جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «سولەیمان موعینی»

Jump to navigation Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
ھێڵی ٣٢: ھێڵی ٣٢:
   
   
ڕۆژی ١٦/٦/١٩٥٣ ڕێکخراوی لاوانی حیزبی دیموکراتی کوردستان له‌ شاری مه‌هاباد، به‌ ڕێبه‌رایه‌تیی سوله‌یمان و سه‌ید عه‌بدوڵلای ئیسحاقی و چه‌ند لاوی تێکۆشه‌ری دیکه‌ کۆبونه‌وه‌یه‌کی به‌رین له‌ باغی میکائیل سازده‌ده‌ن. مه‌به‌ست له‌و کۆبونه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌ ده‌بێت که‌ لاوانی نێو ڕیزه‌کانی حیزبی دیموکراتی کوردستان نوێنه‌ری خۆیان بۆ به‌شداریی له‌ چواره‌مین ڤیستیڤاڵی جیهانیی یه‌کێتی لاوانی دیموکراتی هه‌ڵبژێرن. به‌ڵام له‌گه‌رمه‌ی گوتوبێژی ئه‌و لاوانه‌دا ژاندارمه‌ دڕنده‌کانی حکومه‌تی ئێران هه‌ڵده‌کوتنه‌ سه‌ریان و پاش لێدان و ئازاردانیان، لوله‌ی تفه‌نگه‌کانیان ئاڕاسته‌یان ده‌که‌ن و مێرمنداڵێک به‌ناوی «حسن ڕه‌مه‌زانی» شه‌هید و چه‌ند که‌س بریندار ده‌که‌ن. ئیدی ئه‌و لاوه‌ شۆڕشگێڕانه‌،‌ ده‌که‌ونه‌ شه‌قامه‌کانی شار و به‌ گێڕانی ته‌رمی‌ ئه‌و لاوه‌ شه‌هیده‌، ڕێپێوان و بزووتنه‌وه‌یه‌کی جه‌ماوه‌ری گه‌وره‌ به‌ڕێده‌خه‌ن.
ڕۆژی ١٦/٦/١٩٥٣ ڕێکخراوی لاوانی حیزبی دیموکراتی کوردستان له‌ شاری مه‌هاباد، به‌ ڕێبه‌رایه‌تیی سوله‌یمان و سه‌ید عه‌بدوڵلای ئیسحاقی و چه‌ند لاوی تێکۆشه‌ری دیکه‌ کۆبونه‌وه‌یه‌کی به‌رین له‌ باغی میکائیل سازده‌ده‌ن. مه‌به‌ست له‌و کۆبونه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌ ده‌بێت که‌ لاوانی نێو ڕیزه‌کانی حیزبی دیموکراتی کوردستان نوێنه‌ری خۆیان بۆ به‌شداریی له‌ چواره‌مین ڤیستیڤاڵی جیهانیی یه‌کێتی لاوانی دیموکراتی هه‌ڵبژێرن. به‌ڵام له‌گه‌رمه‌ی گوتوبێژی ئه‌و لاوانه‌دا ژاندارمه‌ دڕنده‌کانی حکومه‌تی ئێران هه‌ڵده‌کوتنه‌ سه‌ریان و پاش لێدان و ئازاردانیان، لوله‌ی تفه‌نگه‌کانیان ئاڕاسته‌یان ده‌که‌ن و مێرمنداڵێک به‌ناوی «حسن ڕه‌مه‌زانی» شه‌هید و چه‌ند که‌س بریندار ده‌که‌ن. ئیدی ئه‌و لاوه‌ شۆڕشگێڕانه‌،‌ ده‌که‌ونه‌ شه‌قامه‌کانی شار و به‌ گێڕانی ته‌رمی‌ ئه‌و لاوه‌ شه‌هیده‌، ڕێپێوان و بزووتنه‌وه‌یه‌کی جه‌ماوه‌ری گه‌وره‌ به‌ڕێده‌خه‌ن.
هه‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌دا پێداگری و خه‌باتی نه‌پساوه‌ی به‌رهه‌ڵستکارانی سه‌راسه‌ری بوو به‌ هۆی هه‌ڵاتنی شای ئێران و هاتنه‌ سه‌ر حوکمی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، که‌ هیوای چاکسازی و بوژوانه‌وه‌ی لێده‌کرا، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ هۆی پشتیوانیی ڕۆژئاوا له‌ شای ئێران و له‌ ئاکامی کۆدیتایه‌کی نیزامی، شای ئێران گه‌ڕاندرایه‌وه‌ و حکومه‌تی دیموکراتیکی موسه‌دیق تێک ڕووخا. دوای ڕووخانی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، له٢٨ی گه‌لاوێژی ساڵی ١٩٥٤، هێزه‌کانی سه‌رکوتکه‌ری ئێرانی هێرشیان کرده‌ سه‌ر جه‌ماوه‌ری شار و گونده‌کان و، گرتن و کوشتن و بێ سه‌روشوێن کردن ده‌ستی پێکرد.
 
