فازیل ڕەسوڵ

ئامادەکردنی: مانو بەرزنجی

فازیل ڕه‌سوڵ، كوڕی مه‌لا مه‌حمودی كوڕی حاجی مه‌لا ڕه‌سوڵی دێلێژه‌ییه‌‌و به‌ فازیل ڕه‌سوڵ ناسراوه‌، ساڵی 1948 له‌شاری سلێمانی لە دایكبووه‌، زانستی سیاسی لەزانكۆی بەغدا خوێندوە، هەر لەهەڕەتی گەنجێتییەوە كە سەردەمی هەڵكشانی بیری چەپ بوە، بوە بەماركسییەكی چالاك‌و بەبیری ماویی سەرسام بوە.

لە قۆناغی ناوەندی لە سەردەمی حکومەتی بەکر سدقی زیندانی کراوە. لە سەرەتای لاویدا جموجۆڵی ڕۆشنبیری و سیاسی ھەبووە و وەک (چەپیەکی ماوی) خەباتی کردووە.

لە حەفتاکاندا یەکێک بووە لە دامەزرێنەرانی یەکێتی نیشتمانی کوردستان.

لە ساڵی1985 لە بەرلین بڕوانامەی دکتۆرای بە دەست ھێنا لە زانستی سیاسەتی نێو دەوڵەتی.

دامەزرێنەری گۆڤاری (مینبەر ئەلحیوار) بوو لە بەیروت ساڵی1986. چەندین کتێبی نوسیوە و وەرگێڕانی بۆ کردوون.

فازیل ڕەسوڵ كە هەر لەهەڕەتی هەرزەكارییەوە سەرسام دەبێ‌ بەكلتور‌و شارستانی ئێرانی، پەیوەندییەكی تۆكمە لەگەڵ كادێرە دیارەكانی شۆڕشی ئیسلامی ئێرانیش وەك ئەبو حەسەنی بەنی سەدر، مەهدی بازرگان، ئیبراهیم یەزدی، سادیقی قوتب زادە‌و چەندانی تر دروستدەكات كە لەئیمام موسا سەدرو خومەینییەوە نزیك بون. هەروەها لەگەڵ سەرۆكی پێشوی جەزائیر، ئەحمەد بن بلاش لەپەیوەندیدا دەبێ.

یەکەم کەسە لە جیھانی ئیسلامی بۆ یەکەم جار ھزرڤانانی ئیسلامی و سیکۆلاری و ناسیۆنالی لە سەر خوانی گفتووگۆ کۆ کردەوە لە قاھیرە لە ساڵی 1989.

خاوەنی پڕۆژەی یەکێتی شارستانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بوو و باوەڕی وابوو کورد پارچە کراوەو دەبێ دەوڵەتی سەربەخۆی ھەبێ و فرە ڕەنگی میللەتانی ڕۆژھەڵات لە نێو یەکێیەتیەکی گونجاودا بپارێزرێ.

ئامۆزای دكتۆر عیزه‌دین مسته‌فا ڕه‌سووڵ و فارووقی مه‌لامسته‌فایه‌،‌ نووسه‌رو سیاسییه‌كی دیاری كوردبوو، ساڵانی حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی ڕابردوو به‌ ناوی فازیلی مه‌لا مه‌حمووده‌وه‌ وتاری ئه‌ده‌بی و ڕه‌خنه‌یی بڵاوده‌كرده‌وه‌و ئه‌و یه‌كێكبوو له‌ دامه‌زرێنه‌رانی گرووپی روانگه‌ كه‌ ساڵانی حه‌فتاكان ڕۆڵی به‌رچاویان هه‌بوو له‌ ئه‌ده‌بی كوردییدا، فازیل، سه‌ره‌تا چه‌پ بووه‌، وه‌ یه‌كێكبوو له‌ سه‌ركرده‌كانی كۆمه‌ڵه‌ی (ماركسی لینینی كوردستان) كه‌ دوایی ناوه‌كه‌ی گۆڕدرا بۆ (كۆمه‌ڵه‌ی ڕه‌نجده‌رانی كوردستان).

