خالید زامدار؛ ھونەرمەندی دەستڕەنگین!

نوری کەریم ئەحمەد

خالید زامدار هونەرمەندێكی نیگاركێش‌و خۆشنووسی دیاری كوردستان بوو،لەرێی ئەو دوو هونەرە جوانەوە خزمەتێكی زۆری پێشكەش كردووە، ناوو یادگارییە هونەرییە جوان‌و شیرینەكانی بەنەمری‌و زیندوویی ماونەتەوە. خالید محەمەد ئەمین، كە بەخالید زامدار ناسراوە، ساڵی 1945 لەگەڕەكی کانێسکانی شاری سلێمانی لەدایكبووە.

هەر لەو شارە خراوەتە بەرخوێندن، لەقوتابخانەكانی (غازی‌و پیرەمێرد) قۆناغی سەرەتایی خوێندووە‌و ئیدی بەهۆی هەلومەرجی نالەباری ژیانەوە وازی لەخوێندن هێناوە.

خالید هەر لەقۆناغی خوێندنی سەرەتاییەوە خولیای هونەرەكانی خۆشنووسی‌و نیگاركێشان بووە، لەسەردەمی خوێندكاری زیاتر بایەخی بەهونەری وێنەكێشان داوە.

مامۆستای هونەر‌و كاری قوتابخانەكەی،هەستی بەخولیا‌و توانای هونەریی خالید كردووە‌و گرنگی پێداوە‌و بۆ نێو جیهانی رەنگینی هونەر كێشی كردووە. مامۆستا‌و هونەرمەندی شێوەكار (فەرەج محەمەد سێوە)، یەكەم مامۆستای خالید بووە كە خۆشەویستی هونەری نیگاركێشانی لەدڵ‌و دەروونیدا چاندووە‌و هاوكاری بووە. دواتر مامۆستا( شێخ مستەفا بەرزنجی)ی شێوەكار‌و مۆمیاكار زیاتر ئەو هونەرەی لاخۆشەویست كردووە‌و وای لێكردووە لەدوای وازهێنانیشی لەخوێندن، لەهونەر بەردەوام بێ‌.

دوای دووركەوتنەوەی لەخوێندن، خالید زامدار دوكانێكی بۆ نیگار كێشان‌و خۆشنووسی لەگەڕەكی ئەزمڕ دانا.

هونەرمەندی نیگاركێشی ناسراو مامۆستا ( جەمال بەختیار) یەكێك لەهاوكار‌و پشتیوانەكانی دیكەی خالید زامدار بوو، لەدوكانەكەیدا رێنمایی هونەری دەكرد،‌ ھەندێ جارتابلۆی لەگەڵدا دروست دەكرد. تابلۆی (شیرین تەشی دەڕێسێ‌) كە تابلۆی مامۆستا جەمال بەختیار بوو، زامدار جارێكی دیكە بەجوانی‌و وەك خۆی دروستی كردەوە، ئەو كارە زامداری زیاتر ناساند.

ستار قادری ھونەرمەندی نیگارکێشیش ئەو تابلۆیەی دروست کردۆتەوەو لە پێشانگایەکی تایبەتی خۆی لەھۆڵی مۆزەخانە نمایشی کرد.

زامدار دوكانەكەی گواستەوە بۆ شەقامی پیرەمێرد، دواتر لەناوەڕاستی حەفتاكانی سەدەی رابردوودا لە شەقامی سابونەكەران دوكانی دانا‌و جێگیر بوو،لەوێ‌ لە سەر دیواری بەرامبەر دوكانەكەی، پەندەكانی پیرەمێرد، یاخود شیعری شاعیرانی ناوداری وەك ( مەولەوی، وەلی دیوانە، هێمن، مەدهۆش، گۆران، بێكەس ...) بەخەتە جوانەكەی دەنووسی‌و سەرنجی خەڵكی رادەكێشا. هەندێ‌ لە شیعری ئەو شاعیرانە، یاخود هی دیكە،كە شیعری نیشتمانی‌و نەتەوەیی بوون، كێشەو سەرئێشەیان لەلایەن دەزگا ئەمنییەكانەوە بۆ دروست دەكرد‌و تووشی لێپرسینەوە‌و هەڕەشە دەبۆوە‌و زۆرجار نووسینەكەیان پێدەسڕییەوە.

هەر لە سەرەتای ساڵانی هەشتاكاندا،ئەمنی سلێمانی هەڵمەتێكیان بۆ دەستگیركردنی مناڵان‌و مێردمناڵان دەست پێكردبوو،ئەو هەڵمەتە دزێوە كاری لەزامدار كردبوو، ئەم شیعرەی لەسەر دیوارەكە نووسی بوو:

• مناڵانی كورد رۆڵەی شارێكن
• ترساوی دەستی زەردە مارێكن
• وا بەهێزی گەل مار بنبڕ كرا
• ئەمشەو ئەو مارە لە كونا گیرا

لەسەر ئەم شیعرە، ئەمن دوكانەكەیان پێداخستووە‌و شیعرەكەشیان پێسڕیوەتەوە. یەكێك لەتابلۆ جوانەكانی زامدار ئەو تابلۆیەیە كە تائێستاش ماوە، لەپێشانگای دیاریی ئەحمەدی دیاری لەبازاڕی عەسری بەرووی شەقامی مەولەویدا هەڵواسراوە‌و ئەم كۆپەلە شیعرەی لەسەر نووسراوە:

• بەدەستی بەتاڵ، مەڕۆ بێ‌ دیاری
• دیاری پێویستە، بۆ یادگاری

پاش خزمەتێكی زۆر لەهونەرە جوانەكانی نیگاركێشان‌و خۆشنووسی، ساڵی 1987 بەهۆی نەخۆشی‌و لەتەمەنی گەنجی 42 ساڵیدا، خالید زامداری هونەرمەندی دەستڕەنگین بۆ دواجار ماڵئاوایی كرد‌و لەگردی سەیوان بەخاكی نیشتمان سپێردرا. دروودی رێز‌و وەفاو ئەمەكداری بۆ گیانی پاكی خالید زامداری هونەرمەندی بەهەڵوێست، كە بەفڵچەكەی دوژمنانی تۆقاندبوو.

سەرچاوە: وتارێكی بەڕێز( نوری کەریم ئەحمەد) هاوڕێی مناڵی خالید زامدار.