جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Penjam»

Jump to navigation Jump to search
٧٠١ بایت سڕایەوە ،  ‏٢٣:٠٢، ٧ی ئایاری ٢٠٢٣
بەبێ کورتەی دەستکاری
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[ڕوانگەیەک بۆ فەلسەفەی مۆسیقا]]'''
'''[[له‌ یادی ره‌ئوف یه‌حیای هونه‌رمه‌ند و شانۆکاردا]]'''
[[پەڕگە:325463406 .jpg|وێنۆک]]
نووسینی: '''[[نورەدین جاف]]'''


هەندێک لە زانکۆکان ئەمڕۆ بەرنامەی تایبەت لەسەر فەلسەفەی مۆسیقا پێشکەش دەکەن؟  ئەم بەرنامانە باس لە بابەتگەلێکی وەک: پێناسەی مۆسیقا چییە؟  چی وامان لێدەکات بڵێین کۆمەڵە دەنگێک مۆسیقایە لە کاتێکدا کۆمەڵە دەنگێکی تر نییە؟  مۆسیقا چ پەیوەندییەکی بە عەقڵەوە هەیە؟  مۆسیقا چۆن کاریگەری لەسەر هەست و بیرکردنەوەمان هەیە؟  هەر پارچە مۆسیقایەک لەبەردەمماندا چۆن هەڵدەسەنگێنین؟  پەیوەندی نێوان پارچە مۆسیقایەک و شێوازی پێشکەشکردنی چییە؟  مەبەستمان چییە کاتێک دەڵێین پارچە مۆسیقایەک "خەمبار"ە؟  دڵتەنگی لە کوێوە سەرچاوە دەگرێت، بەڕاستی؟  وە کێشەی تریش.  ئەم کێشانە لە ڕوانگەیەکی زۆر تەکنیکییەوە چارەسەر دەکرێن، بۆ نموونە بابەتی "فەلسەفەی مۆسیقا" لە ئینسایکلۆپیدیای فەلسەفەی ئۆنلاین ستانفۆرد.  بابەتەکە باس لەو کێشانە دەکات کە لە بازنەکانی ئەکادیمیدا باس لە مۆسیقا دەکرێت.
له‌ یادی '''[[رەئوف یەحیا]]'''ی هونه‌رمه‌ند و شانۆکاردا
[[پەڕگە:یادی رەئوف یەحیا.jpg|وێنۆک]]


من لەم بابەتەدا ئەو کێشەیە وەرناگرم.  ئەم بابەتە تا ڕادەیەک وەرچەرخانێکی مێژوویی وەردەگرێت، باس لەوە دەکات کە هەندێک لە فەیلەسوفەکان سەبارەت بە مۆسیقا وتوویانە.  من نەمتوانی لە ئینتەرنێتدا هیچ سایتێک بدۆزمەوە کە مامەڵە لەگەڵ ئەو بیرۆکە فەلسەفییە جیاوازانەدا بکات کە بە تێپەڕبوونی کات سەبارەت بە مۆسیقا پەرەیان سەندووە.  پێموایە دوا کەس کە لە فەلسەفەکەیدا جێگەی تایبەتی بە مۆسیقا بەخشیوە، فەیلەسوفی ئەڵمانی فریدریش نیچە بووە کە لە ساڵی ١٩٠٠ کۆچی دوایی کردووە، هەرچەندە ئینسایکلۆپیدیاکە باسی هەندێک فەیلەسوفی تاڕادەیەک ناسراوی کردووە، بەڵام لە دوای نیچەوە هیچ فەیلەسوفێکی بەرچاو جێگەی خۆی نەداوە مۆسیقا لە فەلسەفەکەیدا.
“ ژیانی هونەریم هەرخۆشی نەبوو گەلێک ناخۆشی و هیلاکی و دەردەسەری هاتونەتە رێگام، سەرزەنشت و لۆمەو تانوتی هەندێک با لەولاوە بوەستێ ، چونکە لەهەمانکاتدا ڕێزی خەڵکی و خۆشەویستی بینەرانم پێبڕاوە و گەلێک پێی بەختەوەر بووم، هونەر جوانی وهەوڵ وکۆشش وخزمەت و رێنیشاندەرە، هونەرمەندی ڕاستەقینەش ڕابەری گەلەکەی خۆیەتی.


‌سته‌مێکەو ئەکرێ ، ئەگەر باس بێتە سەر باسی شانۆی چلەکان و پەنجاکان و حه‌فتاکانی سه‌ده‌ی ڕابردوو باسی هونه‌رمه‌ندی شانۆکار ره‌وف یه‌حیا نه‌کرێت. ئه‌و که‌ له‌ سه‌ره‌تادا و لەساڵی 1948 دا بە شانۆی تێکۆشانی ڕەنجدەران، کە لە (کەرەلۆتی مەنۆچەر) ی (مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد) ەوە وەرگیرابوو، ناوبانگێکی گه‌وره‌ی په‌یداکرد و بۆماوەیەکی دوورودرێژ نازناوی مەنۆچەر بە ناوەکەیەوە لکا، دواتریش شانۆی مه‌م و زین ی ئەحمەدی خانی ( 1958 – 1959 ) بوە ناسنامەی ناو و ناوبانگی.
[[پەڕگە:رەئوف یەحیا 4.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
له‌گه‌ڵ ده‌رکه‌وتنی ته‌له‌ڤیزیۆندا بوه‌ یه‌کێک له‌ ئەستێرە پرشنگدارە درەوشاوەکانی شانۆ و درامای کوردی.


[[ڕوانگەیەک بۆ فەلسەفەی مۆسیقا|درێژەی بابەت]]
 
[[له‌ یادی ره‌ئوف یه‌حیای هونه‌رمه‌ند و شانۆکاردا|درێژەی بابەت]]

مێنۆی ڕێدۆزی