|
|
| (٢٣ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت) |
| ھێڵی ١: |
ھێڵی ١: |
| '''[[عومەر مەعروف بەرزنجی]]''' | | '''[[مستەفا پاشای یاموڵكی]]''' |
| [[پەڕگە:Omer.jpg|وێنۆک]]
| |
| نووسەر کوڕی خوالێخۆشبوو (مەعروف ئەحمەد بەرزنجی 1905 – 04-05-1970) یە.
| |
|
| |
|
| باوکی یەکێک بووە لە خوێندەوارو رووە ناسراوەکانی بەرزنجە و هاوەڵ و دۆستی نزیکی -- شێخی نەمری بەردەقارەمان -- بووە، لە ساڵی 1946 دا لە ئاوایی بەرزنجە لە دایکبووە، سێ پۆلی قۆناغی سەرەتایی لە قوتابخانەی – بەرزنجە – خوێندووە و دواتر بە ماڵەوە هاتوونەتە سلێمانی و چووەتە قوتابخانەی – مەڵکەندی – ئەو سەردەمە کە دەکەوتە گەڕەکی سابونکەران.
| | لە شاری '''[[سلێمانی]]''' لە دایکبووە، بەڵام ئەستێرەی بەختی لە ئیستەنبوڵ درەوشاوەتەوە. |
| | [[پەڕگە:Mustafa Yamulki.jpg|وێنۆک]] |
|
| |
|
| ساڵی 1965 بووە بەمامۆستاو لەچەندین قوتابخانەی دەرەوەو ناوەوەی سلێمانیدا وانەی زمانی ئینگلیزی وتووەتەوە، بۆنموونە:
| | مستەفا پاشای یاموڵكی لە 25-01-1866 لە شاری '''[[سلێمانی]]''' لە دایکبووە. لە 25-05-1936 لە شاری '''[[سلێمانی]]''' کۆچی دوایی کردووە لە '''[[گردی سەیوان]]''' لە سەر وەسێتی خۆی نێژراوە. |
| ئیسکان، قەشان، ماوەت، گێڵدەرە، قەمچووغە، چەقژ، وێڵەدەر، کانی پانکە، مەولانا خالید، ناوەندی رۆژهەڵاتی کوران، ناوەندی بابانی ئێواران، ناوەندی پەیامی کچان، ناوەندی کوردستانی کچان، دواناوەندی بناری کچان، ناوەندی تووی مەلیکی کچان.
| |
|
| |
|
| لە دەورو بەری شۆرشی چواردەی تەمووزی ساڵی 1958 دا دەستەیەک هاورێ و قوتابی بوون وەک شەهیدی قوتابیانی کوردستان – محەمەد سدیق عەبدولڕەحمان پێنجوێنی – و نەوشیروان مستەفا و قادر شەریفە کوردە و شەرەف محێدین و بەکر حسێن و بەختیار عەزیز فەرەج و بەهادین علی حسێن و عەلی توانا و ڕەوف حەسەن، ئەمانە پێکەوە بوونە هاورێی سیاسەت و هۆگری خوێندنەوەو نووسین و هاوەڵی کتێب، ئەمانە بێجگە لە بەختیار و ڕەوف هەموویان سەربە یەکیەتی قوتابیانی کوردستان بوون. | | سەرکردەی سوپای عوسمانی و ڕۆژنامەنووس و وەزیری پەروەردە بووە لە حکوومەتی کوردستان کە لەژێر دەسەڵاتی '''[[شێخ مەحموودی حەفید]]''' بووە،ناوی تەواوی مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی مەلا عەزیزە لە ساڵی ١٨٦٦ دا لە دایکبووە و لە ٢٥ی کانوونی دووەمی ١٩٣٦ دا لە تەمەنی ٧٠ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و لە گردی سەیوان نێژراوە. |
|
| |
|
| لە تەمەنێکی مناڵییەوە خوی داوەتە خوێندنەوە و نووسین، یەکەم بەرهەمی بڵاو کراوەی دەگەرێتەوە بۆ تەمەنی (13)
| | ژیاننامە |
| ساڵی و لە ژ 97 ی رۆژی 23 ی تشرینی دووەمی ساڵی 1959 ی رۆژنامەی (پێشکەوتن) دا بڵاو کراوەتەوە کە لەو کاتەدا لە قۆناغی ناوەندیدا بووە، بابەتەکە بەبۆنەی سێیەم ساڵی کۆچی دوایی مەلیکی کوردستانەوە بووە.
