جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی یه‌كه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(١٢٣ دەستکاری لەلایەن ٣ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Hasandlsoz.jpg|وێنۆک]]
'''[[سه‌رنجێكی خێرا له‌سه‌ر سێ غه‌زه‌لی (مه‌حوی)]]'''


'''حەسەن دڵسۆز''' بۆ جاری يەکەم لە ئێزگەی بەغدا ساڵی 1964وەک هونەرمەندێکی لاو لەگەڵ هونەرمەندی گەورەی کورد مامۆستا (عەلی مەردان)ڕوبەڕوو دەبێتەوە و بۆ يەکەم جار وەک هونەرمەندێک پەسەند دەکرێت،.
نووسینی: '''[[عادل قادری]]'''
کە وەک (دڵسۆز) خۆی دەڵێت، لە کاتی دەرچوونم لەو تاقیکردنەوەيەدا و لەبەرانبەر ئەو کەڵە هونەرمەندە، لە کاتی پەڕينەوەمدا لە جادەی بەردەمی ئێزگە ئاگام لە خۆم نەمابوو و مەلەوانيم ئەکرد لە ناو خەياڵی هونەر، پاش ئەم ڕووداوە چەندين بەرهەمم تۆمار کرد لەوانە (چۆن پێنەکەنم بەم جۆرە گەنجە)لە ساڵی 1969لە ئێزگەی بەغدا کە لە ئاواز و تێکستی خۆمە، هەروەها بۆ هونەرمەند (عەلی حسين وەندی) گۆرانی بەناوبانگی (ئەی هاوسيەکەی بەر پەنجەرە)و(ئای کەوی گيانم کەوی)و(بەردە بەردە) و چەندين بەرهەمی تر ئەنجام داوە و گۆرانی (ئاواتی دڵ) کە لە ئاواز و تێکستی خۆمە لە ئێزگەی بەغدا تۆمار کردووەو دواتريش لە تلفزيۆنی (کەرکووکيش)پێشکەش کراوە، لە ساڵی 1974 و لە شاری خانەقين، مەنەلۆجی (کرانشينی يان کرێ چی) کە لە تێکست و ئاوازی خۆمە لەگەڵ هونەرمەند (ناسر حەسەن)ئەنجام دا، کە بۆ جاری يەکەم بوو لە مێژووی ئێراق و کوردستان لەو سەردەمە بە کامێرای سينەمايی ئەو جۆرە کارانە ئەنجام درا، چەندين بابەتی هونەریم ئەنجام داوە بەتايبەت لە کاتی مانگی ڕەمەزان دا و تائێستا خاوەنی 40 بەرهەمی هونەريم کە زۆربەيان لە ئێزگەی بەغدا تۆمار کراون.
[[پەڕگە:Ima6620ges (23).jpg|وێنۆک]]


'''[[مەحوی]]''' بێگومان به‌شێكی بوون و زمانی له‌ ده‌ور و ته‌وه‌ری میتافیزیكی ئیسلامی سووڕاوه‌ته‌وه‌ و مانا و مه‌به‌ستی شیعره‌كانیشی له‌و ئاراسته‌دا بوون. ته‌نانه‌ت باسكاریی شاعیر له‌م شیعره‌ی خواره‌وه‌دا جیاوازه‌ و وه‌ك ئانتی تێزێك ده‌چێت له‌ هه‌مبه‌ر كۆمه‌ڵێك كردار و مانا له‌و قه‌واره‌ و پێكهاته‌دا:
* له‌م به‌حری فیتنه‌ به‌ڵكی نه‌جاتت بدا خودا
* داوێنـی باخودا بـگره‌، بـه‌رده‌ ناخـودا
* بێ كه‌س منم، كه‌سێ له‌ زوبانم بگا نییه‌
* هه‌مده‌م خودا نه‌ناسن و ده‌م پڕ له‌ یاخودا
* عه‌هد و وه‌فایه‌ سوخره‌یی به‌دعه‌هدی و جه‌فا
* هه‌ر ما به‌ دادی ئه‌هلی وه‌فادا بگا خود
ا
وه‌ك له‌م سێ به‌یته‌یدا هاتووه‌ شاعیر جیاكارییه‌ك ده‌كا له‌ نێوان دوو چه‌شنه‌ له‌ خوداپه‌رستان كه‌ یه‌كیان خوداپه‌رستانی راسته‌قینه‌ن و ئه‌وی تریان خودانه‌ناسانن.


[[حەسەن دڵسۆز|درێژەی بابەت]]
بێگومان مه‌به‌ستی '''[[مەحوی]]'''  له‌ خودانه‌ناس خودا نه‌په‌رستان نییه‌، به‌ڵكو ئه‌و تاقمه‌یه‌ كه‌ به‌ رواڵه‌ت خودا ده‌ناسن و راستیی خودا (به‌و واتایه‌ی كه‌ له‌ گوتاری عیرفانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌دا باو بووه‌) ناناسن.
 