پاش نسكۆی شۆڕشی ئه‌یلوول ده‌چێته‌ هه‌نده‌ران‌و وه‌رچه‌رخانێكی گه‌وره‌ی فیكریی له‌ ژیانی فازڵ ڕه‌سوڵ ڕووده‌دات و به‌یه‌كجاریی واز له‌ فیكری چه‌پ‌ و ماركسیی دێنێت و ئاراسته‌ی فیكریی ده‌گۆڕێت بۆ ئیسلامیی.

فازیل ساڵی 1985 بڕوانامەی دكتۆرا لەزانستی سیاسی لەزانكۆی بەرلین بەدەستدەهێنی‌و نامەی دكتۆراكەی بەناونیشانی "كوردستان‌و یەكێتی سۆڤیەت: نمونەیەك لەسیاسەتی زلهێزەكان بەرامبەر بەبزوتنەوە نیشتیمانییە ئازادیخوازەكان" دەبێت، كە دواتر بەزمانی ئەڵمانی بڵاودەكرێتەوە.

پاش نووسینی چه‌ندان كتێب و وتارو لێكۆڵینه‌وه‌ ده‌رباره‌ی ئیسلام، ده‌بێته‌ سه‌رنووسه‌ری گۆڤاری( منبر الحوار) فازڵ ره‌سوڵ له‌لایه‌ن چه‌ند نووسه‌رو بیرمه‌ندێكی عه‌ره‌بی وه‌كو( دكتۆر محه‌مه‌د عه‌مماره‌و تارق به‌شیری و ره‌زوان سه‌یدو سه‌لیم عه‌واوه‌) وه‌كو بیرمه‌ندێكی گه‌وره‌ ناوی ده‌برێت، له‌13/7/1989 له‌گه‌ڵ دكتۆر قاسملۆدا تیرۆر ده‌كرێت.

نووسه‌ر( عه‌لی سیرینی) كه‌ له‌ ئوستورالیا ده‌ژی، ده‌یان وتارو به‌دواداچوونی به‌كوردی و عه‌ره‌بی سه‌باره‌ت به‌فازیل ڕه‌سووڵ نووسیوه‌و بڵاو كردووه‌ته‌وه‌، ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات كه‌ فازیل ڕه‌سوڵ، له‌ قۆناغی خوێندنی ناوه‌ندیدا ده‌ستی كردووه‌ به‌ چالاكی سیاسیی‌و تا ساڵانی حه‌فتاكان له‌ ڕیزی ڕێكخراوی قوتابیانی سه‌ر به‌ پارتی دیموكراتی كوردستان درێژه‌ی به‌ چالاكیی داوه‌.

له‌و ڕه‌وته‌ ئه‌ده‌بییه‌شی به‌ناوی ( بزوتنه‌وه‌ی ڕوانگه‌)‌ دروست بووه‌ نوسینی له‌ بواری فیكریی و ئه‌ده‌بیی بڵاو كردووه‌ته‌وه‌و به‌ناوی فازیلی مه‌لا مه‌حمود ناوبانگی ده‌ركردووه‌، له‌ ناوه‌‌ڕاستی حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی ڕابردوودا له‌ زانكۆی به‌غدا، له‌ به‌شی سیاسه‌ت بڕوانامه‌ی به‌كا‌لۆریۆس به‌ده‌ست دێنێت.

فازیل ڕه‌سوڵ له‌ دانیشتن‌ و كۆبوونه‌وه‌ سه‌ره‌تاییه‌كانی تایبه‌ت به‌ پێكهێنانی ڕێكخراوی ( ماركسی لینینی كوردستان) كه‌ دواتر ناوه‌كه‌ی گۆڕدرا بۆ ( كۆمه‌ڵه‌ی ڕه‌نجده‌رانی كوردستان) به‌شداریكردووه‌، ئه‌و له‌و سه‌روه‌خته‌دا، چه‌پێكی‌ ماركسیی- ماویی بووه‌.

