٢٠٬٢٤٠
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «دیدارێک لەگەڵ شوكریه حه‌مه‌د ئه‌مین ڕواندزى»
Jump to navigation
Jump to search
دیدارێک لەگەڵ شوكریه حه‌مه‌د ئه‌مین ڕواندزى (بینینی سەرچاوە)
وەک پێداچوونەوەی ٠٩:٢٨، ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣
، ٠٩:٢٨، ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣بەبێ کورتەی دەستکاری
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ٦: | ھێڵی ٦: | ||
ئێستا '''[[ڕواندز]]''' وه‌ك گوندێكى سه‌ر به سۆرانى لێهاتووه، بێ ئاو و كاره‌با و خزمه‌تگوزارى جێهێلدراوه | ئێستا '''[[ڕواندز]]''' وه‌ك گوندێكى سه‌ر به سۆرانى لێهاتووه، بێ ئاو و كاره‌با و خزمه‌تگوزارى جێهێلدراوه | ||
له '''[[ | له '''[[شەقڵاوە]]''' و سۆران و مێرگه‌سۆر و ڕواندز و چۆمان، یه‌كه‌م كچ بووم كه بوومه مامۆستا | ||
ناسینى من له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م، له ڕێى حزب بوو، ئه‌و به حزبى گوتبوو ده‌مه‌وێ ژیانى هاوسه‌رى پێكبهێنم | ناسینى من له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م، له ڕێى حزب بوو، ئه‌و به حزبى گوتبوو ده‌مه‌وێ ژیانى هاوسه‌رى پێكبهێنم | ||
| ھێڵی ٢٧: | ھێڵی ٢٧: | ||
ئه‌و كچه‌ى شاره‌كه‌ى پاشاى گه‌وره كه پێى وایه له‌ئێستادا '''[[ڕواندز]]''' به‌كۆمه‌ڵێ هۆكار خه‌ریكه له‌مێژووه‌كه‌ى خۆى دای ده‌بڕێنن و ده‌یكه‌ن به‌گوندێك له سۆران! یه‌كه‌م كچ بووه له '''[[ڕواندز]]''' قۆناغى سه‌ره‌تایى ته‌واوكردووه و بۆ خوێندنى ناوه‌ندى هاتۆته '''[[هەولێر]]''' و له‌سه‌ر قه‌ڵا به‌رده‌وامى به‌خوێندن داوه، جاره‌كى دیكه‌ش كه ناوه‌ندى ته‌واو ده‌كات، دیسانه‌وه یه‌كه‌م كچى شاره‌كه بووه چووه‌ته به‌غدا و له‌خانه‌ى مامۆستایان به‌رده‌وامى به‌خوێندن داوه. | ئه‌و كچه‌ى شاره‌كه‌ى پاشاى گه‌وره كه پێى وایه له‌ئێستادا '''[[ڕواندز]]''' به‌كۆمه‌ڵێ هۆكار خه‌ریكه له‌مێژووه‌كه‌ى خۆى دای ده‌بڕێنن و ده‌یكه‌ن به‌گوندێك له سۆران! یه‌كه‌م كچ بووه له '''[[ڕواندز]]''' قۆناغى سه‌ره‌تایى ته‌واوكردووه و بۆ خوێندنى ناوه‌ندى هاتۆته '''[[هەولێر]]''' و له‌سه‌ر قه‌ڵا به‌رده‌وامى به‌خوێندن داوه، جاره‌كى دیكه‌ش كه ناوه‌ندى ته‌واو ده‌كات، دیسانه‌وه یه‌كه‌م كچى شاره‌كه بووه چووه‌ته به‌غدا و له‌خانه‌ى مامۆستایان به‌رده‌وامى به‌خوێندن داوه. | ||
