جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی حەوتەم»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[کورد ، دۆڕاوی ناو گەمە گەورەکان: کۆماری مهاباد بەنمونە]]'''
'''[[بورهان قانع لە نێوان 1935-1985]]'''
[[پەڕگە:Unerboard02.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:127644.jpg|وێنۆک]]
نووسینی: '''[[هونەر تۆفیق]]'''
نووسین و ئامادەکردنی: [[عومەر مەعروف بەرزنجی]]


لەیادی ٧٦ ساڵەی دامەزراندنی کۆماری مەهاباددا ، پێویستمان بە گێڕانەوەی دامەزراندن و لاواندنەوەی قازی محەمەد و ئەو پیرۆزیانە نی یە کە دەیان کتێب و باسی تایبەتی لێوە نووسراوە .
بورهان قانع (1935 - 1985)


بەڵکە پێویستمان بە وروژاندنی ئەو پرسیارانەیە کە بەهۆی پیرۆزکردنەوە ناکرێن و خۆمانی لێ غافڵ دەکەین .  
هەڵکەوتوی بواری نووسین و وەرگێڕان و ڕۆژنامەنووسی...


لەبچوکترین پرسیارەوە لەو مێژووە کەبۆچی قازی لەسێدارەدرا ؟ بەڵام سەرۆکی ئەنجومەنی نیشتمانی و ئەنجومەنی وەزیرانی کۆمارەکە ( حاجی بابەشێخ کەسانی تر کە پلەی باڵایان هەبوو ، ئازادکران ؟ ئەو وەڵامە سادەیە بەس نیە کە دەگوترێت گوایە حاجی بابەشێخ پیاوێکی ئایینی ناوداربوو  بۆیە محەمەد ڕەزاشا نەیتوانیووە عەزیەتی بدات !! چونکە ناوداریەکەی حاجی بابەشێخ زیاتر نەبوو لە ناوبانگی قازی محەمەد .  
وردبوونەوە لە نەخشەی بچووکی ئەدەبیاتی کوردی و لیستی چاپەمەنییەکاندا، دەگەینە ئەو ڕاستییەی کە زوربەی خاوەن بەرهەمی سەنگین و قەڵەمی بە توانا و دڵسۆزانی ئەم کاروانە پیرۆزە، ئەو کەسانەن کە خوێندنێکی ئەوتۆیان دەسگیر نەبووە و بە سووتان و کۆششی بەردەوامیان بوونە دەرچوانی قوتابخانەی ژیان و مەینەتی و تاقیکردنەوەکانی ڕۆژکار. هاوڕێی ئازیزم خوالێخۆشبوو (بورهان قانع 1935 – 27-06-1985) لە دایکبوی ئاواییەکی بچووک و بەردەڵانی (نەوێ) ی بناری شارەزوورە، ژیانی تایبەتی و ناهەمواری گوزەران و بارودۆخی ئەو ڕۆژگارە بوونەتە بەربەست و رێگری تەواوکردنی خوێندن.  


گەورەتریش بپرسین  ،ئەوەیە بۆچی ئەوکۆمارە لەو کاتەدا دامەزرا ؟ زەمینەی پێشتر لەبارتربوو کەچی ڕانەگەیەندرا ؟ بۆچی وەک هەر ئەزموونێکی سیاسی تری کورد لەناو گەمەگەورەکاندا کورد بەدۆڕاوی دێتەدەرەوە ؟
لە تەمەنێکی ئێجگار مناڵیدا (قانع) ی باوکی دەینێرێتە قەلەندەر خانەکەی (پیرەمێرد 1867 – 19-06-1950) ی شاعیرو ڕۆژنامەنووس، هەر لەوێوە بە دنیای پیت و وشە و کاغەزو سەرەتاکانی ئەدەب و نووسین ئاشنا دەبێت و دەستگیرۆیی و هاندانی باوکیشی دەبنە پاڵپشتێکی تر.


'''[[گەمەگەورەکە :]]'''
لە دەوروبەری شۆڕشی چواردەی تەمووزی ساڵی 1958 دا دەبێتە ئەندامی دەستەی نووسەرانی ڕۆژنامەی (پێشکەوتن) و دواتریش ڕۆژنامەی (دەنگی کورد)، لە ڕێی نووسین و شیعرەکانییەوە بە خوێندەواران دەناسرێ، جگە لە گۆشەی تایبەتی چەندین بابەتی هەمەڕەنگ و ڕیپۆرتاژی ڕۆژنامەنووسی تێدا بڵاوکردوونەتەوە.


