١٩٬٤٨١
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «حوسێن عەلی»
Jump to navigation
Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
|||
| (١٠ دەستکاری لەلایەن ٢ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت) | |||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە: | [[پەڕگە:2022-11-08 111754.jpg|وێنۆک]] | ||
هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ و مەقامبێژ حوسێن عه‌لی ناسراو به ( حوسێن عه‌لی گورجی) یان (حوسێن عه‌لی زەند)، له‌ساڵی (1925) له گوندی [[حەفته‌غار]]<nowiki/>ی سه‌ر به شارۆچكه‌ی '''[[داقووق]]'''<nowiki/>ی سه‌ر به پارێزگای '''[[کەرکووک]]''' له خانه‌واده‌یه‌كی هه‌ژاری زه‌حمه‌تكێش لە دایک بووە و له عه‌شره‌تی (داویه)یە. | |||
هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ و مەقامبێژ حوسێن عه‌لی ناسراو به ( حوسێن عه‌لی گورجی) یان (حوسێن عه‌لی زەند)، له‌ساڵی (1925) له گوندی [[حەفته‌غار]]<nowiki/>ی سه‌ر به شارۆچكه‌ی [[داقووق]]<nowiki/>ی سه‌ر به پارێزگای [[کەرکووک]] له خانه‌واده‌یه‌كی هه‌ژاری زه‌حمه‌تكێش لە دایک بووە و له عه‌شره‌تی (داویه)یە. | |||
به‌هۆی هه‌ژارییەوە نەیتوانیوە بچێته به‌رخوێندن و هەر بۆیە بەکاری كشتوكاڵ و كرێكاری بەردەوام بووە. حوسێن عەلی بە هۆی ئەوەی باوکییش دەنگێکی خۆشی هەبووە بەردەوام به‌سته و مه‌قامی له‌دیوه‌خانی گونده‌كه‌ی و خانەوادەکەی خوێندووە، ئه‌و ده‌نگخۆشییه‌ی باوكی ده‌بێته هاندان و فێرگه‌یه‌ك بۆ حوسێن و هەر بۆیە لە منداڵیشەوە هەست بە بەهرەی دەنگخۆشییەکەی کراوە. | به‌هۆی هه‌ژارییەوە نەیتوانیوە بچێته به‌رخوێندن و هەر بۆیە بەکاری كشتوكاڵ و كرێكاری بەردەوام بووە. حوسێن عەلی بە هۆی ئەوەی باوکییش دەنگێکی خۆشی هەبووە بەردەوام به‌سته و مه‌قامی له‌دیوه‌خانی گونده‌كه‌ی و خانەوادەکەی خوێندووە، ئه‌و ده‌نگخۆشییه‌ی باوكی ده‌بێته هاندان و فێرگه‌یه‌ك بۆ حوسێن و هەر بۆیە لە منداڵیشەوە هەست بە بەهرەی دەنگخۆشییەکەی کراوە. | ||
[[پەڕگە:2022-11-08 115931.jpg|وێنۆک|چەپ]] | |||
هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی، له‌هه‌رشوێنێك شایی و خۆشی و زه‌ماوه‌ند و بووك گواستنه‌وه هه‌بوایه خۆی گه‌یاندۆته نێو كۆڕ و كۆبوونه‌وه و زه‌ماوه‌نده‌كه و به‌ده‌نگه خۆشه‌كه‌ی مه‌قام و به‌سته‌ی پڕ چێژی بۆ خوێندوون، هه‌واڵی گۆرانی چڕینی ده‌گاته‌وه به باوكی و به‌و كرداره‌ی لێی نیگه‌ران ده‌بێـت و سه‌رزه‌نشتی ده‌كات و پێی خۆش نه‌بووه كه كوڕه‌كه‌ی گۆرانی بچڕێت. | هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی، له‌هه‌رشوێنێك شایی و خۆشی و زه‌ماوه‌ند و بووك گواستنه‌وه هه‌بوایه خۆی گه‌یاندۆته نێو كۆڕ و كۆبوونه‌وه و زه‌ماوه‌نده‌كه و به‌ده‌نگه خۆشه‌كه‌ی مه‌قام و به‌سته‌ی پڕ چێژی بۆ خوێندوون، هه‌واڵی گۆرانی چڕینی ده‌گاته‌وه به باوكی و به‌و كرداره‌ی لێی نیگه‌ران ده‌بێـت و سه‌رزه‌نشتی ده‌كات و پێی خۆش نه‌بووه كه كوڕه‌كه‌ی گۆرانی بچڕێت. | ||
[[پەڕگە:2022-11-08 115049.jpg|وێنۆک|ڕاست|هونەرمەند حوسێن عەلی لەگەڵ مامۆستا عەلی مەردان.]] | |||
پاش ئەوەی لە نێو گوند و ناوچه‌كه‌ی ده‌نگخۆشیی و توانای چڕینی دیار دەکەوێت له‌لایه‌ن هه‌ندێك كه‌سه‌وه هانی ده‌ده‌ن تا گۆرانی بخوێنێ بۆیە له‌لایه‌ن خزم و ئیختیاره‌كانی ئاواییه‌كه‌یان پێشنیاری بۆ ده‌كه‌ن و پێی ده‌ڵێن ده‌نگت خۆشه و بۆچی ناڕۆیت بۆ ئیزگه له‌به‌غدا گۆرانی بخوێنی؟ بە هۆی ئەوەی هێڵی شەمەندەفەری کەرکووک-بەغدا بە تەنیشت گوندی [[حەفتەغار]]<nowiki/>ەوە بووە هۆکارێک بووە بۆ ئەوەى خۆی بگەیەنێتە بەغدا و ئاواتەکانی لە بواری چڕینی گۆرانی و مەقام بەدی بهێنێت. | پاش ئەوەی لە نێو گوند و ناوچه‌كه‌ی ده‌نگخۆشیی و توانای چڕینی دیار دەکەوێت له‌لایه‌ن هه‌ندێك كه‌سه‌وه هانی ده‌ده‌ن تا گۆرانی بخوێنێ بۆیە له‌لایه‌ن خزم و ئیختیاره‌كانی ئاواییه‌كه‌یان پێشنیاری بۆ ده‌كه‌ن و پێی ده‌ڵێن ده‌نگت خۆشه و بۆچی ناڕۆیت بۆ ئیزگه له‌به‌غدا گۆرانی بخوێنی؟ بە هۆی ئەوەی هێڵی شەمەندەفەری کەرکووک-بەغدا بە تەنیشت گوندی [[حەفتەغار]]<nowiki/>ەوە بووە هۆکارێک بووە بۆ ئەوەى خۆی بگەیەنێتە بەغدا و ئاواتەکانی لە بواری چڕینی گۆرانی و مەقام بەدی بهێنێت. | ||
[[پەڕگە:Web11 - Copy.png|alt=حوسێن عەلی|وێنۆک|حوسێن عەلی]] | |||
هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی ساڵی 1948 بۆ یه‌كه‌مجار له‌ڕێی شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌وه دەچێتە بەغدا و لە ڕادیۆی كوردی به‌غدا، لەوێ به دیداری هونه‌رمه‌ند ([[عەلی مەردان]]) شاد بووه و له‌لایه‌ن مامۆستا عه‌لی مه‌ردانه‌وه ده‌نگی تاقی ده‌كرێته‌وه هه‌ر زوو ڕه‌زامه‌ندی پێداوه و چاوه‌ڕوانی ئایینده‌یه‌كی گه‌شی لێكردووه. ڕۆژی 30-05-1948 بۆ یەکەم جار لە ڕادیۆی کوردی بەغدا گۆرانی چڕیوە. به‌داخه‌وه خاوه‌ن ئه‌و توانا به‌رزه له‌چڕینی