جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «سەردەشت»
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) (پەڕەی دروست کرد بە «سەردەشت شارێکە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە لە باشووری ڕۆژاوای پارێزگای ورمێ ھەڵکەوتووە. ئەو شارە ناوەندی شارستانی سەردەشتە و یەکێک لە شارەکانی ناوچەی موکریان ھەژمار دەکرێت. سەردەشت لە نزیکی سنووری ئێران و عێراقدا ھەڵکەوتووە و لەگەڵ ھەرێمی کوردس...»ەوە) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە:44498933.jpg|وێنۆک]] | |||
سەردەشت شارێکە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە لە باشووری ڕۆژاوای پارێزگای [[ورمێ]] ھەڵکەوتووە. ئەو شارە ناوەندی شارستانی سەردەشتە و یەکێک لە شارەکانی ناوچەی موکریان ھەژمار دەکرێت. | سەردەشت شارێکە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە لە باشووری ڕۆژاوای پارێزگای [[ورمێ]] ھەڵکەوتووە. ئەو شارە ناوەندی شارستانی سەردەشتە و یەکێک لە شارەکانی ناوچەی موکریان ھەژمار دەکرێت. | ||
| ھێڵی ٧: | ھێڵی ٨: | ||
شارەکە لە سەردەمی کۆماری کوردستان و ھەروەھا لە دوای شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران بۆ ماوەیەک لەژێر دەستەڵاتی کورداندا بووە. | شارەکە لە سەردەمی کۆماری کوردستان و ھەروەھا لە دوای شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران بۆ ماوەیەک لەژێر دەستەڵاتی کورداندا بووە. | ||
سەردەشت بەپێی ژمارەی دانیشتووان، ١١ەمین شاری پارێزگای '''[[ورمێ]]'''، ٢٣ەمین شاری ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ١٩٧ەمین شاری ئێرانە. خەڵکی سەردەشت کوردن و بە کوردیی ناوەندی و شێوەزاری موکریانی دەدوێن. ھەروەھا زۆربەی خەڵکی شارەکە پەیڕەوی ئایینی ئیسلام و مەزھەبی سوننەی شافعین. | سەردەشت بەپێی ژمارەی دانیشتووان، ١١ەمین شاری پارێزگای '''[[ورمێ]]'''، ٢٣ەمین شاری ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ١٩٧ەمین شاری ئێرانە. خەڵکی سەردەشت کوردن و بە کوردیی ناوەندی و شێوەزاری موکریانی دەدوێن. | ||
[[پەڕگە:537367Image1.jpg|وێنۆک|ڕاست]] | |||
ھەروەھا زۆربەی خەڵکی شارەکە پەیڕەوی ئایینی ئیسلام و مەزھەبی سوننەی شافعین. | |||
سەردەشت لە قەراغی کێوی گردەسوور، لەسەر زنجیرەچیاکانی '''[[زاگرۆس]]''' و لە نزیکی سەرچاوەیەکی ئاوی ھەڵکەوتووە. | سەردەشت لە قەراغی کێوی گردەسوور، لەسەر زنجیرەچیاکانی '''[[زاگرۆس]]''' و لە نزیکی سەرچاوەیەکی ئاوی ھەڵکەوتووە. | ||
| ھێڵی ٢٥: | ھێڵی ٢٨: | ||
ھەروەھا سەردەشت دەکەوێتە ڕۆژھەڵاتی '''[[قەڵادزێ]]''' و پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لە ھەرێمی کوردستان. | ھەروەھا سەردەشت دەکەوێتە ڕۆژھەڵاتی '''[[قەڵادزێ]]''' و پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لە ھەرێمی کوردستان. | ||
شاری سەردەشت ١٢٠ کیلۆمەتر لە '''[[مەھاباد]]'''، ٢٢٥ کیلۆمەتر لە '''[[ورمێ]]'''، ٧٤٠ کیلۆمەتر لە تاران، ١٨٩ کیلۆمەتر لە | شاری سەردەشت ١٢٠ کیلۆمەتر لە '''[[مەھاباد]]'''، ٢٢٥ کیلۆمەتر لە '''[[ورمێ]]'''، ٧٤٠ کیلۆمەتر لە تاران، ١٨٩ کیلۆمەتر لە '''[[ھەولێر]]''' و ٣٥ کیلۆمەتر لە '''[[قەڵادزێ]]''' دوورە. | ||
سەردەشت سەرەتا وەکوو ناوەندی ناوچەی سەردەشت بەشێک لە شارستانی '''[[مەھاباد]]''' بوو، بەڵام دواتر بەھۆی ھەندێک بواری سیاسی و سەربازییەوە لە ساڵی ١٩٤٣، چووە ناو سنوورەکانی شارستانی سنە لە پارێزگای کوردستان. | سەردەشت سەرەتا وەکوو ناوەندی ناوچەی سەردەشت بەشێک لە شارستانی '''[[مەھاباد]]''' بوو، بەڵام دواتر بەھۆی ھەندێک بواری سیاسی و سەربازییەوە لە ساڵی ١٩٤٣، چووە ناو سنوورەکانی شارستانی سنە لە پارێزگای کوردستان. | ||
| ھێڵی ٣١: | ھێڵی ٣٤: | ||
لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٦دا، ناوچەی سەردەشت لە شارستانی '''[[سنە]]''' جیا کرایەوە و خۆی بووە شارستانێکی سەربەخۆ کە ناوەندەکەی ھەتا ئێستا شاری سەردەشتە. | لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٦دا، ناوچەی سەردەشت لە شارستانی '''[[سنە]]''' جیا کرایەوە و خۆی بووە شارستانێکی سەربەخۆ کە ناوەندەکەی ھەتا ئێستا شاری سەردەشتە. | ||
'''ھەندێک لە کێوە بەرزەکانی سەردەشت:''' | |||
* بوڵفەت | |||
* ھەوینە ماڵ | |||
* زەردکە | |||
* سەری گۆم | |||
* تەرخان | |||
* ئیبراھیم جەلال | |||
* کێوی نستان | |||
* لەندی شێخان | |||
* داشان قەڵا | |||
* کاسە بەردین | |||
* حاجی ئیبراھیم | |||
* بەردە سپیان | |||
[[پۆل:شار و شوێنەوار]] | [[پۆل:شار و شوێنەوار]] | ||
دوایین پێداچوونەوەی ٢٢:٥٨، ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤
سەردەشت شارێکە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە لە باشووری ڕۆژاوای پارێزگای ورمێ ھەڵکەوتووە. ئەو شارە ناوەندی شارستانی سەردەشتە و یەکێک لە شارەکانی ناوچەی موکریان ھەژمار دەکرێت.
