جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «سۆزانی حەمە تاتە، خانمێک لە سێبەری پۆلێک شەهیددا»

[[پەڕگە:239400226 4113566828742442 1287656972067793900 n.jpg|وێنۆک]]

ئەم چاوپێكەوتنە بەڕێز '''نەرمین عوسمان'''، لە چوارچێوەی پرۆژەی نووسینەوەی مێژووی بەشداریی ژنی كورد لە بوارە جیاوازەكاندا سازیكردووە.

من تەمەنم چوار ساڵ و پەیمانی خوشکیشم دوو ساڵ بوو، دایکم بە نەخۆشیی فشاری خوێن کە بوو بەهۆی لەکارخستنی گورچیلەکانی، کۆچی دواییکرد.

خوێندنی سەرەتاییم لە خوێندنگەی گۆیژە بوو. کاتێ تەمەنم بوو بە 12 ساڵ، لەسەر داوای خۆم لە باوکم، گەڕاینەوە لای باوکم. باوکم تا بڵێی پیاوێکی میهرەبان بوو.

باوکم هەورامی نەبوو، لە کاتی منداڵیدا لە سلێمانی کاری فیتەریی ئۆتۆمبێل و ئاسنگەریی کردووە، وەستاکەی خەڵکی ناوچەی هەورامان بووە، زۆر لە کار و دڵسۆزیی باوکم رازیی بووە و بەناوی (تاتە گیان) بانگی کردووە، ئیتر ئەم ناوەی بەسەردا دابڕاوە و بووەتە (حەمە تاتە)، کە جێگەی شانازیمانە.

'''بنەماڵەکەتان، بنەماڵەیەکی خۆشەویستی کورد و سلێمانین بەهۆی کوردپەروەری و ئەو پێنج شەهیدەی کە بەخشیوتانە بە خاکی کوردستان، دەکرێ هەندێ باسی بنەماڵەکەتان بکەیت؟'''

متمانەی زۆری پێم هەبوو، نهێنییەکانی لای من باس دەکرد و فێری دەکردم چۆن نامەکانی بشارمەوە و ئاگام لەخۆم بێ.

یەکەم کتێب، کاوە پێی وتم بیخوێنمەوە بەناوی (ئافرەت لە مێژوودا)، دووەمیان (ژانی گەل) بوو، دواتریش لێی دەپرسیمەوە.  

دوای ئەشکەنجەدانێکی زۆر، دەیبەنە دادگای بەغدا و حوکمی 20 ساڵ زیندانیی بەسەردا دەدەن، چونکە تەمەنی بچووک بوو، بۆیە حوکمی لەسێدارەدان نەیگرتبووەوە.  

یەکەم سەردانمان بۆ زیندانی ئەبوغرێب، من و پەیمانی خوشکم و کاوەی برام بەیەکەوە چووین.  

دوای ئەوە، لە ئێوارەیەکی حوزەیرانی ساڵی 1985، باوکم لە کار گەڕایەوە، ئەو ئێوارەیە ئێمەی بە ئۆتۆمبێل بردە سەردانی ماڵێک و بەناو شەقامی شاردا پیاسەی پێ کردین، وەک ئەوەی بزانێ دواجاری دەبێ. گەڕاینەوە ماڵەوە، شەوەکەی چالاکییەکی پێشمەرگە بوو، چوار تاوانباری رژێمیان بەر گوللە دابوو و کوشتبوونیان. شەو درەنگ بوو و لە خەودا بووین، لە حەوشە خەوتبووین، لە دەرگای ماڵەکەمانیان دابوو، باوکم رۆیشتبوو دەرگای کردبووەوە، لە دەنگی تەقە راچڵەکیم و خوشکەکەم بە راکێشان بەئاگای هێنام، وامانزانی وەک تەقەی هەمیشەییە، هەرچەندە ئەم جارە زۆر نزیک بوو.  

