جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «شێخ لەتیفی حەفید»

Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ٤٣: ھێڵی ٤٣:




لەتیف مەحمود سه‌عید محه‌مه‌د ساڵی ١٩٤٦ له‌ لایه‌ن نوێنه‌رانی كۆنگره‌ی یه‌كه‌م كه‌ به‌ كۆنگره‌ی دامه‌زراندن و یا یه‌كگرتنی یه‌كه‌م ناو ده‌بردرێت به‌ جێگری یه‌كه‌می سه‌رۆكی پارتی دیموكراتی كورد هه‌ڵبژێردراوه‌، ئه‌مه‌ش جێبه‌جی كردنی به‌شێك له‌ ڕاسپارده‌كانی جه‌نه‌راڵ '''[[مستەفا بارزانی]]''' بوو وه‌كۆ دامه‌زرێنه‌ر و سه‌رۆكی پارته‌ نوێیه‌كه‌‌‌، ساڵی ١٩٤٦ هه‌واڵی نسكۆی كۆماری دیموكراتی كوردستانه‌وه‌ له‌لایه‌ن جه‌لال ئه‌مین به‌گ (١٩١١- ٢٠٠٤) پێگه‌یشتووه‌، ساڵانی (١٩٤٦ـ ١٩٥٨) په‌نای به‌ زۆرێك له‌ كادیرانی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران، وه‌ك غه‌نی بلوریان و هه‌ژار موكریانی و حه‌یده‌ری و عه‌بدولڕەحمان زه‌بیحی داوه‌، ساڵی ١٩٤٨ چاپخانه‌ و په‌ناگای بۆ كادیرانی حزبی دیموكراتی كوردستانی ساز داوه‌ تا چاپه‌مه‌نییه‌كانی تیایدا بڵاو بكه‌نه‌وه‌، ساڵی ١٩٤٨ خۆپێشانده‌رانی چه‌پی شاری '''[[سلێمانی]]''' به‌ ناڕه‌وا هێرشیان كردووه‌ته‌ سه‌ری و ئه‌ویش بۆ بڵاوه‌پێكردنیان ته‌قه‌ی هه‌وایی كردووه‌ و به‌مه‌ش شێخ مه‌حمودی حه‌فیدی باوكی لێ ناڕازی بووه‌.
لەتیف مەحمود سه‌عید محه‌مه‌د ساڵی ١٩٤٦ له‌ لایه‌ن نوێنه‌رانی كۆنگره‌ی یه‌كه‌م كه‌ به‌ كۆنگره‌ی دامه‌زراندن و یا یه‌كگرتنی یه‌كه‌م ناو ده‌بردرێت به‌ جێگری یه‌كه‌می سه‌رۆكی پارتی دیموكراتی كورد هه‌ڵبژێردراوه‌، ئه‌مه‌ش جێبه‌جی كردنی به‌شێك له‌ ڕاسپارده‌كانی جه‌نه‌راڵ '''[[مستەفا بارزانی]]''' بوو وه‌كۆ دامه‌زرێنه‌ر و سه‌رۆكی پارته‌ نوێیه‌كه‌‌‌، ساڵی ١٩٤٦ هه‌واڵی نسكۆی كۆماری دیموكراتی كوردستانه‌وه‌ له‌لایه‌ن جه‌لال ئه‌مین به‌گ (١٩١١- ٢٠٠٤) پێگه‌یشتووه‌، ساڵانی (١٩٤٦ـ ١٩٥٨) په‌نای به‌ زۆرێك له‌ كادیرانی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران، وه‌ك غه‌نی بلوریان و هه‌ژار موكریانی و حه‌یده‌ری و عه‌بدولڕەحمان زه‌بیحی داوه‌، ساڵی ١٩٤٨ چاپخانه‌ و په‌ناگای بۆ كادیرانی حزبی دیموكراتی كوردستانی ساز داوه‌ تا چاپه‌مه‌نییه‌كانی تیایدا بڵاو بكه‌نه‌وه‌، ساڵی ١٩٤٨ خۆپێشانده‌رانی چه‌پی شاری '''[[سلێمانی]]''' به‌ ناڕه‌وا هێرشیان كردووه‌ته‌ سه‌ری و ئه‌ویش بۆ بڵاوه‌پێكردنیان ته‌قه‌ی هه‌وایی كردووه‌ و به‌مه‌ش '''[[شێخ مه‌حموودی حه‌فید]]'''ی باوكی لێ ناڕازی بووه‌.