به‌سته‌و مه‌قام ، خوێنده‌واری نه‌بووه ، به‌ڵام زمانه‌كانی عه‌ره‌بی و توركی و فارسیشی زانیوه و جیا له‌زمانی دایكی به‌زمانی توركمانی مه‌قام و به‌سته‌ی خوێندووه. | هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی ساڵی 1948 بۆ یه‌كه‌مجار له‌ڕێی شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌وه دەچێتە بەغدا و لە ڕادیۆی كوردی به‌غدا، لەوێ به دیداری هونه‌رمه‌ند ([[عەلی مەردان]]) شاد بووه و له‌لایه‌ن مامۆستا عه‌لی مه‌ردانه‌وه ده‌نگی تاقی ده‌كرێته‌وه هه‌ر زوو ڕه‌زامه‌ندی پێداوه و چاوه‌ڕوانی ئایینده‌یه‌كی گه‌شی لێكردووه. ڕۆژی 30-05-1948 بۆ یەکەم جار لە ڕادیۆی کوردی بەغدا گۆرانی چڕیوە. به‌داخه‌وه خاوه‌ن ئه‌و توانا به‌رزه له‌چڕینی به‌سته‌و مه‌قام ، خوێنده‌واری نه‌بووه ، به‌ڵام زمانه‌كانی عه‌ره‌بی و توركی و فارسیشی زانیوه و جیا له‌زمانی دایكی به‌زمانی توركمانی مه‌قام و به‌سته‌ی خوێندووه. | ||
[[پەڕگە:2022-11-08 115201.jpg|وێنۆک|ڕاست]] | |||
دوای كرانه‌وه‌ی ڕادیۆی كوردی به‌غداد، به‌ڕووی هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی و بڵاوبوونه‌وه‌ی به‌رهه‌م و گۆرانی و مه‌قامه‌كانی و ئاشنابوونی گوێگر له‌ده‌نگ و هونه‌ری حوسێن عه‌لی، دەبێتە جێگای سه‌رنج ڕاكێشانی ته‌واوی خه‌ڵكی كوردستان، هونه‌رمه‌ند ئاشنایه‌تی و په‌یوه‌ندی دۆستانه و هونه‌رییانه‌ی لە گەڵ زۆر لە هونەرمەندانی وەک: مامۆستا عه‌لی مه‌ردان، [[ئه‌حمه‌د داووده]]، [[حەسەن زیرەک]]، [[سەڵاح داووده]]، [[شكور خه‌یات]]، [[تایه‌ر تۆفیق]]، [[ڕه‌سوڵ گه‌ردی]]، [[خه‌لیل موراد وه‌ندی]]، [[فایه‌ق داوود]]<nowiki/>ه و ....تاد. | دوای كرانه‌وه‌ی ڕادیۆی كوردی به‌غداد، به‌ڕووی هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی و بڵاوبوونه‌وه‌ی به‌رهه‌م و گۆرانی و مه‌قامه‌كانی و ئاشنابوونی گوێگر له‌ده‌نگ و هونه‌ری حوسێن عه‌لی، دەبێتە جێگای سه‌رنج ڕاكێشانی ته‌واوی خه‌ڵكی كوردستان، هونه‌رمه‌ند ئاشنایه‌تی و په‌یوه‌ندی دۆستانه و هونه‌رییانه‌ی لە گەڵ زۆر لە هونەرمەندانی وەک: مامۆستا عه‌لی مه‌ردان، [[ئه‌حمه‌د داووده]]، [[حەسەن زیرەک]]، [[سەڵاح داووده]]، [[شكور خه‌یات]]، [[تایه‌ر تۆفیق]]، [[ڕه‌سوڵ گه‌ردی]]، [[خه‌لیل موراد وه‌ندی]]، [[فایه‌ق داوود]]<nowiki/>ه و ....تاد. | ||
| ھێڵی ٣٢: | ھێڵی ٣٢: | ||
