جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «ئاوازی گۆرانی کە دەڵێن؛ لە نێوان کوردو عەرەب و تورک و گریکدا.»

کورد دەڵێن؛ ئەمڕۆ دەشت و کێو شینە. عەرەب دەڵێن قدک المیاس یاعمری، یاغصین البان کالیسر. تورک دەڵێن -Ada Sahillerinde Bekliyorum (من لە کەنارەکە چاوەڕوانتم) واتا کەناری دەریا. یۆنانیەکان بە دوو جۆر شیعر، یان ناو گوتوویانە،- βάσανά μου χαίρομαι-(من دڵخۆشم بە ئازارەکەم).. هەروەها Σαν πας στα ξένα، واتا هەروەکوو بچیت بۆ وڵاتی غەریبی.

ئەوەی گومانی تێدا نییە ئەوەیە مەلا عوسمان کوردی خەڵکی دێی ئامێدی سەر بە دهۆک بووە. دیارە ئەو بۆچوونەی کە دەڵێت؛ خەڵکی موسڵ بووە و ئاماژە بە کورد بوونی؛ یان بە وردی شوێنی لەدایک بوونی نادات. هۆکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە ئەو دەمە دهۆک سەر بە موسڵ بووە، بەڵام هەرچۆنێک بێت مەلا عوسمان خوێدەواری و ڕۆشنبیرییەکەی عەرەبی و تورکی بووە و ئەو کارانەشی کە وەک ئاواز و گۆرانی و سروود، یان تەواشیحی ئایینی کردوونی تەنها خزمەتی بە مۆسیقا و گۆرانی عەرەبی کردووە.

لە حەوت ساڵیدا باوکی دەمرێت و خێزانێکی عەرەب دەیگرنە خۆ و هەر بە گەنجی ڕوو لە قوستەنتینە پایتەختی مێژوویی ڕۆم دەکات، واتا ئەستەنبوول کە لەژێر حوکمی عوسمانلیدا واتا تورکدا دەبێت و تاوەکوو ئەمڕۆش، لەم شارەدا کە ڕۆم هەموو قورسایییە کولتووری و مۆسیقا و شارستانییەکەیانیان لێ بەجێهێشتووە نیشتەجێ دەبێت، بۆیە دەکەوێتە ژێر کاریگەری مۆسیقا و گۆرانییە فۆلکلۆرییە ڕۆمییەکانەوە و لە ئاواز دانانی بۆ گۆرانی و سروودە ئایینییە ئیسلامییە سۆفییەکانەوە، سوڵتان عبدالحمید بانگی دەکات بۆ کۆشکەکەی تاوەکوو گوێ لە هەندێک لە گۆرانییەکانی بگرێت، لەوێ دەبێت بە باشترین قورئان خوێن و تەجوید کەر و ئاوازدانەر و گۆرانیبێژ. ئەوەی لێرەدا گرنگە ئەوەیە گۆرانی (قدک المیاس)ـە کە ئاوازەکەی لە گۆرانییەکی ڕۆمی کۆنەوە وەرگیراوە کە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی نۆزدەیەم و ناوی Σαν πας στα ξένα -هەر وەکوو بچیت بۆ غەریبی- و رۆمە یۆنانییەکان زۆر باش دەیزانن و دەیڵێنەوە.

هەر وەکوو لە سەرەتای باسەکەدا ئاماژەمان پێدا و هەمووشمان دەیزانین ئەم ئاوازە بە کوردی و سەرەتا بە دەنگی بەهەشتی مەلا کەریمی مەهابادی لە دایک بووی 1885 – 1938 گوتراوە کاتێک کە دێتە سلێمانی چاوی بە پیرەمێردی شاعیر دەکەوێت ئەو شیعری (کە دەڵێن ئەمڕۆ دەشت و کێو شینە) ی دەداتێ پیرەمێرد ساڵی 1935 لە گۆڤاری ژین دا ئەوەی باس کردووە و بە حوکمی ئەوەی پیرەمێرد خۆی لە تورکیا ژیاوە بۆیە گوێ بەو ئاوازە ئاشنا بووە و هەر خۆشی پێی دەڵێت؛ لەسەر ئاو ئاوازە بیخوێنێت و بەڕای بەندە پیرەمێرد شیعرەکەی بەپێی کێش و ڕیتمی ئەو ئاوازە نووسیوە.. دواتریش حەسەن زیرەک و مەزهەری خالقیش خوێندوویانە. بۆ نموونە بەندەش ئەگەر ئاوازێکم بە دڵ بوو بێت شیعرم بۆ نووسیوە بۆ نموونە گۆرانییە بەناوبانگەکەی سەری ساڵی (Jngle Bells) دەقێکی کوردی پڕاو پڕم بۆ ئاوازەکە نووسیوە و بە دەنگی هونەرمەند نیان عبداللە تۆمار کراوە.. زۆر دەبینم دەنووسن، یان لە چاو پێکەوتنی تەلەڤزیۆنیدا دەگوترێت ئەو ئاوازە کوردییە تورک، یان عەرەب لە ئێمەیان بردووە، من ئەوە بەڕاست نازانم و ئەم قسانە هەمووی بەبێ بەڵگە دەهێننەوە و بەداخەوە هەندێک هونەرمەند ئاگایان نە لە مێژووی هونەری میللەتەکەی خۆشیان نییە چ جای دەوروبەر. خۆ ئەگەر مکوڕیشن لەسەر ئەوەی کوردییە هیچ بەڵگەیەک نادەن بەدەستەوە تەنها ئەوە نەبێت کە حەسەن زیرەک، یان مەلا کریم گووتویانە پرسیارەکە ئەوەیە کەی گووتویانە؟ دیارە کە زۆر لەدوای ئەوان بووە.

'''لینکی گۆرانیەکە بە تورکی لەگەڵ گۆرانی وەر قوربان هەر بەتورکی'''