لە ساڵی ١٩٤٨ بە هاندانی حزبی شیوعی عێراق بەشێك لە جوتیارانی ده‌ڤه‌ری عه‌ربه‌ت له‌ سنووری پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لە دژی وه‌ستاونه‌ته‌وه‌ و به‌ لاوازبوونی حزبی شیوعی عێراقی ئاشت ده‌بنه‌وه‌‌، بەڵام بە درێژایی ساڵانی شەستەكانی سەدەی بیست بەوە ناسراو بووه كە یارمەتی شیوعییەكانی داوه‌ سەرباری پشتگیریكردنی لە بارزانییەكان و بزوتنەوەی نەتەوایەتی كورد، بەڵام لە ڕووبەڕووبوونەوەی چەكداری لەگەڵ دەوڵەتی عێراقدا خۆی پاراستووه‌، له‌ ٢٧ی كانونی یه‌كه‌می ١٩٥٠ له‌لایه‌ن جه‌لال خالیدی پارێزگاری '''[[سلێمانی]]'''یه‌وه‌ به‌ تۆمه‌تی هاوكاری یاخیبووی به‌ناوبانگ خوله‌ پیزه‌ به‌ند كراوه‌ و دواتر دوور خراوه‌ته‌ بۆ ناسرییه‌ له‌ باشووری عێراق به‌ فه‌رمانی نوری سه‌عید سه‌رۆكوه‌زیرانی پاشایه‌تی عێراق، ساڵی ١٩٥٢ به‌شداری ئاهه‌نگی نه‌ورۆزی شاری سلێمانیی كردووه‌، له‌ ١٠ی تشرینی یه‌كه‌می ١٩٥٦ كه‌ژاوه‌ی ته‌رمی '''[[شێخ مه‌حمودی حه‌فید]]''' (١٨٨١ـ ١٩٥٦) ده‌گه‌ینێرێته‌ شاری '''[[سلێمانی]]''' و جه‌ماوه‌ری به‌ره‌وو به‌ندیخانه‌ی ده‌به‌ن تا شێخ له‌تیف چاوی پێبكه‌وێ به‌ڵام له‌لایه‌ن پۆلیسی پاشایه‌تی عێراق ته‌قه‌ له‌ جه‌ماوه‌ر ده‌كرێ و دوو كه‌س شه‌هید ده‌كرێن بێ ئه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ر به‌ مه‌به‌ستی خۆی بگات.
