مەهاباد قەرەداخی
پێداچوونەوی ٠٧:٠٢، ٢٤ی ئایاری ٢٠٢٣ لە لایەن Manu (لێدوان | بەشدارییەکان)
تۆمارێکی تایبەت بۆ مانو بەرزنجی لەلایەن کۆچکردوو بەرێز (مەهاباد قەرەداخی) سەبارەت بە ژیان و چالاکێکانی.
چەند وێستگەیەکی گرنگی ژیانی مەهاباد قەرەداغی
لە 22-01-1966 لەساڵیادی دامەزراندی کۆماری کوردستان لە شارۆچکەی کفری کە سەر بە پارێزگای کەرکووکی باشووری کوردستان بووە، لە دایک بووە هەر بۆیە ناونراوە مەهاباد.
- 1978 لە تەمەنی 12 ساڵییەوە دەستی بە نووسینی شیعر کردووە.
- 1980 لە ئاداری ئەو ساڵەدا یەکەمین بەرهەمی شیعری لە هەفتەنامەی هاوکاری بڵاوکراوەتەوە.
- 1980 لە 27ی نیسانی هەمان ساڵدا لە لایەن رژێمی بەعسی عێراقەوە لە سۆنگەی شیعری بەرگری زیندانی دەکرێت. لە ئەشکەنجەخانەکانی ئەمنی کفرییەوە بۆ بەعقوبە و لەوێشەوە بۆ زەعفەرانییە و دواتر بۆ ئەمنی عامەی بەغدا دەگوێزرێتەوە.
- 1981 لە دادگای سەورە لە بەغدا حوکمی ساڵێک زیندانی بەسەردا دەدرێت.
- 1982 لە رێکخستنە نهێنیەکانی کۆمەڵەی رەنجدەرانی کوردستان درێژە بە تێکۆشانی سیاسی دەدات. لە رۆژنامە و گۆڤارەکانی ناو شاردا بە ناوی مەهاباد قەرەداغی شیعر و نووسینەکانی بڵاو دەکاتەوە، لە گۆڤارەکانی شاخیش بە ناوی خوازراوی هەتاو گەرمیانی، ژاڵە، بەردەوام، ئاڵا و هتد.
- 1984 لە پەیمانگای هونەری کەرکووک، بەشی ژمێریاری وەردەگیرێت و لە 1987 تەواوی دەکات.
- 1985 یەکەمین کۆڕی شیعری لە هەولێر و سلێمانی پێشکەش دەکات و بۆ یەکەمین جار لە تەلەفیزیۆنی کوردی کەرکووک چاوپێکەوتنێکی ئەدەبی لەگەڵ دەکرێت.
- 1991 بەشداری کارا لە ڕاپەڕین و کۆڕەودا دەکات. یەکەمین موژدەی ئازادکردنی شاری کفری لە 10ی ئازاردا بە بڵندگۆ دەدا بە گوێی خەڵکی شارەکە.
- 1991 لە کۆنگرەی ڕاپەڕیندا دەبیتە ئەندامی یەکێتیی نووسەرانی کورد.
- 1992 لەگەل مستەفا گەرمیانی شاعیر و نووسەر هاوسەرگیری دەکات.
- 1993 ڕوو لە سوێد دەکات و لەوێ نیشتەجێ دەبێت.
- 1994 دەست بە چاپکردنی بەرهەمەکانی دەکات کە چەندین کتیبی شیعر و چیرۆک و لیکۆڵینەوە و ڕۆمان بوون و لەسەردەمی بەعسدا لەبەر سانسۆر رگەی چاپکردنیان نەدەدان.
- 1998 بەرنامەی پانۆراما لە تەلەفیزیۆنی میدیا ئامادە و پێشکەش دەکات.
- 1999 لە یەکی حوزەیرانی ئەو ساڵەدا کچە تاقانەکەی شاکار لە دایک دەبێت.
- 2001 لەگەڵ دوو خانمی تردا شنە هیدایەتی و مونیرە موفتیزادە، رێکخراوی پرۆژەی ژنی کورد دادەمەزرێنن و داخوازینامەی ژنی کورد بەرهەم دەهێنن و جەندین کۆنفرانسی نەتەوەیی و نێونەتەوەیی بۆ دەگرن کە سەرەتا و راگەیاندنەکەی لە هۆڵیکی پەرلەمانی بەریتانیا دەبێت.
- 2003 دەبیتە ئەندامی یەکیتی نووسەرانی سوید.
- 2004 لە باڵەخانەی پەرلەمانی کوردستان کۆنفرانسی 'داخوازینامەی ژنی کورد' ساز دەکەن و داخوازینامەکە پیشکەش بە پەرلەمان و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکریت.
- 2004 کۆلێژی پەروەردەی زانکۆی ستۆکهۆڵم تەواو دەکات، لێکۆلینەوەکەی دەربارەی دەروونناسی پەروەردە دەبیت لە ژێر ناویزمان، ڕامان و ناسنامە'.
- 2005 لەسەر داخوازی سەرۆک وەزیران نیچیرڤان بارزانی دەگەڕیتەوە کوردستان و دەبیتە راوێژکاری سەرۆک وەزیران بۆ کاروباری ئافرەتان و یەکسانی. بە پرۆژەی سیاسەتی یەکسانی و دامەزراندنی دەزگای یەکسانی لە ئەنجومەنی وەزیران دەست بە کار دەبێت.
- 2008 دەبێتە ئەندامی لیژنەی باڵای هەموارکردنی یاسای باری کەسێتی بە بڕیاری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران.