لێره‌دا شاعیر رێی فام و په‌رستش و مه‌عریفه‌ی خۆی له‌ لایه‌نێك كه‌ ده‌كرێت به‌ ئه‌ویدی ناوی ببه‌ین جیا ده‌كاته‌وه‌. هه‌ر له‌ درێژه‌دا مه‌حوی ئه‌م ئه‌ویدییه‌ ده‌خاته‌ شوێنگه‌یه‌كی ئیستاتیكی و جوانیناسانه‌وه‌ و ده‌ڵێ:
* لوتفێ به‌ حاڵی من كه‌، وتم، ئه‌و وتی به‌ قار
* تۆ شۆخی باخودا و ئه‌من شۆخی ناخودا
دواتر له‌ درێژه‌دا و له‌ دوا به‌یتی ئه‌م غه‌زه‌له‌دا شاعیر زایه‌ڵه‌ و ئاواز و پێكهاتێكی فه‌لسه‌فی-عیرفانی ده‌دات به‌ شیعره‌كه‌ی:
* تـا زوڵمه‌تی وجـووده‌ تـه‌ریكی لـه‌ نووری عیشق
* سێبه‌ر نه‌ما هه‌تاوه‌ كه‌ (مه‌حوی) نه‌ما، خودا
ئه‌مه‌ یه‌كێك له‌و شیعرانه‌ی '''[[مەحوی]]'''  بوو كه‌ به‌ تێمی زاڵی عیرفانی و تێكه‌ڵه‌یه‌ك له‌ شه‌ریعه‌ت و عیرفان و فه‌لسه‌فه‌ و بن مایه‌یه‌ك له‌ عیشق هۆنراوه‌ته‌وه‌.
 
 
 
[[سه‌رنجێكی خێرا له‌سه‌ر سێ غه‌زه‌لی (مه‌حوی)|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏٠٩:٤٧، ١ی تەممووزی ٢٠٢٤

سه‌رنجێكی خێرا له‌سه‌ر سێ غه‌زه‌لی (مه‌حوی)

نووسینی: عادل قادری

Ima6620ges (23).jpg

مەحوی بێگومان به‌شێكی بوون و زمانی له‌ ده‌ور و ته‌وه‌ری میتافیزیكی ئیسلامی سووڕاوه‌ته‌وه‌ و مانا و مه‌به‌ستی شیعره‌كانیشی له‌و ئاراسته‌دا بوون. ته‌نانه‌ت باسكاریی شاعیر له‌م شیعره‌ی خواره‌وه‌دا جیاوازه‌ و وه‌ك ئانتی تێزێك ده‌چێت له‌ هه‌مبه‌ر كۆمه‌ڵێك كردار و مانا له‌و قه‌واره‌ و پێكهاته‌دا:

  • له‌م به‌حری فیتنه‌ به‌ڵكی نه‌جاتت بدا خودا
  • داوێنـی باخودا بـگره‌، بـه‌رده‌ ناخـودا
  • بێ كه‌س منم، كه‌سێ له‌ زوبانم بگا نییه‌
  • هه‌مده‌م خودا نه‌ناسن و ده‌م پڕ له‌ یاخودا
  • عه‌هد و وه‌فایه‌ سوخره‌یی به‌دعه‌هدی و جه‌فا
  • هه‌ر ما به‌ دادی ئه‌هلی وه‌فادا بگا خود

ا وه‌ك له‌م سێ به‌یته‌یدا هاتووه‌ شاعیر جیاكارییه‌ك ده‌كا له‌ نێوان دوو چه‌شنه‌ له‌ خوداپه‌رستان كه‌ یه‌كیان خوداپه‌رستانی راسته‌قینه‌ن و ئه‌وی تریان خودانه‌ناسانن.

بێگومان مه‌به‌ستی مەحوی له‌ خودانه‌ناس خودا نه‌په‌رستان نییه‌، به‌ڵكو ئه‌و تاقمه‌یه‌ كه‌ به‌ رواڵه‌ت خودا ده‌ناسن و راستیی خودا (به‌و واتایه‌ی كه‌ له‌ گوتاری عیرفانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌دا باو بووه‌) ناناسن.

لێره‌دا شاعیر رێی فام و په‌رستش و مه‌عریفه‌ی خۆی له‌ لایه‌نێك كه‌ ده‌كرێت به‌ ئه‌ویدی ناوی ببه‌ین جیا ده‌كاته‌وه‌. هه‌ر له‌ درێژه‌دا مه‌حوی ئه‌م ئه‌ویدییه‌ ده‌خاته‌ شوێنگه‌یه‌كی ئیستاتیكی و جوانیناسانه‌وه‌ و ده‌ڵێ:

  • لوتفێ به‌ حاڵی من كه‌، وتم، ئه‌و وتی به‌ قار
  • تۆ شۆخی باخودا و ئه‌من شۆخی ناخودا

دواتر له‌ درێژه‌دا و له‌ دوا به‌یتی ئه‌م غه‌زه‌له‌دا شاعیر زایه‌ڵه‌ و ئاواز و پێكهاتێكی فه‌لسه‌فی-عیرفانی ده‌دات به‌ شیعره‌كه‌ی:

  • تـا زوڵمه‌تی وجـووده‌ تـه‌ریكی لـه‌ نووری عیشق
  • سێبه‌ر نه‌ما هه‌تاوه‌ كه‌ (مه‌حوی) نه‌ما، خودا

ئه‌مه‌ یه‌كێك له‌و شیعرانه‌ی مەحوی بوو كه‌ به‌ تێمی زاڵی عیرفانی و تێكه‌ڵه‌یه‌ك له‌ شه‌ریعه‌ت و عیرفان و فه‌لسه‌فه‌ و بن مایه‌یه‌ك له‌ عیشق هۆنراوه‌ته‌وه‌.


درێژەی بابەت