جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Penjam»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(١٤ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[سەبیحە خان ، ژنیکی ماندوو مەگەر تەنها مردن مرازی حاسڵ بکات ، ئەگینا ژیان هیچی پێنەدا]]'''
'''[[زەهرا یاموڵكی]]'''
[[پەڕگە:987740ard01.jpg|وێنۆک]]
زەهرا یاموڵكی، ژنێكی پێشەنگ


نووسینی: '''[[رەوا جەعفەر عەبدولواحید]]''' (رەوای شەهید جەعفەر عەبدولواحید).
'''[[خەلیل عەبدوڵڵا]]'''
[[پەڕگە:95059 AM.jpg|وێنۆک]]


'''بەشی یەکەم'''
هاوڕێم خۆگر خالید بەڕێوەبەری پلاندانان لە بەرێوەبەرایەتیی گشتیی پەروەردەی '''[[سلێمانی]]'''، داوای لێكردم كە هاوكاری بكەم بۆ دۆزینەوەی ناوێك بۆ ئەوەی لە قوتابخانەیەكی كچانی بنێن لەشاری سلێمانی، منیش ناوی مامۆستا زەهرا یاموڵكیم بەفكردا هات‌و بۆ زانیاری زیاتر پەیوەندیم بەمامۆستا مەجید ساڵحەوە كرد‌و ئەویش بەسوپاسەوە وێنە‌و زانیاری تەواوی لەسەر ئەو مامۆستا گومناوە بۆ ناردم، بەخۆشحاڵییەوە پەروەردەی '''[[سلێمانی]]''' ئەو قوتابخانەیان بەناوی زەهرا یاموڵكییەوە ناو نا، كە ئەوە وەفاو پاداشتێكە بۆ بەخشش‌و خزمەتەكانی ئەو ژنە ناودارەی كوردستان. سوپاس بۆ خەمخۆری كاك خۆگرو كاك مەجید‌و پەروەردەی '''[[سلێمانی]]'''.
[[پەڕگە:286653957.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
لە سەرتای ساڵی  ١٩٧٧ نەرمین خان هاتە لای دایکم ، داوای لیکرد کە ژنیک لەگەڵ منداڵەکەی بە میوانی لە ماڵمان بن  تاوەکو ماڵیکی بە کرێ بۆ دەدۆزێتەوە کە شوینیکی پارێزراو بێت بۆ ژنێکی گەنج وجوان .
پاش ئەوەی نەرمین خان  بە دایکمی راگەیاند کە ئەو ژنە خێزانی کادیریکی دڵسۆزی کۆمەڵەی ڕەنجدەرانە و لە زیندانەکانی بەعسە حوکمدراوە ، دایکیشم وەکو پیشەی هەمیشەیی دەرگای ماڵی کراوەبوو  بۆ هەموو لێقەوماویک .
ئیتر کە هاتن من زۆر دڵخۆش بووم چونکە  خوشکم  نەبوو ،  کچیکی زۆر جوان و خۆین شیرینی لەگەڵ بوو ناوی بڵیسە بوو .


ئەو ماوە کورتە کە لەماڵی ئێمە مانەوە ، بوو بە پێنچ  ساڵ و چەند مانگیک ، خۆشترین رۆژی تەمنم بەسەر برد لە گەڵ بڵیسەی بۆ ئەوەیش ھەر وابوو .
زەهرا یاموڵكی ژنێكی ناوداری كوردستانەو لەرێی خوێندن‌و فێربوونەوە خزمەتێكی زۆری بەخوێندكارانی كچی سەردەمی خۆی كردووە، وەك ژنێكی رووناكبیر‌و پێشەنگ لەكۆتایی ساڵانی بیستەكانی سەدەی رابردوو،رۆڵی دیاری لەكایەی خوێندن‌و پەروەردە لەشاری سلێمانی سەدان كچ لەرێی قوتابخانەكەی ئەوەوە فێری خوێندن‌و نووسین بوون‌و مەكتەبیان تەواو كرد.


رۆژێکیان  دایکم ووتی رەوا ئیمە بۆ چەند رۆژیک ئەڕۆیینە ماڵی پورت ، من نەمدەزانی  باوکی بڵیسە لە زیندان دەرچووە بەر لێبوردنی گشتی کەوتبوو ،  هیچ شوینیکیان نەبوو لە ماڵی ئیمە زیاتر ، ئیمە ڕۆیشتینە ماڵی یایەی پورم دوای زیاتر لە هەفتەیەک ئەوان هاتنە سەردانی ئیمە و ووتیان قانیعە خان ئیمە خانوومان بەکرێ گرتووە و زۆر  سوپاسیشیان کردین و ئەو چاکەیان هەر لە پێش چاو بوو  هەتا دوواڕۆژی تەمنیان .
زەهرا كچی '''[[مستەفا پاشای یاموڵكی]]''' كەسایەتیی نیشتمانی‌و روناكبیر‌و وەزیری پەروەردەی حكومەتەكەی '''[[شێخ مەحموودی حەفید]]'''.