مامۆستا شوكریه ده‌ڵێت: "له‌هه‌موو ناوچه‌كانى سه‌ره‌وه‌ى '''[[هه‌ولێر]]'''، له '''[[ | مامۆستا شوكریه ده‌ڵێت: "له‌هه‌موو ناوچه‌كانى سه‌ره‌وه‌ى '''[[هه‌ولێر]]'''، له '''[[شەقڵاوە]]''' و '''[[سۆران]]''' و [[مێرگه‌سۆر]] و '''[[ڕواندز]]''' و '''[[چۆمان]]'''، یه‌كه‌م كچ بووم كه بوومه مامۆستا". | ||
مامۆستا شوكریه له‌ساڵى 1962 كه ئه‌و كاته كچێكى ته‌مه‌ن 25 ساڵ بووه، له‌یه‌كه‌م كۆنگره‌ى مامۆستایان له‌شارى به‌غدا، دواى هه‌ڵبژاردنه‌كه، به‌ڕووى "عه‌بدوڵكه‌ریم قاسم" یه‌كه‌م سه‌رۆك كۆمارى عێراقدا هاوار ده‌كات و ده‌ڵێت: "هه‌ڵبژاردنه‌كه پڕ له‌ته‌زوویر بووه". | مامۆستا شوكریه له‌ساڵى 1962 كه ئه‌و كاته كچێكى ته‌مه‌ن 25 ساڵ بووه، له‌یه‌كه‌م كۆنگره‌ى مامۆستایان له‌شارى به‌غدا، دواى هه‌ڵبژاردنه‌كه، به‌ڕووى "عه‌بدوڵكه‌ریم قاسم" یه‌كه‌م سه‌رۆك كۆمارى عێراقدا هاوار ده‌كات و ده‌ڵێت: "هه‌ڵبژاردنه‌كه پڕ له‌ته‌زوویر بووه". | ||
| ھێڵی ٤٩: | ھێڵی ٤٩: | ||
'''ئه‌گه‌ر '''[[ڕواندز]]'''ییه‌كان به‌راورد به‌كۆییه‌كان بكه‌ین، ده‌بینین ئه‌وان زۆر خه‌مخۆرى شاره‌كه‌ى خۆیانن، به‌ڵام من ئه‌و خه‌مخۆرییه له‌ڕواندزییه‌كانه‌وه بۆ شاره‌كه‌یان نابینم. له‌ڕابردوو چه‌ند كه‌سانێكى وه‌ك مامۆستا زرار مسته‌فا هه‌بوون، به‌ڵام ئه‌وانیش ڕۆیشتن و كه‌س نه‌هاته‌وه شوێنیان؟''' | '''ئه‌گه‌ر '''[[ڕواندز]]'''ییه‌كان به‌راورد به‌كۆییه‌كان بكه‌ین، ده‌بینین ئه‌وان زۆر خه‌مخۆرى شاره‌كه‌ى خۆیانن، به‌ڵام من ئه‌و خه‌مخۆرییه له‌ڕواندزییه‌كانه‌وه بۆ شاره‌كه‌یان نابینم. له‌ڕابردوو چه‌ند كه‌سانێكى وه‌ك مامۆستا زرار مسته‌فا هه‌بوون، به‌ڵام ئه‌وانیش ڕۆیشتن و كه‌س نه‌هاته‌وه شوێنیان؟''' | ||
'''[[ | '''[[کۆیە]]''' هه‌تا مه‌لاكانیشیان هێنده توندیان نه‌كرد له‌گه‌ڵ خه‌ڵكه‌كه‌ى، كه‌سانى وه‌ك مه‌لاى گه‌وره دیاره كه چییان بۆ شاره‌كه‌ى خۆیان كردووه، به‌ڵام له '''[[ڕواندز]]''' دوو بنه‌ماڵه‌ى شاره‌كه شه‌ڕیان له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كرد كامیان ببنه گه‌وره و ئاغاى ڕواندزییان، به‌هۆى ئه‌مه‌وه ڕواندز زۆر به‌پاشكه‌وت. پیاوه‌كى دیار و به‌ناوبانگى وه‌ك (ئیسماعیل به‌گ) كه له‌بیسته‌كانه‌وه له‌په‌رله‌مانى به‌غدا نوێنه‌ر ڕواندز و هه‌موو ده‌وروبه‌ره‌كه‌ى بوو، به‌ڵام ئه‌وان كوشتیان. | ||
