جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «کەمال مەزهەر»

Jump to navigation Jump to search

کەمال مەزهەر (بینینی سەرچاوە)

وەک پێداچوونەوەی ‏١١:٣٠، ٣٠ی ئایاری ٢٠٢٣

٤٥٩ بایت زیاد کرا ،  ‏١١:٣٠، ٣٠ی ئایاری ٢٠٢٣
بەبێ کورتەی دەستکاری
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:کەمال مەزهەر....jpg|وێنۆک]]
د. كەمال مەزهەر نووسەر و مێژوونووسی كورد، لە ساڵی 1937 لە ناحیەی '''[[ئاغجەلەر]]'''ی سەر بە '''[[کەرکووک]]''' لەدایكبووە و دكتۆرای لەمێژووی هاوچەرخی كورد وەرگرتووە و چەندین كتێبی مێژوویی لەسەر كورد و كوردستان و خۆرهەڵاتی ناوەڕاست نوسیووە، ڕۆژی 16ی ئاداری 2021 بەهۆی نەخۆشییەوە لە ئەڵمانیا كۆچی دوایی كرد.
د. كەمال مەزهەر نووسەر و مێژوونووسی كورد، لە ساڵی 1937 لە ناحیەی '''[[ئاغجەلەر]]'''ی سەر بە '''[[کەرکووک]]''' لەدایكبووە و دكتۆرای لەمێژووی هاوچەرخی كورد وەرگرتووە و چەندین كتێبی مێژوویی لەسەر كورد و كوردستان و خۆرهەڵاتی ناوەڕاست نوسیووە، ڕۆژی 16ی ئاداری 2021 بەهۆی نەخۆشییەوە لە ئەڵمانیا كۆچی دوایی كرد.


ھێڵی ٦: ھێڵی ٧:


كەمال مەزهەر ئەحمەد لەڕۆژی (14/2/1937) لەناحیەی ئاغجەلەری سەر بەقەزای چەمچەماڵ لەدایكبوە، چونكە لەوكاتەدا باوكی لەوێ‌ فەرمانبەر بوە. پاشان دەچنە سلێمانی‌و قۆناغی ناوەندی‌و ئامادەیی لەو شارە تەواو دەكات. لەساڵی (1959) بەپلەی شەرەف خوێندنی لە(دارالمعلمین العالی) لەبەشی مێژوی زانكۆی بەغدا تەواوكردوە.
كەمال مەزهەر ئەحمەد لەڕۆژی (14/2/1937) لەناحیەی ئاغجەلەری سەر بەقەزای چەمچەماڵ لەدایكبوە، چونكە لەوكاتەدا باوكی لەوێ‌ فەرمانبەر بوە. پاشان دەچنە سلێمانی‌و قۆناغی ناوەندی‌و ئامادەیی لەو شارە تەواو دەكات. لەساڵی (1959) بەپلەی شەرەف خوێندنی لە(دارالمعلمین العالی) لەبەشی مێژوی زانكۆی بەغدا تەواوكردوە.
 
[[پەڕگە:Ahmad dr kamal mazhar taza.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
بۆ وەرگرتنی دكتۆرا لەمێژوو ئەدەب‌و زمانی كوردیدا، لەساڵی (1959)، لەگەڵ '''[[عێزەدین مستەفا ڕەسوڵ ]]''' و  '''[[مارف خەزنەدار]]''' و نەسرین فەخری، وەكو یەكەم دەستە رەوانەی یەكێتی سۆڤیەت دەكرێن. لەسەرەتادا د.كەمال بڕیاردەدات لەمێژوی كۆنی كورد بكۆڵێتەوە، بەڵام هەریەكە لەد.رەحیمی قازی‌و د.عەلی گەلاوێژ قەناعەتی پێدەهێنن بایەخ بەمێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخ بدات، چونكە “زۆر شێوێندراوەو بۆ ئەوەی كوردەكە ئاگای لەخۆی بێت. من قەناعەتم بەقسەی ئەوان هێنا، بۆیە بابەتی مێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخم هەڵبژارد‌و پەشیمان نیم لەو هەڵبژاردنە”.
بۆ وەرگرتنی دكتۆرا لەمێژوو ئەدەب‌و زمانی كوردیدا، لەساڵی (1959)، لەگەڵ '''[[عێزەدین مستەفا ڕەسوڵ ]]''' و  '''[[مارف خەزنەدار]]''' و نەسرین فەخری، وەكو یەكەم دەستە رەوانەی یەكێتی سۆڤیەت دەكرێن. لەسەرەتادا د.كەمال بڕیاردەدات لەمێژوی كۆنی كورد بكۆڵێتەوە، بەڵام هەریەكە لەد.رەحیمی قازی‌و د.عەلی گەلاوێژ قەناعەتی پێدەهێنن بایەخ بەمێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخ بدات، چونكە “زۆر شێوێندراوەو بۆ ئەوەی كوردەكە ئاگای لەخۆی بێت. من قەناعەتم بەقسەی ئەوان هێنا، بۆیە بابەتی مێژوی نوێ‌‌و هاوچەرخم هەڵبژارد‌و پەشیمان نیم لەو هەڵبژاردنە”.


