جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(٢٥ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[چیرۆکی مانگرتنی کوردانی فەرەنسا ساڵی 1988]]'''
'''[[مستەفا پاشای یاموڵكی]]'''


نووسین و ئامادەکردنی: کەمال حەمەڕەش
لە شاری '''[[سلێمانی]]''' لە دایکبووە، بەڵام ئەستێرەی بەختی لە ئیستەنبوڵ درەوشاوەتەوە.
[[پەڕگە:362686416 .jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:Mustafa Yamulki.jpg|وێنۆک]]


لە کۆتایی مانگی مارتی 1988 دا، لە پاش بۆمبابارانی کیمیاوی هەڵەبجە، کوردانی پاریس خۆپیشاندانێکیان ڕێکخست کە ژمارەیەکی زۆر لە کوردانی هەموو بەشەکانی کوردستان و کەسانی تری فەرەنسی و ئێرانی و تورک و عەرەب بەشدارییان تێداکرد.  
مستەفا پاشای یاموڵكی لە 25-01-1866 لە شاری '''[[سلێمانی]]''' لە دایکبووە. لە 25-05-1936 لە شاری '''[[سلێمانی]]''' کۆچی دوایی کردووە لە '''[[گردی سەیوان]]''' لە سەر وەسێتی خۆی نێژراوە. 


بڕیاربوو کە خۆپیشاندانەکە بڕوات هەتا بەردەمی سەفارەتی ئێراقی بۆ ڕسواکردنی ڕژێمی بەعس.  
سەرکردەی سوپای عوسمانی و ڕۆژنامەنووس و وەزیری پەروەردە بووە لە حکوومەتی کوردستان کە لەژێر دەسەڵاتی '''[[شێخ مەحموودی حەفید]]''' بووە،ناوی تەواوی مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی مەلا عەزیزە لە ساڵی ١٨٦٦ دا لە دایکبووە و لە ٢٥ی کانوونی دووەمی ١٩٣٦ دا لە تەمەنی ٧٠ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و لە گردی سەیوان نێژراوە.


لە خۆپیشاندانەکەدا دروشمی جیاواز دەگوترا، بەڵام زۆرینەی دروشمەکان دژی ڕژێمی بەعس بوو.
ژیاننامە
[[پەڕگە:361875130 .jpg|وێنۆک|ڕاست]]
ئێمە کۆمەڵێک لە کوردی باکور و باشور و ڕۆژاوا بووین، هەموومان مارکسی بووین، بەڵام زۆرینەمان هیچ پەویوەندییەکمان بە ڕێکخراوەوە نەبوو، دروشمان دژی هەموو داگیرکەرانی هەر چوارپارچەی کوردستان دەگوت، دژی خومەینی و ئێران و سەدام و ئێراق و ئەسەد و سوریا و تورگوت ئۆزال و ئێڤرین کەنعان و تورکیا.


ژمارەی کوردانی ڕۆژهەڵات کەمتر بوون، چونکە ئەوکاتە زۆرینەی پارتەکانی ڕۆژهەڵات لەلایەن بەعسەوە هاوکاری دەکران.  
مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی عەزیز یامولکی مەلا زادەیەکی بیارە بووە.  


خۆپیشاندانەکە نزیکی باڵوێزخانەی ئێراقی بووبووەوە، کێشە دروست بوو لە نێوانی ئێمە و هەندێک لە کوردانی باشور و هەندێک لە بەرهەڵستکارانی ئێراقی. داوایان لە ئێمە دەکرد کە  دروشم دژی خومەینی نەڵێین، ئەو داوایە بەتایبەتی لە لایەن ئەحمەد بامەڕنی، نوێنەری یەکێتی نیشتمانی و عادل عەبدول مەهدی، کە سەر بە یەکێک لە پارتە شێعە عێراقییەکان بوو بەناوی مەجلیسی ئەعلا.  
ڕۆژی 25ی کانوونی دووەمی 1866 لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لەدایک بووە. دەستپێکی خوێندنی لای مەلا فەتاح لەمزگەوتی حاجی سەید حەسەن و لای عیرفان ئەفەندی بووە، پاشان سەرەتایی و ئامادەیی سەربازیی لە بەغدا لەمەکتەبی حەربییەی ئەستەنبوڵ لە ساڵی 1885دا تەواو کردووە.  


