆتە قوتابخانەی سەرەتایی.لەساڵی 1940 خانەی مامۆستایانی لادێ ی لەبەغدا تەواو كردووە.

لەساڵی 1956 بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لەزانكۆی بەغدا,بەشی كارگێری بەدەستهێناوە.دواتر ڕوو لەئەمریكا دەكات ولەساڵی 1961 بڕوانامەی ماستەر لەزانكۆی سان فرانسیسكۆ لەبواری پەروەردە بەدەست دەهێنێت.لەیادم نەماوە پێش دامەزراندنی زانكۆی سلێمانی لەكوێ كاری كردووە.هۆڵی وانە ووتنەوەكانی زۆر گەرم وگووڕ بوو,ئەویش لەلایەكەوە بەهۆی پەرۆشی وخۆشەویستی بۆ ناوەڕۆكی وانەكە. لەلایەكی تریشەوە شێوازی قسەكردنی بریتی بوو لەبەكارهێنانی دەنگێكی تۆزێك بەرز كەهەندێك جار دەنگەكە دەگەیشتە ژوورەكانی تر.ڕۆژێك مامۆستایەكی عەرەب لەكۆڵێژ,بەشی كۆمەڵناسی بەنێوی دكتۆر عەلی عەبدولقادر, هات ولەلای ڕاگر ,دكتۆر كامیل حەسەن عەزیز بەسیر,دەستی بەگلەیی كرد گوایە دەنگی مامۆستا دەگاتە هۆڵەكەی .

ڕاگریش گووتی " من هەر لەمنداڵییەوە چاوم لەدەست داوە وئێستاش تۆ دەتەوێت عەقڵم لەدەست بدەم.من لەبەردەم مامۆستا باڵداردا هێشتا قوتابییەكەی جارانم وناتوانم دڵی بشكێنم".جگە لەمەش مامۆستا كەوانەی دەگووتەوە تەواو وەك دەروێشێكی لێ دەهات وبەویژدانەوە دەچووە نێو بابەتەكە ولەهەمان كاتیشدا جووڵەی گەلێك زۆر بوو.

ئەوەندە بەهەستێكی باڵاوە وانەكانی دەگووتەوە دەمی تەواو كەفی دەكرد كەهەموو ئەمانە نیشانە وئاماژەیەكی ڕاستەوخۆی ڕاستگۆیی مامۆستا بوو بەرامبەر بەزانست وفێربوون بەگشتی وبابەت وپسپۆڕییەكەی بەتایبەتی.سەرەتای جەنگی عێراق – ئێران بوو,شەڕ گەرم ببوو. ڕۆژێك مامۆستام بینی لەیەكێك لەو ژێر زەمینانەی كەهەندێك جار بەهۆی فڕۆكەكانی ئێرانەوە خۆمان تێدا دەشاردەوە وناڕەحەتییەكی زۆر بەڕووخسارییەوە دیار بوو.هەر لەوێدا ,كەچەندین بەرپرسی ڕژێمی لێبوو ڕاشكاوانە ڕووی دەمی لەهەمووان كردوو وگووتی "ئەم گەمژەیە (مەبەستی سەددام حوسەین بوو ) تووشی قەڵبەیەكمان دەكات وناوچەكەش كاول دەكات وئەم شەڕەش زۆر دەخایەنێت چونكە شەڕی نێوان عەرەب وفارس زۆر كۆنە وهێشتا كۆتایی پێ نەهاتووە".

لەلایەكی تریشەوە وێنەی كەسایەتییەكان ,جگە لەقوتابیان,بەجل وبەرگی كوردییەوە بەنموونەی مام زۆراب.لێرەدا وەك خۆی بۆی گێڕامەوە دەرخستن ونمایشكردنی جل وبەرگە كوردییەكان كەهونەرمەند وشارەزای پەروەردەی ئەڵمانی ترۆدی میتڵمان نەخشاندونی كێشەی گەورەی لەوەزارەتی مەعاریفی ئەو كات بۆ دروست كردووە.دیارە لیژنەی تایبەتی حەزیان نەكردووە كەجل وبەرگی كوردی بەكار بێت.بەڵام مامۆستا هەر پێداگری كردووە وهەمووانی قایل كردووە.ئەمەش چیرۆكێكی درێژە ولێرەدا جێگەی نابێتەوە. بەوپێیەی مامۆستا دەرچووی زانكۆیەكی ئەمریكی بوو ئەوا زۆر حەزی دەكرد ئێمە هەموومان لەئەمریكا بخوێنین چونكە دەیگووت گەر دەتەوێت زیاتر فێری زانستی ڕاستەقینە بیت ئەوا دەرەوە بەتایبەتی ئەمریكا باشترین جێگەیە.