به‌وته‌ی عه‌لی سیرینی، له‌ ساڵی 2007 دا، نه‌وشیروان مسته‌فا سه‌باره‌ت به‌ فازیل رەسوڵ پێی وتووه‌ كه‌‌ ” فازیل ماویی بووه‌ و ئیعترافی به‌ ئێمه‌ نه‌ده‌كرد كه‌ ئێمه‌ ماركسیی ڕاسته‌قینه‌ بین، بۆیه‌ كاتێك كۆمه‌ڵه‌ دروست بوو، ئه‌و له‌ گه‌ڵمان نه‌هات”.

له‌ دوای هه‌ره‌سهێنانی شۆڕشی ئه‌یلوول له‌ ساڵی 1975، فازیل ڕوو ده‌كاته‌ لوبنان‌و له‌وێ له‌ بنكه‌یه‌كی لێكۆڵینه‌وه‌و بڵاوكردنه‌وه‌ كار ده‌كات و ده‌بێته‌ هاوڕێی چەند بیرمه‌ند و نوسه‌رێكی عه‌ره‌ب، له‌وێ كتێبێك ده‌رباره‌ی عه‌لی شه‌ریعه‌تی ده‌نووسێت “هكذا تكلم علي شريعتى” و دوو كتێبیش له‌ فارسییه‌وه‌ ته‌رجه‌مه‌ی عه‌ره‌بی ده‌كات، یه‌كێكیان كتێبه‌كه‌ی ئه‌بولحه‌سه‌ن به‌نی سه‌دره‌ “ايران غربة السياسة والثورة”، ئه‌ویتریشیان كتێبێكی مه‌هدی بازرگانه‌ “الحد الفاصل بين السياسة والدين”، هەروەک فازیڵ رەسوڵ بە پاراوی زمانی فەرەنسی زانیووە و چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنیشی لەگەڵ کەناڵێکی فەرەنسیدا هەیە و تائێستا پارێزراوە.

له‌ كۆتایی ساڵانی حه‌فتاكاندا فازیل به‌ره‌و نه‌مسا ده‌ڕوات، له‌وێ په‌ره‌ به‌خوێندنی باڵا ده‌دات‌و ساڵی 1985 له‌ به‌رلین بڕوانامه‌ی دكتۆرا له‌ سیاسه‌تدا به‌ده‌ست دێنێ له‌ سه‌ر كێشه‌ی كورد له‌ سیاسه‌تی نێو ده‌وڵه‌تیی “كوردستان والسياسة السوفيتية في الشرق الاوسط”، له‌ ساڵی 1986 گۆڤاری “الحوار”ی دامه‌زراندووه‌ كه‌ له‌ به‌یروت ده‌رده‌چوو، دواتر ناوه‌كه‌ی گۆڕی بۆ “منبر الحوار”. ئه‌م گۆڤاره‌ وه‌رزیی بووه‌ و تایبه‌ت به‌ بواری فكر و لێكۆڵینه‌وه‌ بووه‌.

فازیل له‌ ئاستی دونیای ئیسلام و عه‌ره‌ب به‌ یه‌كه‌م كه‌س ده‌ژمێردرێ كه‌ بۆ یه‌كه‌مجار توانیوویه‌تی عه‌لمانیی و ناسیۆنالیی و ئیسلامییه‌كان له‌ سه‌ر مێزی گفتوگۆ كۆ بكاته‌وه‌، له‌ قاهیره‌،‌ وێڕای وتار و لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ (منبر الحوار)، فازیل كتێبێكی به‌ ئه‌ڵمانی له‌ سه‌ر جه‌نگی نێوان عێراق و ئێران بڵاو كرده‌وه‌و خۆشی ته‌رجه‌مه‌ی عه‌ره‌بی كردووه‌. هه‌روه‌ها كتێبێكی نوسیوه‌ به‌ناونیشانی “الاكراد فی الاسلام” بڕیار وابووه‌ كه‌ له‌ ساڵی 1989 له‌ قاهیره‌ چاپ بكرێت، به‌ڵام تیرۆركردنه‌كه‌ی خۆی به‌سه‌رداهات‌ و ئێستاش ده‌ستنووسی ئه‌م كتێبه‌ كه‌س نازانێت لای كێیه‌.

