جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Shasham»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(١٣ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[مێژووی شارۆچکەی دەربەندیخان و دەورووبەری]]'''
'''[[شەوکەتی حاجی موشیر]]'''
[[پەڕگە:1023.jpg|وێنۆک]]
سەبارەت بە ناوی '''[[دەربەندیخان]]''' دوو بۆ چوون هەیە :-بنەرەتی ووشەی (خان)یەکەمیان :- لەسەردەمی عوسمانیەکاندا پیاوێکی دەوڵەمەندو بەدەسەڵات بووە (محەمەد خان، ئەحمەد خان) باج و سەرانەی لە خەڵک سەندوەو لەو دەربەندەدا کە کاروانچیەکان گوزەریان پیادا کردووە، ئەم پیاوە (خان) ێکی هەبووە وەک (دیوەخان) یا (ئوتێل) بە گوزارشی ئەمرۆ بۆ حەوانەوەی کاروانچیەکان ئەم خانە چەند ژوورێکی گەورەو فراوانی تێدا بووە بە قسڵ دروست کراوە.


دووەم :- (خان) لەکوردەواریدا بەو شوێنە دەووترێت کە ووڵاخ و ئاژەڵی تێدا دەبەسرێتەوە و لە گەور گەورەترە،لە گوێ چەمی سیرواندا ئەم (خان) ە هەبووەو بۆ کاروانیەکانی عێلی جاف کە ووڵاخە کانیان تێدا بەستوەتەوە و خۆشیان لە شوێنە باشەکانی دا پشوویان داوە.
شەوکەت کوڕی حاجی موشیری محەمەدی حاجی مەحمودی یاروەیسییە، کە یەکێکە لە بنەماڵە ناودارەکانی عەشیرەتی جاف.
[[پەڕگە:877441).jpg|وێنۆک]]
ساڵی 1947 لە گوندی تەپی سەفا-ی شارەزووری سەربە شارۆچکەی هەڵەبجە هاتۆتە دنیاوە.


سەبارەت بەناوی (دەربەند) ئەو تەنگەبەرەی دەکەوێتە نێوان هەردوو چیا پێ ی دەووترێت دەربەند، لەنێوان زنجیرە چیای بەرانان و زمناکۆدا ڕووباری سیروان گوزەری کردووە و گەرمیان و کوێستانیان کردوە، بە نێوان ئەو دوو چیایە ووتراوە دەربەند و لە نزیکیشەوە (خان) یک هەبووە، ئیتر ناو نراوە، ئەو دەربەندەی خانەکەی تێدایە و پاشان ناسراوە بە '''[[دەربەندیخان]]'''.
سەرەتا لەحوجرەو لای مەلا ناودارەکانی ئەو سەردەمە خوێندنی قورئانی دەستپێکرد وە.


'''سەلیم پیرک :-'''
پاشان لە ساڵی 1956 دا چۆتە قوتابخانەو خوێندنی سەرەتایی لە خورماڵو شارەدێی سیروان تەواوکردووە.


بنەچەی شاری دەربەندیخان لەو گوندەوە دەست پێ دەکات کە لە بناری چیای تونیلەکەدا بووە و ناوی گوندی (سەلیم پیرک) بووە ناوەکەی لە پیاوەوە هاتووە کە ئاوەدانی کردووووەتەوە،(صاڵحی پیرک و سان ئەحمەد و حمە ئەمین عبدالقادر (حمە امین سەلمە، کاکە امین) ڕیش سپی ئەم گوندە بوون و نزیکەی (20) ماڵێک بون، لەبەرەی خۆرئاوای ئەم گوندەوە بە دووری دوو کیلۆ مەتر یان کەمتر هەشت نۆ ماڵێک هەبوون لە نزیک سەرچاوەی ئاوێک کە ئاسک بۆ ئاو خواردنەوە ڕوویان تێ کردووە و ناوی (کانی ئاسکان) بووەو (فقێ محمودی وەڵەد بەگی) ئاوەدانی کردوەتەوە و پاشان ئەم ئاوە چووە بۆ گوندی کانی سارد.
پاش تەواکردنی قۆناغی ناوەندی لەهەڵەبجەو خانەقین، بۆ درێژەدان بەخوێندن چۆتە ئامادەیی (وەتەن) لەسلێمانی هەر ئەو کاتەش لەناو یەکێتیی قوتابییانی کوردستاندا کاریکردووە.
لەبەر ئاڵۆزیی بارودۆخی کوردستان کۆتایی ساڵی 1968 وازی لەخوێندن هێناوەو پەیوەندیکردووە بە ڕیزەکانی شۆڕشەوە، پاشان کراوەتە لێپرسراوی کارگێڕیی لە بەتالیۆنی هەڵەبجە.
لەناوەڕاستی ساڵی 1969دا کراوە بەجێگری فەرماندەی بەتالیۆنی پێباز.


'''وارماوا :-'''
پاش ڕێککەوتننامەی یانزەی ئازاری ساڵی 1970 و بڵاوەکردنی هێزەکانی پارتی شۆڕشگێڕی کوردستان پەیوەندی کردۆتەوە بەپارتی دیموکراتی کوردستانەوە.