پاش ئەوەی سەبیحە خان و ڕەوانشاد کاک جەبار فەرمان بەیەک شادبوون زۆر بە پەلە ماڵیان دامەزراند ،  بوونە خاوەن خانووی خۆیان هەرچەندە خانووەکە بەکرێ بوو ، بەڵام بۆ سەبیحە خان خۆشترین ماڵ بوو لەبەرئەوەی کۆی ئەکردەوە دەیکرد بە خۆشەویستی هەموو ژیانی و باوکی کچەکەی ، سەبیحە خان لەو کاتەدا وای هەست ئەکرد دەرگای بەختی کرایەوە و کۆتایی هەموو ناخۆشیەکان بوو ، نەیزانی ئەوە سەرەتای لیقەومانەکانە ، نەیزانی کاک جەبار هەر لەبەر خاتری دڵی خێزانەکەی ئەو ماڵەی داناوە ،  بیری لای هەڤاڵانی شاخ بوو دەیویست  بە زووترین کات بچێتەوە شاخ و فەرمانەکانی شۆرش جێ بەجێ بکات.
زەهرا ساڵی 1892 لەشاری سەڵماسی ئێران لەدایك بووە، چونكە ئەوكات مستەفا پاشای باوكی،سەركونسڵی عوسمانی بووە لەو شارە.


سەبیحە خان  ئەم هەموو خۆشیە و هاتنە دی و بەردەوام بوونی خەونەکان چوار مانگی خایاند ، چەند جاریک سەردانیانمان کرد لە ماڵە قشت و خنجیلانەکەیان کە پڕ بوو لە توحفە جوانەکانی زیندان کە بەدەستی خۆی کاک جەبار درووستی کردبوون ، بەشیکی لە شقارتە درووست کرابوون ، بەشیکی لە مت و موورو زنگیانە ، هەر پارچەیەک توحفیەک بوو ، سەیرم پێیئەهات ئەو دەست و پەنجە ناسک و پڕ هەستە چۆن ئەتوانی دەمانچە و کلاشینکۆف بگریت و بیتقەنییت .
زەهرا لەگەڵ باوكی گەڕاوەتەوە شاری '''[[سلێمانی]]'''، ئافرەتێكی جوان‌و شۆخ‌و شەنگ بووە، زۆربەی شاعیرانی ئەو سەردەمە پێی سەرسام بوون،رەمزی مەلا مارف شەیدای بووە‌و شیعرێكی غەزلی جوانی بۆ نوسیوە كە ئەڵێ‌:


ڕۆژیکیان بەپەلە سەبیحە خان هاتە ماڵمان ، ووتی قانیعە خان،  جەبار ڕۆیشتە شاخ ، دایکیشم وەکو پیشەی هەمیشیەی خەمی هەموو خەڵکی بە هی خۆی دەزانی ، ھەردووکیان زۆر گریان بۆ ھاوسەرەکانیان  ، دایکم برینی باوکمی لیی نۆیی ببۆوە سەبیحە خانیش رۆیشتنی کاک جەبار ئاگری لیی بەردابوو ، من و بڵیشەش وەکو دوو تەیری باڵکراو هاتوو چۆمان ئەکرد بە دەوورو خولی دایکمان و دەسەڵاتی هیچیشمان نەبوو ، لە هەمووشی سەختتر  سەبیحە خان دووگیان بوو دواتر کچیکی بوو ناویان نا گڵپە .
* تەعاڵڵا لەزیبایی قەدی رەعنایی زەڕین تاج
* كە عیشەوە‌و ناز‌و لەنجە‌و غونجە‌و سەرتاپیی زەڕین تاج
* كەچاوی كەوت بەنەخلی قامەتی سەرووی چەمەن، دەرحاڵ
* سەری شۆڕ كردەوە بۆ سوجدەی بەر باڵای زەڕین تاج


[[ سەبیحە خان ، ژنیکی ماندوو مەگەر تەنها مردن مرازی حاسڵ بکات ، ئەگینا ژیان هیچی پێنەدا|درێژەی بابەت]]
زەهرا وەك مامۆستا خزمەتی بەمناڵانی كوردستان كردووە‌و لەبەر زیرەكی‌و لێهاتوویی قوتابخانەیەكی كچان بەناوی ئەوەوە ناونراوە، بەناوی قوتابخانەی زەهرای كچانی '''[[سلێمانی]]'''، ساڵی 1929 بووە بەبەڕێوەبەری ئەو قوتابخانەیە‌و رۆژنامەی ژیان لە ژمارە(205)ی رۆژی 17ی تشیرینی یەكەمی 1929، هەواڵی بوون بەبەرێوەبەری زەهرای بڵاو كردۆتەوە.
 