| |
|
| |
|
| لە ناو بنەماڵەیەکی خوێندەوار و دۆستی کتێبدا پێگەیشتووە، خوالێخۆشبووی باوکی و هەردوو براگەورەکەی (عەبدولقادر مەعروف بەرزنجی) و یاساناسی خوالێخۆشبوو (عوسمان مەعروف بەرزنجی) و مامۆستای خوالێخۆشبوو (محەمەدلاو محەمەد عەلی بەرزنجی) پورزای کە یەکێک بووە لە مامۆستا دەرکەوتووەکان و لە نووسەرانی گۆڤاری گەلاوێژ، دەوری دیارییان لە هاندان و رێنمایی کردنیدا بووە.
| | مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی عەزیز یامولکی مەلا زادەیەکی بیارە بووە. |
|
| |
|
| ساڵانی 1960 – 1961 جگە لە بڵاو کردنەوەی بابەتی ئەدەبی و سیاسی، دەورێکی سەرەکی بووە لە نووسین و بەریوەبردنی گۆشەی (قوتابیانی کوردستان) ی رۆژنامەی (دەنگی کورد) کە لەشاری بەغداد لە لایەن (عومەر جەلال حەوێزی) یەوە بە هەردوو زمانی عەرەبی و کوردی بڵاودەکرایەوە.
| | ڕۆژی 25ی کانوونی دووەمی 1866 لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لەدایک بووە. دەستپێکی خوێندنی لای مەلا فەتاح لەمزگەوتی حاجی سەید حەسەن و لای عیرفان ئەفەندی بووە، پاشان سەرەتایی و ئامادەیی سەربازیی لە بەغدا لەمەکتەبی حەربییەی ئەستەنبوڵ لە ساڵی 1885دا تەواو کردووە. |
|
| |
|
| لەو گۆشەیەدا کە بەناوی (ع. تینو) دەینوسی، چەندین بابەتی پەیوەندیداری سەبارەت بە خەبات و پێویستی بوونی (یەکێتی قوتابیانی کوردستان) بڵاو کردووەتەوە.
| | وەک مەلازمی دووەم چووەتە پۆلی ئەرکانی جەنگ، ساڵی 1886 بووە بەمولازمی یەکەم. |
|
| |
|
| تەنانەت لەکاتی بەستنی دووەم کۆنگرەی مامۆستایانی کورد لە شەقڵاوە کە لە رۆژی دووشەممە رێکەوتی 15 ی ئابی ساڵی 1960 دا بەسترا، نووسەر یەکەم کەس بووە کە لە رۆژنامەی (دەنگی کورد) داو لە گۆشە تایبەتییەکەی (قوتابیانی کوردستان) داو بە ناونیشانی (کۆنگرەی مامۆستایانی کورد لە شەقلاوە و لەم کۆنگرەیەدا سەرنجێک)، داوای بەستنی کۆنگرەیەکی بۆقوتابیانی کوردستان کردووە و پێشنیارەکەیشی لەلایەن سەرکردایەتی ئەو سەردەمەوە پەسەند کراوە.
| | لە ساڵی 1888دا، سەفییەخانی حسێن پاشای خەندانی ھێناوە و ھەمان ساڵ بووە بە یووزباشی (نەقیب) و لە لقی سێھەمی ئەرکانی گشتیی جەنگدا دامەزراوە. |
|
| |
|
| نووسەرلەساڵی 1959 بەدواوە لەم رۆژنامەو گۆڤارانەدا بەرهەمی بەزمانی کوردی و عەرەبی بڵاوکردووەتەوە، بابەتەکانیشی بەزۆری سەبارەت بە لێکۆڵینەوە و رەخنەی ئەدەبییە وەک : (پێشکەوتن، هەتاو، ژین، دەنگی کورد، رۆژی نوێ، بروا، هیوای کوردستان، نووسەری کورد، رۆژی کوردستان، هەولێر، برایەتی، پاشکۆی عێراق، دەفتەری کوردەواری، بەیان، رۆشنبیری نوێ، بیری نوێ، کاژاو، مامۆستای کورد، کوردستانی نوێ، النور، التڕخی، العراق، گوڵان العربی).