- 2010 دەبێتە ئەندامی دەستەی باڵای یەکێتی نووسەرانی کورد.
- 2012 دەبیتە بەڕێوەبەری پەیمانگای یەکێتی ئافرەتانی کوردستان بۆ پرسە کۆمەڵایەتییەکان.
- 2013 دەست بە پرۆژەی گۆڤاری هزری وەرزی شیکار دەکات و لە هەمان پەیمانگا ژمارە سفری لە 25 ی نۆڤەمبەردا چاپ و بڵاو دەبێتەوە.
- 2013بەشی ئینگلیزی لە کۆلێژی پەروەردەی زانکۆی سابیس تەواو دەکات.
- 2018 دەبیتە ئەندامی دەستەی رێکخراوە جەماوەری و پیشەییەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان.
- 1991 تا 2019 ژمارەی بەرهەمە چاپکراوەکانی دەگاتە 34، کە بریتین لە کۆمەڵە شیعر، کۆمەڵە چیرۆک، ڕۆمان، بیرەوەری، لێکۆڵینەوەی کۆمەڵناسی و دەروونناسی، وەرغێران و کتێبی پەروەردەیی.
- نووسەر جگە لە زمانی زگماک کە کوردی یە، زمانەکانی عەرەبی، سویدی، ئینگلیزی و تورکی و تا ڕادەیەکیش فارسی دەزانێت.
6501.jpg)
بەرهەمە چاپکراوەکانی مەهاباد قەرەداغی:
- ژانری شیعر:
- -نەخشەی دواڕۆژ- 1991 کوردستان
- - پانۆراما- 1993 سوید
- - شاخ کێڵگەی گەنمەشامییە/ 1994 سوید
- - میدالیا/ 1995 سوید
- -هاژەی رۆح- 1997 کوردستان
- - باڵندە بەفرەکان/ بە زمانی سویدی/ 1998 سوید
- -دیوانی مەهاباد قەرەداغی/ 2013 کوردستان.
- ژانری چیرۆک، ڕۆمان و بیرەوەری:
- - کۆچ/ ڕۆمان/ 1993 سوید
- -ئەڤین ئاوی ژیانە/ ڕۆمانە شیعر/ 1996 سوید و کوردستان
- -مەرگی مرۆڤ و نیوێک/ کورتە چیرۆک/ 2004 کوردستان.
- -ساڵێک لە دۆزەخ/ بیرەوەری زیندان/ 2005 کوردستان.
- -چلچرا/ بیرەوەری/ 2006 / کوردستان.
- -زەنگدانەوە/ ڕۆمان/ 2007/ کوردستان.
- -لەتێ پیاو/ کورتەچیرۆک/ 2012/ کوردستان.
- -فاتیلا/ ڕۆمان/ 2017/ کوردستان.
- ژانری لێکۆڵینەوە:
- -لە پێناوی ژیانەوەی ئافرەتدا/ 1994 سوید.
- -ئازادکردنی مێژوو/ 2002/ سوید و کوردستان.
- -شەرەفنامە، شەرف کۆدێکە بۆ کۆیلەکردنی ژن/ 2003 سوید و کوردستان.
- -زمان، ڕامان و ناسنامە/ 2005 کوردستان
- -کارەساتی ئەنفال، کاریگەرییە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکانی/ 2003 سوید.
- -ژن و کۆمەڵگە لە قۆناغی باڵندەیی شێرکۆ بێکەسدا / 2004 کوردستان.
- -وشەباران/ دیداری رۆژنامەوانی/ 2011/ کوردستان
- -لە فێمینیزمەوە تا هیومانیزم/ 2013 کوردستان
- -ئافرەتیزم، مێژووی سەدساڵ تێکۆشان بۆ مافی یەکسان لە باشووری کوردستان/ 2018 کوردستان.
- ژانری وەرگێڕان:
- -شیعر هەناسەی گەردوونە/ هەڵبژاردەیەک لە شیعری هاوچەرخی جیهان/ 1995 سوید.
- -دانپێدانانێکی پیاوانە/ هەڵبژاردەیەک لە چیرۆکەکانی د. نەوال سەعداوی/ 1996 سوید.
- -نانی ژەهراوی/ شانۆنامە لە نووسینی ڤیسیلین هانچێڤ/ 1996 سوید.
- -جینۆساید/ هۆلۆکۆست، کۆکوژی جولەکەکان لە لایەن ئەڵمانیای نازییەوە. نووسینی: ئارێل هوروتز. 2017 کوردستان.
- -جینۆساید/ کۆمەڵکوژی لە خاکی هەزار گرددا، ڕواندا 1994. نووسینی بنیامین نیوبێرگەر. 2018 کوردستان.
- -جینۆساید/ کۆمەڵکوژی ئەرمەنەکان، لە یادکراو و نکۆڵیلێکراو. نووسینی پرۆفیسۆر یایر ئاورۆن. 2018 کوردستان.
- -جینۆساید/ ڕامان لە وێنانەکراو، ڕووە تیۆرییەکانی لێکۆڵینەوە لە جینۆساید. نووسینی: یایر ئاورۆن. 2019 کوردستان.
- ژانرای کتێبی پەروەردەیی:
- -گەرمیان
- -باوەگوڕگوڕ
- -دیلان
- کتێبی خوێندنەوە بۆ فێربوونی قوتابیانی کورد لە سوید. مەهاباد قەرەداغی لە ڕۆژی هەینی ڕیکەوتی 09-10-2020 بە نەخۆشی کۆچی دوایی کرد.
