جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «دوای ١٠٠ ساڵ پەیمانی لۆزان، کورد گەییشتە کوێ؟»
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) (پەڕەی دروست کرد بە «نووسینی: ژێهات کاوە وێنۆک پەیمانی لۆزان، لەو کاتەی لە ساڵی ١٩٢٣ واژۆ کرا،بەگشتی بۆ هەموو لایەنە بەژداربووەکان سوودی خۆی هەبوو تەنها کورد نەبێت. لۆزان شوێنی پەیمانی سیڤەری گرتەوە کە وەکو خوێ بوو بۆ برینی پێشوو .پەیمانەکە کێشەی کور...»ەوە) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| (یەک دەستکاری مامناوەند لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت) | |||
| ھێڵی ١٤: | ھێڵی ١٤: | ||
ئەوەی ئێستا چەند هێزێکی کوردی دەیکەن، دووبارەکردنەوەی لۆزانەکانە بەڵام ئەمجارە بە دەستی خۆدی کورد خۆی. ئەگەر ئەم دۆخە سایکۆلۆژیە بکەینە پێوەرێک بۆ رەوشی کورد دوای لۆزان، دەتوانین درک بەوە بکەین کە وەکو نەوتەوە هێشتان ئامادەنین لەسەر ئاستی دەرەوەدا هاوتەبا و یەک هەڵوێست بین کە هەر ئەمەش وایکردووە ببین بە لیستۆکی دەستی هێزە گەورەتر و نێودەوڵەتیەکان. | ئەوەی ئێستا چەند هێزێکی کوردی دەیکەن، دووبارەکردنەوەی لۆزانەکانە بەڵام ئەمجارە بە دەستی خۆدی کورد خۆی. ئەگەر ئەم دۆخە سایکۆلۆژیە بکەینە پێوەرێک بۆ رەوشی کورد دوای لۆزان، دەتوانین درک بەوە بکەین کە وەکو نەوتەوە هێشتان ئامادەنین لەسەر ئاستی دەرەوەدا هاوتەبا و یەک هەڵوێست بین کە هەر ئەمەش وایکردووە ببین بە لیستۆکی دەستی هێزە گەورەتر و نێودەوڵەتیەکان. | ||
هەمان هۆکارەکان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش کاریگەریان هەبووە و رێگربوونە لە بەردەم کورد کە نەتوانێت هەندێک لە بڕگەکانی ٣٠ و ٤٠ی پەیمانی لۆزان (کە تایبەتن بە مافی کەمینە و نەتەوەوە و ئایین) نەتوانن بەکار بهێنێت بۆ پێداچوونەوەی ئەو مافانەی کە لە کورد پێشێڵ و زەوترکراون . | هەمان هۆکارەکان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش کاریگەریان هەبووە و رێگربوونە لە بەردەم کورد کە نەتوانێت هەندێک لە بڕگەکانی ٣٠ و ٤٠ی پەیمانی لۆزان (کە تایبەتن بە مافی کەمینە و نەتەوەوە و ئایین) نەتوانن بەکار بهێنێت بۆ پێداچوونەوەی ئەو مافانەی کە لە کورد پێشێڵ و زەوترکراون .<ref>سەرچاوە:https://haremnews.com/wtar-detail.aspx?jimare=5951&nuserid=831</ref> | ||
[[پۆل: کورتەباس]] | [[پۆل: کورتەباس]][[پۆل:جۆری پۆل: پەیماننامەی لۆزان]] | ||
دوایین پێداچوونەوەی ١٠:٢٧، ٧ی ئابی ٢٠٢٣
نووسینی: ژێهات کاوە
پەیمانی لۆزان، لەو کاتەی لە ساڵی ١٩٢٣ واژۆ کرا،بەگشتی بۆ هەموو لایەنە بەژداربووەکان سوودی خۆی هەبوو تەنها کورد نەبێت.
لۆزان شوێنی پەیمانی سیڤەری گرتەوە کە وەکو خوێ بوو بۆ برینی پێشوو .پەیمانەکە کێشەی کورد و کوردستانی بەتەواوی لە هاوکێشە سیاسیەکاندا سڕیەوە و ئیتر شتێک نەمان بەناوی کێشەی کورد هەروەکو عیسمەت ئینۆنۆ دوای ئیمزای پەیمانەکە وتی: "بە هاوکاری هاوپەیمانان، کێشەی ئەرمەنی و کوردمان خستە قەبرستانی مێژوو".
لۆزان جگە لەوەی هەولێر و موسڵی خستە سەر سنووری عێراق، بەڵام بە هەزاران کیلۆمەتر خاک و دەسکەوتی تری بۆ تورکیا و لایەنەکانی تر گەڕاندەوە کە پێشتر گەڕانەوەیان خەونێک بوو بۆ تورکیا.
پێش ئەوەی باسی کورد (هەرێمی کوردستان وەکو نموونە) بکەین کە ئایا لە سەد ساڵەی پەیمانەکە لە کوێی هاوکێشە جیۆپۆلەتیکەکاندایە،با چاوێک بە رەوش و سیاسەت و دۆخی کورد بخشێنینەوە.لەگەڵ پێشوەچوونی هەموو کایەکانی ژیان لە سەدەی بیستەمەوە بۆ پۆست مۆدێرنیزم و دواتریش بۆ ئێستا، کورد وەکو نەتەوە لە قاڵبی شۆڕش گێڕیەوە بۆ سیاسەتی سەر مێز بەرە پێشچوونی باشی هەبووە، بەڵام بۆ لایەنی ناسیۆنالیزمی و کوردپارێزی و یەکڕیزیەوە دەتوانین بڵێین نوشوستیەکی زۆری هێناوە.
زۆر هۆکارگەلێک هەن بۆ ئەم ئەنجامە نا دڵخوازانە کە گرنگترینیان شکەستی سیاسی چەند پارت و لایەنێکی کوردیە لە بەرامبەر لایەنە کوردیەکانی تر و گۆڕانی دۆخی شکستەکەیە بۆ رق و کینەی تایبەتی و تەگەرە خستنە بەر حکومەتی کوردی لەلایەن ئەم لایەنە کوردیانەوە لای عێراق و وڵاتانی تر وە مەترسیدارتر لەوە، شانازیکردنەوە بە دروستکردنی کێشەی ئابووری و سیاسی لە لایەن ئەو هێزە کوردیانە بەرامبەر بە هەرێم و هاونیشتمانیان.
ئەوەی ئێستا چەند هێزێکی کوردی دەیکەن، دووبارەکردنەوەی لۆزانەکانە بەڵام ئەمجارە بە دەستی خۆدی کورد خۆی. ئەگەر ئەم دۆخە سایکۆلۆژیە بکەینە پێوەرێک بۆ رەوشی کورد دوای لۆزان، دەتوانین درک بەوە بکەین کە وەکو نەوتەوە هێشتان ئامادەنین لەسەر ئاستی دەرەوەدا هاوتەبا و یەک هەڵوێست بین کە هەر ئەمەش وایکردووە ببین بە لیستۆکی دەستی هێزە گەورەتر و نێودەوڵەتیەکان.
هەمان هۆکارەکان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش کاریگەریان هەبووە و رێگربوونە لە بەردەم کورد کە نەتوانێت هەندێک لە بڕگەکانی ٣٠ و ٤٠ی پەیمانی لۆزان (کە تایبەتن بە مافی کەمینە و نەتەوەوە و ئایین) نەتوانن بەکار بهێنێت بۆ پێداچوونەوەی ئەو مافانەی کە لە کورد پێشێڵ و زەوترکراون .[١]