'''دواى كۆتاهاتنى جه‌نگى یه‌كه‌مى جیهانى و هاتنى ئینگلیز بۆ ناوچه‌كه، ڕواندز تاكو ساڵانێك ده‌سه‌ڵاتى ئینگلیزى نه‌سه‌لماند و توورك له‌هه‌موو عێراق به‌ده‌رنرابوون ته‌نها له‌ڕواندز نوێنه‌ره‌كه‌یان (ئۆزده‌میر) مابۆوه! پێتانوانییه كه باجى ئه‌و كاتانه‌یه ڕواندز بیداته‌وه؟!''' | '''دواى كۆتاهاتنى جه‌نگى یه‌كه‌مى جیهانى و هاتنى ئینگلیز بۆ ناوچه‌كه، ڕواندز تاكو ساڵانێك ده‌سه‌ڵاتى ئینگلیزى نه‌سه‌لماند و توورك له‌هه‌موو عێراق به‌ده‌رنرابوون ته‌نها له‌ڕواندز نوێنه‌ره‌كه‌یان (ئۆزده‌میر) مابۆوه! پێتانوانییه كه باجى ئه‌و كاتانه‌یه ڕواندز بیداته‌وه؟!''' | ||
| ھێڵی ٥٩: | ھێڵی ٥٩: | ||
داكم ڕاسته ژنێكى نه‌خوێنده‌واربوو به‌ڵام زۆرى حه‌ز به‌خوێنده‌وارى ده‌كرد، به‌منى ده‌گوت كچم وه‌مه‌كه بكه‌ویه‌وه ماڵێ و بچى ده‌ست له‌پیاوه‌كه‌ى پان بكه‌یه‌وه هه‌تا درهه‌مه‌ك یان دیناره‌كت ده‌داتێ، بۆ خۆت خاوه‌نى پاره‌وپولى خۆتبه وه‌بى هه‌نده‌ك سه‌ربڵند بى. | داكم ڕاسته ژنێكى نه‌خوێنده‌واربوو به‌ڵام زۆرى حه‌ز به‌خوێنده‌وارى ده‌كرد، به‌منى ده‌گوت كچم وه‌مه‌كه بكه‌ویه‌وه ماڵێ و بچى ده‌ست له‌پیاوه‌كه‌ى پان بكه‌یه‌وه هه‌تا درهه‌مه‌ك یان دیناره‌كت ده‌داتێ، بۆ خۆت خاوه‌نى پاره‌وپولى خۆتبه وه‌بى هه‌نده‌ك سه‌ربڵند بى. | ||
من ساڵى 1948 سه‌ره‌تایم | من ساڵى 1948 سه‌ره‌تایم له '''[[ڕواندز]]''' ته‌واو كرد، قوتابخانه‌كه له‌ساڵى 1933ه‌وه هه‌بوو به‌ڵام به‌هۆى فتواى هه‌ندێ كۆلكه مه‌لا نه‌بووایه، زووتریش له‌و شاره خوێندن ده‌ستى پێ ده‌كرد. له‌گه‌ڵ كرانه‌وه‌ى قوتابخانه‌كه‌ش دیسانه‌وه خوێندن بۆ كچان زۆر زه‌حمه‌ت بووه. من یه‌كه‌م قوتابی كچ بوومه كه دواى ته‌واوكردنى قۆناغى سه‌ره‌تایى، په‌ره‌م به‌خوێندن داوه و چوومه‌ته ناوه‌ندى، پێشه من كچه‌كان له‌دواى پۆلى سێ و چوار، ئه‌وپه‌ڕه‌كه‌ى گه‌یشتوونه‌ته پێنج و شه‌شى سه‌ره‌تایى به‌ڵام دواتر چوونه‌ته‌وه ماڵ و دانیشتوونه، به‌ڵام دایكم گوتى هه‌ر ده‌بێ خوێندن ته‌واو بكه‌ى، ساڵى 1949 منى هێنایه هه‌ولێر و له‌ماڵى پوورم داینام، به‌مجۆره پۆلى یه‌كى ناوه‌ندیم له‌سه‌ر قه‌ڵات خوێند، ساڵى 1951 قوتابخانه‌كى تێكه‌ڵاو له‌ڕواندز كرایه‌وه، ئه‌وه بوو گه‌ڕامه‌وه ڕواندز له‌وێ له‌گه‌ڵ كوڕان دانیشتم و دوو و سێى ناوه‌ندیم ته‌واوكرد. ساڵى 1956 له‌به‌غدا خوێندنم ته‌واوكرد و بوومه یه‌كه‌م مامۆستاى ئافره‌ت له‌ڕواندز و '''[[شەقڵاوە]]''' و چۆمان و سۆران و هه‌موو ئه‌و ناوچانه، له‌هه‌مان قوتابخانه‌ى كه لێیشم خوێندبوو بوومه‌وه مامۆستا. | ||