لە ساڵی ١٩٤٨ بە هاندانی حزبی شیوعی ئێراق بەشێك لە جوتیارانی ده‌ڤه‌ری عه‌ربه‌ت له‌ سنووری پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لە دژی وه‌ستاونه‌ته‌وه‌ و به‌ لاوازبوونی حزبی شیوعی عێراقی ئاشت ده‌بنه‌وه‌‌، بەڵام بە درێژایی ساڵانی شەستەكانی سەدەی بیست بەوە ناسراو بووه كە یارمەتی شیوعییەكانی داوه‌ سەرباری پشتگیریكردنی لە بارزانییەكان و بزوتنەوەی نەتەوایەتی كورد، بەڵام لە ڕووبەڕووبوونەوەی چەكداری لەگەڵ دەوڵەتی عێراقدا خۆی پاراستووه‌، له‌ ٢٧ی كانونی یه‌كه‌می ١٩٥٠ له‌لایه‌ن جه‌لال خالیدی پارێزگاری '''[[سلێمانی]]'''یه‌وه‌ به‌ تۆمه‌تی هاوكاری یاخیبووی به‌ناوبانگ خوله‌ پیزه‌ به‌ند كراوه‌ و دواتر دوور خراوه‌ته‌ بۆ ناسرییه‌ له‌ باشووری عێراق به‌ فه‌رمانی نوری سه‌عید سه‌رۆكوه‌زیرانی پاشایه‌تی عێراق، ساڵی ١٩٥٢ به‌شداری ئاهه‌نگی نه‌ورۆزی شاری سلێمانیی كردووه‌، له‌ ١٠ی تشرینی یه‌كه‌می ١٩٥٦ كه‌ژاوه‌ی ته‌رمی '''[[شێخ مه‌حموودی حه‌فید]]''' (١٨٨١ـ ١٩٥٦) ده‌گه‌ینێرێته‌ شاری '''[[سلێمانی]]''' و جه‌ماوه‌ری به‌ره‌وو به‌ندیخانه‌ی ده‌به‌ن تا شێخ له‌تیف چاوی پێبكه‌وێ به‌ڵام له‌لایه‌ن پۆلیسی پاشایه‌تی عێراق ته‌قه‌ له‌ جه‌ماوه‌ر ده‌كرێ و دوو كه‌س شه‌هید ده‌كرێن بێ ئه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ر به‌ مه‌به‌ستی خۆی بگات.


له‌ ساڵانی (١٩٥٦ـ ١٩٥٨) سه‌ره‌تا له‌ به‌ندیخانه‌ی '''[[سلێمانی]]''' به‌ند كراوه‌ و دواتر‌ بۆ به‌ندیخانه‌ی حیله‌ و دواتر بۆ به‌ندیخانه‌ی به‌سره‌ له‌ باشووری عێراق گوازراوه‌ته‌وه ئه‌م به‌ندكردنه‌ ته‌نیا به‌ ویستی عومه‌ر عه‌لی پارێزگاری '''[[سلێمانی]]''' بووه‌‌‌، ساڵی ١٩٥٦ له‌ به‌ندیخانه‌ په‌یوه‌ندی به‌ سه‌ركردایه‌تی حزبی شیوعی عێراقییه‌وه‌ هه‌بووه و به‌ نیازی په‌یوه‌ندیكردن به‌ جه‌نه‌راڵ مسته‌فا بارزانی بووه‌ له‌ڕێی حزبی شیوعی عێراقه‌وه‌‌، ڕۆژی ١٤ی ته‌مموزی ١٩٥٨ له‌ بروسكه‌ێك بۆ ڕووخێنه‌رانی ڕژیمی پاشایه‌تی عێراق یه‌كێك له‌ دواكارییه‌كانی خه‌ڵكی شاری سلێمانی ئازادكردنی ناوبراو بووه‌، له ‌دوای چه‌ند ڕۆژ له‌ كودتای ١٤ی ته‌مموزی ١٩٥٨ له‌ به‌ندیخانه‌ ئازاد كراوه‌، له‌ ڕۆژی یه‌كشه‌مه‌ ١٠ی ئابی ١٩٥٨ له‌ شاری '''[[كه‌ركووک]]''' پێشوازی له‌ شێخ ئه‌حمه‌د شێخ محه‌مه‌د شێخ عه‌بدولسه‌لام (١٨٩٢ـ ١٩٦٩) ناسراو به‌ '''[[شێخ ئه‌حمه‌دی بارزان]]''' كردووه‌ كه‌ تازه‌ له‌ به‌ندیخانه‌ی به‌سڕه‌ ئازاد كرابوو و تا شاره‌دێی پردێ له‌ سنووری پارێزگای '''[[كه‌ركووک]]''' له‌گه‌ڵ كه‌ژاوه‌ی ئۆتۆمبێله‌كانیدا بووه‌، له‌ ١٧ی نیسانی ١٩٥٩ و له‌ كۆنگره‌ی دووه‌می بزووتنه‌وه‌ی ئاشتیخوازانی عێراقدا به‌ ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی نیشتمانی ئاشتیخوازانی عێراق هه‌ڵبژێردراوه‌، ساڵی ١٩٥٩ له‌گه‌ڵ شاندێكی كوردی باشووری كوردستان سه‌ردانی یه‌كێتی سۆڤێت و دیداری له‌گه‌ڵ ده‌سه‌ڵاتداران و په‌نابه‌رانی باشوور و ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستانی كردووه‌، ساڵی ١٩٦٢ له‌ گوندی سیته‌ك نیشته‌جێ بووه، ساڵی ١٩٦٣ ئه‌ندامی كۆنگره‌ی كۆیه‌ كۆنگره‌ی یه‌كه‌می گه‌ل (كۆنگره‌ی یه‌كه‌می گه‌ل) بووه‌.
