داڕێژە:Shasham
نووسینی: هێرش سەعید
زۆر کەس بە درێژایی مێژوو لە هەوڵی ئەوەدا بوون و ویستوویانە دین بکەن بە بابەتێکی ئەقڵانی، یاخود لە کیمیای دین تێبگەن و لەژێر ڕێژنە و ڕێنمایی پەیامبەران دەریبهێنن و بەرگێکی حسابی و لۆجیکیی بکەن بە بەردا.
لە ئاکامی ئەمەش چەندین ڕەوت و ڕێباز و هەندێجار دینی نوێشیان داهێناوە.
لەم وتارەدا باسی ناکامیی و شکستخواردوویی ئەو جۆرە هەوڵانە دەکەم.
هەڵبەتە کاتێک دەڵێین ئەقڵانی یان ڕۆشنگەری، مەبەست لەوە نییە کە دین نائەقڵانی و بێنەزم بێت یاخود موعەمما و ناڕۆشن بێت.
بەڵکو مەبەست لەوەیە کە نەزمێکی داینامیکی و سەروو-ئەقڵانی هەیە و تەنها بە خاوێنکردنەوەی دەروون (تەزکیەی نەفس) لەسەر شەریعەتی پەیامبەران و ڕۆشتن بە شوێنپێی ئەواندا وردە وردە لەو نەزم و سیستەم و ئالگۆریزمە تێدەگەین کە دین دەیەوێت لە مرۆڤەکاندا وەئاگای بێنێت.
ئەویش هیچ کەسێک ناتوانێت بانگەشەی ئەوە بکات کە گەیشتووە بە حەقیقەتی موتڵەق و وەڵامی کۆی ئاریشە و پرسە وجودیەکانی داوەتەوە -هەر لەبەر ئەم هۆکارەیە کە پێویستییەکی حەتمیمان بە زانستەکان و هونەرەکان هەیە.
بەڵام هێندە هەیە کەسانێک -بەگوێرەی ئاستی تەقوا و خۆناسی و خواناسییان- ڕۆشنتر هەم دینەکە و هەم سەردەمەکەی خۆیان دەبینن.