ھێڵی ٤٧: ھێڵی ٤٨:
لەچوارچێوەی دیمانەكانیدا، د.كەمال بۆچونی خۆی لەسەر چەندین كەسایەتی‌و سیاسەتكاری كوردی‌و عێراقی خستۆتەڕو. لەبارەی جەلال تاڵەبانییەوە، دەڵێت: '''[[مام جەلال]]''' تاڕادەیەكی زۆر پیاوێكی ماركسیەو زۆر بەباشی لەماركسیزم – لینینزم گەیشتوە، بڕوای بەبرایەتی گەلانە، پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ بەشێك لەسەركردەكانی شۆڕشی فەلەستینی هەبو.
لەچوارچێوەی دیمانەكانیدا، د.كەمال بۆچونی خۆی لەسەر چەندین كەسایەتی‌و سیاسەتكاری كوردی‌و عێراقی خستۆتەڕو. لەبارەی جەلال تاڵەبانییەوە، دەڵێت: '''[[مام جەلال]]''' تاڕادەیەكی زۆر پیاوێكی ماركسیەو زۆر بەباشی لەماركسیزم – لینینزم گەیشتوە، بڕوای بەبرایەتی گەلانە، پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ بەشێك لەسەركردەكانی شۆڕشی فەلەستینی هەبو.


سەبارەت بە '''[[نەوشیروان مستەف]]'''اش دەڵێت: مامۆستا نەوشیروان مستەفا پیاوێكی زیرەك‌و وردە، نامەوێت گومان بكەم لە هیچ دڵسۆزییەكی ئەو، بەڵام حەزدەكات هەمو شتێك بەجارێك بێ‌ كەم‌و كورتی بێت، ئەو زیاتر ئاگاداری نهێنیەكانەو من ئاگادار نیم، ئەو شتانەی دەیانڵێم سەرنجی تایبەتی خۆمن.
سەبارەت بە '''[[نەوشیروان مستەفا]]'''ش دەڵێت: مامۆستا نەوشیروان مستەفا پیاوێكی زیرەك‌و وردە، نامەوێت گومان بكەم لە هیچ دڵسۆزییەكی ئەو، بەڵام حەزدەكات هەمو شتێك بەجارێك بێ‌ كەم‌و كورتی بێت، ئەو زیاتر ئاگاداری نهێنیەكانەو من ئاگادار نیم، ئەو شتانەی دەیانڵێم سەرنجی تایبەتی خۆمن.
 
