جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(١١ دەستکاری لەلایەن ھەمان بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[ناتیق، شاعیرێكی فه‌رامۆشكراو]]'''
'''[[بەیان زەریفی]]'''
نووسینی: '''[[ڕێبوار حەمەتۆفیق]]'''
[[پەڕگە:478318080 n.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:378315189 .jpg|وێنۆک]]
ئامادەکردنی: هاوژین زیبا


له‌ كتێبه‌كانی مێژووی ئه‌ده‌بی كوردیدا (ناتیق) شاعیرێكی فه‌رامۆشكراوه‌! هیچكام له‌ (عه‌لائه‌دین سه‌جادی 1907 - 1984، مارف خه‌زنه‌دار 1930 - 2010 و سدیق بۆره‌كه‌یی 1943 -2023 ) ئاوڕیان له‌م شاعیره‌ گه‌وره‌یه‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌! له‌ چوارچێوه‌ی ئه‌و نامیلكه‌ و ورده‌ كتێبانه‌شدا كه‌ تایبه‌تن به‌ مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی، جگه‌ له‌ (كه‌مالی/ عه‌لی كه‌مال باپیر 1886 - 1974) (كه‌ ئه‌ویش ته‌نها له‌ سێ دێڕدا ئاماژه‌ی بۆ كردووه)‌، زانیارییه‌كی ئه‌وتۆمان له‌سه‌ر ژیانی ناتیق له‌به‌رده‌ستدا نییه‌! ته‌نانه‌ت له‌ چاپه‌كانی دیوانه‌كه‌شیدا هه‌ریه‌ك له‌ (ساڵح هه‌ژار 1927 - 1983، حه‌كیمی مه‌لا ساڵح 1954 - )، زۆر پرسیار و وێستگه‌ی گرنگ هه‌یه‌ باس نه‌كراوه‌ و ئه‌وه‌شی كه‌ خراوه‌ته‌ ڕوو، سه‌رچاوه‌ی لێوه‌رگرتنه‌كه‌ی نادیاره و نازانرێت له‌ كێ و له‌ كوێوه‌ ئه‌و زانیارییانه‌ وه‌رگیراوه‌!
بەیان زەریفی، لە ساڵی 1963 لە شاری سلێمانی لەدایک بووە، قۆناغەکانی خوێندنی لە '''[[سلێمانی]]''' تەواو کردووە.


ئه‌گه‌رچی سه‌رده‌می ژیانی شاعیر زۆر دوور نییه‌ و كه‌وتووه‌ته‌ نێوان كۆتاییه‌كانی سه‌ده‌ی نۆزده‌ و ساڵی 1967ه‌وه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی جێی سه‌رنجه‌، هاوڕێیان، هاوشاریی و هاوسه‌رده‌مانی، هه‌روه‌كو شاعیر خۆیشی بیریان له‌وه‌ نه‌كردووه‌ته‌وه‌، یان بۆیان هه‌ڵنه‌كه‌وتووه،‌ شتێكیان له‌باره‌ی ژیان و به‌رهه‌مه‌كانی ناتیقه‌وه‌ بۆ تۆمار نه‌كردووین. كه‌سانی وه‌ك (پیره‌مێرد 1867 - 1950، گیو موكریانی 1904 - 1977، گۆران 1905-1962 و كاردۆخی 1916-1982...) كه‌ له‌بواره‌ جیاوازه‌كانی (هۆنراوه‌، ده‌ستخه‌ت، ساغكردنه‌وه‌ و ڕۆژنامه‌گه‌ری)دا كاریان كردووه‌، هیچ ئاوڕیان لێ نه‌داوه‌ته‌وه، له‌كاتێكدا كاری زۆریان بۆ شاعیرانی تری هاوسه‌رده‌میان كردووه‌! لێره‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌ڵبژاردنی ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ پێویست زانراوه.‌ 
لە ساڵی 1986دا پەیمانگای ھونەرە جوانەکان بەشی شانۆی تەواو کردوە، ھەر لەو ساڵەدا بوەتە مامۆستا لە شارۆچکەی دوکان پاشان گوازراوەتەوە بۆ ناوچەی ئەڵڵایی لە شارۆچکەی بازیان و بۆ ماوەی حەوت ساڵ لەوێ بەردەوام بووە.