حەوشەکەمان دوورودرێژ بوو، نزیکەی (10م) دەبوو. وتم: "با بانگی باوکم بکەین، شەو درەنگە، با بێت بنووێ"، کە نزیک دەرگاکە بووینەوە، قاچم بەر شتێک کەوت، بینیم باوکمە لەناو خوێنی خۆیدا کەوتووە.

ئەو رۆژە هەر زۆر کەسی بێتاوان و سەربازی هەڵهاتوو گیران، بیستمان هەر لە تووی مەلیک دەیان ماڵیان بە شۆفڵ وێران کردبوو.

'''لە ماڵی مامت ژیانتان چۆن دەگوزەراند؟'''

بەهۆی وەرنەگرتنەوەی تەرمی شەهیدەکانمان (کاوە و ئەردەڵان)، هێشتا باوەڕمان نەدەکرد کە نەمابن و لە گەڕان و هەوڵدان وازمان نەدەهێنا، ئەوەبوو لە ساڵی 1988 ئەوسا شووم کردبوو و سکم هەبوو، وتیان عەلی حەسەن مەجید دێتە سلێمانی، منیش سێ نامەم بە هەمان ناوەڕۆک نووسی کە تیایاندا دەمویست چارەنووسی براکانم بزانم.  

هەرچۆنێک بوو بە شەڕەشەق خۆم گەیاندە لای، دوای هەندێ کۆسپ و تەگەرە، یەکێ لە پاسەوانە تایبەتەکانی نامەکەی لێ وەرگرتم و دیاربوو پیاوێکی خراپ نەبوو، نامەکەی گەیاندبووە دەستی، دیسانەوە وەڵامی لەسێدارەدانیان پێ راگەیاندین.

کاتێک زەنگی پشوو لێی دا، چووینە حەوشە کۆبووینەوە و کەوتینە وتنی سروودی ئەی رەقیب و ئەوەندەی نەبرد هەر 12 پۆلەکە کە هەر پۆلەی (30 – 35) خوێندکار دەبووین، لەگەڵ مامۆستاکانیش لە حەوشە کۆبووینەوە، دەنگی سروودی ئەی رەقیب دنیای دەلەرزاند، هەرچەند مامۆستاکان هەوڵیان دەدا ئاگامان لە خۆمان بێ، بەڵام تەوژمەکە تا دەهات زۆر دەبوو، بەسەر شەقامی تووی مەلیک تا خوارەوە بە هوتاف و سروود وتن دەڕۆیشتین، هەست و سۆزی خەڵکی شار هەموو جووڵا، لای مزگەوتی بۆسکانییەکان رژێم بە تەقە بڵاوەیان پێ کردین، هەموو رێکخستن و پارتەکان بەشداربوون.  

چەندین جار لەو جۆرە خۆپیشاندانانە دروست دەبوو، بەتایبەتی لە ساڵی 1983.  

'''لە کاتی راپەڕینە مەزنەکە، ئەو خەڵکانەی کەسوکاریان لە دەزگا ئەمنییەکان گیرابوون، دەچوون بۆ دۆزینەوەی هەر ئاسەوارێک کە لەوێ جێیان هێشتبێت، تۆ چیت کرد؟'''  

'''نەچوویتە ئەمنی سلێمانیی تا بزانیت هیچ ئاسەوارێکی شەهید کاوە و شەهید ئەردەڵان هەبێت؟'''

'''لە کۆنگرەی دووی حزبی سۆسیالیست، بوویت بە ئەندامی سەرکردایەتی، ئەمە چۆن بوو؟'''

بۆم دەرکەوتبوو کە ژنان بەداخەوە لە هەر شوێنێک بن، زۆر یا کەم، تەنیا بۆ شێوە و رووخسارە و کەمتر لە روانگەی دیموکراتیبوونەوەیە.

هەروەها هاوسەرەکەم (محەمەد دۆڵاشی) هێشتا کاریان لەگەڵدا دەکات. خۆم زیاتر سەرقاڵی پەروەردەکردنی منداڵەکانم بووم، ئێستا ئەوانیش گەورە بوون و لە خەم رەخساون.