[[پەڕگە:کەمال مەزهەر و خێزانەکەی.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
دەربارەی عەبدولسەلام عارف، دەڵێت: لە یاداشتی د.نازم كە توركمانەو لەحەرەس جمهوری مرافقی عەبدولسەلام بو یاداشتەكەی بۆ هێنام تاپێشەكی بۆ بنوسم، كە خوێندمەوە زانیم عارف پیاوێكی خراپ نەبو، بەڵام نەدەبو بكرابایە تەنانەت بەئامر حامیەش، بەڵكو دەبوایە سەرۆكی جەمعیەیەكی خەیریی سونی مەزهەب بێت.
دەربارەی عەبدولسەلام عارف، دەڵێت: لە یاداشتی د.نازم كە توركمانەو لەحەرەس جمهوری مرافقی عەبدولسەلام بو یاداشتەكەی بۆ هێنام تاپێشەكی بۆ بنوسم، كە خوێندمەوە زانیم عارف پیاوێكی خراپ نەبو، بەڵام نەدەبو بكرابایە تەنانەت بەئامر حامیەش، بەڵكو دەبوایە سەرۆكی جەمعیەیەكی خەیریی سونی مەزهەب بێت.


ھێڵی ٦٣: ھێڵی ٦٤:
'''كتێبی '''[[كەركووک]]''' لەنێوان سێ‌ سەركردەدا'''
'''كتێبی '''[[كەركووک]]''' لەنێوان سێ‌ سەركردەدا'''


د. كەمال ئاماژە بەوەدەكات زۆر شانازی بەكتێبی (كركوک و توابعها: حكم التأریخ والچمیر) دەكات، چیرۆكی نوسینی ئەم كتێبەشی بەم جۆرەیە: لە ساڵی (1992) بەڕێزان '''[[جەلال تاڵەبانی]]''' و '''[[مەسعود بارزانی]]'''م ئاگاداركرد كە كارێكی وام بەدەستەوەیە، مام جەلال وەڵامی داومەتەوە، نامەكەی بەرواری (18/3/1992)ە. ئینجا دەستم بەنوسینی كرد. لەنامەكەیدا زۆر پشتگیریم دەكات‌و دەڵێت: كە كتێبەكە دەرچو هەوڵدەدەین وەریبگێڕین بۆ سەر هەمو زمانە زیندوەكانی دونیا.
د. كەمال ئاماژە بەوەدەكات زۆر شانازی بەكتێبی (كركوک و توابعها: حكم التأریخ والچمیر) دەكات، چیرۆكی نوسینی ئەم كتێبەشی بەم جۆرەیە: لە ساڵی (1992) بەڕێزان '''[[جەلال تاڵەبانی]]''' و '''[[مەسعود بارزانی]]'''م ئاگاداركرد كە كارێكی وام بەدەستەوەیە، '''[[مام جەلال]]''' وەڵامی داومەتەوە، نامەكەی بەرواری (18/3/1992)ە. ئینجا دەستم بەنوسینی كرد. لەنامەكەیدا زۆر پشتگیریم دەكات‌و دەڵێت: كە كتێبەكە دەرچو هەوڵدەدەین وەریبگێڕین بۆ سەر هەمو زمانە زیندوەكانی دونیا.


د.كەمال هەر بەشێكی كتێبەكەی تەواودەكات لەڕێگەی م.عەبدوڵای حەسەنزادەو محەمەدی حەسەنپورەوە لە بەغداوە دەینێرێت بۆ كوردستان، كاتێك دەزگا هەواڵگرییەكانی بەعس بەباسی ئەم كتێبە دەزانن د.كەمال بانگ دەكەن‌و بڕیاری نەفیكردنی دەدەن، بەڵام ناوبراو دەڵێت “سەدام رەفزی كردبو”.
د.كەمال هەر بەشێكی كتێبەكەی تەواودەكات لەڕێگەی م.عەبدوڵای حەسەنزادەو محەمەدی حەسەنپورەوە لە بەغداوە دەینێرێت بۆ كوردستان، كاتێك دەزگا هەواڵگرییەكانی بەعس بەباسی ئەم كتێبە دەزانن د.كەمال بانگ دەكەن‌و بڕیاری نەفیكردنی دەدەن، بەڵام ناوبراو دەڵێت “سەدام رەفزی كردبو”.
ھێڵی ٧٤: ھێڵی ٧٥:


