جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی یه‌كه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[بەفرین ڕەشید]]'''
'''[[شوێندانەری دەروونی پەیمانی لۆزان لەسەر نەتەوەی کورد]]'''
[[پەڕگە:بەفرین ڕەشید 5.jpg|وێنۆک|]]
نووسینی: دکتۆر '''[[ئا‌وی‌سا ڕەزایی]]'''
له‌ دایكبووی شاری '''[[سلێمانی]]'''ە، له‌ خێزانێكی هورنه‌رمه‌ند و هونه‌ر دۆست په‌روه‌رده‌بووە.
[[پەڕگە:279110322 .jpg|وێنۆک]]


خولیای ئەو بۆ  هونه‌ر‌یی شێوه‌كاری و په‌یكه‌رتاشی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ  ته‌مه‌نی لاوێتی، ئه‌وه‌ش به‌كاریگه‌ر‌یی كه‌سه‌ نزیكه‌كانی ناو خێزانه‌كه‌ی كه باڵاده‌ست بوون له‌م جۆره‌  هونه‌ره‌دا.
سەد ساڵ لە پەیمانی لۆزان تێپەر دەبێت. پەیمانێک کە بووبە هۆی دابەشبوونی جوگرافییای کوردستان لە نێوان چوار دەوڵەتی تەواوییەتخواز، تۆتالیتەر، دیکتاتۆر و ئایینی دا. بە پەیمانی لۆزان ڕەوتی ژینۆساید و پاکتاوکردنی نەتەوەی کورد خێراییەکی زیاتری بەخۆیەوە بینی و وڵاتانی دیکەش چاویان بەسەر ئەو تاوانانەدا بەست.


وەک خۆی دەڵیت: خۆشم باش بیرم نایه‌ته‌وه‌ كه‌ی ده‌ستم پێكردوه‌ به‌ڵام دڵنیام ئه‌م به‌هره‌یه‌ له‌گه‌ڵمادا له‌ دایكبووه‌.
پەیمانی لۆزان بوو بەهۆی لەناوچوونی زۆر لە پێوەندی و شکۆی مرۆڤیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و زۆرترین زیانەکانی وەبەر خەڵکی کورد کەوت، بەهۆی ئەوەی کە ئەو پەیمانە بوو بە هۆی حاشا لێکران لە نەتەوەی کورد و لەو ڕاستایەدا کۆمەڵکوژییەکی زۆر دژی گەلی کورد جێبەجێ کرا. ئەو شەڕانەی کە بوون بە هۆی زیانی قەرەبوو نەکراو لە کۆمەڵگای کورد وەک لە دەستدانی ئازیزانی بنەماڵەکان، لەدەست دانی ئەندامی لاش و کەمئەندامێتی، شوێندانەری هێرشەکانی کیمیایی لەسەر تەندوروستی تاکەکەس و نەوەکانی داهاتوو و وێرانی خاپوور بوونی ماڵ و ژیانی و دارایی خەڵک.


پاش ئه‌وه‌ی كوردستان جێ دەهێلیت  له‌ ساڵی 1999وە له‌ هه‌نداران نیشته‌جێبووە، ئەوەش هه‌لێكی باش بوو بۆ من كه‌ په‌ره‌ به‌ کارە هوەنەرێکانی بدات.  
کردارە دژی مرۆڤییەکان، ئەشکەنجە، دەستدرێژی سێکسی، یەخسیرکردن و وێرانکردنی ژێرخانی کۆمەڵایەتی و ئابووری، کۆچی بەکۆمەڵی مێشکەکانی کۆمەلگە، کۆچبەری بەزۆری نموونەی ئاسەوارەکانی وێرانکارانەی ئەو پەیمانەن. یەکێک لە بەشەکانی هەرە گرینگ و پڕبایەخی ژیان مرۆڤ تەندورستی ئەوانە کە بەهۆیەکانی وەک شەڕ، ئاوارەیی، هەڵاواردی زمانی، ئایینی و هتد دەبنە هۆی زیانی زۆر و بەربەرستی پێشکەوتنی مرۆڤ.
 
سەرەتا  له‌ ماڵه‌وه‌ ده‌ستیکردووە بەکارەکانی و پاشان بۆ ئاشنابوون به‌ دوونیا هونه‌ری شێوه‌كاری و په‌یكه‌رسازی له یه‌كێك له‌ په‌یمانگیه‌كی  ڕۆژئاوای شاری له‌نده‌ن  به‌ناوی  ئیلنگ ،هامرسمس ئه‌ند وێست له‌نده‌ن  (Ealing, Hammersmith and West London College) له‌ بواری هونه‌ری دا  دەست بەخوێند دەکات، كه‌ ‌ تێدا فێری سكێچ كردن و شێوازە هونەرێکان بووە به‌ڕێگا ئه‌كادیمه‌یه‌كه‌ی، پاشان ئاشنا بووە به‌ به‌كارهینانی بۆیه‌ی زه‌یتی و دواجار بەسەرکەوتوویی خویندنەکەی تەواودەکات.  


