ڕەفیق سابیر

دکتۆر رەفیق سابیر قادر لە ساڵی 1950 لە شارۆچکەی قەڵادزێ لە دایکبووە.

خوێندنی سەرەتایی، ناوەندی و ئامادەیی هەر لە شارەکەی خۆی تەواوکردووە.

لە ساڵی1970- 1974 لە زانکۆی بەغدا، کۆلێجی ئەدەبیات، بەشی زمان و ئەدەبی کوردی، خوێندوویەتی.

لە هاوینی ساڵی 1972 تا ئەیلوولی 1978 وەک رۆژنامەنووس، لە رۆژنامەی بیری نوێ، لە بەغدا، کاری کردووە.

لە ساڵی 1976 یەکەمین کۆمەڵەهۆنراوەی بەناوی (پشکۆکان دەگەشینەوە) لە بەغدا بڵاو بۆتەوە.

لە سەرەتای ساڵی 1981 لە شاخ لەگەڵ کۆمەڵێک نووسەر یەکێتی نووسەرانی کوردستانیان دادەمەزراندووە، هەروا گۆڤاری (نووسەی کوردستان) یان دەرکردووە.

لە هاوینی ساڵی 1982 دوای پەرەگرتنی شەڕی براکوژی، کوردستانی بەجێ هێشتووە و چۆتەوە بۆ بوڵگارستان. لەوێ لە ئەکادێمیای زانستە کۆمەڵایەتییەکان، بەشی فەلسەفە، درێژەی بە خوێندن داوە.

لە هاوینی ساڵی 1987 بڕوانامەی دوکتۆرای لە فەلسەفە وەرگرتووە. دوکتۆرنامەکەی بە ناوی (رۆڵی کولتوور لە پێکهێنانی هۆشیاریی نەتەوەیی کورد) نووسیوە.

لە ناوەڕاستی ساڵی 1989 وەک پەنابەر لە وڵاتی سوێد نیشتەجێ بووە.

لە بەهاری ساڵی 1991تا سەرەتای ساڵی 2001 لەگەڵ بەڕێزان د. کەمال میراودەلی، هاشم کۆچانی و کاروان عەبدوڵڵا، گۆڤارێکی کولتووریی وەرزییان بە ناوی (رابوون) لە سوێد دەرکردووە.

لە ساڵی 2006 لە سلێمانی سەرۆکی مەڵبەندی کوردۆلۆجی بووە.

لە ساڵی 2001 خەڵاتی ئەدەبیی (کلاس دی ڤیلدێ)ی سوێدی پێ بەخشرا.

ئەو خەڵاتە ئەدەبییە دوو ساڵ جارێک بە نووسەرێکی بیانی دەدرێت، کە بەرهەمەکانی بە سوێدی بڵاو کرابنەوە.

لە ساڵی 2007 خەڵاتی ئەدەبیی (مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد)ی لە سلێمانی پێ بەخشرا.

هۆنراوەکانی رەفیق سابیر بۆ چەندان زمانی بیانی تەرجومە کراون، لەوانە عەرەبی، فارسی، ئینگلیزی، فڕەنسی، سوێدی، دانمارکی، نەرویجی، هۆڵەندی و ئیستۆنی.

لە ساڵی 2009-2001 ئەندامی پەرلەمانی کوردستان بووە.

دوای دوو ساڵ دەستی لە کارەکەی بەرداوە.

ئێستا(2019) لە سوێد دەژی.

بەرهەمەکانی رەفیق سابیر

هۆنراوە:

• -پشکۆکان دەگەشینەوە، بەغداد 1976
• -رێژنە، مهاباد 1979
• -سووتان لەبەر باراندا، لەندەن 1985
• -وەرزی سەهۆڵبەندان، لەندەن 1987
• -لاوکی هەڵەبجە، بەیروت 1989
• -کاروانسەرا، سوێد 1990
• -وەرزەبەردینە، ئەڵمانیا 1992
• -دیوانی رەفیق سابیر، بەرگی یەکەم، سوێد 1993
• -ئاوێنە و سێبەر، سوێد 1996
• - ژوانی رووناکی، سوێد 1997
• -روونبوونەوە، سوێد 2001
• -بە تەنیا جێی مەهێڵن (سەرجەمی شیعرەکان) چاپ و بڵاوکردنەوەی رەنج، سلێمانی 2007
• -راز و گومان (سەرجەمی شیعرەکان) چاپ و بڵاوکردنەوەی رەنج، سلێمانی 2007
• -دیوانی رەفیق سابیر بەرگی یەکەم و دووەم، پەخشخانەی غەزەلنووس، سلێمانی 2014
• - کۆی بەرهەمە شێعرییەکان، پەخشخانەی مانگ، بانە 2017
• - ئەویننامە، پەخشخانەی مانگ، بانە 2017
• زۆربەی کۆمەڵەهۆنراوەکانی چوار تا شەش جار چاپ کراونەوە.
• لێکۆڵینەوە
• -بەرەو مێژوو، سوێد 1991
• -ئیمپراتۆریای لم، سوێد 1998
• -کولتوور و ناسیۆنالیزم، سوێد 2002
• - عێراق بەدیموکراتیکردن یان هەڵوەشاندنەوە، سلێمانی 2005
• -بەستانداردکردنی زمانی کوردی، سلێمانی 2008
• - روانین لە بولێڵدا (وتووێز)، پەخشخانەی مانگ، 201
• بە زمانی ئینگلیزی:
• شیعری مۆدێرنی کوردی و ئەنتۆلۆگیای شیعری کوردی (لەگەڵ کەمال میراودەلی) بە زامنی ئینگللیزی، سوێد، زانکۆی ئوپسالا 2005