جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی یه‌كه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[پەری عومەر ئەسعەد]]'''
'''[[زمانی دایک و ڕۆژێک]]'''
[[پەڕگە:418234364 .jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:2024 103608.jpg|وێنۆک]]
'''پەری عومەر ئەسعەد''' لە گەڕەکی کورانی شاری '''[[هەولێر]]''' لە ساڵی 1987 لەدایکبووە.


دەرچووی بەشی (عەرەبی)ی کۆلێژی زمانی زانکۆی سەلاحەددینە.
نووسین و توێژینەوە: '''[[هۆمەر نۆریاوی]]'''


( 17) ساڵە وەک رۆژنامەنووس و نووسەر خزمەت بە ڕاگەیاندنی کوردی دەکات، لە بەشێکی زۆری ڕۆژنامە و گۆڤارەکان نووسین و بابەتی بڵاوکردووەتەوە، لەوانە: ( گۆڤاری هەرێم، هەفتەنامەی بارزان، باسەڕە، گۆڤاری خاتوو زین، گۆڤاری وێ، ڕۆژنامەی '''[[هەولێر]]'''، ڕۆژنامەی خەبات..هتد) بەتایبەت لە ڕۆژنامەی خەبات وەک کارمەندی دەزگاکە زیاتر لە 15ساڵە بێ پچران بەردەوامە.
کلیلەوشە: زمانی دایک،زمانی ئۆردوو،زمانی بەنگالی،زمانی کوردی،هەژار موکریانی،خانای قوبادی


چەند نموونەیەک لە دیارترین کارەکانی ئەنجامی داون و خزمەتێکی بەرچاوی بەهۆیەوە بە ئەدەب و ژانرکانی کردووە:
دەستپێک: زمان بە پێناس و ناسنامەی هەموو نەتەوەیەک دادەنرێت. زمانی دایک،بە زمانی یەکەمی منداڵ دەگوترێت و یەکەم زمانیش دێتە ئەژمار کە منداڵ فێری دەبێت و دەکاری دێنێت و ئەویش بریتییە لە بەشێکی سەرەکی ناسنامەی کەسەکی، جڤاکیی و چاندیی زارۆک. لە ڕاستیدا زمانی دایک،بەو زمانە دەگوترێت مرۆ بۆ یەکەمجار فێری دەبێت،توانای بەسەردا دەشکێت،باشتر دەتوانێت پێی بئاخفێت ،بەکاری بێنێت،خۆی پێ بناسێت و خەونی پێ ببینێت.


'''توێژینەوە بڵاو کراوەکان'''
زمانی کوردییش،بە یەک لە زمانە هەرە دەوڵەمەندەکانی سەرگۆی زەوی داەنرێت کە خودانی چوار دیالێکتی دێرین و زەنگینە کە هەر کامە لەم زاراوانەیش،دەیان بنزاریان لێ دەکەوێتەوە.
* نوستالۆژیا لە شیعری (لەبۆت دەمرم هەولێرە ماستی) ی '''[[کەژاڵ ئەحمەد]]''' 
* وێنە و فەلسەفەی کەوتن لەدەقی شیعری (هەر کەسەو کەوتنی خۆی هەیە)ی '''[[کەریم دەشتی]]''' 
* ڕۆژ هەڵەبجەیی لەبەردەم خودا خوێندنەوە بۆ دەقێکی شیعری عیرفانی .
* خوێندنەوە بۆ دەقی شیعری (سۆراغ) عزەدیین زەکیزادە . 
* سیماکانی رەوانبێژی لە دەقی شیعری گوڵاڵە عوسمان . 
* ڕۆچوون لە دەقی شیعری (کەپری با) ی شاعیر ئەحمەد مستەفا. 


مێژووی خەبات لە پێناو پاراستنی زمانی دایکدا مخابن بەخوێن دەنووسرێتەوە و ئەم دیرۆکەیش دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1952 و خۆپیشاندانی بەنگالەکانی بن حوکمی ڕژێم و دەستەڵاتی ئەو کاتی پاکستان کە دەیەویست زمانی ئۆردوو بەزۆرەملێ بەسەریاندا بسەپێنێت.


ئەم توێژینەوەیە دەیەوێت سەرەتا ئاوڕێک لە خودی پێناسەی زمانی دایک و پاشانیش گرینگیی و بایەخی زمانی دایک بداتەوە و ئەو ڕاستییەیش بخاتە بەردەم خوێنەر کە تا چەندە گرینگە مرۆ بۆ پاراستنی کولتوور و چاندەکەی خۆ،پارێزەری زمانەکەی بێت.


