جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی یه‌كه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
(٤٢ دەستکاری لەلایەن ٢ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[شەهابە هەولێری (شەهابەدین ئەحمەد حوسێن مهاجیر)]]'''
'''[[شەدەم بۆ دەربەند ئەویست،كە دەربەند گیرا، شەدەم بۆ چییە.!]]'''


ئامادەکردنی: '''[[نەجمەدین عەزیز سمایل]]'''
ئامادەکردنی: '''[[داناز عەبدولڕەحمان]]'''
[[پەڕگە:شەهابە هەولێری.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:65776.jpg|وێنۆک]]


مەقام و قۆریاتبێژ بەزمانی کوردی و تورکمانی، قورئان خوێن و نیگارکێش و خۆشنووس، شەهابەی هەولێری بەسەر دەکەینەوە.
شەدەم بۆ دەربەند ئەویست،كە دەربەند گیرا، شەدەم بۆ چییە.!
ناوی تەواوی(شەهابەدین ئەحمەد حوسێن مهاجیر)ە، ناسراوە بە شەهابە '''[[هەولێر]]'''ی، بە پێی سەرچاوەکان، یەکێك لەوانە نووسەر جەلال خدر حوسێن ساڵی لە دایك بوونی دەگێڕێتەوە بۆ(١٨٩١-١٩٣٩)، بەڵام هەندێ سەرچاوەی دیکە ساڵی لە دایك بوونی دەگەڕیننەوە بۆ(١٨٨٥-١٩٤٥) هەندێ سەرچاوەی تریش ساڵی لە دایك بوونی بە ساڵی ١٩٠٢ دادەنێن، شەهابە هەولێری لە یەکێ لە گەڕەکەکانی قەڵاتی هەولێر لە دایك بووە.
هونەرمەندی و قورئان خوێن شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی لە جەنگی جیهانی یەکەم باوکی لەدەسەتداوە، دایکی بەخێوکردنی گرتۆتە ئەستۆ، دیارە پاش ماوەیەکی کەم دایکیشی کۆچی دواییکردووە،(مەلا فەندی)هەولێر خۆی لێکردۆتە ساحێب و لە مزگەوتی گەورەی ناو بازاری هەولێر ژوورێکی بۆ دابێنکردووە و مووچەیەکیشی بۆ بڕیوەتەوە.


شەهابەی '''[[هەولێر]]'''ی لە ساڵی ١٩٢٠ ماوەیەك چۆتە شاری '''[[کەرکووک]]''' لەوێ دەستی بە خوێندنی قورئانی پیرۆز کردووە، دواتر هاتۆتەوە '''[[هەولێر]]'''، لە مزگەوتی گەورەی هەولێر ئاشنایەتی لەگەڵ هەریەك لە(مەلا مستەفا و مەلا فەتاح و مەلا ئەمین) پەیداکردووە، بۆتە هاوڕێی سەید مەردان و سەید عەبدولقادر کە هەردووکیان شارەزاییەکی زۆریان لە قورئان خوێندن هەبووە، ئەو لەسەر دەستی ئەوان فێری خوێندن و تەجویدی قورئان بووە، لەگەڵ ئەوانیش بەشداری لە خوێندنەوەی ئاهەنگی مەولود کردووە، دواتر دەستی بە خوێندنی سروود و تەواشیح و شیعر و ستایشی ئایینی کردووە،
یان دەوترێ شەدەم بۆ دەربەندی دەویست.


شەدە پارچە قوماشێکی تەنک و ڕەشی پڕ نەخشە،کە ژنانی کورد لەسەر وملی دەپێچن وهەندێکیش دەیکەن بەپۆشاکی بەرییان،پیاوانیش لەهەندێ بۆنەدا لەسەرییان دەبەست،یان زۆربەی کات بۆ سەرچۆپی بەدەستیانەوە دەیانسوڕاند.