عه‌لی سیرینی ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌‌ڕووی سیاسییه‌وه‌، فازیل له‌ ساڵی 1977 كه‌سێكی بێ لایه‌ن بووه‌ له‌ ئاستی حیزبایه‌تییه‌و پێیوابووه‌ ئه‌زموونی حزبایه‌تیی وه‌كو ئه‌زموونی ناسیۆنالیزم په‌رته‌وازكه‌ر و ڕوخێنه‌ره، بۆیه‌ تا تیرۆریش كرا هه‌ر وه‌ك كه‌سێكی نا حیزبی مایه‌وه‌، به‌ڵام په‌یوه‌ندی گه‌رمی له‌ گه‌ڵ سیاسه‌تمه‌دارانی عه‌ره‌ب و ئێرانی هه‌بوو وه‌كو ( ئه‌بولحه‌سه‌ن به‌نی سه‌در، مه‌هدی بازرگان، دكتۆر قاسملو، ئه‌حمه‌د بن بێلا، ڕاوێژكاری یاسایی میسر تارق ئه‌لبوشری، محمد سلیم ئه‌لعه‌وا، وه‌زیری لاوانی میسر علی الدین هلال، محمد عماره)‌و‌…هتد، زۆربه‌ی ئه‌مانه‌ فازڵیان خۆشویستووه‌و له‌ نوسینه‌كانیان ده‌رباره‌ی فازڵ قسه‌یان كردووه‌.

خەبات مەعروف، كە كەسایەتییەكی ناسراوی شاری سلێمانییە‌و یەكەم خولی گفتوگۆكانی نێوان قاسملوو نوێنەرانی ئێران لەماڵی ئەمدا لەڤێنا ئەنجامدراوە، بەئاوێنەی وت "من‌ كاتێك ساڵی 1971 بوم بەكۆمەڵەی ماركسی لینینی (رەنجدەران)، كاك فازڵ سه‌ركردایه‌تی بوو، بەڵام زۆری نەبرد فازیل‌و فوئاد قەرەداغی وازیان لەكۆمەڵە هێناو چونە ناو باڵی قیادەی مەركەزیی حزبی شیوعیەوە".

وتیشی "ساڵی 1976 كە كۆمه‌ڵه‌ بڕیاری چونه‌ شاخی دا به‌سه‌ركردایه‌تی شه‌هید ئارام، منیش یه‌كێك بوم له‌به‌شداربووه‌كانی ده‌سته‌ سه‌ره‌تاییه‌كان، زۆری نەخایاند فازلیش هات، ئەو لەگەڵ گروپێكدا بو بەناوی وەحدەی قاعیدە كە سەرپەرشتی دەكردن، پاش مانه‌وه‌یان بۆ ماوه‌ی چه‌ند مانگێك، گەڕانەوە بۆ ناو شار‌و وتیان ئێرە بۆ ئێمە ناگونجێ‌". خەبات باس لەوە دەكات، ئەوەی سەرنجی راكێشاوە لەو رۆژگارەدا فازیل زۆر بەهێمنی‌و لەسەرخۆیی وەك مامۆستای ئایینی قسەی بۆ لادێكان كردوەو پێشیوایە ئەمە كاریگەری ئەوە بوە كە باب‌و باپیرانی مەلا بون.

