سەرچاوەی شەهابە هەولێری (شەهابەدین ئەحمەد حوسێن مهاجیر) ببینە

ئامادەکردنی:  '''[[نەجمەدین عەزیز سمایل]]'''
[[پەڕگە:شەهابە هەولێری.jpg|وێنۆک]]

مەقام و قۆریاتبێژ بەزمانی کوردی و تورکمانی، قورئان خوێن و نیگارکێش و خۆشنووس، شەهابە هەولێری.
ناوی تەواوی(شەهابەدین ئەحمەد حوسێن مهاجیر)ە، ناسراوە بە شەهابە '''[[هەولێر]]'''ی، بە پێی سەرچاوەکان، یەکێك لەوانە نووسەر جەلال خدر حوسێن ساڵی لە دایك بوونی دەگێڕێتەوە بۆ(١٨٩١-١٩٣٩)، بەڵام هەندێ سەرچاوەی دیکە ساڵی لە دایك بوونی دەگەڕیننەوە بۆ(١٨٨٥-١٩٤٥) هەندێ سەرچاوەی تریش ساڵی لە دایك بوونی بە ساڵی ١٩٠٢ دادەنێن، شەهابە هەولێری لە یەکێ لە گەڕەکەکانی قەڵاتی هەولێر لە دایك بووە.
هونەرمەندی و قورئان خوێن شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی لە جەنگی جیهانی یەکەم باوکی لەدەسەتداوە، دایکی بەخێوکردنی گرتۆتە ئەستۆ، دیارە پاش ماوەیەکی کەم دایکیشی کۆچی دواییکردووە،(مەلا فەندی)هەولێر خۆی لێکردۆتە ساحێب و لە مزگەوتی گەورەی ناو بازاری هەولێر ژوورێکی بۆ دابێنکردووە و مووچەیەکیشی بۆ بڕیوەتەوە.

شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی لە ساڵی ١٩٢٠ ماوەیەك چۆتە شاری '''[[کەرکووک]]''' لەوێ دەستی بە خوێندنی قورئانی پیرۆز کردووە، دواتر هاتۆتەوە '''[[هەولێر]]'''، لە مزگەوتی گەورەی هەولێر ئاشنایەتی لەگەڵ هەریەك لە(مەلا مستەفا و مەلا فەتاح و مەلا ئەمین) پەیداکردووە، بۆتە هاوڕێی سەید مەردان و سەید عەبدولقادر کە هەردووکیان شارەزاییەکی زۆریان لە قورئان خوێندن هەبووە، ئەو لەسەر دەستی ئەوان فێری خوێندن و تەجویدی قورئان بووە، لەگەڵ ئەوانیش بەشداری لە خوێندنەوەی ئاهەنگی مەولود کردووە، دواتر دەستی بە خوێندنی سروود و تەواشیح و شیعر و ستایشی ئایینی کردووە، بە هاوکاری و یارمەتی سەید مەردان و لە لای مەلا محەمەدی هاوڕێی فێری مەقامی(ڕەست-ڕاست) بووە، تا ئەوە کاتەی هەستی کردووە کە دەتوانێت مەقامە و ستایشە ئاینییەکان بە تەواوی بڵێت، لەگەڵ تیپی مەولود خوێندنەوەی عەلی محمەد مستەفا بەشداری بۆنە ئایینییەکانی کردووە و سەرنجی خەلکەکەی ڕاکێشاوە، هەر لەوسەردەمدا تیپێکی دیکەی مەولود خوێندنەوە هەبووە کە تیپی عەلی کۆر و حاجی عەبدوڵڵا بووە، لە سەرەتای چلەکانی سەدەی ڕابردوو کاتێك بازرگانی گەورەی شاری موسڵ (بەکر جەلال) لەگەڵ تیپێکی مەولود خوێندنەوە هاتوونەتە شاری '''[[هەولێر]]'''، شەهابە هەولێری لەگەڵ ئەواندا مەقام و قۆریاتی ووتوە.
[[پەڕگە:400595.jpg|وێنۆک|ڕاست]]
لە ٦- ٦- ١٩٣١ کە مەلیك فەیسەلی یەکەم هاتۆتە '''[[هەولێر]]''' و مێوانی مەلا فەندی بووە، شەهابەی هەولێری لە مەڕاسیمی پێشوازی مەلیك، قورئانی پیرۆزە ستایشی دینی خوێندووە، پاشان لەگەڵ تیپی عەلی کۆر و عەبدوڵڵای دەفژەن دەستی بە مەولود خوێندنەوە کردووە.
[[پەڕگە:320324665 .jpg|وێنۆک|چەپ]]