ئێمە ڕازی نەدەبووین بە داواکانی ئەوان کە دروشم دژی خومەینی نەڵێین. ئەحمەد بامەڕنی دەیگوت کە ئەوان وەکو بەرەی کوردستانی پەیوەندی باشیان هەیە لەگەڵ ڕژێمی خومەینی و نابێت هێرش بکرێتە سەر ئێران، عادل عەبدول مەهدی-ش بە هەمان شێوە. ئێمە پێمان دەگوتن کە ئەوە پەیوەندی پارتەکانی ئێوەیە بەو ڕژێمەوە و ئێمە ئەندامی پارتەکانی ئێوەنین، مافتان نییە کە دروشمی خۆتانمان بەسەردا بسەپێنن. تەنانەت بووە شەڕی دەستەویەخە لە نێوان ئەحمەد بامەڕنی و عادل عەبدول مەهدی لە لایەک و جەمال حەمەڕەش و باسم کەمونە کە عەرەبێکی شیعەی عێراقی بوو، بەڵام لەگەڵ ئێمە بوو، لە لایەکی تر.
وەک مەلازمی دووەم چووەتە پۆلی ئەرکانی جەنگ، ساڵی 1886 بووە بەمولازمی یەکەم.  


لە ساڵی 1888دا، سەفییەخانی حسێن پاشای خەندانی ھێناوە و ھەمان ساڵ بووە بە یووزباشی (نەقیب) و لە لقی سێھەمی ئەرکانی گشتیی جەنگدا دامەزراوە.


ساڵی 1889 بووە بەقول ئاغاسی(ڕائید) و ڕەوانەی جەنگی حیجاز کراوە.


ساڵی 1892 کراوەتە بینباشی (موقەددەم) و گوێزراوەتەوە بۆ ئەرکەکانی جەنگی ئۆردووی ھومایۆنی شەشەم، و کاری قونسڵگەری لە خۆی و سەڵماس و قارس.


[[چیرۆکی مانگرتنی کوردانی فەرەنسا ساڵی 1988|درێژەی بابەت]]
ساڵی 1898 یش ئەرکەکانی جەنگی ئۆردوو لەبەغدا جێبەجێ کردوە.
 
 
 
 
 
 
[[مستەفا پاشای یاموڵكی|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٧:٠٤، ٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٤

مستەفا پاشای یاموڵكی

لە شاری سلێمانی لە دایکبووە، بەڵام ئەستێرەی بەختی لە ئیستەنبوڵ درەوشاوەتەوە.

Mustafa Yamulki.jpg

مستەفا پاشای یاموڵكی لە 25-01-1866 لە شاری سلێمانی لە دایکبووە. لە 25-05-1936 لە شاری سلێمانی کۆچی دوایی کردووە لە گردی سەیوان لە سەر وەسێتی خۆی نێژراوە.

سەرکردەی سوپای عوسمانی و ڕۆژنامەنووس و وەزیری پەروەردە بووە لە حکوومەتی کوردستان کە لەژێر دەسەڵاتی شێخ مەحموودی حەفید بووە،ناوی تەواوی مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی مەلا عەزیزە لە ساڵی ١٨٦٦ دا لە دایکبووە و لە ٢٥ی کانوونی دووەمی ١٩٣٦ دا لە تەمەنی ٧٠ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و لە گردی سەیوان نێژراوە.

ژیاننامە

مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی عەزیز یامولکی مەلا زادەیەکی بیارە بووە.

ڕۆژی 25ی کانوونی دووەمی 1866 لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لەدایک بووە. دەستپێکی خوێندنی لای مەلا فەتاح لەمزگەوتی حاجی سەید حەسەن و لای عیرفان ئەفەندی بووە، پاشان سەرەتایی و ئامادەیی سەربازیی لە بەغدا لەمەکتەبی حەربییەی ئەستەنبوڵ لە ساڵی 1885دا تەواو کردووە.

وەک مەلازمی دووەم چووەتە پۆلی ئەرکانی جەنگ، ساڵی 1886 بووە بەمولازمی یەکەم.

لە ساڵی 1888دا، سەفییەخانی حسێن پاشای خەندانی ھێناوە و ھەمان ساڵ بووە بە یووزباشی (نەقیب) و لە لقی سێھەمی ئەرکانی گشتیی جەنگدا دامەزراوە.

ساڵی 1889 بووە بەقول ئاغاسی(ڕائید) و ڕەوانەی جەنگی حیجاز کراوە.

ساڵی 1892 کراوەتە بینباشی (موقەددەم) و گوێزراوەتەوە بۆ ئەرکەکانی جەنگی ئۆردووی ھومایۆنی شەشەم، و کاری قونسڵگەری لە خۆی و سەڵماس و قارس.

ساڵی 1898 یش ئەرکەکانی جەنگی ئۆردوو لەبەغدا جێبەجێ کردوە.




درێژەی بابەت