پێش ئەوەی دەربەندیخان ببێتە ناحیە و قەزا. ناوچەیەکی بەرفراوانی ئەم دەڤەرە کە زیاتر لە (55) گوند دەگرێتەوە وە پێ ی ووتراوە (وارماوا) وارماوا لە گوندی کانی میلی زەرایەنەوە دەست پێ دەکات و گوندەکانی (شەمە، ویاەکە، پاشارێ، ئەحمەدبرندە، وازۆڵ، گوڵان، میرەدێ، چنارە، بیرکێ و لەبەشی ئەم دیوی تونیلەکەو خۆرئاواوە دێوانە،زەلەرەش، سۆفی وەنەکان، فقێ جنە، چەمەرگە و پاشان لەباشورەوە دەرەدۆین، گوڵان. پونگڵە، بانی خێڵان.. هتد) لە خۆ دەگرێت سەرەتا ئەم ناحیە (چەمەرگە) بووەو پاشان گوازرایەوە چنارە و پاشان هێنرایە دەربەندیخان ئەو بەرێوەبەری ناحیانە ناویان ماوە و لە گوندی چەمەرگە دەست بەکاتربوون بریتین لە (پاشا شێت. حسین بەگ. عارفە فەنی. شەوکەت بەگ)
لە ساڵی 1973 دا بۆ ڕێکخستنەوەی ڕیزەکانی پارتی هاوکاری شۆڕشی کردو لەهەمان کاتیشدا لەناو ڕێکخستنەکانی (کاژیک) دا کاری دەکرد.


دوای ڕێکەوتننامەی جەزائیری نێوانی ئێراق و ئێران لە ساڵی 1975دا و دوای هەرەسهێنانی شۆڕشی ئەیلول، لەگەڵ هەندێک لەرێکخستنەکانی (کۆمەڵە) بڕیاریاندا دەستبکەنەوە بە شەڕی پارتیزانی، بەڵام لەبەر چەند هۆکارێک نەیانتوانی بەردەوامبن، بۆیە بەناچاری ڕادەست بەرژێمی بەعس بوونەوە.




[[مێژووی شارۆچکەی دەربەندیخان و دەورووبەری|درێژەی بابەت]]
 
[[شەوکەتی حاجی موشیر|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:١٠، ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٤

شەوکەتی حاجی موشیر

شەوکەت کوڕی حاجی موشیری محەمەدی حاجی مەحمودی یاروەیسییە، کە یەکێکە لە بنەماڵە ناودارەکانی عەشیرەتی جاف.

877441).jpg

ساڵی 1947 لە گوندی تەپی سەفا-ی شارەزووری سەربە شارۆچکەی هەڵەبجە هاتۆتە دنیاوە.

سەرەتا لەحوجرەو لای مەلا ناودارەکانی ئەو سەردەمە خوێندنی قورئانی دەستپێکرد وە.

پاشان لە ساڵی 1956 دا چۆتە قوتابخانەو خوێندنی سەرەتایی لە خورماڵو شارەدێی سیروان تەواوکردووە.

پاش تەواکردنی قۆناغی ناوەندی لەهەڵەبجەو خانەقین، بۆ درێژەدان بەخوێندن چۆتە ئامادەیی (وەتەن) لەسلێمانی هەر ئەو کاتەش لەناو یەکێتیی قوتابییانی کوردستاندا کاریکردووە. لەبەر ئاڵۆزیی بارودۆخی کوردستان کۆتایی ساڵی 1968 وازی لەخوێندن هێناوەو پەیوەندیکردووە بە ڕیزەکانی شۆڕشەوە، پاشان کراوەتە لێپرسراوی کارگێڕیی لە بەتالیۆنی هەڵەبجە. لەناوەڕاستی ساڵی 1969دا کراوە بەجێگری فەرماندەی بەتالیۆنی پێباز.

پاش ڕێککەوتننامەی یانزەی ئازاری ساڵی 1970 و بڵاوەکردنی هێزەکانی پارتی شۆڕشگێڕی کوردستان پەیوەندی کردۆتەوە بەپارتی دیموکراتی کوردستانەوە.

لە ساڵی 1973 دا بۆ ڕێکخستنەوەی ڕیزەکانی پارتی هاوکاری شۆڕشی کردو لەهەمان کاتیشدا لەناو ڕێکخستنەکانی (کاژیک) دا کاری دەکرد.

دوای ڕێکەوتننامەی جەزائیری نێوانی ئێراق و ئێران لە ساڵی 1975دا و دوای هەرەسهێنانی شۆڕشی ئەیلول، لەگەڵ هەندێک لەرێکخستنەکانی (کۆمەڵە) بڕیاریاندا دەستبکەنەوە بە شەڕی پارتیزانی، بەڵام لەبەر چەند هۆکارێک نەیانتوانی بەردەوامبن، بۆیە بەناچاری ڕادەست بەرژێمی بەعس بوونەوە.


درێژەی بابەت