غوڵام ڕەزا ڕەشید یاسمی

لە Kurd collect
پێداچوونەوی ‏٢٢:٤٢، ٨ی ئایاری ٢٠٢٣ لە لایەن Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) (پەڕەی دروست کرد بە «غوڵام ڕەزا ڕەشید یاسمی شاعیر، نووسەر و وەرگێڕی کوردی کرماشانی. غوڵام ڕەزا ڕەشید یاسمی لە 20-11-1896 لە گاوارەی سەر بە داڵاهۆی '''کرماشان''' لەدایک بوو. '''غوڵامڕەزا ڕەشید یاسمی''' لە شاری گاورەی سەر بە پارێزگای داڵاهو لە پارێزگای کرماشان لە دایکبووە. محە...»ەوە)
Jump to navigation Jump to search

غوڵام ڕەزا ڕەشید یاسمی شاعیر، نووسەر و وەرگێڕی کوردی کرماشانی. غوڵام ڕەزا ڕەشید یاسمی لە 20-11-1896 لە گاوارەی سەر بە داڵاهۆی کرماشان لەدایک بوو.

غوڵامڕەزا ڕەشید یاسمی لە شاری گاورەی سەر بە پارێزگای داڵاهو لە پارێزگای کرماشان لە دایکبووە.

محەممەد وەلی خان غۆرانی باوکی شاعیر و نیگارکێش و خەتنووس بووە.

باپیری لە لای دایکیەوە محەممەد باقر میرزا خوسرەوی کرماشانی، نووسەری چیرۆکی شەمس و تۆگرە کە بە هاوکاری ڕەشید شیعرەکانی چاپ و بڵاوکراونەتەوە.

ڕەشید یاسمی خوێندنی سەرەتایی لە کرماشان تەواو کردووە. پاشان چووە تاران و خوێندنی ناوەندی لە ئامادەیی سانت لویس تەواو دەکات.

لەو کاتەوە بە هاندانی نیزام وەفا کە مامۆستای ئەدەبی بوو، دەستی بە شیعر نووسین کرد.

یاسمی لە لای ئیلاهی قومشایی و حاج عەباسەلی کەیوان قەزڤینی فەلسەفە و عیرفانی خوێندووە. دوای تەواوکردنی خوێندن، ماوەیەک لە وەزارەتی پەروەردە و دارایی و دادگا کاری کردووە.

لە هەمان کاتدا جیرگەی دانشواری دامەزراند کە دواتر بە هەوڵی مەلیک شەعرە بەهار بوو بە کۆمەڵەی فاکەڵتی.

هاوکات لەگەڵ هاوکاری لەگەڵ گۆڤاری کۆلێژ، ڕەشید هاوکاری لەگەڵ نووسەران و شاعیرانی ئەو سەردەمە وەک محەمەد تەقی بەهار، سەعید نەفیسی، عەباس ئیقبال، ئیبراهیم ئەلفات و ئەوانی دیکە کردووە. لە هەمان کاتدا دەبێتە ئەندامی "کۆمەڵگەی ئەدەبی ئێرانی" و یەکەم بەرهەمی خۆی لەسەر "ابن یامین فریومدی" شاعیری بنەماڵەی سەربەدەران بڵاوکردەوە.

لە ساڵی 1921ەوە ڕەشید یاسمی لەژێر سەرنوسەری عەلی دەشتی دەستی کرد بە بڵاوکردنەوەی بابەتەکانی لە ڕۆژنامەی شەفەق سۆرخ و ئەم بابەتانە ناوبانگی دەرکرد.

لەم نێوەندەدا زمانی عەرەبی و ئینگلیزی فێربوو و فەرەنسییەکەی تەواو کرد. زمانی پەهلەوی لە هێرزفێڵدەوە فێر بووە.

لە ساڵی 1933 وە وەک مامۆستا لە فاکەڵتی ئەدەب و خوێندنی باڵای زانکۆی تاران وانە دەڵێتەوە.

دواتر بوو بە ئەندامی ئەکادیمیای ئێران.

لە ساڵی 1943 لە چوارچێوەی شاندێکی پرۆفیسۆرانی ئێرانی لەگەڵ عەلی ئەسغەر حیکمەت و ئیبراهیم پوورداوود سەفەری هیندستان دەکات.

لە ساڵی 1945 بۆ خوێندن چووە فەرەنسا و بۆ ماوەی دوو ساڵ لەو وڵاتە دەمێنێتەوە. ڕەشید یاسمی تا کۆتایی تەمەنی وەک مامۆستا لە زانکۆی تاران وانەبێژ بووە.

لە 02-12-1948 لە کاتی وتاردان لە فاکەڵتی ئەدەبیات تووشی جەڵتەی مێشک دەبێت و دوای چارەسەریش گەشتێکی دیکەی بۆ ئەوروپا کرد.

دوای گەڕانەوەی بۆ ئێران، لە 09-05-1951 لە تاران کۆچی دوایی کرد.

ڕەشید یاسمی، جیا لەو وتارە ئەدەبی و مێژوویی و فەلسەفی و ڕەخنەییانەی کە لە گۆڤارەکانی نۆبەهار، ئەرمەغان، ئایندە، پەروەردە و تەربیات، یەغما، مێهر و گۆڤارەکانی دیکەدا بڵاویان کردۆتەوە، خاوەنی چەندین ئاواز و لێکۆڵینەوە و وەرگێڕانە.

ڕەشید یاسەمی یەکێک بوو لە یەکەم شاعیران کە پێویستی مۆدێرنیزاسیۆنی لە شیعری فارسیدا قبوڵ کرد و هەوڵیدا ڕەنگێکی نوێ بە قسەکانی بدات.