ئه‌گه‌ر چی شەهید ئارام ئه‌و پێشنیاره‌ی به‌ دڵ نه‌بوو، خەبات لەسەر پێشنیاره‌كه‌ی فازیل رەسوڵ‌و هاوڕێكانی كە سەر بەگروپی وەحدە قاعیدە بون، ده‌چێته‌‌‌ لوبنان به‌‌ئامانجی هاوكاریكردنی له‌بینینی خولێكی سەبازیی‌و سیاسی لای فەلستینییه‌كان، به‌ڵام دوای ئه‌وه‌ی بەقاچاغ‌و هەزار چەرمەسەری لەباشوری کوردستانەوە وه‌ك باسی ده‌كات له‌رێگای توركیاوه‌ روده‌كاته‌ شام‌‌و لەوێشەوە بەیروتی پایتەختی لوبنان، به‌ڵام له‌وێ ده‌بینێت به‌شداریكردنی له‌خوله‌كه‌ رێكنه‌خراوه‌، زۆریشی نەبرد فازیل خۆیشی ده‌گاتە بەیروت، بە‌ڵام ده‌رده‌كه‌وێت هیچی پێنه‌كرابوو بۆ رێكخستنی خولێكی له‌و جۆره‌.

ئەو كاتەی فازیل رودەكاتە لوبنان، ئەو وڵاتە لەئاگری شەڕی ناوخۆدا دەسوتێ‌، لوبنان ببوە مەكۆی هەمو گروپە چەپ‌و راستڕەوەكانی ناوچەكەو بگرە جیهانیش. فازیل‌و عادل عەبدولمەهدی (سەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق) لەچوارچێوەی گروپێكی چەپی ماویدا بەناوی وەحدەی قاعیدە كاردەكەن، بەڵام هەرزو فازیل هەست دەكات خواست‌و خولیای لەچوارچێوەی ئایدلۆژیای چەپ‌و بیری كوردایەتی جێی نەبێتەوەو بەدوای ئینتیما‌و شوناسێكی كاریگەرتردا دەگەڕێ‌.

ئەو تێكەڵ بەو کەسایەتی‌و گروپە فەلەستینی‌و لوبنانی‌و ئێرانیانە دەبێت كە زۆربەی ئەندامەكانیان وەك خۆی رابردوییەكی چەپ‌و ماوییان تێپەڕاندوە‌و وردە وردە لەو رابردوەیان دوردەكەونەوەو دەكەونە ژێر كاریگەری هەڵكشانی رەوتێكەوە كە پشتیوانی لەشۆڕشی ئیسلامی ئێران دەكەن‌و بەدژایەتیكردنی ئیمپریالیزم‌و زایۆنیزم‌و بەرەخنەگرتن لەبیری چەپ دەناسرێن‌و لەفكری ناسیۆنالیستیش دوردەكەونەوە.

لەو رۆژگارەدا موسا سەدرو شێخ محەمەد مەهدی شەمسەدین، رۆڵێكی گرنگ لەئاڕاستەكردنی ئەم رەوتە فكرییەدا دەبینن، كە دو كەسایەتی ناوداری شیعەن‌و بەپێشەنگی هەڵسانەوەی شیعەی لوبنان دادەنرێن، كە لەو رۆژگارەدا پێكهاتەیەكی تەواو پەراوێزخراوی ئەو ولاتە بون.