[[زەهرا یاموڵكی|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٧:٠٩، ٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٤

زەهرا یاموڵكی

987740ard01.jpg

زەهرا یاموڵكی، ژنێكی پێشەنگ

خەلیل عەبدوڵڵا

هاوڕێم خۆگر خالید بەڕێوەبەری پلاندانان لە بەرێوەبەرایەتیی گشتیی پەروەردەی سلێمانی، داوای لێكردم كە هاوكاری بكەم بۆ دۆزینەوەی ناوێك بۆ ئەوەی لە قوتابخانەیەكی كچانی بنێن لەشاری سلێمانی، منیش ناوی مامۆستا زەهرا یاموڵكیم بەفكردا هات‌و بۆ زانیاری زیاتر پەیوەندیم بەمامۆستا مەجید ساڵحەوە كرد‌و ئەویش بەسوپاسەوە وێنە‌و زانیاری تەواوی لەسەر ئەو مامۆستا گومناوە بۆ ناردم، بەخۆشحاڵییەوە پەروەردەی سلێمانی ئەو قوتابخانەیان بەناوی زەهرا یاموڵكییەوە ناو نا، كە ئەوە وەفاو پاداشتێكە بۆ بەخشش‌و خزمەتەكانی ئەو ژنە ناودارەی كوردستان. سوپاس بۆ خەمخۆری كاك خۆگرو كاك مەجید‌و پەروەردەی سلێمانی.

زەهرا یاموڵكی ژنێكی ناوداری كوردستانەو لەرێی خوێندن‌و فێربوونەوە خزمەتێكی زۆری بەخوێندكارانی كچی سەردەمی خۆی كردووە، وەك ژنێكی رووناكبیر‌و پێشەنگ لەكۆتایی ساڵانی بیستەكانی سەدەی رابردوو،رۆڵی دیاری لەكایەی خوێندن‌و پەروەردە لەشاری سلێمانی سەدان كچ لەرێی قوتابخانەكەی ئەوەوە فێری خوێندن‌و نووسین بوون‌و مەكتەبیان تەواو كرد.

زەهرا كچی مستەفا پاشای یاموڵكی كەسایەتیی نیشتمانی‌و روناكبیر‌و وەزیری پەروەردەی حكومەتەكەی شێخ مەحموودی حەفید.

زەهرا ساڵی 1892 لەشاری سەڵماسی ئێران لەدایك بووە، چونكە ئەوكات مستەفا پاشای باوكی،سەركونسڵی عوسمانی بووە لەو شارە.

زەهرا لەگەڵ باوكی گەڕاوەتەوە شاری سلێمانی، ئافرەتێكی جوان‌و شۆخ‌و شەنگ بووە، زۆربەی شاعیرانی ئەو سەردەمە پێی سەرسام بوون،رەمزی مەلا مارف شەیدای بووە‌و شیعرێكی غەزلی جوانی بۆ نوسیوە كە ئەڵێ‌:

  • تەعاڵڵا لەزیبایی قەدی رەعنایی زەڕین تاج
  • كە عیشەوە‌و ناز‌و لەنجە‌و غونجە‌و سەرتاپیی زەڕین تاج
  • كەچاوی كەوت بەنەخلی قامەتی سەرووی چەمەن، دەرحاڵ
  • سەری شۆڕ كردەوە بۆ سوجدەی بەر باڵای زەڕین تاج

زەهرا وەك مامۆستا خزمەتی بەمناڵانی كوردستان كردووە‌و لەبەر زیرەكی‌و لێهاتوویی قوتابخانەیەكی كچان بەناوی ئەوەوە ناونراوە، بەناوی قوتابخانەی زەهرای كچانی سلێمانی، ساڵی 1929 بووە بەبەڕێوەبەری ئەو قوتابخانەیە‌و رۆژنامەی ژیان لە ژمارە(205)ی رۆژی 17ی تشیرینی یەكەمی 1929، هەواڵی بوون بەبەرێوەبەری زەهرای بڵاو كردۆتەوە.

درێژەی بابەت