٢١٬٥٦٥
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «دژايه‌تيى نێوان مه‌ولانا خاليدى نه‌قشبه‌نديى و شێخ مارفى نۆدێيى»
Jump to navigation
Jump to search
دژايه‌تيى نێوان مه‌ولانا خاليدى نه‌قشبه‌نديى و شێخ مارفى نۆدێيى (بینینی سەرچاوە)
وەک پێداچوونەوەی ١٧:٤٣، ٢٥ی ئابی ٢٠٢١
، ١٧:٤٣، ٢٥ی ئابی ٢٠٢١بەبێ کورتەی دەستکاری
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ٣٠: | ھێڵی ٣٠: | ||
لە ساڵى 1220ک-1805ز بەڕێگەى (موسڵ، دیاربەکر، حەڵەب، دیمەشق)دا سەفەرى حەجى کردووە، دوای گەڕانەوەی بۆ سلێمانی، بڕیاری سەفەرکردن بۆ هیندستان دەدات و ئەم بڕیارەشی جێبەجێ دەکات... بۆ گەڕانەوەشی، لە ساڵی 1226 ک لە سنەوە دەگاتەوە سلێمانی. | لە ساڵى 1220ک-1805ز بەڕێگەى (موسڵ، دیاربەکر، حەڵەب، دیمەشق)دا سەفەرى حەجى کردووە، دوای گەڕانەوەی بۆ سلێمانی، بڕیاری سەفەرکردن بۆ هیندستان دەدات و ئەم بڕیارەشی جێبەجێ دەکات... بۆ گەڕانەوەشی، لە ساڵی 1226 ک لە سنەوە دەگاتەوە سلێمانی. | ||
پاش ماوەیەک، بۆ ماوەی پێنج مانگ ڕوو دەکاتە بارەگای حەزرەتی غەوس لە بەغدا و لە ئەوێ، حەزرەتی شێخ عوسمان سیراجودینی هەورامیی تەوێڵەیی( تەمەسوکی پێوەکردووە. ئەوانەی کە کەڵک و قازانجیان لەگەڵ بوونی مەولانادا لە سلێمانی یەک نەکەوتووە، دەبن بە ناحەزیی و لە دژی، دەس بە قسە بڵاوکردنەوە دەکەن و گەلێ شتی ناڕەوا و نادروست بەدەمیەوە هەڵدەبەستن و ڕۆژ بە ڕۆژ ئەم قسانە ڕوو لە زۆربوون دەکات... لە ئەم کاتانەشدا بەهۆی هەرای نەبڕاوەی نێوان خالید پاشای کوڕی ئەحمەد پاشا و عەبدولڕەحمان پاشای کوڕی مەحموود پاشای گەورەوە، ناوچەی بابان پڕبووە لە پەشێویی، بۆیە مەولانا بڕیار دەدات لە سلێمانی نەمێنێتەوە و لە ساڵی 1228ک دا، دەگەڕێتەوە بۆ بەغدا و تا ساڵی 1231 یان 1232 ک، لە بەغدا دەمێنێتەوە و دواتر بۆ سلێمانی دەگەڕێتەوە... و مەحموود پاشا خانەقایەکی بۆ درووست دەکات و بۆ ماوەی شەش مانگ لە سلێمانی دەمێنێتەوە... لە 25/10/1820دا بۆ یەکجارەکی سلێمانی بەجێ دەهێڵێت و بەرەو بەغدا و دواتریش بۆ هەورامان سەفەر دەکات... ساڵانی1236، 1237، 1238 ک لە هەورامان بەسەر دەبات و دواتریش بەرەو شام دەکەوێتە ڕێ و لە ساڵی 1241 ک دا دەچێتە مەدینە و لە ساڵی 1242 ک، پاش ساڵێک لە گەڕانەوەی حەج، لە شام و لە یازدەی مانگی زی العقدەی 1242ک-1827ز تووشی نەخۆشی تاعون دەبێت و پاش دوو ڕۆژ، کۆچی دوایی دەکات.(9) | پاش ماوەیەک، بۆ ماوەی پێنج مانگ ڕوو دەکاتە بارەگای حەزرەتی غەوس لە بەغدا و لە ئەوێ، حەزرەتی شێخ عوسمان سیراجودینی هەورامیی تەوێڵەیی( تەمەسوکی پێوەکردووە. ئەوانەی کە کەڵک و قازانجیان لەگەڵ بوونی مەولانادا لە سلێمانی یەک نەکەوتووە، دەبن بە ناحەزیی و لە دژی، دەس بە قسە بڵاوکردنەوە دەکەن و گەلێ شتی ناڕەوا و نادروست بەدەمیەوە هەڵدەبەستن و ڕۆژ بە ڕۆژ ئەم قسانە ڕوو لە زۆربوون دەکات... لە ئەم کاتانەشدا بەهۆی هەرای نەبڕاوەی نێوان خالید پاشای کوڕی ئەحمەد پاشا و عەبدولڕەحمان پاشای کوڕی مەحموود پاشای گەورەوە، ناوچەی بابان پڕبووە لە پەشێویی، بۆیە مەولانا بڕیار دەدات لە سلێمانی نەمێنێتەوە و لە ساڵی 1228ک دا، دەگەڕێتەوە بۆ بەغدا و تا ساڵی 1231 یان 1232 ک، لە بەغدا دەمێنێتەوە و دواتر بۆ سلێمانی دەگەڕێتەوە... و مەحموود پاشا خانەقایەکی بۆ درووست دەکات و بۆ ماوەی شەش مانگ لە سلێمانی دەمێنێتەوە... | ||
