21-10-2024
20-10-2024 كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق ڕایگەیاند، تا كاتژمێر 6:00 ئێوارەی ئەمڕۆ دوشەممە ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردن بۆ خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان ئاشكرا دەكرێت.
حاكم عومەر ئەحمەد، سەرۆکی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ئەمڕۆ دوشەممە ڕایگەیاند، "بەگوێرەی یاسا، دەبێت تاوەکو کاژێر 6:00ـی ئێوارە ئەنجام رابگەیێنین، بۆیە تاوەکو ئەو کاتە کۆمیسیۆن ئەنجامەکە رادەگەیێنیت". ئاماژەی بەوەشكرد، "ناتوانرێت تانە لە ئەنجامی بەرایی بدرێت، بەڵام هەر لایەنێک سکاڵای هەبوو دەتوانێت تانە لە ئەنجامی کۆتایی دەنگدان بدات"
بەگوێرەی ئامارەكانی كۆمسیۆن ڕیژەی بەشداریكردن لە دەنگدانی گشتی و تایبەت ڕیژەكە لە 72% بوە و بەجۆرێك ڕیژەی بەشداریكردن لە پارێزگای سلێمانی 65% بوە، لە پارێزگای هەولێر 72%، لە پارێزگای دهۆك 78% و لە پارێزگای هەڵەبجەش 69% بوە.[١]
- 02
باڵیۆزی ئه‌مەریكا له عێراق داوا له لایه‌نه‌كانی هه‌رێمی كوردستان كرد كه به‌بێ هیچ دواكه‌وتنێك پشتیوانی له گواستنه‌وه‌ی ئاشتیانه‌ی ده‌سه‌ڵات و پێكهێنانی حكومه‌تی نوێ بكه‌ن.
لە پەیامێكدا، ئالینا رۆمانۆسكی باڵیۆزی ئه‌مەریكا له عێراق بڵاویكرده‌وه؛ به‌بۆنه‌ی ته‌واوكردنی سه‌ركه‌وتوانه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌رله‌مانی هه‌رێم، ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئه‌مەریكا پیرۆزبایی له هاوڵاتیانی هه‌رێمی كوردستانی عێراق و سه‌رجه‌م هێزه سیاسییه‌كان ده‌كات و لە دو رۆژی رابردوشدا كارمه‌ندانی نوێنه‌رایه‌تی ئه‌مریكاش له عێراق چاودێری پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانی له ناوه‌نده جیاوازه‌كانی ده‌نگدان له هه‌رێمی كردوە.
راشیگەیاندوە: وڵاته‌كه‌ی ده‌ستخۆشی له هاوڵاتیانی هه‌رێمی كوردستانی عێراق ده‌كات بۆ پابه‌ندبونیان به دیموكراسی.
باڵیۆزی ئەمەریكا ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، كۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان دانی به‌وه‌دانا كه له پرۆسه‌ی وردبینیكردنی په‌نجه‌مۆره‌كاندا له كاتی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا ڕوبه‌ڕوی گرفت بوه‌ته‌وه، بۆیە ده‌بێت پێش هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق له ساڵی (2025) چاره‌سه‌ر بكرێت.
هەروەك داوای له لایه‌نه سیاسییه‌كان و كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی كردوە كه، پشتگیری له گواستنه‌وه‌ی ئاشتیانه‌ی ده‌سه‌ڵات و پێكهێنانی حكومه‌ت بكه‌ن به‌بێ هیچ دواكه‌وتنێك، داواشی له هه‌مو لایه‌نه سیاسییه‌كان و هێزه ئه‌منییه‌كانیش كردوە كە رێز له رۆڵی ژیانی میدیا و كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی له پرۆسه‌ی دیموكراسیدا بگرن.
باڵیۆزی ئەمەریكا ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، پێكهێنانی حكومه‌تی نوێ رێگه به هه‌رێمی كوردستان ده‌دات دامه‌زراوه دیموكراسیه‌كانی به‌هێز بكات، مافه‌كانی مرۆڤ به‌ره‌وپێش ببات، پاڵپشتی گه‌شه‌پێدانی ئابوری بكات، هه‌روه‌ها كاره‌كانی هه‌رێم وه‌ك به‌شێك له عێراقێكی سه‌لامه‌ت و سه‌قامگیر و سه‌روه‌ری به‌رز بكاته‌وه.[٢]
- 03
سەڵاحەین دەمیرتاش یاداشتنامەیەکی بڵاوکردەوە
سەڵاحەدین دەمیرتاش لە گرتوخانەی ئەدیرنەوە یاداشتێکی لەسەر بارودۆخی ژنان رادەستی سەرۆکی جەهەپە کرد و چەند پێشنیارێکیشی بۆ چارەسەری کێشەی ژنان لە تورکیا خستەڕو.
ئۆزگور ئۆزەل سەرۆکی پارتی گەلی کۆماری جەهەپە، سەردانی سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆکی پێشوی پارتی دیموکراتی گەلان هەدەپە-ـی کرد، دەمیرتاش لەسەر کوشتن، توندوتیژی و دەستدرێژی بۆ سەر ژنان، یاداشتنامەیەکی پێشکەش بە ئۆزەل کرد و دواتر بۆ رای گشتی بڵاوکرایەوە.
لە یاداشتنامەکەدا، دەمیرتاش ئاماژە بە زۆربونی کوشتنی ژنان و توندوتیژی بەرامبەر بە ژنان لە هەمو بەشەکانی کۆمەڵگا دەکات و دەڵێت، بە خۆشمەوە، پێویستە وەک پیاو زێهنیەتی خۆمان بگۆڕین.
هەروەها، داوا لە لایەنە سیاسیەکان، پەرلەمانتارەکان و دەزگای دادوەری و هەمو رێکخراو و دامەزراوە حکومی و ناحکومیەکان دەکات، بەپەلە چارەسەرێک بۆ ئەو گرفتە بە مۆدێلێکی نوێ، بە زمانێ نوێ و بە سیاسەتێکی نوێ بدۆزنەوە.
لە کۆتایدا دەمیرتاش چەند پێشنیارێک دەخاتەڕو و داوا دەکات، رێککەوتنی ئیستەنبوڵ کە تایبەتە بە مافەکانی ژنان جارێکی دیکە واژۆ بکاتەوە و کۆتایی بە ئازادکرنی تاوانبارانی کوشتنی ژنان بێنێت و پێویستە هەمو دامودەزگاکانی دەوڵەت لەبەرمبەر کوشتن و توژندوتیژی بەرامبەر بە ژنان خاوەن هەڵوێست بن[٣]