جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «نور ئەلی و مۆسیقا و پەرجۆ (موعجیزە)»

Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ١٢: ھێڵی ١٢:
کاتێک نور ئەلی کۆچی دوایی دەکات، گۆڕەکەی لە سەر دەستوری کوردەواری دەنێژرێت نە ک شیعە. بۆ ئەوەی نەبێتە مەزارگە و نەبێتە شوێنی کۆبوونەوەی هەوادارانی،  شەوێک پیاوانی دەوڵەتی ئێران دەچن گۆڕەکەی نور ئەلی تێک بدەن، بە مەبەستی گواستنەوەی، بەڵام دەبینن تەرمی نور ئەلی لە گۆڕەکەیدا نەماوە، ئێزدان بردوێتیەوە بۆ ئاسمان بۆ لای خۆی، ئەم بەسەرهاتەش کوڕێکی فارس بۆی گێڕامەوە. پرسیارم لە کوڕە فارسەکە کرد ئایا ئەو باوەڕی بەوە هەیە کە نور ئەلی چوبێت بۆ ئاسمان ؟  بێ گومان، وەڵامی دامەوە. هەر ئەو کورەش وەک ئەبراهام گووتی ؛ ئایا دەزانیت لەو ناوچەیەدا بەدکاری زۆر کراون.
کاتێک نور ئەلی کۆچی دوایی دەکات، گۆڕەکەی لە سەر دەستوری کوردەواری دەنێژرێت نە ک شیعە. بۆ ئەوەی نەبێتە مەزارگە و نەبێتە شوێنی کۆبوونەوەی هەوادارانی،  شەوێک پیاوانی دەوڵەتی ئێران دەچن گۆڕەکەی نور ئەلی تێک بدەن، بە مەبەستی گواستنەوەی، بەڵام دەبینن تەرمی نور ئەلی لە گۆڕەکەیدا نەماوە، ئێزدان بردوێتیەوە بۆ ئاسمان بۆ لای خۆی، ئەم بەسەرهاتەش کوڕێکی فارس بۆی گێڕامەوە. پرسیارم لە کوڕە فارسەکە کرد ئایا ئەو باوەڕی بەوە هەیە کە نور ئەلی چوبێت بۆ ئاسمان ؟  بێ گومان، وەڵامی دامەوە. هەر ئەو کورەش وەک ئەبراهام گووتی ؛ ئایا دەزانیت لەو ناوچەیەدا بەدکاری زۆر کراون.


چەند کتێبێکی نور ئەلی وەرگێراونەتە سەر زمانی فەرەنسی و ئیتالی و ئنگلیزی؛ نور ئەلی ئەلێت ؛ موسا، نە دەبوا گۆچانەکەی بگۆڕیایە بۆ مار. لە وەڵامی ئەو پرسیارەشدا کە چۆن  ڕێی تێ دەێت عەلی زەمەنی وەستاندنبێت، هەتا زوتر بگاتە شوێنی مەبەست، دەڵێت : عەلی کاتی بۆ هەموو جیهان نەوەستاندووە، تەنها بۆ ئەو کۆمەڵە کەسەی وەستاندووە کە لە دەور و پشتیدا بوون. ئەم پرسیارانەش نور ئەلی خۆی لە خۆی دەکات و خۆشی وەلامیان ئەداتەوە لە کتێبێکدا. وتەی یارسانەکان زۆر سادە و ساکارن بەڵام مەبەس و مانایەکی قوڵ دەشارنەوە، بۆیە لە سەرەتای کتێبی یارسانەکاندا نوسراوە ؛ (ئەوەی ئەم کتێبە دەخوێنێتەوە با بۆ بێ ئاگا ( دەرەوەی بازنەی یارسان ) ی باس نەکات) . هەرچەندە تۆزێکم بۆ ئێوەی ئازیز باس کرد، هیوادارم ئێوەش کەسانی بێ ئاگا نەبن.  
چەند کتێبێکی نور ئەلی وەرگێراونەتە سەر زمانی فەرەنسی و ئیتالی و ئنگلیزی؛ نور ئەلی ئەلێت ؛ موسا، نە دەبوا گۆچانەکەی بگۆڕیایە بۆ مار. لە وەڵامی ئەو پرسیارەشدا کە چۆن  ڕێی تێ دەێت عەلی زەمەنی وەستاندنبێت، هەتا زوتر بگاتە شوێنی مەبەست، دەڵێت : عەلی کاتی بۆ هەموو جیهان نەوەستاندووە، تەنها بۆ ئەو کۆمەڵە کەسەی وەستاندووە کە لە دەور و پشتیدا بوون.  
 
ئەم پرسیارانەش نور ئەلی خۆی لە خۆی دەکات و خۆشی وەلامیان ئەداتەوە لە کتێبێکدا. وتەی یارسانەکان زۆر سادە و ساکارن بەڵام مەبەس و مانایەکی قوڵ دەشارنەوە، بۆیە لە سەرەتای کتێبی یارسانەکاندا نوسراوە ؛ (ئەوەی ئەم کتێبە دەخوێنێتەوە با بۆ بێ ئاگا دەرەوەی بازنەی یارسانی باس نەکات) .  
 
