|
|
(٤١ دەستکاری لەلایەن ٢ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت) |
ھێڵی ١: |
ھێڵی ١: |
| '''[[مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسووف]]''' | | '''[[سهرنجێكی خێرا لهسهر سێ غهزهلی (مهحوی)]]''' |
| [[پەڕگە:ملا سيد احمد الفيلسوف.jpg|وێنۆک]]
| |
| ناوی تەواوی سەید ئەحمەدی کوڕی سەید ئەمینی کوڕی سەید موحەممەدی کوڕی سەید ئەمینی کوڕی سەید خدری کوڕی سەید بەوانی کوڕی سەید خان عەلی خانە و نازناوی (فەیلەسووف) بوو،و بە مامۆستا مەلا سەیید ئەحمەدی فەیلەسوف ناسرابوو، ئەوەش لەبەر بلیمەتی و زیرەکی و شارەزابونی بە شێوەیەکی بێ وێنە لە زانستە شەرعی یەکان و فەلسەفە و عەقیدەی ئیسلامی و زانستە کانی تری وەک بەلاغەو مەنتیق و عیلمی کەلام و سەرف و نەحوی عەرەبی و فەلەک و ئوستورلاب و جوگرافیا و مێژوودا. ھەروەھا شارەزایی زۆرباشی ھەبوو لەزانستی زەوی ناسیدا.
| |
|
| |
|
| مامۆستا مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف لە نەوەی بابا شێخ ئەحمەدی باینچۆی کوری سەید مەحموودی سەبزەوارییە و لە سەیدەکانی (پیرخزری) یە پشتاوپبشت دەچنەوە سەر ئیمام ڕەزا ی مەشھەد خوای لێ ڕازی بێت.
| | نووسینی: '''[[عادل قادری]]''' |
| | [[پەڕگە:Ima6620ges (23).jpg|وێنۆک]] |
|
| |
|
| لە ساڵی ١٩١١ ز بەرامبەر ١٣٢٩ک لە [[کەرکووک]] لەدایکبووە.
| | '''[[مەحوی]]''' بێگومان بهشێكی بوون و زمانی له دهور و تهوهری میتافیزیكی ئیسلامی سووڕاوهتهوه و مانا و مهبهستی شیعرهكانیشی لهو ئاراستهدا بوون. تهنانهت باسكاریی شاعیر لهم شیعرهی خوارهوهدا جیاوازه و وهك ئانتی تێزێك دهچێت له ههمبهر كۆمهڵێك كردار و مانا لهو قهواره و پێكهاتهدا: |
| | * لهم بهحری فیتنه بهڵكی نهجاتت بدا خودا |
| | * داوێنـی باخودا بـگره، بـهرده ناخـودا |
| | * بێ كهس منم، كهسێ له زوبانم بگا نییه |
| | * ههمدهم خودا نهناسن و دهم پڕ له یاخودا |
| | * عههد و وهفایه سوخرهیی بهدعههدی و جهفا |
| | * ههر ما به دادی ئههلی وهفادا بگا خود |
| | ا |
| | وهك لهم سێ بهیتهیدا هاتووه شاعیر جیاكارییهك دهكا له نێوان دوو چهشنه له خوداپهرستان كه یهكیان خوداپهرستانی راستهقینهن و ئهوی تریان خودانهناسانن. |
|
| |
|
| ھەر منداڵ دەبێت و لە تەمەنی چوار ساڵیدا باوکی ئەگوێزێتەوە بۆ بەغدا و لەوێ نیشتەجێ دەبێت، ھەر بۆیە مامۆستا فەیلەسوف لەوێ گەورە دەبێ و پێ دەگات و ھەر لە بەغداش فێری زمانی عەرەبی و فارسی و تورکی دەبێت. دوای ئەوە لە کەرکووک و ھەندێ ناوچەی دەوروبەری و چەمچەماڵ و ھەولێر ژیان بەسەر دەبات و ماوەیەکیش لە ئێران بوە. لە ژیاندا ھەژاری و کەم دەرامەتی و نەبونی زۆر بینیوە. چەند جارێک ماڵی تاڵان کراوە و ناخۆشی و دەربەدەری زۆری بینیوە و نوسراوو کتێب و پەرتووک و شیعرەکانی لەو نێوانەدا فەوتاون و لەناوچوون، تەنانەت لە ساڵی ١٩٦٣ دا کتێب و نوسراوەکانی بەر شاڵاوی تاڵان کردن دەکەوێت و چەند کتێبێکی کەم نەبێت ھیچی بۆ نامێنێتەوە و ھەندێ کەسی خەڵکی '''[[کەرکووک]]''' کە سەرباز دەبن لە باشووری عێراق بە ڕێکەوت ھەندێ لە کتێبەکانی بەدەستی منداڵی عەرەبەوە دەبینن لە شاری عیمارەو چەند دانەیەکی کەمی بۆ دێننەوە.
