جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
(٦٣ دەستکاری لەلایەن ٣ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[مەلا فەرەج (شەکیب)]]'''
'''[[ئەحمەدی خانی]]'''
[[پەڕگە:289382864 550134983218673 1813585124118483848 n.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:460227699 .jpg|وێنۆک]]


حاجی مەلا فەرەج واژەیی ناسراو بە (شەکیب)، کوڕی ساڵحی کوڕی عەزیزی کوڕی حوسێنی کوڕی ڕەشیدی واژەییی. یەکێکە لە شاعیر و نووسەر و کەسایەتییە دیارەکانی ئەو ناوچەیە و ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبووە لە وریا کردنەوەی خەڵکی لە هەستی نەتەوایەتی و خزمەتی وڵات و ئاشتەوایی کردن و برایەتی نێوان یەکتر و یەکێک بووە لە موریدەکانی شێخانی نەقشبەندی. ساڵی 1911 لە گوندی [[واژە]]ی سەر بە [[شارباژێر]]ی شاری [[سلێمانی]] لەدایکبووە. هێشتا منداڵ بووە کە ماڵیان چووەتە گوندی ([[کانی بەردینە]])ی نزیک شاری (سلێمانی) و سەرەتایی خوێندنی لەو گوندە بووە و، قورئانی پیرۆزی لە خزمەت (مامۆستا مەلا ساڵحی قوربانی) خوێندووە. پاشان ماڵیان بۆ گوندی [[واژە]] گەڕاوەتەوە کتێبە سەرەتایییەکانی لە خزمەت (مامۆستا مەلا شەمسەدین) خوێندووە لای ئەو پێنج ساڵێک دەخوێنێت و لەو ماوەیەدا (گوڵستان) و (بوستان) و چەند کتێبێکی عەرەبی و فارسی خوێندووە
خانی بۆ خۆی مێژووی لە‌ دایكبوونی خۆی بۆ تۆماركردووین كە‌ دە‌ڵێت:
هەر لەو تەمەنە گەنجییەوە زیرەکی بەدەر دەکەوێت و پاڵپشتی باوکی و مامۆستاکانی هانی دەدەن تاوەکوو بەردەوام بێت لەسەر خوێندن و دواتر وەک فەقێیەک گەڕاوە بە دوای زانست و زانای باش تاوەکوو زانست و زانیاریی لێیەوە فێر بێت بۆیە بە مەبەستی زانیاری زیاتر ڕووی کردووەتە خۆرهەڵاتی کوردستان و لە چەند مەدرەسە و حوجرەیەکدا خوێندوویەتی، پاشان گەڕاوەتەوە باشووری کوردستان و لە زستانی (1937) چووەتە مەدرەسەی گوندی ([[تەگەران]])ی ناوچەی [[شارباژێڕ]] و لە خزمەت مامۆستا (سید عەبدولقادری واعیز) خوێندوویەتی و پاشان گەڕاوەتەوە [[سلێمانی]]، لە مزگەوتی موفتی لای [[مەلا عەزیزی موفتی]] گیرساوەتەوە و زانستی شەرع و نەحو و سەڕفی خوێندووە و دەرسی فارسیشی لای عەزیز ئەفەندیی وەسمان ئاغا ([[خواجە ئەفەندی]]) خوێندووە.


[[مەلا فەرەج (شەکیب)|درێژەی بابەت]]
             
* لە‌و ڕاكو دە‌ما ژغە‌یب فە‌ك بوو
* تە‌ئریخ ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو
 
واتە‌ لە‌ كاتێكدا كە‌ من لە‌ نە‌بوون پە‌یدا بووم، ساڵی ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو، واتە‌ لە‌ ساڵی (١٠٦١)ی كۆچی ھاتۆتە‌ دونیاوە‌، كە‌ دە‌كاتە‌ (١٦٥٠)ز بە‌ڵام لە‌ كوێ؟ ھە‌ندێك ھە‌ر لە‌بە‌ر ئە‌وە‌ی لە‌ بایە‌زید كۆچی دواییكردوە و لە‌وێ نێژراوە‌ دە‌یكە‌ین بە‌ خە‌ڵكی بایە‌زید.
 