هەرچەندە تۆزێکم بۆ ئێوەی ئازیز باس کرد، هیوادارم ئێوەش کەسانی بێ ئاگا نەبن.  


رۆژێک کوتووپڕ هەستم بە تۆفانێکی ڕۆحی کرد، تۆفانێک دەرونمی هەژاند بوو، نەم دەزانی هۆکاری چیە، بە دوای شوێنێکی ئارامدا دەگەرام بەشکو بتوانم لەگەڵ خۆمدا بە بێ دەنگی لێی بکۆڵمەوە، چومە سەربان پڕ بوو لە غەڵبە غەڵبی ژنان، چوومە مزگەوت بە هەمان شیوە، کوتووپڕ گوێم لە دەنگێک بوو : ( تۆ لە ناو خۆتا بێ دەنگی ئەدۆزیتەوە، نەک لە جێگایەکی دیاریکراودا).
رۆژێک کوتووپڕ هەستم بە تۆفانێکی ڕۆحی کرد، تۆفانێک دەرونمی هەژاند بوو، نەم دەزانی هۆکاری چیە، بە دوای شوێنێکی ئارامدا دەگەرام بەشکو بتوانم لەگەڵ خۆمدا بە بێ دەنگی لێی بکۆڵمەوە، چومە سەربان پڕ بوو لە غەڵبە غەڵبی ژنان، چوومە مزگەوت بە هەمان شیوە، کوتووپڕ گوێم لە دەنگێک بوو : ( تۆ لە ناو خۆتا بێ دەنگی ئەدۆزیتەوە، نەک لە جێگایەکی دیاریکراودا).
ھێڵی ٢٠: ھێڵی ٢٤:
کاتێک چووم بۆ دانشاگی سۆربۆن، لە نهۆمی سەرەوە، لە باڵکۆنەکاندا دانیشتبووم، پاش ئەوەی کەسێک چەند پرسیارێکی ئاراستەی گۆرانی بێژ، لە هەمان کاتا سەرۆکی کۆنسێرتەکە کرد، پاشان گوێم لە مۆسیقایەکی ئێجگار سەرسوڕهێنەر بوو، خەڵکی ناو ساڵەکە کەوتبوونە حاڵەتێکی ئێکستازەوە، هەروا ئاسان نیە گوزارشت لەو حالەتە بکرێت بە ووشە ؛ هەستمان دەکرد وزەیەکی بێ ئەندازە لە ناخماندا دەیهروژاندین، تیاماندا کۆ بوبوەوە، ئارەزوی فڕینمان دەکرد، لە سەر ریتمی مەقامێکی ئازاد، جۆرێکی جیاواز لە مۆسیقای قادریەکان. بۆیە ژۆن دوریینگ ؛ میزۆکۆلۆگی فەرەنسی یارسانەکان بە بەرزرین ئاستی سپیریتوێڵی سۆفی گەری دەناسێنێت، هەر خۆشی بۆتە یەکێک لە یارسانەکان.
کاتێک چووم بۆ دانشاگی سۆربۆن، لە نهۆمی سەرەوە، لە باڵکۆنەکاندا دانیشتبووم، پاش ئەوەی کەسێک چەند پرسیارێکی ئاراستەی گۆرانی بێژ، لە هەمان کاتا سەرۆکی کۆنسێرتەکە کرد، پاشان گوێم لە مۆسیقایەکی ئێجگار سەرسوڕهێنەر بوو، خەڵکی ناو ساڵەکە کەوتبوونە حاڵەتێکی ئێکستازەوە، هەروا ئاسان نیە گوزارشت لەو حالەتە بکرێت بە ووشە ؛ هەستمان دەکرد وزەیەکی بێ ئەندازە لە ناخماندا دەیهروژاندین، تیاماندا کۆ بوبوەوە، ئارەزوی فڕینمان دەکرد، لە سەر ریتمی مەقامێکی ئازاد، جۆرێکی جیاواز لە مۆسیقای قادریەکان. بۆیە ژۆن دوریینگ ؛ میزۆکۆلۆگی فەرەنسی یارسانەکان بە بەرزرین ئاستی سپیریتوێڵی سۆفی گەری دەناسێنێت، هەر خۆشی بۆتە یەکێک لە یارسانەکان.


پرسیار دەکەیت چۆن دەبیتە یارسان ؟  ئایەتەلکورسی و شایتومان ناهێنیت، لە هەر شوێنێکی ئەم جیهانەدا بیت و وەک ئەوان مرۆڤدۆستانە بیر بکەیتەوە و سنور دادەنەنێیت لە نیووان مرڤ و دینەکاندا، ئەوا تۆ یەکێکیت لەوان.
پرسیار دەکەیت چۆن دەبیتە یارسان ؟  ئایەتەلکورسی و شایتومان ناهێنیت، لە هەر شوێنێکی ئەم جیهانەدا بیت و وەک ئەوان مرۆڤدۆستانە بیر بکەیتەوە و سنور دادەنەنێیت لە نێوان مرۆڤ و دینەکاندا، ئەوا تۆ یەکێکیت لەوان.


