پەیکەری مەحمووخانی دزڵی
پەیکەری مەحمووخانی دزڵی
مەحموودخان كوڕی عەزیزخان كوڕی بارام بەگە، دایكی ناوی پیرۆز بووەو كچی حەسەن سوڵتانی گەورەی هەورامانەو بە بنەچە دەچنەوە سەر شێخانی عەبابەیلێی بناری شاخی شنروێی هەڵەبجە، ساڵی 1870 لە گوندی دزڵی ناوچەی هەورامانی تەخت لە رۆژهەڵاتی كوردستان لە دایك بووە، وەك نەریتی جاران دوای مردنی باوكی ئەم دەبێتە خان و گەورەو سەرداری ناوچەكە، خان چەند جارێك ژیانی هاوسەری پێكهێناوە، بەڵام دیارترینیان (نازیف خان)ی كچی مەحموود خدری هەمەوەندە، لەسەرجەم هاوسەرەكانی 11 كوڕ و 6 كچی هەبووە، زۆربەیان كۆچی دواییان كردووەو بەشێكیش لە نەوەكانی ماون. خانی دزڵی لەبەر ئەوەی بەردەوام ملی بە دەسەڵاتدارانی ناوخۆو دەرەكی نەداوە چەندین جار كێشەی بۆ دروستكراوەو زیندانی كراوە، زیندانەكانی هیندستان، سنە، قەسری قاجار، هنێدی ، رومادی ، سلێمانی و كەركووك و بەغدادیشی بینیوە. هەرلەو میانەیەشدا چەند جارێكیش دوور خراوەتەوە بۆ ناوچە دوورەكانی ئێران و تەنانەت هەڵوەدای عێراقیش كراوە.
لە مایسی 1919 بەدواوە كە شێخ مەحموود شاری سلێمانی ئازادكردووە. تا دەوروبەری جەنگی ئاوەباریك لە 1931 مەحمود خان لەگەڵ ئەو جەنگاوەرانەی لەگەڵێدا بوون ماوەتەوەو لە هەموو شەڕەكانی ئەو ماوەیەدا پشتیوانییان لە شۆڕشەكەی باشوور كردووە.