[[شەهابە هەولێری (شەهابەدین ئەحمەد حوسێن مهاجیر)|درێژەی بابەت]]
شەدە لەکۆنەوە بە ڕەمز و هێمای کوردی دەناسرێ،چونکە هەتا ئێستا،لەهەندێ ناوچەو هۆزەکوردییەکاندا وەک ڕەمزێکی کوردی پاراستویانە و بەهی خۆیانی دەزانن.
 
لەهەندێ ناوچەی کوردستان پێی دەڵێن (تولبەند).لەناوچەی سلێمانیی پێی ئەڵێن سرکەیی لەهەندێ ناوچەش پێی دەڵێن (گوڵوەنی).زۆرکەس دەڵێن گوڵوەنی شتێکی ترە.
 
لەزۆربەی شیعر و گۆرانییە کوردییەکاندا پێهەڵدان و وەسف وسەنای بۆکراوە و چەندەها گۆرانی دەربارەی شەدە و جوانی شەدە وتراوە.
 
وەک..
 
* ئەڵێن لە و بانە
* شەدە هەرزانە
* شەدە قابیلی باڵا بەرزانە.
* لای شەدەلار بۆچ واتکرد،.
* چاو بەکل بۆ چ واتکرد
* زاوا لەبووکێ مەدە
* توخوا لەبووکێ مەدە
* ئەگەر لەبووکێ دەدەی
* دەشێوێ دەسڕ وشەدە.
* هەی ملکەو ملکەو ملکە
* شەدەو هەوری لەملکە
 
 
 
[[شەدەم بۆ دەربەند ئەویست،كە دەربەند گیرا، شەدەم بۆ چییە.!|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٧:٢٩، ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠٢٤

شەدەم بۆ دەربەند ئەویست،كە دەربەند گیرا، شەدەم بۆ چییە.!

ئامادەکردنی: داناز عەبدولڕەحمان

65776.jpg

شەدەم بۆ دەربەند ئەویست،كە دەربەند گیرا، شەدەم بۆ چییە.!

یان دەوترێ شەدەم بۆ دەربەندی دەویست.

شەدە پارچە قوماشێکی تەنک و ڕەشی پڕ نەخشە،کە ژنانی کورد لەسەر وملی دەپێچن وهەندێکیش دەیکەن بەپۆشاکی بەرییان،پیاوانیش لەهەندێ بۆنەدا لەسەرییان دەبەست،یان زۆربەی کات بۆ سەرچۆپی بەدەستیانەوە دەیانسوڕاند.

شەدە لەکۆنەوە بە ڕەمز و هێمای کوردی دەناسرێ،چونکە هەتا ئێستا،لەهەندێ ناوچەو هۆزەکوردییەکاندا وەک ڕەمزێکی کوردی پاراستویانە و بەهی خۆیانی دەزانن.

لەهەندێ ناوچەی کوردستان پێی دەڵێن (تولبەند).لەناوچەی سلێمانیی پێی ئەڵێن سرکەیی لەهەندێ ناوچەش پێی دەڵێن (گوڵوەنی).زۆرکەس دەڵێن گوڵوەنی شتێکی ترە.

لەزۆربەی شیعر و گۆرانییە کوردییەکاندا پێهەڵدان و وەسف وسەنای بۆکراوە و چەندەها گۆرانی دەربارەی شەدە و جوانی شەدە وتراوە.

وەک..

  • ئەڵێن لە و بانە
  • شەدە هەرزانە
  • شەدە قابیلی باڵا بەرزانە.
  • لای شەدەلار بۆچ واتکرد،.
  • چاو بەکل بۆ چ واتکرد
  • زاوا لەبووکێ مەدە
  • توخوا لەبووکێ مەدە
  • ئەگەر لەبووکێ دەدەی
  • دەشێوێ دەسڕ وشەدە.
  • هەی ملکەو ملکەو ملکە
  • شەدەو هەوری لەملکە


درێژەی بابەت