ساڵی 1968-1969 بە هۆی هەڵوێستی بەرزی کوردایەتی و نیشتمانپەروەریی لە گۆرانییەکانیدا لە لایەن بەعسییەکانیەوە دەستگیر دەکرێت و لە زیندانی قصر النهایە و ئەمنی عامەی بەغدا ئەشکەنجەیەکی زۆر دەدرێت، پاشان بە هۆی ڕێکەوتنەکەی 11ی ئاداری 1970 دەکەوێتە بەر لێخۆشبوون و ئازاد دەکرێت و دوای ئەو ئازادی و ئۆتۆنۆمیییەی بە کورد درا حوسێن عەلی توانی ئازادانە تر و پاراو تر گۆرانی دەڵێت و بەشداری خۆشییەکانی جەماوەری کورد دەکات لە شارەکانی بەغدا و [[کەرکووک]]. پاشان لە ساڵی 1971 ولە ساڵیادی بەیاننامەکەی 11ی ئاداری 1970 له‌شاری [[خانەقین]] ئاهه‌نگێكی گه‌وره سازده‌كرێت، هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی، له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندێكی عه‌ره‌ب به ناوی ( ستار جه‌بار) ئه‌و ئاهه‌نگه ماوه‌ی چوار شه‌و، له یه‌كێك له قوتابخانه‌كانی شاری [[خانەقین]] به‌رده‌وام ده‌بێت، هونه‌رمه‌ند به به‌سته و مه‌قامه شۆڕشگێریه‌كان دڵی ئاماده‌بووانی ئاهه‌نگه پڕ جۆش و خرۆشتر ده‌كات، له نێو به‌رهه‌مه هونه‌رییه‌كانی حوسێن عه‌لی، ئاهه‌نگی خانه‌قین ناوبانگێكی تایبه‌تی هه‌یه، له‌و ئاهه‌نگه‌دا گۆرانی و مه‌قام به‌سه‌ر كورد و پێشمه‌رگه و شه‌هیدانی كوردستاندا ده‌ڵێت، له كۆپله‌یه‌كدا ده‌ڵێت (ئه‌م شه‌و شادمانه، سه‌رۆك بارزانی میوانه)، دوای ته‌واوبوونی ئاهه‌نگه‌كه له‌لایه‌ن ده‌زگا سه‌ركوتكه‌ره‌كانی حیزبی به‌عسه‌وه، ده‌ستگیر ده‌كرێت و ده‌خرێته‌وه زیندان، دوای ئازاردان و لێپرسینه‌وه‌یه‌كی توند هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی ئازاد ده‌كرێت. | ساڵی 1968-1969 بە هۆی هەڵوێستی بەرزی کوردایەتی و نیشتمانپەروەریی لە گۆرانییەکانیدا لە لایەن بەعسییەکانیەوە دەستگیر دەکرێت و لە زیندانی قصر النهایە و ئەمنی عامەی بەغدا ئەشکەنجەیەکی زۆر دەدرێت، پاشان بە هۆی ڕێکەوتنەکەی 11ی ئاداری 1970 دەکەوێتە بەر لێخۆشبوون و ئازاد دەکرێت و دوای ئەو ئازادی و ئۆتۆنۆمیییەی بە کورد درا حوسێن عەلی توانی ئازادانە تر و پاراو تر گۆرانی دەڵێت و بەشداری خۆشییەکانی جەماوەری کورد دەکات لە شارەکانی بەغدا و [[کەرکووک]]. پاشان لە ساڵی 1971 ولە ساڵیادی بەیاننامەکەی 11ی ئاداری 1970 له‌شاری [[خانەقین]] ئاهه‌نگێكی گه‌وره سازده‌كرێت، هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی، له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندێكی عه‌ره‌ب به ناوی ( ستار جه‌بار) ئه‌و ئاهه‌نگه ماوه‌ی چوار شه‌و، له یه‌كێك