لەو نووسراوەیەدا زۆر بەکورتی باسی ئاسەوارەکانی دەروونی بەهۆی پەیمانی لۆزان لە ماوەی سەد ساڵی رابردوودا دەخرێتە بەر باس. لە ڕوانگەی منەوە ئەو پەیمانە بوو بە هۆی داڕمانی هەمەلایەنەی کۆمەلگای کورد کە بە شێواز و پلەکانی جۆراوجۆر بەشێوەی ڕاستەوخۆ و  ناڕاستەوخۆ شوێندانەریان لەسەر کەسایەتی کوردەوە هەبوو. پێویستە ئەمەش لەبەرچاو بگیرێت کە خۆڕاگری و تایبەتمەندییەکانی مرۆڤەکان لە شوێندانەری وەرگرتن و هەڵسوکەوتی لە گەڵ ڕووداوەکان جیاوازە.
جارێكی تر دووباره‌ گه‌ڕامه‌وەتەوە كوردستان، ئه‌مجاره‌  بەئەزموون و هه‌لی باشتری بۆ ڕه‌خسا كه‌ وه‌ك مامۆستای وانه‌ی هونه‌ری له‌ یه‌كیك له‌ قوتابخانه‌كانی شاری '''[[سلێمانی]]''' وانه‌ی هونه‌ری به‌ قۆناغی بنه‌ره‌تی  بڵێتەوە.
جارێكی تر دووباره‌ گه‌ڕامه‌وەتەوە كوردستان، ئه‌مجاره‌  بەئەزموون و هه‌لی باشتری بۆ ڕه‌خسا كه‌ وه‌ك مامۆستای وانه‌ی هونه‌ری له‌ یه‌كیك له‌ قوتابخانه‌كانی شاری '''[[سلێمانی]]''' وانه‌ی هونه‌ری به‌ قۆناغی بنه‌ره‌تی  بڵێتەوە.


ھێڵی ١٦: ھێڵی ١٥:




[[بەفرین ڕەشید|درێژەی بابەت]]
[[شوێندانەری دەروونی پەیمانی لۆزان لەسەر نەتەوەی کورد|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٦:٥٢، ٥ی حوزەیرانی ٢٠٢٣

شوێندانەری دەروونی پەیمانی لۆزان لەسەر نەتەوەی کورد نووسینی: دکتۆر ئا‌وی‌سا ڕەزایی

279110322 .jpg

سەد ساڵ لە پەیمانی لۆزان تێپەر دەبێت. پەیمانێک کە بووبە هۆی دابەشبوونی جوگرافییای کوردستان لە نێوان چوار دەوڵەتی تەواوییەتخواز، تۆتالیتەر، دیکتاتۆر و ئایینی دا. بە پەیمانی لۆزان ڕەوتی ژینۆساید و پاکتاوکردنی نەتەوەی کورد خێراییەکی زیاتری بەخۆیەوە بینی و وڵاتانی دیکەش چاویان بەسەر ئەو تاوانانەدا بەست.

پەیمانی لۆزان بوو بەهۆی لەناوچوونی زۆر لە پێوەندی و شکۆی مرۆڤیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و زۆرترین زیانەکانی وەبەر خەڵکی کورد کەوت، بەهۆی ئەوەی کە ئەو پەیمانە بوو بە هۆی حاشا لێکران لە نەتەوەی کورد و لەو ڕاستایەدا کۆمەڵکوژییەکی زۆر دژی گەلی کورد جێبەجێ کرا. ئەو شەڕانەی کە بوون بە هۆی زیانی قەرەبوو نەکراو لە کۆمەڵگای کورد وەک لە دەستدانی ئازیزانی بنەماڵەکان، لەدەست دانی ئەندامی لاش و کەمئەندامێتی، شوێندانەری هێرشەکانی کیمیایی لەسەر تەندوروستی تاکەکەس و نەوەکانی داهاتوو و وێرانی خاپوور بوونی ماڵ و ژیانی و دارایی خەڵک.

کردارە دژی مرۆڤییەکان، ئەشکەنجە، دەستدرێژی سێکسی، یەخسیرکردن و وێرانکردنی ژێرخانی کۆمەڵایەتی و ئابووری، کۆچی بەکۆمەڵی مێشکەکانی کۆمەلگە، کۆچبەری بەزۆری نموونەی ئاسەوارەکانی وێرانکارانەی ئەو پەیمانەن. یەکێک لە بەشەکانی هەرە گرینگ و پڕبایەخی ژیان مرۆڤ تەندورستی ئەوانە کە بەهۆیەکانی وەک شەڕ، ئاوارەیی، هەڵاواردی زمانی، ئایینی و هتد دەبنە هۆی زیانی زۆر و بەربەرستی پێشکەوتنی مرۆڤ.

لەو نووسراوەیەدا زۆر بەکورتی باسی ئاسەوارەکانی دەروونی بەهۆی پەیمانی لۆزان لە ماوەی سەد ساڵی رابردوودا دەخرێتە بەر باس. لە ڕوانگەی منەوە ئەو پەیمانە بوو بە هۆی داڕمانی هەمەلایەنەی کۆمەلگای کورد کە بە شێواز و پلەکانی جۆراوجۆر بەشێوەی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ شوێندانەریان لەسەر کەسایەتی کوردەوە هەبوو. پێویستە ئەمەش لەبەرچاو بگیرێت کە خۆڕاگری و تایبەتمەندییەکانی مرۆڤەکان لە شوێندانەری وەرگرتن و هەڵسوکەوتی لە گەڵ ڕووداوەکان جیاوازە. جارێكی تر دووباره‌ گه‌ڕامه‌وەتەوە كوردستان، ئه‌مجاره‌ بەئەزموون و هه‌لی باشتری بۆ ڕه‌خسا كه‌ وه‌ك مامۆستای وانه‌ی هونه‌ری له‌ یه‌كیك له‌ قوتابخانه‌كانی شاری سلێمانی وانه‌ی هونه‌ری به‌ قۆناغی بنه‌ره‌تی بڵێتەوە.



درێژەی بابەت