هه‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌دا پێداگری و خه‌باتی نه‌پساوه‌ی به‌رهه‌ڵستکارانی سه‌راسه‌ری بوو به‌ هۆی هه‌ڵاتنی شای ئێران و هاتنه‌ سه‌ر حوکمی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، که‌ هیوای چاکسازی و بوژوانه‌وه‌ی لێده‌کرا، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ هۆی پشتیوانیی ڕۆژئاوا له‌ شای ئێران و له‌ ئاکامی کۆدیتایه‌کی نیزامی، شای ئێران گه‌ڕاندرایه‌وه‌ و حکومه‌تی دیموکراتیکی موسه‌دیق تێک ڕووخا. دوای ڕووخانی حکومه‌تی دوکتور موسه‌دیق، له٢٨ی گه‌لاوێژی ساڵی ١٩٥٤، هێزه‌کانی سه‌رکوتکه‌ری ئێرانی هێرشیان کرده‌ سه‌ر جه‌ماوه‌ری شار و گونده‌کان و، گرتن و کوشتن و بێ سه‌روشوێن کردن ده‌ستی پێکرد.
   
   
له‌ شاری مه‌هاباد دا، یه‌کێک له‌ گیراوه‌کان محمدئه‌مین معینی، باوکی سوله‌یمان بوو که‌ به‌ ماوه‌ی ٢٠ ڕۆژان له‌ گرتوخانه‌ی سه‌ربازیدا ڕایان گرت. هه‌ر ئه‌وده‌م له‌لایه‌ن فه‌رمانده‌ی نیزامیی شاری مه‌هاباد، که‌ سه‌رله‌شکه‌ر که‌ریم وه‌رئه‌هرام ی ناو بوو، به‌ باوکی سوله‌یمانیان ڕاگه‌یاند که‌ به‌ شوێن سوله‌یمان دا بنێرێت و پێی بڵێ که‌ حکومه‌ت لێی ده‌بوورێت و ده‌توانێ به‌بێ هیچ ترسێک بگه‌ڕێته‌وه‌ ماڵی خۆی. به‌ڵام سوله‌یمان به‌هۆی ناسینی کارنامه‌ی کرداری ڕژێمی ئێران، ئه‌م داوایه‌ی به‌رپه‌رچ دایه‌وه‌ و وه‌ڵامی نای دانه‌وه‌. پاش ماوه‌یه‌ک، سوله‌یمان به‌نیازی چوونی تاران و به‌رده‌وامبوونی ژیانی سیاسی و نهێنی، له‌ ساڵی ١٩٥٦دا به‌ره‌و ناوندی ئێران وه‌ڕێ که‌وت. به‌ڵام له‌ نێوان ڕێگای تاران ته‌ورێز دا به‌ هۆی سیخوڕه‌ نهێنییه‌کانی ڕژێم ده‌ناسرێته‌وه‌‌ و ده‌گیرێت. له‌ گیرانی سوله‌ێمان هیچ که‌س خه‌به‌ردار نه‌بوو. دوای تێپه‌ڕینی چه‌ندێک، عه‌بدوڵلای حه‌کیمزاده‌ عه‌کسی سوله‌یمان له‌ لاپه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ک له‌ نێو زیندانییه‌کانی ژێرده‌ستی ڕژێم دا ده‌بینێت و خه‌به‌ر به‌ بنه‌ماڵه‌که‌یان ده‌گه‌یه‌نێت. سوله‌یمان له‌ژێر ئازار و شکه‌نجه‌ی زیندانه‌واناندا ده‌مێنێته‌وه‌ هه‌تا ڕۆژی ١/٣/١٩٥٧ که‌ له‌ بری ئه‌سپاردنی بارمته‌یه‌کی ده‌هه‌زار تمه‌نی ئه‌و سه‌ردمه‌، ئازاد ده‌کرێت.
له‌ شاری مه‌هاباد دا، یه‌کێک له‌ گیراوه‌کان محمدئه‌مین معینی، باوکی سوله‌یمان بوو که‌ به‌ ماوه‌ی ٢٠ ڕۆژان له‌ گرتوخانه‌ی سه‌ربازیدا ڕایان گرت. هه‌ر ئه‌وده‌م له‌لایه‌ن فه‌رمانده‌ی نیزامیی شاری '''[[مه‌هاباد]]'''، که‌ سه‌رله‌شکه‌ر که‌ریم وه‌رئه‌هرام ی ناو بوو، به‌ باوکی سوله‌یمانیان ڕاگه‌یاند که‌ به‌ شوێن سوله‌یمان دا بنێرێت و پێی بڵێ که‌ حکومه‌ت لێی ده‌بوورێت و ده‌توانێ به‌بێ هیچ ترسێک بگه‌ڕێته‌وه‌ ماڵی خۆی. به‌ڵام سوله‌یمان به‌هۆی ناسینی کارنامه‌ی کرداری ڕژێمی ئێران، ئه‌م داوایه‌ی به‌رپه‌رچ دایه‌وه‌ و وه‌ڵامی نای دانه‌وه‌.  
 
پاش ماوه‌یه‌ک، سوله‌یمان به‌نیازی چوونی تاران و به‌رده‌وامبوونی ژیانی سیاسی و نهێنی، له‌ ساڵی ١٩٥٦دا به‌ره‌و ناوندی ئێران وه‌ڕێ که‌وت. به‌ڵام له‌ نێوان ڕێگای تاران ته‌ورێز دا به‌ هۆی سیخوڕه‌ نهێنییه‌کانی ڕژێم ده‌ناسرێته‌وه‌‌ و ده‌گیرێت. له‌ گیرانی سوله‌ێمان هیچ که‌س خه‌به‌ردار نه‌بوو. دوای تێپه‌ڕینی چه‌ندێک، عه‌بدوڵلای حه‌کیمزاده‌ عه‌کسی سوله‌یمان له‌ لاپه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ک له‌ نێو زیندانییه‌کانی ژێرده‌ستی ڕژێم دا ده‌بینێت و خه‌به‌ر به‌ بنه‌ماڵه‌که‌یان ده‌گه‌یه‌نێت. سوله‌یمان له‌ژێر ئازار و شکه‌نجه‌ی زیندانه‌واناندا ده‌مێنێته‌وه‌ هه‌تا ڕۆژی ١/٣/١٩٥٧ که‌ له‌ بری ئه‌سپاردنی بارمته‌یه‌کی ده‌هه‌زار تمه‌نی ئه‌و سه‌ردمه‌، ئازاد ده‌کرێت.
[[پەڕگە:Kurdhe1561.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
[[پەڕگە:Kurdhe1561.jpg|وێنۆک|ڕاست]]


مێنۆی ڕێدۆزی