له‌ ساڵانی (١٩٥٦ـ ١٩٥٨) سه‌ره‌تا له‌ به‌ندیخانه‌ی '''[[سلێمانی]]''' به‌ند كراوه‌ و دواتر‌ بۆ به‌ندیخانه‌ی حیله‌ و دواتر بۆ به‌ندیخانه‌ی به‌سره‌ له‌ باشووری ئێراق گوازراوه‌ته‌وه ئه‌م به‌ندكردنه‌ ته‌نیا به‌ ویستی عومه‌ر عه‌لی پارێزگاری '''[[سلێمانی]]''' بووه‌‌‌، ساڵی ١٩٥٦ له‌ به‌ندیخانه‌ په‌یوه‌ندی به‌ سه‌ركردایه‌تی حزبی شیوعی ئێراقییه‌وه‌ هه‌بووه و به‌ نیازی په‌یوه‌ندیكردن به‌ جه‌نه‌راڵ '''[[مستەفا بارزانی]]''' بووه‌ له‌ڕێی حزبی شیوعی عێراقه‌وه‌‌، ڕۆژی ١٤ی ته‌مموزی ١٩٥٨ له‌ بروسكه‌ێك بۆ ڕووخێنه‌رانی ڕژیمی پاشایه‌تی عێراق یه‌كێك له‌ دواكارییه‌كانی خه‌ڵكی شاری '''[[سلێمانی]]''' ئازادكردنی ناوبراو بووه‌، له ‌دوای چه‌ند ڕۆژ له‌ كودتای ١٤ی ته‌مموزی ١٩٥٨ له‌ به‌ندیخانه‌ ئازاد كراوه‌، له‌ ڕۆژی یه‌كشه‌مه‌ ١٠ی ئابی ١٩٥٨ له‌ شاری '''[[کەرکووک]]''' پێشوازی له‌ شێخ ئه‌حمه‌د شێخ محه‌مه‌د شێخ عه‌بدولسه‌لام (١٨٩٢ـ ١٩٦٩) ناسراو به‌ '''[[شێخ ئه‌حمه‌دی بارزان]]''' كردووه‌ كه‌ تازه‌ له‌ به‌ندیخانه‌ی به‌سڕه‌ ئازاد كرابوو و تا شاره‌دێی پردێ له‌ سنووری پارێزگای '''[[کەرکووک]]''' له‌گه‌ڵ كه‌ژاوه‌ی ئۆتۆمبێله‌كانیدا بووه‌، له‌ ١٧ی نیسانی ١٩٥٩ و له‌ كۆنگره‌ی دووه‌می بزووتنه‌وه‌ی ئاشتیخوازانی ئێراقدا به‌ ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی نیشتمانی ئاشتیخوازانی ئێراق هه‌ڵبژێردراوه‌، ساڵی ١٩٥٩ له‌گه‌ڵ شاندێكی كوردی باشووری كوردستان سه‌ردانی یه‌كێتی سۆڤێت و دیداری له‌گه‌ڵ ده‌سه‌ڵاتداران و په‌نابه‌رانی باشوور و ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستانی كردووه‌، ساڵی ١٩٦٢ له‌ گوندی سیته‌ك نیشته‌جێ بووه، ساڵی ١٩٦٣ ئه‌ندامی كۆنگره‌ی كۆیه‌ كۆنگره‌ی یه‌كه‌می گه‌ل (كۆنگره‌ی یه‌كه‌می گه‌ل) بووه‌.


