بەراوردییەك لە نێوانی مەقامبێژان (مەلائەسعەد و سێوە)

مەلائەسعەد ‌و سێوە دوو مەقامبێژی ناوداری كورد‌و دوو شۆڕە سواری هونەری ئاواز‌و مەقامی كوردی بوون لەشارەكەی كۆیە‌و هەردووكیان وەك دوو دیوی دیوارێكی بەنرخی ناو گەنجینەی كەلەپوری

نەتەوایەتیمان خۆیان نواندووە.

بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا دەتوانین تایبەتمەندییە هونەرییەكانی هەر یەك لەوانە دەستنیشان بكەین‌و لەمەودوا بەراوردییەكی ورد‌و لەسەرەخۆ لەنێوانی هونەری ئەم دوو هونەرمەندە‌و تایبەتمەندنیە سەرەكییەكانی هەر یەك لەوانە بكەین:

1. مەلائەسعەد دەنگێكی تیژ‌و باریك‌و بەتینی هەبوو، كەچی سێوە خاوەنی دەنگێكی قەبە‌و بێنێكی درێژ‌و لەسەرەخۆ بوو.

2. مەلائەسعەد موسوڵمانێكی بە باوەڕبوو، لە خوێندنی مەلایەتی دا پلەو پایەیەكی بەرزی بڕی بوو، تەوشیح خوێنی رۆژانی هەینی مزگەوتی گەورەی كۆیە بوو، (سێوە)ش دیانێكی دڵسۆزی ئایینەكەی خۆی بوو، لە خوێندنی ئایینی مەسیحی دا گەیشتبووە پایەی( شەماشە)‌و كاروباری كڵێساكەی كۆیەی بەرێوەدەبرد.

دڵسۆزی بۆ هونەری ئاوازی كوردی‌و گۆرانی رەسەنی نەتەوەیی، ئەو دوو مەقامبێژە مەزنە ئایین جیاوازەی ئەوسای كۆمەڵی كوردەواری گەیاندبووەوە یەك‌و بوو بوون بە دوو هاورێ‌‌و دوو دۆستی گیانی‌و گەلێك جار لە دانیشتنی تایبەتی دا بە دوو قۆڵی مەقام‌و بەستەی هەمەجۆری كوردییان گوتووە‌و هەندێكیان لەسەر شریتی كاسێت تۆمار كراون‌و ئێستا لەكۆیە لەلای گەلێك هونەردۆست جنگ دەكەون.

3.سێوە دەیتوانی زۆربەی مەقامەكانی مەلائەسعەد بڵێ‌ وەك ( دەخیلت بم لە عوششامت مەرەنجە)ی ئەمین ئاغای ئەختەر‌و ( حەریقی ئاگری دووریم) وەفایی‌و (گوتم‌وگوتی)ی هەوایی، بەڵام مەلائەسعەد رۆژێك لە رۆژان یەكێك لەمەقامەكانی (سێوە)ی نەگوت‌و هەر مەقامەكانی خۆی بە شیعری كلاسیكی شاعیرە مەزنەكانی كورد‌و فارسی دەگوت.

هەر لەشیعری حافزی شیرازی‌و كەلیمی هەمەدانی‌و نەزیری‌و ئەنوەرییەوە تاكو دەگاتە شیعری شاعیرە كوردەكانی وەك ( قاسد)‌و(نالی)‌و(كوردی)‌وحاجی قادری كۆیی‌و شێخ رەزای تاڵەبانی‌و ئەختەر‌و وەفایی‌و حەریق‌و ئەدەب‌و زێوەر‌و بێخود‌و تایەربەگی جاف‌و عەونی‌و زەبیحی‌و جەلال جۆبار‌و گەلێك شاعیری دی، بەدەنگە زوڵاڵەكەی دەیچڕین، كەچی سێوە زۆربەی دەقی شیعری مەقامەكانی لە شیعری فۆلكلۆری كوردی لەسەر كێشی بەند گوتووە.

بۆیە دەتوانین بڵێین مەلائەسعەد ‌و سێوە دوو مەقامزانی هونەرمەندی بەهرەداری كورد بوون‌و هەر یەكەیان لەمەقام گوتندا خاسیەت‌و تام‌و چێژی تایبەتی خۆیان هەبووە‌و كەسیان كەلێنی ئەوی دیكەیان پرنەدەكردەوە، چونكە لەسەر دوو رێبازی هاوتەریب دەرۆیشتن.