بە‌ڵام ئە‌گە‌ر بە‌ وردی مە‌م و زین بخوێنینە‌وە‌ لە‌و تێدە‌گە‌ین، كە‌ خانی زۆر بە‌ توندی بە‌ستراوە‌ بە‌ جزیرە‌وە‌، ھە‌رچە‌ندە‌ ڕوودانی چیرۆكی مە‌م و زین لە‌ ناوچە‌ی جزیرە‌دا ھۆیە‌كی گە‌ورە‌ی ئە‌مە‌یە‌، بە‌ڵام ئە‌وە‌ش دیارە‌، كە‌ خانی لە‌ جزیرە‌دا زۆر ژیاوە‌، ھە‌ر وە‌ك لە‌ مە‌م و زینە‌وە‌ بۆمان دە‌ردە‌كە‌وێت، كە‌ خانی زانایە‌كی گە‌ورە‌ بوو و شارە‌زای فە‌لسە‌فە‌ و گە‌لێك زانستی تر بوو.
 
ھە‌ر ئە‌مە‌ ڕاستی ئە‌وە‌مان بۆ دە‌ردە‌خات، كە‌ لە‌ زۆر كتێبدا كە‌ دە‌ربارە‌ی ژیانی خانی نووسراوە‌، لە‌ زۆر شوێن خوێندوویە‌تی و بووە‌ بە‌ گە‌ورە‌ و لە‌ جە‌زیرە‌ و بایە‌زید وانە‌ی گوتۆتە‌وە‌ گە‌لێك مە‌لا و زانای تری پێگە‌یاندووە‌ خانی لە‌ ساڵی (١٧٠٦)ز كۆچی دواییكردووە‌.
 
 
 
 
 
 
[[ئەحمەدی خانی|درێژەی بابەت]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٩:٤٧، ١٣ی ئازاری ٢٠٢٥

ئەحمەدی خانی

460227699 .jpg

خانی بۆ خۆی مێژووی لە‌ دایكبوونی خۆی بۆ تۆماركردووین كە‌ دە‌ڵێت:


  • لە‌و ڕاكو دە‌ما ژغە‌یب فە‌ك بوو
  • تە‌ئریخ ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو

واتە‌ لە‌ كاتێكدا كە‌ من لە‌ نە‌بوون پە‌یدا بووم، ساڵی ھە‌زار و شە‌ست و یە‌ك بوو، واتە‌ لە‌ ساڵی (١٠٦١)ی كۆچی ھاتۆتە‌ دونیاوە‌، كە‌ دە‌كاتە‌ (١٦٥٠)ز بە‌ڵام لە‌ كوێ؟ ھە‌ندێك ھە‌ر لە‌بە‌ر ئە‌وە‌ی لە‌ بایە‌زید كۆچی دواییكردوە و لە‌وێ نێژراوە‌ دە‌یكە‌ین بە‌ خە‌ڵكی بایە‌زید.

بە‌ڵام ئە‌گە‌ر بە‌ وردی مە‌م و زین بخوێنینە‌وە‌ لە‌و تێدە‌گە‌ین، كە‌ خانی زۆر بە‌ توندی بە‌ستراوە‌ بە‌ جزیرە‌وە‌، ھە‌رچە‌ندە‌ ڕوودانی چیرۆكی مە‌م و زین لە‌ ناوچە‌ی جزیرە‌دا ھۆیە‌كی گە‌ورە‌ی ئە‌مە‌یە‌، بە‌ڵام ئە‌وە‌ش دیارە‌، كە‌ خانی لە‌ جزیرە‌دا زۆر ژیاوە‌، ھە‌ر وە‌ك لە‌ مە‌م و زینە‌وە‌ بۆمان دە‌ردە‌كە‌وێت، كە‌ خانی زانایە‌كی گە‌ورە‌ بوو و شارە‌زای فە‌لسە‌فە‌ و گە‌لێك زانستی تر بوو.

ھە‌ر ئە‌مە‌ ڕاستی ئە‌وە‌مان بۆ دە‌ردە‌خات، كە‌ لە‌ زۆر كتێبدا كە‌ دە‌ربارە‌ی ژیانی خانی نووسراوە‌، لە‌ زۆر شوێن خوێندوویە‌تی و بووە‌ بە‌ گە‌ورە‌ و لە‌ جە‌زیرە‌ و بایە‌زید وانە‌ی گوتۆتە‌وە‌ گە‌لێك مە‌لا و زانای تری پێگە‌یاندووە‌ خانی لە‌ ساڵی (١٧٠٦)ز كۆچی دواییكردووە‌.




درێژەی بابەت