دوای زیاتر لەنیو سەدە خوێندنەوەو نوسین‌و لێكدانەوەی مێژوی كورد، د.كەمال دەڵێت: پێموایە جوگرافیای كوردستان بو بەتەوقی نەگبەتی‌و چوە ملی كوردەوە، ئەگەر دەرفەتێك هەبوایە، شوێنێك هەبوایە، بۆ ئێمە هەر بەزۆر هەوڵدەدەین خۆمان بگەیەنینە دەریا، نەخشەی نەتەوەپەرستانی كورد دەمانگەیەنێتە سەر كەنداوی فارس، كە ئەوان هەر كەنداوی عەرەبی پێ‌ دەڵێن، لەولاشەوە دەمانگەیەنێتە سەر دەریای سپی ناوەڕاست، كە ئەمە وانییە، ئێمە جوگرافیا بو بەتەوقی نەگبەتی‌و هاتە گەردنمانەوە.
دوای زیاتر لەنیو سەدە خوێندنەوەو نوسین‌و لێكدانەوەی مێژوی كورد، د.كەمال دەڵێت: پێموایە جوگرافیای كوردستان بو بەتەوقی نەگبەتی‌و چوە ملی كوردەوە، ئەگەر دەرفەتێك هەبوایە، شوێنێك هەبوایە، بۆ ئێمە هەر بەزۆر هەوڵدەدەین خۆمان بگەیەنینە دەریا، نەخشەی نەتەوەپەرستانی كورد دەمانگەیەنێتە سەر كەنداوی فارس، كە ئەوان هەر كەنداوی عەرەبی پێ‌ دەڵێن، لەولاشەوە دەمانگەیەنێتە سەر دەریای سپی ناوەڕاست، كە ئەمە وانییە، ئێمە جوگرافیا بو بەتەوقی نەگبەتی‌و هاتە گەردنمانەوە.
[[پەڕگە:7018173 .jpg|وێنۆک|ڕاست]]
دواجار د.كەمال هەڵەیەكی مێژویی راستدەكاتەوە، دەڵێت: یەكێك لەهەڵە گەورەكانی خۆمان كە تەنانەت لەناو خوێندەواری دەستەبژێری كورددا باوەو شانازی پێوە دەكەین، جەخت لەسەر ئەوە دەكەینەوە كەوا ئێمەی رۆڵەی میدیاو كەیخەسرەوین، بەوە زوڵمێكی زۆر لە مێژوی نەتەوەی كورد دەكەین، چونكە میدییەكان دەوری دوەمیان هەیە لەدروستبونی نەتەوەی كورد، گەلانی زاگرۆس‌و گەلانی ناوچەكە خۆی لۆلۆو گۆتی‌و سۆباری كە گەلانی ناوچە بون‌و لەهیچ شوێنێك بۆی نەهاتبون دەوری سەرەكیان لە دروستبونی نەتەوەی كورددا هەیە.


دواجار د.كەمال هەڵەیەكی مێژویی راستدەكاتەوە، دەڵێت: یەكێك لەهەڵە گەورەكانی خۆمان كە تەنانەت لەناو خوێندەواری دەستەبژێری كورددا باوەو شانازی پێوە دەكەین، جەخت لەسەر ئەوە دەكەینەوە كەوا ئێمەی رۆڵەی میدیاو كەیخەسرەوین، بەوە زوڵمێكی زۆر لە مێژوی نەتەوەی كورد دەكەین، چونكە میدییەكان دەوری دوەمیان هەیە لەدروستبونی نەتەوەی كورد، گەلانی زاگرۆس‌و گەلانی ناوچەكە خۆی لۆلۆو گۆتی‌و سۆباری كە گەلانی ناوچە بون‌و لەهیچ شوێنێك بۆی نەهاتبون دەوری سەرەكیان لە دروستبونی نەتەوەی كورددا هەیە.
کەمال مەزهەر ئەحمەد ڕۆژی 16ی ئاداری 2021 بەهۆی نەخۆشییەوە لە ئەڵمانیا كۆچی دوایی كرد.
[[پەڕگە:264040.jpg|وێنۆک|چەپ]]


هەندێک لە بەرهەمەکانی د.کەمال مەزهەر:
هەندێک لە بەرهەمەکانی د.کەمال مەزهەر:
وەرگیراو لە «https://kurdcollect.com/index.php/تایبەت:MobileDiff/12498»

مێنۆی ڕێدۆزی