خەبات مەعروف، پێشیوایە یەكێك لەو كەسانەی رۆڵی گرنگی هەبوە لەئاڕاستەكردنی فازیل رەسوڵ‌و عادل عەبدولمەهدی بەرەوە بیری ئیسلامیی، مونیر شەفیق بوە. خەبات وتی "عادل عەبدولمەهدی لە لوبنان بو كە فازیل رەسول گه‌یشته‌ بەیروت، لەبیرمە ئێوارەیەكیان لەبۆنەیەكدا داوەت كراین‌و مونیر شەفیق‌و عادل عەبدولمەهدی‌و فازیل رەسوڵیش لەوێ‌ بون، مونیر كەسێكی بەتوانا بو لەقسەكردن‌و شیكاریدا، خۆیشی پێشتر شیوعی بو، پێیوتین: بیری ماركسیەت‌و ئەم جۆرە ئایدۆلۆژیانە لەژینگەی ئێمەدا بیری رەسەن‌و رەگداكوتاو نین، كاریگەرییان لاوازەو هیچ گۆڕانكارییەكی راستەقینەیان پێناكرێ‌، تەنها ئیسلام لەم ناوچەیەدا رەسەنایەتی هەیەو رەگی داكوتاوەو دەتوانێ‌ گۆڕانكاریی بكا‌و تەنها لەڕێگەی ئیسلامیشەوە دەتوانین خەڵك كۆبكەینەوە".

خەبات وتیشی "دڵنیام فازیل‌و عادل عەبدولمەهدیش كەوتبونە ژێر كاریگەریی ئەم جۆرە بیركردنە‌وه‌یه‌وه‌ كە رۆژ بەڕۆژ لەلوبنان‌و فەلەستین‌و عێراق‌و ناوچەكەشدا لەگەشەسەندندا بون".

مونیر شەفیق، بیریارێكی ناسراوی فەلەستینی‌و عەرەبی بو، كە لەو رۆژگارەدا (لەحەفتاكانی سەدەی رابردودا) لەئایینی مەسیحییەوە بۆ سەر ئایینی ئیسلام وەرگەڕا بو. ئەو پێشتر شیوعی بو، چەند ساڵێك لەسەر بیری چەپ لەئەردەن خرابوە زیندانەوە، لەشەستەكانی سەدەی رابردوەوە رویكردبوە لوبنان‌و نزیک بو لەرێكخراوی فەتح-ەوە. لەنوسینەكانیدا زیاتر كاری لەسەر كاریگەری شارستانی ئیسلامی‌و عەرەبی كردوە‌و زۆرجار رایگەیاندوە "من بۆ سەر ئایینی ئیسلام وەرنەگەڕاوم بەهۆی قەناعەتێكی تایبەتی خۆمەوە، بەڵكو من تێكەڵ بەتەوژمێكی فراوان بوم كە چەندین گەنجی روناكبیرو داهێنەری لەخۆگرتوە". راشیگەیاندوە كە "ئیسلام تێكەڵ بەروحی خەڵك بوە لەم ناوچەیەدا".

فازیل لەو كاتەی لەلوبنان دەبێ‌‌و پاشانیش كە بۆ خوێندن‌و نیشتەجێ‌ بون رودەكاتە ئەوروپا‌و نەمسا، لەنزیكەوە پەیوەندییەكی دۆستانە لەگەڵ دیارترین توێژەرو روناكبیرە ناودارەكانی لوبنان دروستدەكات، كە گرنگترینیان "وه‌جیه كەوسەرانی"‌و "رەزوان ئەلسەید"و "سعود المولی"یە.

وەجیە كەوسەرانی، توێژەری بواری سیاسەت‌و مێژو، دەبێتە سەرنوسەری گۆڤارێک به‌ناوی "منبر الحوار" كه‌ پێكه‌وه‌ له‌و ره‌وته‌ی ‌فازیل رەسوڵ پشتیوانی بو دایانمه‌زراندبو. ئەم گۆڤارە یەكێك بوە لەگۆڤارە باشەكانی دەیەی هەشتای سەدەی رابردو.