له‌ ٢١ی كانونی دووه‌می ١٩٦٣ له‌ شارۆچكه‌ی ڕانیه‌ ئه‌ندامی شاندی دانووستانكاری كورد بووه‌ له‌گه‌ڵ شاندی عێراقی به‌ مه‌به‌ستی ئۆتۆنۆمی بۆ كوردستان، ساڵی ١٩٦٤ پشتگیری باڵی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانی نه‌كردووه‌ و پشتیوانی سه‌رۆك بووه‌. ساڵی ١٩٦٤ ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تی شۆڕش له‌ كوردستانی عێراق بووه، ساڵی ١٩٦٤ ئه‌ندامی لێژنه‌ی ده‌ستوری سه‌ر به‌ نووسینگه‌ی جێبه‌جێكاری (المكتب التنفیذي) بووه‌، لە كۆتاییەكانی تەمەنیدا نەخۆش كه‌وتووه‌ و ماوەیەكی زۆر لە ناو جێگە دەمێنێتەوە، ساڵی ١٩٦٦ له‌ جوندیان سه‌ر به‌ پارێزگای هه‌ولێر پێشوازی له‌ شاندێكی حكومه‌تی عێراقی بۆ دانوستان كردووه‌، ساڵی ١٩٦٧ له‌ گوندی سیته‌ك سه‌ر به‌ پارێزگای سلێمانی پێشوازی له‌ جه‌لال حیسامه‌دین نوره‌دین (١٩٣٣ ـ ٢٠١٧)، ناسراو به‌ جه‌لال تاڵه‌بانی كردووه‌، له‌ ده‌مژمێر شه‌ش و نیوی ئێواره‌ی ١٢ی ئایاری ١٩٧٢ له‌ نه‌خۆشخانه‌ی ڕاهبات له‌ شاری به‌غدا كۆچی دوایی كردووه‌ و له‌ مزگه‌وتی گه‌وره‌ی شاری سلێمانی به‌خاك سپێردراوه‌‌، له‌لایه‌ن لێژنه‌ی لقی پێنجی پارتی دیموكراتی كوردستانه‌وه‌ كه‌ژاوه‌ی ته‌رمه‌كه‌ی به‌ره‌و شاری '''[[سلێمانی]]''' به‌ ڕێ كراوه‌، شاندێكی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان به‌ نوێنه‌رایه‌تی سه‌رۆك '''[[مستەفا بارزانی]]''' به‌شداری پرسه‌ی له‌ شاری '''[[سلێمانی]]''' بووه‌، به‌هۆی كۆچی دوایییه‌وه‌ له‌لایه‌ن ئه‌حمه‌د حه‌سه‌ن به‌كر (١٩١٤ـ١٩٨٢)ی‌ سه‌رۆككۆماری عێراقه‌وه‌ پرسه‌نامه‌یه‌ك ئاراسته‌ی بنه‌ماڵه‌كه‌ی كراوه‌.