| | بێگومان مهبهستی '''[[مەحوی]]''' له خودانهناس خودا نهپهرستان نییه، بهڵكو ئهو تاقمهیه كه به رواڵهت خودا دهناسن و راستیی خودا (بهو واتایهی كه له گوتاری عیرفانی ئهو سهردهمهدا باو بووه) ناناسن. |
|
| |
|
| لە ساڵی ١٩٧٩ دا سەفەری حەج دەکات و ئەو ئەرکە پیرۆزەش جێبەجێ دەکات.
| | لێرهدا شاعیر رێی فام و پهرستش و مهعریفهی خۆی له لایهنێك كه دهكرێت به ئهویدی ناوی ببهین جیا دهكاتهوه. ههر له درێژهدا مهحوی ئهم ئهویدییه دهخاته شوێنگهیهكی ئیستاتیكی و جوانیناسانهوه و دهڵێ: |
| | * لوتفێ به حاڵی من كه، وتم، ئهو وتی به قار |
| | * تۆ شۆخی باخودا و ئهمن شۆخی ناخودا |
| | دواتر له درێژهدا و له دوا بهیتی ئهم غهزهلهدا شاعیر زایهڵه و ئاواز و پێكهاتێكی فهلسهفی-عیرفانی دهدات به شیعرهكهی: |
| | * تـا زوڵمهتی وجـووده تـهریكی لـه نووری عیشق |
| | * سێبهر نهما ههتاوه كه (مهحوی) نهما، خودا |
| | ئهمه یهكێك لهو شیعرانهی '''[[مەحوی]]''' بوو كه به تێمی زاڵی عیرفانی و تێكهڵهیهك له شهریعهت و عیرفان و فهلسهفه و بن مایهیهك له عیشق هۆنراوهتهوه. |
|
| |
|
| '''خوێندن'''
| |
|
| |
|
| مامۆستا زانستە شەرعییەکان و فەلسەفە و حیکمەت و بەلاغەو مەنتیق وعیلمی کەلام و فیقھو ئوسوڵی فیقھو حەدیس و باقی زانستەکانی ئەو سەردەمەی خوێندوە.
| |
|
| |
|
| سەرەتای خوێندنی لە شاری بەغدا دەست پێکردووە، پاشان بۆ مەبەستی بەپایان گەیاندنی خوێندنەکەی ڕووی لە '''[[کەرکووک]]''' و ناوچەکانی دەوروبەری وەکو لەیلان و باواو فەرقان و کردووە، دواتر زۆر شوێنی تر گەڕاوە وەکو سلێمانی و گەرمیان وخانەقین و زەھاو و چەند شوێنێکی تر.
| | [[سهرنجێكی خێرا لهسهر سێ غهزهلی (مهحوی)|درێژەی بابەت]] |
| | |
| | |
| [[مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسووف|درێژەی بابەت]]
| |