جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Chawram»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[تەڵعەت تاهیر]]'''
'''[[فەرەنجی(کوڵە باڵ)]]'''


ناوی تەواوی تەڵعەت تاهیر خورشیدە لە 18-01-1973 لە شارۆچکەی '''[[مەخمور]]'''، سەر بە پارێزگای '''[[هەولێر]]''' لە دایکبووە.
نووسینی: دکتۆر ناجح گوڵپی[[پەڕگە:66ages (5).jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:996es (26).jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:321.es (38).jpg|وێنۆک]]


لە کۆتاییەکانی هەشتاکان دەستی بە نووسینی شیعر کردووە. ماوەیەک جێگری سەرۆکی بنکەی ڕووناکبیری گەلاوێژ بووە.  
فەرەنجی یان کوڵەباڵ ،پۆشاکی دێرن و لەمێژینەی  پیاوان بوە لە هەورامان ، بەهۆی پێوستی بۆ خۆپاراستن لەسەرما و سۆڵەی زستان، هەورامیەکان توانیویانە گەلێک پێداوستی ژیان بەدەستی خۆیان دروست بکەن،لەوانە فەرەنجی .


گۆرانیبێژی کورد، '''[[زیاد ئەسعەد]]''' بەشێک لە گۆرانییەکانی لە هۆنراوەکانی تەڵعەت تاهیرەوە وەرگیراون.
'''چۆن '''[[فەرەنجی، کەونک، کەپەنک، کۆڵە باڵ]]''' دروست دەکرێت:'''


* لە ساڵی 1985 خوێندنی سەرەتایی لە خوێندنگای قەرەچوغ لە مەخمور تەواو کردووە.
دەبێ ئاماژە بەوە بکەین کە فەرەنجی بومی کوردستانە و لەهەورامان دروست کراوە و دەکرێ،واتە  پۆشاکی تایبەتی هەورامانە /کوردستانە، وەستای دروست کردنی ئەم پۆشاکە لەهەورامانی تەخت،گوندەکانی کەیمنە،هانەگەرمڵە،نۆدشە، جەندین گوندی تری هەورامان بووە ، بەلام بەهۆی پەیدابونی قوماش ئیستا هەم لەبەرکردنی فەرەنجی هەم وەستای دروست کردنی کەم بۆتەوە.
* لە ساڵی 1988 خوێندنی ناوەندی لە خوێندنگای ئیبن خەلەکان تەواو کردووە.
* لە ساڵی 1991 خوێندنی ئامادەیی لە دواناوەندی عەنکاوە تەواو کردووە.
* لە ساڵی 1986 یەکەمین تێکستی شیعری بەناونیشانی (ساباتی خۆشەویستی) لە ڕۆژنامەی هاوکاری بڵاوکردۆتەوە.
* لە ڕۆژی 12-10-2002 ژیانی هاوسەری پێکهێناوە و (2) کچی هەیە بەناوەکانی (هانە و وێنە).
* یەکەم شیعری لە1986 بە ناونیشانی ساباتی خۆشەویستی لە ڕۆژنامەی هاوکاری بڵاوکردووەتەوە.
* ئەندامی دەستەی نووسەرانی چەندین گۆڤار و پاشکۆی ئەدەبی بووە.
* ئەندامی یەکێتی نووسەرانی کورد.
* ئەندامی سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان.


سەرەتا مووی بەرخ واتە (بەرگن )  نەک خوری مەڕ، لە بەرخە شەش مانگەکان کۆدەکرێتەوە،واتە بەرخ لەبەهاراندا و لەمانگی پێنج  کەش و هەوا گەرمی کرد بۆیەکەم جار  برینگە دەکرێت واتە مووکەی دەپاچینەوە، پاشان جوان دەشۆرێتەوە ،ئینجا دەبرێتە لای هەلاج تاکو شی بکاتەوە هەمووی یەک دەس ساف و جوان و خاوێن، دواتر دەبرێتە لای وەستای تایبەتی دروستکردنی فەرەنجی ، ئەم وەستایە  کۆمەلێک پێداوستی تر لە  بەرگن دروست دەکات وەک ( لباد، کەڕەک،کڵاو..هتد ).


بەرگن لەخوری  باریکتر و ناسکتر و سوکترە و باشتر دەلکێت بەیەکەوە بۆیە دەتوانین فەرەنجی و لباد و کەڕەکی لێ دروست بکەین، هەندێ ژنی بەسەلیقە موەکەیان بە باریکی ڕستوە و کراوە بە رانک وچۆغە.
بەرگنی ئامادە کراو دەبرێتە لای وەستای فەرەنجی ،ئەویش بەشێوەیەکی یەکسان بلاوی دەکاتەوە ،لەسە چیخێک و ئاوپرژێنی  دەکات تاکو کەمێ تەڕ ببێ ، پاشان چیخەکە لول دەکات و دەیکاتەوە (ساوی ئەدات )  جوان ساوی بەرگنەکە دەکات و وردە وردە یەک دەگرێت و وەک پارچە قوماشێکی ئەستوری لێ دێت، چەندین جار ئەم کردارە دوبارە دەکاتەوە، چوار چیوەی دیاری کراوی بۆ دائەنێ واتە درێژی و پانی دیاری دەکات، بە زەردێنەی هێڵکە ئاوپرژێن دەکرێت و جەندین جاری تر ساو ئەدرێ تاکو جوان  یەک بگرێتو پتەوو بێت، دواتر دەی نوشێنێتەوە و هەمدیسان ساوی ئەدەن تاکو  وەک دوو پارچە قوماشی دوو قەدی لێ دێت، کە لەهەر سێ لاوە داخراوە، لەگەڵ ئەمەدا حساب بۆ هەردو گوێچکەی فەرنجیەکە کراوە، دوای ئەوە لە ناوچێخکە  دەری دەهێنن و هەمدیسان ساوی ئەدەن تاکو  ساف و پتەو ببێت،  پاشان وەستاکە  شووێنی قۆڵ و مل و یەخەکەی بە جوانی دەبڕێت ، و گوێچکەکانی  بەشێوازی تایبەت دەنوشێنێتەوە،  ( دەتوانین بڵێین  ساو ،،وەک ئوتوکردنی ئیستا وایە ).