لە 25/10/1820دا بۆ یەکجارەکی سلێمانی بەجێ دەهێڵێت و بەرەو بەغدا و دواتریش بۆ هەورامان سەفەر دەکات... ساڵانی1236، 1237، 1238 ک لە هەورامان بەسەر دەبات و دواتریش بەرەو شام دەکەوێتە ڕێ و لە ساڵی 1241 ک دا دەچێتە مەدینە و لە ساڵی 1242 ک، پاش ساڵێک لە گەڕانەوەی حەج، لە شام و لە یازدەی مانگی زی العقدەی 1242ک-1827ز تووشی نەخۆشی تاعون دەبێت و پاش دوو ڕۆژ، کۆچی دوایی دەکات.(9) | |||
کۆنترین تەریقەتی سۆفی لە ناو کورددا، تەریقەتی قادرییە کە بە ناوی دامەزرێنەرەکەیەوە عەبدولقادری گەیلانی گیلانی، کەیلانی، خەیلانی 1077-1116ک ناونراوە. ئێستا زۆر خانەدانی ئایینیی بە ناوبانگی کورد لە پەیڕەوانی ئەم تەریقەتەن، یان جاران لە پەیڕەوانی بوون. | کۆنترین تەریقەتی سۆفی لە ناو کورددا، تەریقەتی قادرییە کە بە ناوی دامەزرێنەرەکەیەوە عەبدولقادری گەیلانی گیلانی، کەیلانی، خەیلانی 1077-1116ک ناونراوە. ئێستا زۆر خانەدانی ئایینیی بە ناوبانگی کورد لە پەیڕەوانی ئەم تەریقەتەن، یان جاران لە پەیڕەوانی بوون. | ||
| ھێڵی ٣٦: | ھێڵی ٣٨: | ||
تەریقەتی قادریی لە سەرەتای سەدەی نۆزدەوە، لە ژێر تین و فشاری تەریقەتێکی تری سۆفییانەدا کە تەریقەتی نەقشبەندییە، بەردەوام لە پاشەکشەدایە... مەڵبەندی سەرکردایەتی تەریقەتەکە، شارۆچکە دێرینە پیرۆزەکەی بەرزنجەیە کە نزیکە لە شاری سلێمانییەوە... ئێستا خەڵکی کوردستانی باکوور و تاڕادەیەکیش خەڵکی کوردستانی خۆرئاوا، پەیڕەوی لە تەریقەتی نەقشبەندیی دەکەن. | تەریقەتی قادریی لە سەرەتای سەدەی نۆزدەوە، لە ژێر تین و فشاری تەریقەتێکی تری سۆفییانەدا کە تەریقەتی نەقشبەندییە، بەردەوام لە پاشەکشەدایە... مەڵبەندی سەرکردایەتی تەریقەتەکە، شارۆچکە دێرینە پیرۆزەکەی بەرزنجەیە کە نزیکە لە شاری سلێمانییەوە... ئێستا خەڵکی کوردستانی باکوور و تاڕادەیەکیش خەڵکی کوردستانی خۆرئاوا، پەیڕەوی لە تەریقەتی نەقشبەندیی دەکەن. | ||
ناوەڕاست و خۆرهەڵاتی کوردستانیش قادریین... مەولانا ساڵی 1779ز، هەڵمەتێکی بۆ پەیداکردنی لایەنگر لە ڕێگەی دیاریکردنی ژمارەیەکی زۆری نوێنەران لە کوردستان و ئەودیوی کوردستاندا، دەست پێکرد. (10) | ناوەڕاست و خۆرهەڵاتی کوردستانیش قادریین... مەولانا ساڵی 1779ز، هەڵمەتێکی بۆ پەیداکردنی لایەنگر لە ڕێگەی دیاریکردنی ژمارەیەکی زۆری نوێنەران لە کوردستان و ئەودیوی کوردستاندا، دەست پێکرد. | ||
(10) | |||
کاتێک مەولانا خالید لە هیندستان دەگەڕێتەوە و بۆ ڕێبازی نەقشبەندیی دەست بە بانگهێشتن دەکات، ئیدی ناوبانگی بە هەموو لایەکدا بڵاودەبێتەوە. | کاتێک مەولانا خالید لە هیندستان دەگەڕێتەوە و بۆ ڕێبازی نەقشبەندیی دەست بە بانگهێشتن دەکات، ئیدی ناوبانگی بە هەموو لایەکدا بڵاودەبێتەوە. | ||