سەردەشت لە نزیکی سنووری ئێران و عێراقدا ھەڵکەوتووە و لەگەڵ ھەرێمی کوردستان ھاوسنوورە.
ژمارەی دانیشتووانی ئەو شارە لە ساڵی ٢٠١٦، بەرامبەر لەگەڵ ٤٦٬٤١٢ کەس لە ١٢٬٥٥١ خێزاندا بووە.
شارەکە لە سەردەمی کۆماری کوردستان و ھەروەھا لە دوای شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران بۆ ماوەیەک لەژێر دەستەڵاتی کورداندا بووە.
سەردەشت بەپێی ژمارەی دانیشتووان، ١١ەمین شاری پارێزگای ورمێ، ٢٣ەمین شاری ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ١٩٧ەمین شاری ئێرانە. خەڵکی سەردەشت کوردن و بە کوردیی ناوەندی و شێوەزاری موکریانی دەدوێن.
ھەروەھا زۆربەی خەڵکی شارەکە پەیڕەوی ئایینی ئیسلام و مەزھەبی سوننەی شافعین.
سەردەشت لە قەراغی کێوی گردەسوور، لەسەر زنجیرەچیاکانی زاگرۆس و لە نزیکی سەرچاوەیەکی ئاوی ھەڵکەوتووە.
بەشێکی زۆری ئاوی خواردنەوە و ئاوی جووتیاریی شار لەو سەرچاوەیە دابین دەبێت کە ئاوەکەی لە کێوی گردەسوور و کێوە سنوورییەکانەوە دێتە خوار.
سەردەشت خاوەنی ژینگە و سروشتێکی بەرچاوە کە بووەتە ھۆی ئەوەی کە نازناوی بەھەشتی کوردستانی پێبدرێت.
ئەو شارە بە کەشوھەوایەکی تاڕادەیەک سارد و فێنک، لە درێژەی ساڵدا بەفر و بارانبارینێکی زۆر دەیگرێتەوە و زۆر جاران لە ڕیزی یەکەمی بارینی پارێزگادا جێ دەگرێت.
سەردەشت خاوەنی مێژووێکی کۆن و دێرینە کە کۆنترین ئاسەواری دۆزراو لەو شارە، مێژووکەی بۆ ٦ ھەزار ساڵ پێش زایین دەگەڕێتەوە.
ئەو شارە لە ساڵی ١٩٨٧ی زایینی لەلایەن ڕژێمی بەعسەوە کیمیاباران کرا.
شاری سەردەشت کەوتووەتە باشووری شارەکانی پیرانشار و مەھاباد و ھەروەھا دەکەوێتە ڕۆژاوای بانە و باشووری ڕۆژاوای بۆکان.
ھەروەھا سەردەشت دەکەوێتە ڕۆژھەڵاتی قەڵادزێ و پارێزگای سلێمانی لە ھەرێمی کوردستان.
شاری سەردەشت ١٢٠ کیلۆمەتر لە مەھاباد، ٢٢٥ کیلۆمەتر لە ورمێ، ٧٤٠ کیلۆمەتر لە تاران، ١٨٩ کیلۆمەتر لە ھەولێر و ٣٥ کیلۆمەتر لە قەڵادزێ دوورە.
سەردەشت سەرەتا وەکوو ناوەندی ناوچەی سەردەشت بەشێک لە شارستانی مەھاباد بوو، بەڵام دواتر بەھۆی ھەندێک بواری سیاسی و سەربازییەوە لە ساڵی ١٩٤٣، چووە ناو سنوورەکانی شارستانی سنە لە پارێزگای کوردستان.
لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٦دا، ناوچەی سەردەشت لە شارستانی سنە جیا کرایەوە و خۆی بووە شارستانێکی سەربەخۆ کە ناوەندەکەی ھەتا ئێستا شاری سەردەشتە.
ھەندێک لە کێوە بەرزەکانی سەردەشت:
- بوڵفەت
- ھەوینە ماڵ
- زەردکە
- سەری گۆم
- تەرخان
- ئیبراھیم جەلال
- کێوی نستان
- لەندی شێخان
- داشان قەڵا
- کاسە بەردین
- حاجی ئیبراھیم
- بەردە سپیان