| | ساڵی 1889 بووە بەقول ئاغاسی(ڕائید) و ڕەوانەی جەنگی حیجاز کراوە. |
|
| |
|
| نووسەر جگە لە ناوی راستەقینەی خۆی لە سەرەتاوە تائێستا بەم ناوانەیش بابەتی بڵاو کردووەتەوە : (ع. تینو، ئارام، خوێندەوارێک، ئاراس، ئاسۆ، ع. بەرزنجی)
| | ساڵی 1892 کراوەتە بینباشی (موقەددەم) و گوێزراوەتەوە بۆ ئەرکەکانی جەنگی ئۆردووی ھومایۆنی شەشەم، و کاری قونسڵگەری لە خۆی و سەڵماس و قارس. |
| ساڵی 1995 گۆشەیەکی تایبەتی بە ناونیشانی (بەڵگەی زیندوو) لە رۆژنامەی (کوردستانی نوێ) دا هەبووە، گۆشەکە رۆژانی دووشەممە و هەینی بڵاو دەکرایەوە، دوای سی و شەش ئەڵقە (فریاد رەواندزی) و هەندێکی تر بابەتەکەیان پێ هەزم نەدەکرا و (عیزەدین مستەفا رەسوڵ)یش بەردەوام لە گۆشەکەی دەخوێند، بەم پێیە گۆشەکە راگیرا و گۆشەیەکی مردوویان هێنایە شوێنی. (ساڵی 2010 بابەتەکانی ئەو گۆشەیە کۆکرانەوە و بەناونیشانی بەڵگەی زیندوو بە پێشەکییەکەوە و لە کتێبێکی تاییبەتیدا بڵاو کرایەوە). | |
|
| |
|
| | ساڵی 1898 یش ئەرکەکانی جەنگی ئۆردوو لەبەغدا جێبەجێ کردوە. |
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
| [[عومەر مەعروف بەرزنجی|درێژەی بابەت]] | | |
| | |
| | |
| | [[مستەفا پاشای یاموڵكی|درێژەی بابەت]] |
مستەفا پاشای یاموڵكی
لە شاری سلێمانی لە دایکبووە، بەڵام ئەستێرەی بەختی لە ئیستەنبوڵ درەوشاوەتەوە.
مستەفا پاشای یاموڵكی لە 25-01-1866 لە شاری سلێمانی لە دایکبووە. لە 25-05-1936 لە شاری سلێمانی کۆچی دوایی کردووە لە گردی سەیوان لە سەر وەسێتی خۆی نێژراوە.
سەرکردەی سوپای عوسمانی و ڕۆژنامەنووس و وەزیری پەروەردە بووە لە حکوومەتی کوردستان کە لەژێر دەسەڵاتی شێخ مەحموودی حەفید بووە،ناوی تەواوی مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی مەلا عەزیزە لە ساڵی ١٨٦٦ دا لە دایکبووە و لە ٢٥ی کانوونی دووەمی ١٩٣٦ دا لە تەمەنی ٧٠ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و لە گردی سەیوان نێژراوە.
ژیاننامە
مستەفا پاشای یاموڵکی کوڕی عەزیز یامولکی مەلا زادەیەکی بیارە بووە.
ڕۆژی 25ی کانوونی دووەمی 1866 لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لەدایک بووە. دەستپێکی خوێندنی لای مەلا فەتاح لەمزگەوتی حاجی سەید حەسەن و لای عیرفان ئەفەندی بووە، پاشان سەرەتایی و ئامادەیی سەربازیی لە بەغدا لەمەکتەبی حەربییەی ئەستەنبوڵ لە ساڵی 1885دا تەواو کردووە.
وەک مەلازمی دووەم چووەتە پۆلی ئەرکانی جەنگ، ساڵی 1886 بووە بەمولازمی یەکەم.
لە ساڵی 1888دا، سەفییەخانی حسێن پاشای خەندانی ھێناوە و ھەمان ساڵ بووە بە یووزباشی (نەقیب) و لە لقی سێھەمی ئەرکانی گشتیی جەنگدا دامەزراوە.
ساڵی 1889 بووە بەقول ئاغاسی(ڕائید) و ڕەوانەی جەنگی حیجاز کراوە.
ساڵی 1892 کراوەتە بینباشی (موقەددەم) و گوێزراوەتەوە بۆ ئەرکەکانی جەنگی ئۆردووی ھومایۆنی شەشەم، و کاری قونسڵگەری لە خۆی و سەڵماس و قارس.
ساڵی 1898 یش ئەرکەکانی جەنگی ئۆردوو لەبەغدا جێبەجێ کردوە.
درێژەی بابەت