مەسەلەی دەسماڵەکەی شەهابەی هەوڵیری و خانمە گۆرانی بێژی میسری(ئوم کەلسوم-أم کلثوم) و هاتنی هونەرمەند(حقي الشبلي) بۆ هەولێر و هاتنی(علي مردان و محمد القبنچی) بۆ '''[[هەولێر]]''' و داوا کردنیان لە شەهابە '''[[هەولێر]]'''ی کە بێتە بەغدا یان بچێتە وڵاتی میسر بۆ تۆمارکردنی مەقام و قۆریاتەکانی، هەمووی زادەی خەیالی ڕۆماننووس دکتۆر '''[[فەرهاد پیرباڵ]]'''ە لە ڕۆمانی(حیکایەتەکانی باوکم) کە زۆر بە جوانی ئەم تابلۆیانەی کێشاوە.

هونەرمەند شەهابە '''[[هەولێر]]'''ی بە زمانەکانی عەرەبی و تورکمانی هەندێ فارسیشی زانیوە، بە زمانی کوردی و تورکمانی مەقام و قۆریاتی ووتوە، چەندین هونەرمەندی دەنگخۆش لە پاش ئەو و لەسەر دەستی ئەو فێرە مەقام و قۆریان بوونە لەوانە(فایەق بازرگان، حاجی جەمیل قەپقاپچی، نورەدین عەسافلی، مەلا نادر پۆستەچی، شەوکوت سەعید(مشکۆ) و حەیدەر بەقال و چەندانی دیکە).
[[پەڕگە:320078844 .jpg|وێنۆک|چەپ]]

شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی هەر هونەرمەند و قورئان خوێنێکی دەنگخۆش نەبووە، بەڵکو نیگارکێش و خۆشنووسیش بووە، یەکەم تابلۆی دادگای '''[[هەولێر]]'''(محکمة اربیل) و قوتابخانەی(اربیل الإولی) ئەو نووسیویەتی. 
ئەو هێچ تۆمارکراوێکی لەسەر شەریت نییە، چونکە دەنگی ئەو هونەرمەندە تەنها لەسەر قەوان تۆمارکراوە، لەوانەیە لە موسڵ یان بەغدا  پەیدا ببێت.

شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی لە ساڵی ١٩٤٥ کۆچی دوایی کردووە و هەندێ سەرچاوەش دەڵێن: 

لە ساڵی ١٩٣٩ کۆچی دواییکردووە، تەرمەکەی لە گۆڕستانی(شێخەڵڵا) لە '''[[هەولێر]]''' بە خاك نێژراوە، پاش ئەوەی گۆڕستانی شێخەڵڵا تێكدراو هیچ ئاسەواری قەبرەکەی نەماوە، ڕوحی شاد و ئارام و ئاسوودە بێت.

(گروپی پڕۆژەی شانۆ) لە '''[[هەولێر]]''' ئامادەکاری دەکەن بۆ تۆمارکردنی زنجیرە درامای(شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی) کە لە (١٥) حەلقە پێکهاتووە لە نووسین و سیناریۆی هونەرمەند و ئەکتەری ناسراوی کورد(زایەر عەبدوڵڵا)یە، ئەوان چاوەڕوانی پشتگێری و یارمەتی مادی و مەعنەوی لایەنە ڕۆشنبیری  ئەدەبییە پەیوەندیدارەکان دەکەن بۆ جێبەجێکردنی ئەم پڕۆژە هونەرییە کە تایبەتە بە هونەرمەندێکی گەورەی شاری '''[[هەولێر]]'''.



[[پۆل:کەسایەتی]]