له‌ ٢١ی كانونی دووه‌می ١٩٦٣ له‌ شارۆچكه‌ی ڕانیه‌ ئه‌ندامی شاندی دانووستانكاری كورد بووه‌ له‌گه‌ڵ شاندی ئێراقی به‌ مه‌به‌ستی ئۆتۆنۆمی بۆ كوردستان، ساڵی ١٩٦٤ پشتگیری باڵی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانی نه‌كردووه‌ و پشتیوانی سه‌رۆك بووه‌. ساڵی ١٩٦٤ ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تی شۆڕش له‌ كوردستانی عێراق بووه، ساڵی ١٩٦٤ ئه‌ندامی لێژنه‌ی ده‌ستوری سه‌ر به‌ نووسینگه‌ی جێبه‌جێكاری (المكتب التنفیذي) بووه‌، لە كۆتاییەكانی تەمەنیدا نەخۆش كه‌وتووه‌ و ماوەیەكی زۆر لە ناو جێگە دەمێنێتەوە، ساڵی ١٩٦٦ له‌ جوندیان سه‌ر به‌ پارێزگای '''[[هه‌ولێر]]''' پێشوازی له‌ شاندێكی حكومه‌تی عێراقی بۆ دانوستان كردووه‌، ساڵی ١٩٦٧ له‌ گوندی سیته‌ك سه‌ر به‌ پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' پێشوازی له‌ جه‌لال حیسامه‌دین نوره‌دین (١٩٣٣ ـ ٢٠١٧)، ناسراو به‌ '''[[جه‌لال تاڵه‌بانی]]''' كردووه‌، له‌ ده‌مژمێر شه‌ش و نیوی ئێواره‌ی ١٢ی ئایاری ١٩٧٢ له‌ نه‌خۆشخانه‌ی ڕاهبات له‌ شاری به‌غدا كۆچی دوایی كردووه‌ و له‌ مزگه‌وتی گه‌وره‌ی شاری سلێمانی به‌خاك سپێردراوه‌‌، له‌لایه‌ن لێژنه‌ی لقی پێنجی پارتی دیموكراتی كوردستانه‌وه‌ كه‌ژاوه‌ی ته‌رمه‌كه‌ی به‌ره‌و شاری '''[[سلێمانی]]''' به‌ ڕێ كراوه‌، شاندێكی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان به‌ نوێنه‌رایه‌تی سه‌رۆك '''[[مستەفا بارزانی]]''' به‌شداری پرسه‌ی له‌ شاری '''[[سلێمانی]]''' بووه‌، به‌هۆی كۆچی دوایییه‌وه‌ له‌لایه‌ن ئه‌حمه‌د حه‌سه‌ن به‌كر (١٩١٤ـ١٩٨٢)ی‌ سه‌رۆك كۆماری ئێراقه‌وه‌ پرسه‌نامه‌یه‌ك ئاراسته‌ی بنه‌ماڵه‌كه‌ی كراوه‌.


'''له‌ به‌رهه‌مه‌كانی'''
'''له‌ به‌رهه‌مه‌كانی'''
ھێڵی ٥٩: ھێڵی ٥٩:
* بیره‌وه‌رییه‌كان ـ  ١٩٩٥.<ref>سەرچاوە:partipedia</ref>
* بیره‌وه‌رییه‌كان ـ  ١٩٩٥.<ref>سەرچاوە:partipedia</ref>


شێخ لەتیف لە ئێوارەی ڕۆژی هەینی ڕێکەوتی 12-05-1972 لە نەخۆشخانە ی (الراهبات) لە بەغدا لە تەمە نی (55) ساڵیدا کۆچی دوایی کردووە و دواتر تەرمەکەی هێنراوەتەوە بۆ سلێمانی و لەنێو مزگەوتی گەورەدا بەخاک سپێردراوە  
شێخ لەتیف لە ئێوارەی ڕۆژی هەینی ڕێکەوتی 12-05-1972 لە نەخۆشخانە ی (الراهبات) لە بەغدا لە تەمە نی (55) ساڵیدا کۆچی دوایی کردووە و دواتر تەرمەکەی هێنراوەتەوە بۆ '''[[سلێمانی]]''' و لەنێو مزگەوتی گەورەدا بەخاک سپێردراوە  






[[پۆل:کەسایەتی]]
[[پۆل:کەسایەتی]]