دكتۆر وەجیە كەوسەرانی، كە خۆی شیعەیە‌و پەیوەندییەكی دۆستانەی لەگەڵ هێزە شیعییەكانی لوبنان هەیە، لەزانكۆی سۆربۆن ماستەرو لەزانكۆی قەدیس یوسفی لوبنان دكتۆرای بەدەستهێناوە، وەك فازیل لەهەڕەتی لاوێتیدا چەپێكی ماوی بوە، زۆربەی تۆژینەوەكانی ئەو دەربارەی مێژوی كۆمەڵایەتی‌و سیاسی ناوچەكەو پەیوەندی نێوان دین‌و دەوڵەت-ە، ئەو بانگەشەی بۆ مافی هاوڵاتی بون‌و چەسپاندنی دادی كۆمەڵایەتی كردوەو لەروی سیاسیشەوە پشتیوانی لەشۆرشی ئیسلامی ئێران‌و دژایەتی ئیسرائیل‌و زایۆنیزمی كردوە‌و ئەنجامدانی چاكسازیی لەئیسلامدا بەپێویست زانیوە.

رەزوان سەید، كە سەر بەتائیفەی سوننەیە، لەزانكۆی ئەزهەر ماستەری خوێندوەو لەهامبۆرگ لەگەڵ محەمەد خاتەمی خوێندكاری دكتۆرا بوە. زۆربەی كتێب‌و نوسینەكانی رەزوان ستایشكردنی ئایینی ئیسلام بەگشتی‌و سوننەیە بەتایبەتی. هەربۆیە چەندین جار لەلایەن سعودیەوە خەڵات كراوە. رەزوان، لەرەفیق حەریری سەرۆك وەزیرانی پێشوی لوبنانەوە زۆر نزیك بوەو وەك دەوترێت حەریری ویستویەتی بیكات بە"موفتی لوبنان"، بەڵام دەسەڵاتدارانی سوریا رێگەیان نەداوە. ئێستا رەزوان كەسی نزیك لەسەعد حەریری‌و "تەیاری مستەقبەل"ە. رەزوان چەندین وتاری دژ بەئەزمونی رۆژئاوای كوردستانیش لەم سالانەی دواییدا نوسیوە، تۆمەتباریان دەكات بەوەی چۆن دەشێ‌ "كورد 5%ی دانیشتوانی سوریا پێكبهێنن‌و داوای فیدرالی بكەن".

سعود المولی، كە ئەم رۆژانە بەبۆنەی "سی ساڵەی تیرۆركردنی فازیل"ەوە وتارێكی نوسیوە، هەڵگری بڕوانامەی دكتۆرایە سەبارەت بەشارستانی ئیسلامی لەزانكۆی سۆربۆن. ئەمیش بەهەمانشێوەی فازیل چەپێكی ماوی بوەو لەحەفتاكاندا بەرەو بیری ئیسلامی رۆشتوەو لەمەرجەعی شیعەكانی لوبنان، محەمەد مەهدی شەمسەدین نزیك بوەتەوە. ئەم نوسەرە لەدو وتاریدا دەربارەی فازیل دەنوسێ "فازیل رەسوڵ هیچی لەئێرانیەكان دەستنەكەوت، جگە لەو فیشەكانەی كۆتاییان بەژیانی هێنا".

ئەوە بوو لە رێکەوتی 13-07-1989 کاتێک کە ناوبژی دایلۆگی نێوان دکتۆر قاسملۆ و نوێنەرانی حکومەتی ئێرانی دەکرد، لە گەڵ دکتۆر قاسملۆ و عەبدوڵڵا ئازەر کەوتە بەر دەستڕێژی پلانێکی تیرۆریستی و گیانی لە دەست دا.

بابەتە پەیوەستکراوەکان

• عەلی شەریعەتی ئاوا دوا
• عێراق- ئێران هۆکار و ڕەهەندەکانی ململانێکە
• کوردستان و سیاسەتی سۆڤێت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا
• ساتی بەخاکسپاردنی دکتۆر فازیل ڕەسوڵ
• کۆمەڵێک وێنەی دەگمەنی دکتۆر فازیل ڕەسوڵ
• فازیل ڕه‌سوڵ، ئامۆزا گومناوه‌كه‌ی فاروقی مه‌لا مسته‌فا