یه‌كه‌م كه‌سێك كه‌ له‌سه‌ر ژیان و هۆنراوه‌ی ناتیقی نووسیبێت (عه‌لی كه‌مال باپیر ئاغا)یه‌ ئه‌و ساڵی 1939 له‌ كتێبه‌كه‌یدا (گوڵده‌سته‌ی شوعه‌رای عه‌سرم)دا ده‌نووسێت (له‌ ساڵی 1308ی هیجریدا له‌دایك بووه‌ - كه‌ ده‌كاته نزیك ساڵی‌ 1891 زاینی - هه‌تا بڵێی زیره‌ك و شاعیره‌، هه‌تا بشڵێی كه‌م به‌خته‌ و له‌ژێر ته‌وقی زه‌ماندایه‌) له‌دوای ئه‌میش (ساڵح هه‌ژار) كه‌ دیوانی ناتیقی بۆ یه‌كه‌مجار ئاماده‌ كردووه‌ له‌ (هه‌ندێ له‌ دیوانی ناتیق) له‌ ساڵی 1970دا به‌ سوود وه‌رگرتن له‌وه‌ی كه‌ عه‌لی كه‌مال ناساندویه‌تی ده‌ڵێت‌ (ناتیق، ناوی خۆی مه‌لا كه‌ریمه و كوڕی مه‌عروف ئاغای عوسمان ئاغایه‌ و خه‌ڵكی سلێمانییه‌) به‌ڵام بۆ ساڵی له‌دایكبوونی ئاماژه‌ به‌ ساڵی 1868 ده‌كات.  
بەیان زەریفی ساڵی 1993 گوازراوەتەوە بۆ ناو شاری '''[[سلێمانی]]''' و لە باخچەی ساوایانی '''[[سلێمانی]]''' وەک دادەی ھونەر دەستی بە کارکردن کردوە. لەو بارەیەشەوە بەیان زەریفی دەڵێت: چومە دنیایەکی پاک و بێگەردەوە، کە دنیای مناڵان بوو.


زەریفی بۆ ماوەی 12 ساڵ وەک پێشکەشکار و ئامادەکار لە بەشی منداڵانی تیڤی گەلی کوردستان بەردەوام بووە تا ساڵی 2007.


دواتر و لە ساڵی 2000 رێکخراوی ھانای منداڵانی دامەزراندوە و پاش دوو ساڵ باخچەی ھانایان دامەزراندوە، کە سەر بە رێکخراوەکە بووە و لەوێ بەردەوام بووە تا ساڵی 2012.


زەریفی لەگەڵ منداڵان ئەم کارە ھونەریانەی ئەنجامداوە (شانۆگەری بۆ منداڵان، ئۆپەرێت، گۆرانی بۆ منداڵان، هەروەها نزیکەی 25 ئاوازی بۆ گۆرانی منداڵان داناوە، لەگەڵ ئەوەشدا دۆبلاژی سێ فیلم کارتۆنی کردوە، هەروەها نزیکەی 45 فیلم کارتۆنی کورت و نزیکەی 70 بۆ 75  چیرۆکی بۆ منداڵان گێڕاوەتەوە.


لەگەڵ هەموو ئەوانەشدا بەیان زەریفی بێجگە لە بەشداریکردن لە بەرنامە تایبەتیەکان بۆ بۆنە و جەژنەکان، چەندین پێشانگای تایبەتیشی بۆ بەھرەی منداڵان کردوەتەوە.






[[ناتیق، شاعیرێكی فه‌رامۆشكراو|درێژەی بابەت]]
 
 
 
[[بەیان زەریفی|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:١٣، ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٤

بەیان زەریفی

478318080 n.jpg

ئامادەکردنی: هاوژین زیبا

بەیان زەریفی، لە ساڵی 1963 لە شاری سلێمانی لەدایک بووە، قۆناغەکانی خوێندنی لە سلێمانی تەواو کردووە.

لە ساڵی 1986دا پەیمانگای ھونەرە جوانەکان بەشی شانۆی تەواو کردوە، ھەر لەو ساڵەدا بوەتە مامۆستا لە شارۆچکەی دوکان پاشان گوازراوەتەوە بۆ ناوچەی ئەڵڵایی لە شارۆچکەی بازیان و بۆ ماوەی حەوت ساڵ لەوێ بەردەوام بووە.

بەیان زەریفی ساڵی 1993 گوازراوەتەوە بۆ ناو شاری سلێمانی و لە باخچەی ساوایانی سلێمانی وەک دادەی ھونەر دەستی بە کارکردن کردوە. لەو بارەیەشەوە بەیان زەریفی دەڵێت: چومە دنیایەکی پاک و بێگەردەوە، کە دنیای مناڵان بوو.

زەریفی بۆ ماوەی 12 ساڵ وەک پێشکەشکار و ئامادەکار لە بەشی منداڵانی تیڤی گەلی کوردستان بەردەوام بووە تا ساڵی 2007.

دواتر و لە ساڵی 2000 رێکخراوی ھانای منداڵانی دامەزراندوە و پاش دوو ساڵ باخچەی ھانایان دامەزراندوە، کە سەر بە رێکخراوەکە بووە و لەوێ بەردەوام بووە تا ساڵی 2012.

زەریفی لەگەڵ منداڵان ئەم کارە ھونەریانەی ئەنجامداوە (شانۆگەری بۆ منداڵان، ئۆپەرێت، گۆرانی بۆ منداڵان، هەروەها نزیکەی 25 ئاوازی بۆ گۆرانی منداڵان داناوە، لەگەڵ ئەوەشدا دۆبلاژی سێ فیلم کارتۆنی کردوە، هەروەها نزیکەی 45 فیلم کارتۆنی کورت و نزیکەی 70 بۆ 75 چیرۆکی بۆ منداڵان گێڕاوەتەوە.

لەگەڵ هەموو ئەوانەشدا بەیان زەریفی بێجگە لە بەشداریکردن لە بەرنامە تایبەتیەکان بۆ بۆنە و جەژنەکان، چەندین پێشانگای تایبەتیشی بۆ بەھرەی منداڵان کردوەتەوە.




درێژەی بابەت