مێژوویەک بۆ زمانی دایک:


[[پەری عومەر ئەسعەد|درێژەی بابەت]]
نیوچە دووڕگەی هیندستان کە سەردەمی خۆی لە بن ڕکێف و حوکمی بەریتانیدا بووە،لە ساڵانی 1948-1947دا گۆڕانێکی قووڵ بەخۆوە دەبینێت و چوار وڵات دەبنە خاوەنی کیانی سەربەخۆی خۆ. یەک لەم وڵاتانە پاکستان دەبێت کە لە بەشی ڕۆژاوای، خەڵکەکەی بە ئۆردوو و بەشی ڕۆژهەڵاتی بە زمانی بەنگلایی یان بەنگالی قسە دەکەن. ڕۆژی 21ی فێبریوەری ساڵی 1952 شۆڕشێک لەو پارەی بن حوکمی پاکستان لە لایەن بەنگالییەکانەوە دەست پێ دەکات کە ئەرچی خوێن دەڕژێت بەڵام لە ئەنجامدا دەستەڵات و ڕژێمی پاکستان پێملی زمانی بەنگالییەکان دەبێت و بە فەرمی ددان بە زمانیاندا دەنێت.
 
 
 
 
[[زمانی دایک و ڕۆژێک|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٩:٤٦، ٢٣ی شوباتی ٢٠٢٤

زمانی دایک و ڕۆژێک

2024 103608.jpg

نووسین و توێژینەوە: هۆمەر نۆریاوی

کلیلەوشە: زمانی دایک،زمانی ئۆردوو،زمانی بەنگالی،زمانی کوردی،هەژار موکریانی،خانای قوبادی

دەستپێک: زمان بە پێناس و ناسنامەی هەموو نەتەوەیەک دادەنرێت. زمانی دایک،بە زمانی یەکەمی منداڵ دەگوترێت و یەکەم زمانیش دێتە ئەژمار کە منداڵ فێری دەبێت و دەکاری دێنێت و ئەویش بریتییە لە بەشێکی سەرەکی ناسنامەی کەسەکی، جڤاکیی و چاندیی زارۆک. لە ڕاستیدا زمانی دایک،بەو زمانە دەگوترێت مرۆ بۆ یەکەمجار فێری دەبێت،توانای بەسەردا دەشکێت،باشتر دەتوانێت پێی بئاخفێت ،بەکاری بێنێت،خۆی پێ بناسێت و خەونی پێ ببینێت.

زمانی کوردییش،بە یەک لە زمانە هەرە دەوڵەمەندەکانی سەرگۆی زەوی داەنرێت کە خودانی چوار دیالێکتی دێرین و زەنگینە کە هەر کامە لەم زاراوانەیش،دەیان بنزاریان لێ دەکەوێتەوە.

مێژووی خەبات لە پێناو پاراستنی زمانی دایکدا مخابن بەخوێن دەنووسرێتەوە و ئەم دیرۆکەیش دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1952 و خۆپیشاندانی بەنگالەکانی بن حوکمی ڕژێم و دەستەڵاتی ئەو کاتی پاکستان کە دەیەویست زمانی ئۆردوو بەزۆرەملێ بەسەریاندا بسەپێنێت.

ئەم توێژینەوەیە دەیەوێت سەرەتا ئاوڕێک لە خودی پێناسەی زمانی دایک و پاشانیش گرینگیی و بایەخی زمانی دایک بداتەوە و ئەو ڕاستییەیش بخاتە بەردەم خوێنەر کە تا چەندە گرینگە مرۆ بۆ پاراستنی کولتوور و چاندەکەی خۆ،پارێزەری زمانەکەی بێت.

مێژوویەک بۆ زمانی دایک:

نیوچە دووڕگەی هیندستان کە سەردەمی خۆی لە بن ڕکێف و حوکمی بەریتانیدا بووە،لە ساڵانی 1948-1947دا گۆڕانێکی قووڵ بەخۆوە دەبینێت و چوار وڵات دەبنە خاوەنی کیانی سەربەخۆی خۆ. یەک لەم وڵاتانە پاکستان دەبێت کە لە بەشی ڕۆژاوای، خەڵکەکەی بە ئۆردوو و بەشی ڕۆژهەڵاتی بە زمانی بەنگلایی یان بەنگالی قسە دەکەن. ڕۆژی 21ی فێبریوەری ساڵی 1952 شۆڕشێک لەو پارەی بن حوکمی پاکستان لە لایەن بەنگالییەکانەوە دەست پێ دەکات کە ئەرچی خوێن دەڕژێت بەڵام لە ئەنجامدا دەستەڵات و ڕژێمی پاکستان پێملی زمانی بەنگالییەکان دەبێت و بە فەرمی ددان بە زمانیاندا دەنێت.



درێژەی بابەت