بە بیستنی ئەو ئاوازە، تەواو هروژابووم و ئۆقرەم لێ بڕابوو، کوتوپڕ لە باڵەکۆنەکانەوە بە خۆڕسکانە و بەتوندی دەستم کێشا بە یەکدا، بە بێ کۆنترۆڵ، لە دوورەوە بینیم وەک فیلمێکی سیحراوی، کە ئێستاکەش ئەو وێنەیەم لەبەر چاوە، کوڕەی گۆرانی بێژ سەری هەڵبڕی و تێی ڕوانیم، منیش ئەوی ڕاستی بێت، شەرمم لە خۆم کرد چونکێ خەڵکی ناو ساڵۆنەکەش هەرهەموویان لە هەمان کاتا بەیەکجار ئاوڕیان لێ دامەوە.  
بە بیستنی ئەو ئاوازە، تەواو هروژابووم و ئۆقرەم لێ بڕابوو، کوتوپڕ لە باڵەکۆنەکانەوە بە خۆڕسکانە و بەتوندی دەستم کێشا بە یەکدا، بە بێ کۆنترۆڵ، لە دوورەوە بینیم وەک فیلمێکی سیحراوی، کە ئێستاکەش ئەو وێنەیەم لەبەر چاوە، کوڕەی گۆرانی بێژ سەری هەڵبڕی و تێی ڕوانیم، منیش ئەوی ڕاستی بێت، شەرمم لە خۆم کرد چونکێ خەڵکی ناو ساڵۆنەکەش هەرهەموویان لە هەمان کاتا بەیەکجار ئاوڕیان لێ دامەوە.  


ئیتر دوای ئەو چەپڵە خۆ ڕسکە، مۆسیقاکە کەوتە ڕیتم و دەف و هەژاندنمان.  هەر لەو سەردەمەدا بوو کە من خەریکی خوێندنەوەی کتێبێک بووم بە ناوی؛ میستیک ومۆسیقا لە کەڵچەری ئێرانیدا،  بریتی بوو لە تێزی میزیکۆلۆگی فەرەنسی؛ ژۆن دورینگ، کتێبەکەی بریریە  لە تێزی ئەو لەسەر مۆسیقای سۆفی گەری لە کوردستان. وەک خۆی دەیگێڕێتەوە : وەک ماسی بە ڕوبارەکەدا سەرکەوتم، مۆسیقا گەیاندمیە کوردوستان.   
ئیتر دوای ئەو چەپڵە خۆ ڕسکە، مۆسیقاکە کەوتە ڕیتم و دەف و هەژاندنمان.   
 
هەر لەو سەردەمەدا بوو کە من خەریکی خوێندنەوەی کتێبێک بووم بە ناوی؛ میستیک ومۆسیقا لە کەڵچەری ئێرانیدا،  بریتی بوو لە تێزی میزیکۆلۆگی فەرەنسی؛ ژۆن دورینگ، کتێبەکەی بریریە  لە تێزی ئەو لەسەر مۆسیقای سۆفی گەری لە کوردستان.  
 
وەک خۆی دەیگێڕێتەوە : وەک ماسی بە ڕوبارەکەدا سەرکەوتم، مۆسیقا گەیاندمیە کوردوستان.   


بۆ ڕۆژی دوایی بەردەوام بووم لە خوێندنەوەی کتێبەکە، لە پەرەگرافێدا نوسرابوو : مۆسیقا ژەنەکانی یارسانەکان، مۆسیقایەکی ریتمی ئازاد لێ ئەدەن،  زۆر جار ریتمێکی حەوتیە، بە مەبستی کۆکردنەوەی ووزە لە گوێگراندا و چاوەڕوان دەکەن هەتا دەگاتە ئەو ئاستەی ئیتر کەسێک لە ساڵۆنەکەدا ئۆقرەی لێ دەبڕیت و چەپڵەیەک لی ئەدا، ئەوە مانای ئەوەیە خەڵەکەکە هەژێنراوون و ئیتر کاتی ئەوەیە مۆسیقاکە بکەن بە رێتمی دەف.  
بۆ ڕۆژی دوایی بەردەوام بووم لە خوێندنەوەی کتێبەکە، لە پەرەگرافێدا نوسرابوو : مۆسیقا ژەنەکانی یارسانەکان، مۆسیقایەکی ریتمی ئازاد لێ ئەدەن،  زۆر جار ریتمێکی حەوتیە، بە مەبستی کۆکردنەوەی ووزە لە گوێگراندا و چاوەڕوان دەکەن هەتا دەگاتە ئەو ئاستەی ئیتر کەسێک لە ساڵۆنەکەدا ئۆقرەی لێ دەبڕیت و چەپڵەیەک لی ئەدا، ئەوە مانای ئەوەیە خەڵەکەکە هەژێنراوون و ئیتر کاتی ئەوەیە مۆسیقاکە بکەن بە رێتمی دەف.  
وەرگیراو لە «https://kurdcollect.com/index.php/نور_ئەلی_و_مۆسیقا_و_پەرجۆ_(موعجیزە)»