جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی سێیه‌م»

Jump to navigation Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
 
(٣١ دەستکاری لەلایەن ٣ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[نەورۆز، لە دیدی (شاکر فەتاح)ـەوە]]'''
'''[[حۆری غەمیان]]'''
[[پەڕگە:276994516 .jpg|وێنۆک]]
نووسینی: '''[[رێبوار حەمەتۆفیق]]'''


بەدرێژایی تەمەنی وتاری کوردی، لەڕووی ناوەرۆکەوە، کەم وتار هەیە لەسەر (نەورۆز) نووسرابێت و ئاوڕدانەوەیەکی فەلسەفی و لۆژیکی لە پرسەکە دابێتەوە.  
[[پەڕگە:Origamyan.jpg|وێنۆک]]
حۆری غەمیان هۆزانەوان و فۆتۆگرافەر لە شاری '''[[سنە]]''' لەدایکبووە، هەر لەویش ژیاوە تا ساڵی 1992 پاشان کۆچی کردووە بەرەوە تاراوگە و لە ئێستادا لە بەریتانیا دەژی.  


یەکێک لەو وتارە نایابانەی لەم ڕووەوە ئامادەکراوە، ساڵی 1968 لەلایەن شاکر فەتاح (1914-1988)ەوە لە ژمارە (175)ی ڕۆژنامەی (ڕاپەڕین) بە ناوی (لە نەورۆزدا چی بکەین؟) نووسراوە.  
حۆری غەمیان خاوەنی هۆنراوەی (فەرەنجی پۆش)ە کە لەرێگەی هاورێیەکی خۆیەوە بە ناوی (ش.هەورامی) پێداچوونەوە بۆ دەقەکە دەکات و پاشان لە رێگەی نامەیەکی زۆر بچکۆلانەوە دەێنێرێت بۆ هاورێکانی (هاورێ ئارام)ی برای.


کەم وتار هەیە هێندە ئەم وتارە، چێژبەخش بێت، تەنانەت بە وتارە بە ناوبانگەکەی (پیرەمێرد 1867-1950)یشەوە، کە وەک مانیڤێستی نەورۆز لە ساڵی 1939 و لە ژمارە (560)ی ڕۆژنامەی (ژین)دا بە ناونیشانی (نەورۆزی ئێمە چییە؟) نووسیوێتی.  
وەک خۆی دەڵیت شاعیر نەبووم  بەڵکو لە مەرگی هاورێ ئارامدا  ئەم دەقە لە دایکبوو.  


شاکر فەتاح، وەک زۆربەی وتارە باوەکانی تر، درێژە بەو گفتوگۆیانە نادات کە لە ڕابردوودا دەربارەی نەورۆز کراون و لە نێوان ئەفسانە و مێژوودا، خوێنەریان بۆ بۆچوون و گریمانەکان بەجێ هێشتووە.  
پاشان لەلایەن هونەرمەند '''[[نەجمەدینی غوڵامی]]''' ئاوازی بۆ دادەنرێت و دەکرێت بە گۆرانی، کاتێک  گۆرانێکە بڵاو دەبێتەوە حوری غەمیان خۆی لە زیندان دەبێت لەژووری تاکە کەسیدا گوێی لە گۆرانێکە دەبێتە کەسێک دەیخوێنیت.  


ئەم ڕۆشنبیرە دێت دەپرسێت (لە نەورۆزدا چی بکەین؟) بەم نێونیشانە وتارەکەی دەست پێدەکات و خوێنەر لەبەردەم ئایندەدا ڕادەگرێت و ڕوویان بەرەو ئاسۆی بیرکردنەوە پێ وەردەچەرخێنێت.  
یەک لە زیندانێکان پێ دەڵێت ئەو گۆرانیە مەڵی با ئازارد نەدەن لە وەڵامدا کەسە زیندانێکە دەڵێت خۆم لەسەر ئەو گۆرانیە زیندانی کراوم.  


بەشێوەیەکی گشتی، ڕەهەندەکانی چییەتی جەژنی نەورۆز، زۆتر لە ڕووی فۆرمەوە بەرجەستەبووە تا ناوەرۆک. فۆرمی چوونە سەیران و لە بەرکردنی جلوبەرگی جوان و ئامادەکردنی خواردن، ناسنامەی نەورۆزیان دەستنیشان کردووە.  
هەڵبەت حۆری غەمیان هیچیانی نەبینیوە وەهای بۆ ('''[[مانو بەرزنجی]]''') گێرایەوە حوری غەمیام  دایکی کوڕێکە بەناوی ( ئاران).  


ئەگەر ئەم فۆرمە لە ڕێی نووسینی داڕشتن و  وانەکانی سرود و هونەرەوە، هەر لە منداڵییەوە چووبێتە نەستی تاکەوە، گرنگیدانەکانی هەردوو شۆڕشی ئەیلول و نوێ و هەوڵەکانی پیرەمێرد و زۆر بابەتی تریش، هەلی ئەوەیان ڕەخساندووە بۆ فرە جۆری چالاکییەکانی ئەم فۆرمە لە کۆمەڵی کوردەوارییدا.  
ئەسعەد غەمیان ناسراو بە  (هاورێ ئارام) لە ساڵی 1327ی هەتاوی کە دەکاتە 1948 لە شاری '''[[سنە]]''' لە دایکبووە.


ئەسعەد غەمیان لە شارۆچکەی (ئارمێردە) لەگەڵ هاورێکانی دەکەوێتە بۆسەی پاسدارانەوە ، هێزەکەیان پەرتەوازە دەبێت  بەرەبەیانی هەمان شەو  بە شەهیدی  لە یەک لە گۆڕستانی شارۆچکەی (ئارمێردە)  دەیدۆزنەوە خەڵکی شارۆشکەکە  تەرمەکەی دەگەرێنەوە بۆ ناو هێزەکانی کۆمەڵە.


[[نەورۆز، لە دیدی (شاکر فەتاح)ـەوە|درێژەی بابەت]]
پاشان لە گوندی (.......) لە نێوان سنوری دەستکردی رۆژ هەڵات و باشوور بە خاک دەسپێردێت ئێستاش گۆڕەکەی لە هەمان گوندە.
 
حۆری غەمیان خۆشکی شەهید '''[[ئەسعەد غەمیان (هاورێ ئارام)]]'''ە کە لە ناو ریزەکانی کۆمەڵەدا بە هاورێ ئارام ناسراوە.
 
ئەوەش دەقی شیعرەکەیە کە بۆ (هاورێ ئارام) نووسراوە.
 
فەرەنجی پۆش,كەڵپۆس لەكۆڵ.
 
بۆ تۆ گەڕام دۆل بەدۆڵ
 
هەرداو هەردم كرد دەشت وكۆ
 
 
 
[[حۆری غەمیان|درێژەی بابەت]]

مێنۆی ڕێدۆزی