له قوتابخانه‌كانی شاری [[خانەقین]] به‌رده‌وام ده‌بێت، هونه‌رمه‌ند به به‌سته و مه‌قامه شۆڕشگێریه‌كان دڵی ئاماده‌بووانی ئاهه‌نگه پڕ جۆش و خرۆشتر ده‌كات، له نێو به‌رهه‌مه هونه‌رییه‌كانی حوسێن عه‌لی، ئاهه‌نگی خانه‌قین ناوبانگێكی تایبه‌تی هه‌یه، له‌و ئاهه‌نگه‌دا گۆرانی و مه‌قام به‌سه‌ر كورد و پێشمه‌رگه و شه‌هیدانی كوردستاندا ده‌ڵێت، له كۆپله‌یه‌كدا ده‌ڵێت (ئه‌م شه‌و شادمانه، سه‌رۆك بارزانی میوانه)، دوای ته‌واوبوونی ئاهه‌نگه‌كه له‌لایه‌ن ده‌زگا سه‌ركوتكه‌ره‌كانی حیزبی به‌عسه‌وه، ده‌ستگیر ده‌كرێت و ده‌خرێته‌وه زیندان، دوای ئازاردان و لێپرسینه‌وه‌یه‌كی توند هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی ئازاد ده‌كرێت. | ||
[[پەڕگە:2022-11-08 115226.jpg|وێنۆک|ڕاست]] | |||
[[پەڕگە:23167572 1378683225591344 2077124581807453948 n.jpg|alt=نیـگارکێش دلێر ڕەفیق و تابلۆکەی حوسێن عەلی. مانگی 5-2017.|وێنۆک|نیگارکێش [[دلێر ڕەفیق]] و تابلۆکەی حوسێن عەلی. مانگی 5-2017.]] | [[پەڕگە:23167572 1378683225591344 2077124581807453948 n.jpg|alt=نیـگارکێش دلێر ڕەفیق و تابلۆکەی حوسێن عەلی. مانگی 5-2017.|وێنۆک|نیگارکێش [[دلێر ڕەفیق]] و تابلۆکەی حوسێن عەلی. مانگی 5-2017.]] | ||
| ھێڵی ٥٨: | ھێڵی ٤٠: | ||
گۆرانیيه ناودارەکانی: - | |||
(نازدار و نازه‌نینه، نیه له‌ماڵ، ته‌نكه گیانم ته‌نكه، نه‌رمه، باڵا گه‌ردانی چاوت بم، پێم بڵێ مه‌زه‌دار، دانه دانه، كۆڵان به كۆڵان، له‌سلێمانی به‌و لاوه، ئه‌ی زاڵم، شیرین به‌هاره، كراس زه‌ردێ، لای لای و خۆشه‌ویستیت له‌دڵ چه‌سپاوه..... تاد). | |||
هونه‌رمه‌ند حوسێن عه‌لی تا دواساته‌كانی ژیانی به‌ده‌ست ئازاری نه‌خۆشیی شه‌كره‌وه ناڵاندوویه‌تی، هەر بەهۆی ئەو نەخۆشییەوە و له‌ماڵی جه‌مالی كوڕه گه‌وره‌ی له‌شاری به‌غدا له‌ڕێكه‌وتی 18-07-1991 کۆچی دوای ئەکات و لە گۆڕستانی شێخ مەعروف لە بەغدا تەرمەکەی دەنێژرێت. | |||
ڕێکەوتی 25-05-2017 لە زێدی خۆی و لەسەر ڕێگای [[کەرکووک]]-[[حەفتەغار]]-[[خورماتوو]] تابلۆیەکی یادگاری لە لایەن وێنەکێش [[دلێر ڕەفیق]]<nowiki/>ەوە کێشرا لەسەر ئەرکی قایمقامی قەزای داقووق، بەڵام لە کارەساتەکەی 16ی ئۆکتۆبەر سوپای حەشدی شەعبی و عێراقی داگیرکەر وێنەکەیان شێواند. | |||
ئامادەکردنی: [[دلێر ڕەفیق]] | |||
| ھێڵی ٧٥: | ھێڵی ٦٢: | ||
[[پۆل:کەسایەتی]][[پۆل:هونەرمەند/گۆرانیبێژ]] | |||
[[پۆل:کەسایەتی]] | |||