دایكم ده‌ورى سه‌ره‌كى هه‌بوو له‌ناردنم له‌ڕواندزه‌وه بۆ هه‌ولێر، به‌ڵام باوكم كه كه‌سێكى ڕۆشنبیر و زۆر كراوه بوو، كاته‌ك گه‌ڕامه‌وه و پۆلى سێیه‌مى ناوه‌ندیم له‌ڕواندز ته‌واو كرد، ئاماده‌یى له‌ڕواندز نه‌بوو تاكو قۆناغه‌كانى پاشتر ته‌واو بكه‌م، دایكم گوتى هه‌ر چۆنه‌ك بێ ده‌بێ خوێندن ته‌واو بكه‌یت، ئه‌و كات له‌هه‌ولێرێ له‌ئاماده‌یى ته‌نها به‌شى وێژه‌یى هه‌بوو، منیش به‌هیچ شێوه‌یه‌ك حه‌زم له‌و به‌شه نه‌بوو ده‌مویست له‌به‌شى زانستى بخوێنم، كه ویستم بچمه به‌غدایێ بخوێنم، هه‌موو ئه‌و خه‌ڵكه به‌ره‌نگارى باوكم بوونه‌وه، هه‌ر له‌خزمه‌وه بگره هه‌تا ئه‌هلى شارى، ده‌یانگوته باوكم عائیله‌كى وه‌كو ئێوه، كچه‌ك له‌ته‌مه‌نى 16 ساڵى چۆن ده‌بێ به‌ته‌نها بنێردرێته به‌غدایێ، باوكم گوتى كچم واز بێنه، عاله‌مه‌كه زۆر لۆمه‌م ده‌كات، لۆ خۆت به‌چ خۆت خه‌ریك ده‌كه‌ى قه‌ینا به‌س مه‌چووه به‌غدایێ، به‌ڵام دیسانه‌وه داكم پێداگیرى كرد و گوتى هه‌ر ده‌بێ بخوێنێت. | دایكم ده‌ورى سه‌ره‌كى هه‌بوو له‌ناردنم له‌ڕواندزه‌وه بۆ هه‌ولێر، به‌ڵام باوكم كه كه‌سێكى ڕۆشنبیر و زۆر كراوه بوو، كاته‌ك گه‌ڕامه‌وه و پۆلى سێیه‌مى ناوه‌ندیم له‌ڕواندز ته‌واو كرد، ئاماده‌یى له‌ڕواندز نه‌بوو تاكو قۆناغه‌كانى پاشتر ته‌واو بكه‌م، دایكم گوتى هه‌ر چۆنه‌ك بێ ده‌بێ خوێندن ته‌واو بكه‌یت، ئه‌و كات له‌هه‌ولێرێ له‌ئاماده‌یى ته‌نها به‌شى وێژه‌یى هه‌بوو، منیش به‌هیچ شێوه‌یه‌ك حه‌زم له‌و به‌شه نه‌بوو ده‌مویست له‌به‌شى زانستى بخوێنم، كه ویستم بچمه به‌غدایێ بخوێنم، هه‌موو ئه‌و خه‌ڵكه به‌ره‌نگارى باوكم بوونه‌وه، هه‌ر له‌خزمه‌وه بگره هه‌تا ئه‌هلى شارى، ده‌یانگوته باوكم عائیله‌كى وه‌كو ئێوه، كچه‌ك له‌ته‌مه‌نى 16 ساڵى چۆن ده‌بێ به‌ته‌نها بنێردرێته به‌غدایێ، باوكم گوتى كچم واز بێنه، عاله‌مه‌كه زۆر لۆمه‌م ده‌كات، لۆ خۆت به‌چ خۆت خه‌ریك ده‌كه‌ى قه‌ینا به‌س مه‌چووه به‌غدایێ، به‌ڵام دیسانه‌وه داكم پێداگیرى كرد و گوتى هه‌ر ده‌بێ بخوێنێت. | ||
| ھێڵی ٨٨: | ھێڵی ٨٨: | ||
ساڵى 1962 هه‌ڵبژاردنى مامۆستایان له‌هه‌موو عێراقدا ئه‌نجام درا. | ساڵى 1962 هه‌ڵبژاردنى مامۆستایان له‌هه‌موو عێراقدا ئه‌نجام درا. | ||
له '''[[هه‌ولێر]]''' ئێمه وه‌ك لیستى پیشه‌یى لێژنه‌كى باڵامان بۆ سه‌رپه‌رشتیكردنى ئه‌و هه‌ڵبژاردنه پێكهێنا، له‌گه‌ڵ چه‌ند مامۆستایه‌كى به‌توانا كه ژماره‌مان 25 ده‌بوو لیستێكمان دروستكرد. له‌و لیسته سێ ژن هه‌بوون، من و مامۆستا (سه‌بریه)، له‌گه‌ڵ مامۆستا (نه‌سرین ڕه‌شید نامیق) كه سه‌ر به‌پارتى بوو، چونكه لیسته‌كه ئیتلافى بوو و شۆڕشى كوردیش تازه ده‌ستپێكردبوو، پاش هه‌ڵبژاردن سه‌ره‌ڕاى هه‌ڕه‌شه و تۆقاندن و به‌ربه‌ستى زۆر، ئێمه لیستى پیشه‌یى له‌سێ پارێزگا ('''[[هه‌ولێر]]''' – '''[[ | له '''[[هه‌ولێر]]''' ئێمه وه‌ك لیستى پیشه‌یى لێژنه‌كى باڵامان بۆ سه‌رپه‌رشتیكردنى ئه‌و هه‌ڵبژاردنه پێكهێنا، له‌گه‌ڵ چه‌ند مامۆستایه‌كى به‌توانا كه ژماره‌مان 25 ده‌بوو لیستێكمان دروستكرد. له‌و لیسته سێ ژن هه‌بوون، من و مامۆستا (سه‌بریه)، له‌گه‌ڵ مامۆستا (نه‌سرین ڕه‌شید نامیق) كه سه‌ر به‌پارتى بوو، چونكه لیسته‌كه ئیتلافى بوو و شۆڕشى كوردیش تازه ده‌ستپێكردبوو، پاش هه‌ڵبژاردن سه‌ره‌ڕاى هه‌ڕه‌شه و تۆقاندن و به‌ربه‌ستى زۆر، ئێمه لیستى پیشه‌یى له‌سێ پارێزگا ('''[[هه‌ولێر]]''' – '''[[سلێمانی]]''' – عماره) به‌رامبه‌ر به 11 لیستى پیاوانى ئه‌من و موخابه‌رات و كۆنه‌په‌رستان وه‌ستا بووین، ئینجا لیسته‌كه‌ى ئێمه زیاتر له‌هه‌زار ده‌نگى هێنا، لیستى (بێلایه‌ن) كه لیستى حكومه‌ت بوو و پێكهاتبوو له‌پیاوانى ئه‌من و كۆنه‌په‌رستان به‌هه‌موو هێز و زه‌بر و زه‌نگى خۆیان ته‌نها 103 ده‌نگیان هێنا. | ||
له‌مه‌راسیمى كردنه‌وه‌ى كۆنگره‌دا له‌هۆلى گه‌ل له‌به‌غدا (عه‌بدولكه‌ریم قاسم) وته‌كى پێشكه‌ش كرد و ئاماژه‌ى به‌وه‌كرد كه هه‌ڵبژاردنه‌كه زۆر ئازادانه بووه، ئه‌وسا لێژنه‌ى هه‌ولێر وتیان ئێوه ژنه‌كان بۆى ڕوون بكه‌نه‌وه كه وا نییه، دوو ئه‌ندامه‌كه‌ى دیكه ئاره‌زووى قسه‌یان نه‌بوو، بۆیه من هه‌ستام و وتم: "هه‌ڵبژاردنه‌كان ئازاد نه‌بوون، پاك نه‌بوون و ساخته بوون، له‌زۆربه‌ى ناوچه‌كاندا هێرش كراوه‌ته سه‌ر مامۆستایان و دوور خراونه‌ته‌وه، لێیان دراوه و به‌ند كراون و سوكایه‌تیان پێكراوه"، ئینجا به‌هاوار كردنه‌وه وتم: "الانتخابات مزوره مزوره". لێره‌دا بووه هه‌را و غه‌ڵبه‌غه‌ڵب هه‌تا له‌ته‌له‌فزیۆن ته‌نها گرته‌ى یه‌كه‌مى نیشاندا و قسه‌كانى دیكه‌ى بڕى. | له‌مه‌راسیمى كردنه‌وه‌ى كۆنگره‌دا له‌هۆلى گه‌ل له‌به‌غدا (عه‌بدولكه‌ریم قاسم) وته‌كى پێشكه‌ش كرد و ئاماژه‌ى به‌وه‌كرد كه هه‌ڵبژاردنه‌كه زۆر ئازادانه بووه، ئه‌وسا لێژنه‌ى هه‌ولێر وتیان ئێوه ژنه‌كان بۆى ڕوون بكه‌نه‌وه كه وا نییه، دوو ئه‌ندامه‌كه‌ى دیكه ئاره‌زووى قسه‌یان نه‌بوو، بۆیه من هه‌ستام و وتم: "هه‌ڵبژاردنه‌كان ئازاد نه‌بوون، پاك نه‌بوون و ساخته بوون، له‌زۆربه‌ى ناوچه‌كاندا هێرش كراوه‌ته سه‌ر مامۆستایان و دوور خراونه‌ته‌وه، لێیان دراوه و به‌ند كراون و سوكایه‌تیان پێكراوه"، ئینجا به‌هاوار كردنه‌وه وتم: "الانتخابات مزوره مزوره". لێره‌دا بووه هه‌را و غه‌ڵبه‌غه‌ڵب هه‌تا له‌ته‌له‌فزیۆن ته‌نها گرته‌ى یه‌كه‌مى نیشاندا و قسه‌كانى دیكه‌ى بڕى. | ||