هەر لەوکاتەوەی بەریتانیەکان (سەدەی هەژدەهەم) گەیشتن بە هیند و چین ، گەورەترین ترسیان لە ڕوسەکان بوو ، شوێنیان بگرنەوە .  
ساڵی 1960 بۆ یەکەمجار لەگەڵ (14) نووسەر و شاعیری دیاردا داوای دامەزراندنی یەکێتی نووسەرانی کوردیان کردووە و مامۆستایانی وەک (شێخ محەمەدی خاڵ و شاکیر فەتاح و محەڕەم محەمەد ئەمین و کامەران موکری و ڕەمزی مەلا مارف) لەو داواکارییەدا بەشدارییان کردووە و ڕۆژنامەی (پێشکەوتن) ی ژ 109 ی ڕۆژی 14 ی نیسانی 1960 ناوەکانی بڵاوکردووەتەوە.  


ڕوسەکانیش بەدرێژایی سنووری باشووریان ، ترسیان لە هەڵکشانی بەریتانیەکان بووە بەرەو باکووری چین و هیندستان .


ئێران یەکێک بوو لەو جیوگرافیایانەی ڕوسەکان بەدوو هۆکار وەک مەڵبەندێکی ستراتیژی و بەشێک لە ئەمنی قەومی خۆیان زانیووە .


 
[[بورهان قانع لە نێوان 1935-1985|درێژەی بابەت]]
 
[[کورد ، دۆڕاوی ناو گەمە گەورەکان: کۆماری مهاباد بەنمونە|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏١٥:١٧، ٣ی شوباتی ٢٠٢٢

بورهان قانع لە نێوان 1935-1985

127644.jpg

نووسین و ئامادەکردنی: عومەر مەعروف بەرزنجی

بورهان قانع (1935 - 1985)

هەڵکەوتوی بواری نووسین و وەرگێڕان و ڕۆژنامەنووسی...

وردبوونەوە لە نەخشەی بچووکی ئەدەبیاتی کوردی و لیستی چاپەمەنییەکاندا، دەگەینە ئەو ڕاستییەی کە زوربەی خاوەن بەرهەمی سەنگین و قەڵەمی بە توانا و دڵسۆزانی ئەم کاروانە پیرۆزە، ئەو کەسانەن کە خوێندنێکی ئەوتۆیان دەسگیر نەبووە و بە سووتان و کۆششی بەردەوامیان بوونە دەرچوانی قوتابخانەی ژیان و مەینەتی و تاقیکردنەوەکانی ڕۆژکار. هاوڕێی ئازیزم خوالێخۆشبوو (بورهان قانع 1935 – 27-06-1985) لە دایکبوی ئاواییەکی بچووک و بەردەڵانی (نەوێ) ی بناری شارەزوورە، ژیانی تایبەتی و ناهەمواری گوزەران و بارودۆخی ئەو ڕۆژگارە بوونەتە بەربەست و رێگری تەواوکردنی خوێندن.

لە تەمەنێکی ئێجگار مناڵیدا (قانع) ی باوکی دەینێرێتە قەلەندەر خانەکەی (پیرەمێرد 1867 – 19-06-1950) ی شاعیرو ڕۆژنامەنووس، هەر لەوێوە بە دنیای پیت و وشە و کاغەزو سەرەتاکانی ئەدەب و نووسین ئاشنا دەبێت و دەستگیرۆیی و هاندانی باوکیشی دەبنە پاڵپشتێکی تر.

لە دەوروبەری شۆڕشی چواردەی تەمووزی ساڵی 1958 دا دەبێتە ئەندامی دەستەی نووسەرانی ڕۆژنامەی (پێشکەوتن) و دواتریش ڕۆژنامەی (دەنگی کورد)، لە ڕێی نووسین و شیعرەکانییەوە بە خوێندەواران دەناسرێ، جگە لە گۆشەی تایبەتی چەندین بابەتی هەمەڕەنگ و ڕیپۆرتاژی ڕۆژنامەنووسی تێدا بڵاوکردوونەتەوە.

ساڵی 1960 بۆ یەکەمجار لەگەڵ (14) نووسەر و شاعیری دیاردا داوای دامەزراندنی یەکێتی نووسەرانی کوردیان کردووە و مامۆستایانی وەک (شێخ محەمەدی خاڵ و شاکیر فەتاح و محەڕەم محەمەد ئەمین و کامەران موکری و ڕەمزی مەلا مارف) لەو داواکارییەدا بەشدارییان کردووە و ڕۆژنامەی (پێشکەوتن) ی ژ 109 ی ڕۆژی 14 ی نیسانی 1960 ناوەکانی بڵاوکردووەتەوە.


درێژەی بابەت