[[تەڵعەت تاهیر|درێژەی بابەت]]
 
 
[[فەرەنجی(کوڵە باڵ)|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:٣٥، ٢٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٤

فەرەنجی(کوڵە باڵ)

نووسینی: دکتۆر ناجح گوڵپی

66ages (5).jpg

فەرەنجی یان کوڵەباڵ ،پۆشاکی دێرن و لەمێژینەی پیاوان بوە لە هەورامان ، بەهۆی پێوستی بۆ خۆپاراستن لەسەرما و سۆڵەی زستان، هەورامیەکان توانیویانە گەلێک پێداوستی ژیان بەدەستی خۆیان دروست بکەن،لەوانە فەرەنجی .

چۆن فەرەنجی، کەونک، کەپەنک، کۆڵە باڵ دروست دەکرێت:

دەبێ ئاماژە بەوە بکەین کە فەرەنجی بومی کوردستانە و لەهەورامان دروست کراوە و دەکرێ،واتە پۆشاکی تایبەتی هەورامانە /کوردستانە، وەستای دروست کردنی ئەم پۆشاکە لەهەورامانی تەخت،گوندەکانی کەیمنە،هانەگەرمڵە،نۆدشە، جەندین گوندی تری هەورامان بووە ، بەلام بەهۆی پەیدابونی قوماش ئیستا هەم لەبەرکردنی فەرەنجی هەم وەستای دروست کردنی کەم بۆتەوە.

سەرەتا مووی بەرخ واتە (بەرگن ) نەک خوری مەڕ، لە بەرخە شەش مانگەکان کۆدەکرێتەوە،واتە بەرخ لەبەهاراندا و لەمانگی پێنج کەش و هەوا گەرمی کرد بۆیەکەم جار برینگە دەکرێت واتە مووکەی دەپاچینەوە، پاشان جوان دەشۆرێتەوە ،ئینجا دەبرێتە لای هەلاج تاکو شی بکاتەوە هەمووی یەک دەس ساف و جوان و خاوێن، دواتر دەبرێتە لای وەستای تایبەتی دروستکردنی فەرەنجی ، ئەم وەستایە کۆمەلێک پێداوستی تر لە بەرگن دروست دەکات وەک ( لباد، کەڕەک،کڵاو..هتد ).

بەرگن لەخوری باریکتر و ناسکتر و سوکترە و باشتر دەلکێت بەیەکەوە بۆیە دەتوانین فەرەنجی و لباد و کەڕەکی لێ دروست بکەین، هەندێ ژنی بەسەلیقە موەکەیان بە باریکی ڕستوە و کراوە بە رانک وچۆغە. بەرگنی ئامادە کراو دەبرێتە لای وەستای فەرەنجی ،ئەویش بەشێوەیەکی یەکسان بلاوی دەکاتەوە ،لەسە چیخێک و ئاوپرژێنی دەکات تاکو کەمێ تەڕ ببێ ، پاشان چیخەکە لول دەکات و دەیکاتەوە (ساوی ئەدات ) جوان ساوی بەرگنەکە دەکات و وردە وردە یەک دەگرێت و وەک پارچە قوماشێکی ئەستوری لێ دێت، چەندین جار ئەم کردارە دوبارە دەکاتەوە، چوار چیوەی دیاری کراوی بۆ دائەنێ واتە درێژی و پانی دیاری دەکات، بە زەردێنەی هێڵکە ئاوپرژێن دەکرێت و جەندین جاری تر ساو ئەدرێ تاکو جوان یەک بگرێتو پتەوو بێت، دواتر دەی نوشێنێتەوە و هەمدیسان ساوی ئەدەن تاکو وەک دوو پارچە قوماشی دوو قەدی لێ دێت، کە لەهەر سێ لاوە داخراوە، لەگەڵ ئەمەدا حساب بۆ هەردو گوێچکەی فەرنجیەکە کراوە، دوای ئەوە لە ناوچێخکە دەری دەهێنن و هەمدیسان ساوی ئەدەن تاکو ساف و پتەو ببێت، پاشان وەستاکە شووێنی قۆڵ و مل و یەخەکەی بە جوانی دەبڕێت ، و گوێچکەکانی بەشێوازی تایبەت دەنوشێنێتەوە، ( دەتوانین بڵێین ساو ،،وەک ئوتوکردنی ئیستا وایە ).




درێژەی بابەت