جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[کچە فۆتۆگرافەری کورد (حۆری غەمیان) لە نێوان هەستی شۆڕشگێڕی و سۆزی هۆزان و وێنەگرتندا]]'''
'''[[بۆ كوڕان و كچانی ڕۆژئاوای كوردستان]]'''


نووسینی: '''[[پەری عومەر خەیلانی]]'''  
نووسینی: '''[[نەبەز گۆران]]'''
[[پەڕگە:093531.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:0.214002.jpg|وێنۆک]]


شیعرییەت لە دەقدا ئەو تەلیسمەیە هەموو هۆنەرێک لە نووسینی شیعر پێی ناگات، شیعریش گەر بریتی بێت بە تەنیا لە “ هەست و دەربڕین “ ئەوا کتێبخانەی کوردیی و هەموو جیهانیش پڕن لەم جۆرە، بەڵام ئەو دەقەی هەر بریتی نییە لەمانە و شتی دیکەی وەک: (زمان و سۆز و ڕاستگۆیی)یشی تێدایە باڵایە و کرۆکی بابەتەکە پێکدەهێنن و وا دەکەن دەق بگاتە شوێنی خۆی،  ئەوجا لەپاڵیشدا (ئەندێشە و خەیاڵ) تەریبی سەرکەوتنی دەبن، ئەم جۆرە شیعرەش پێویستی بە وەرگرتنی کلێشە و ناو و ناوبانگ نییە بۆ ئەوەی بنووسرێ، بەڵکوو تەنیا ئەزموونی شعووریی واتە ئەوەی ڕوویداوە و کاریگەر بووە گرینگە، نابێت شاعیر لای وابێت دەبێت بۆ هەموو بابەتێک دەقێکی هەبێت دەنا شاعیر نییە، ئەم بیرکردنەوە شیعری کرچ و کاڵ بەرهەم دێنێت، دەبێت شاعیر خۆی بپارێزێت لە زۆری و بۆری.
كە ئێوە دەبینین، شانازی بوون بە كوردبوونمانەوە، دەگاتە لوتكەی كێوەكان


زۆر جار دەبینین لەنێو ئەدەبیاتی جیهانی و ناوخۆییش شیعرێک پێش ناو و دیوانی شاعیر دەکەوێت، واتە هەمووی شاعیر بە شیعرێک دەناسرێت، یان جاری وایە کەسی هۆنەر هەر شاعیریش نەبووە بەڵکوو هۆکارێکی کاریگەر وایکردووە بینووسێت، دواجار وەک سەرچاوەی کانیێکی زوڵاڵ تەقێتەوەتەوە و تا هەتایە دەمێنێتەوە.  
ئێمەی باشووری، مەبەستم كوردە ڕاستەقینەكانە، ئەوانەی دەزانن كوردبوون چییە، دەزانن مێژوو چییە، دەزانن كولتوور و شوناس و زمان و خاك چییە، مەبەستم لە نۆكەرەكانی باشوور نییە، تكایە ئەو نۆكەرانەی لە باشووردا سەریانهەڵداوە و كاسەی خۆیان تێكەڵ بە كاسەی دوژمن كردووە، لەسەر ئێمە حیسابیان مەكەن، چونكە ئێمەش وەك ئێوە، بە نۆكەر تەماشایان دەكەین.


بۆ نموونە گۆرانییە بەناو بانگەکەی (نازم غەزالی  1921_1963) “مەیحانە مەیحانە” لە کاتێکدا دەقی مەیحانە لەسەر زاری کچە عێڕاقییەک بۆ کەسە لە دەستچووەکەی گوتراوە.
دەمەوێت بڵێم: لەم چركەساتە مێژووییەدا ئێوە نوێنەرایەتی ڕۆحە جوامێرەكەی كورد دەكەن. بەرگری لە خاك و لە بوون و لە شوناسەكەمان دەكەن، هەموو كوردێكی بە ئەمەك لەم باشوورەدا، هێندەی هەردوو چاوانی ئێوەی خۆشدەوێت. بە چەندین جۆر لەگەڵتانین، ئەوانەتان ئاگایان لێیە باش تێدەگەن چیدەڵێم.


کەواتە مەرج نییە بۆ ئەوەی شاعیر بیت و بناسرێی دەقی درێژ و کتێبی قەبەت هەبێت و پێشکەشی بکەی، ئەوەندەی گرینگە نووسەر ڕاستگۆ و پڕ هەست و سۆز بیت بۆ برینەکەی، خۆ هەنووکە لە ڕێگەی زیرەکی دەستکرد دەتوانرێت شاعیری گەورە و کتێبی قەبە بەرهەم بهێندرێت، بەڵام سوودی چییە گەر هەست و ڕاستگۆیی ڕاستەقینەی تێدا نەبیت؟
لەسەردەمی كۆبانێ‌دا. بەرگرییەكانی ئێوە مانایەكی تری بە كوردبوون بەخشی، چونكە كەسایەتیتان دەناسین، پێمانوایە لەم قۆناغەشدا، مانایەكی دیكە بۆ كوردبوون دروست دەكەن، كە جێگای شانازی هەموومان بێت.


ئەوجا ئەوەی لێرە دەمەوێت باسی بکەم هەست و نەستی کچە کوردێکە بۆ برا شەهیدەکەی، ئەویش خانمی فۆتۆگرافەر ('''[[حۆری غەمیان]]''')ە ئەو لەدایکبووی  شاری سنەیە، بەڵام دوای ئەوەی لە هەشتاکان براکەی شەهید دەبێت ڕوودەکاتە هەندەران و ئیستا نیشتەجێی وڵاتی بەریتانیایە، لە شەستەکانی تەمەنی لەگەڵ یادەوەرییەکانی دەژیێت، چیڕۆکی خوێندنەوەی شیعرە بەرزەکەی حۆری لەو کاتە دەستی پێکرد
'''هەڤاڵان…'''


شەوڕۆژ چاومان لە ئێوەیە، سەركەوتنی ئێوە ئەو چارەنووسە بۆ كورد دەستنیشان دەكات، كە منداڵەكانمان بتوانن لە داهاتوودا بە كوردی گۆرانی بڵێن. من دەزانم لە فیكری ڕابەرەكەی ئێوەدا خاك چ مانایەكی هەیە. خاك لای ئێوە تەنها سەبەتەی خۆراك و شوێنی نیشتەجێ‌ بوون نییە، خاك لای ئێوە دایكە، مرۆڤی شكۆمەند دایكی جێناهێڵێ‌، ئێوە هەمیشە واتانكردووە، هەر بستێك خاكی كوردستانان بە دەستەوە بووبێت، یان بووە بە گۆڕتان، یان جێتان نەهێشتووە. هەر ئەم باوەڕە پتەو و ئازایەتییە سەنگینەتانە وایكردووە، جێگەی ئومێدی گەلی كوردبن. ئێوە باش دەزانن گەلی بێ خاك گەل نییە، بۆیە ئاوا سەربەرزانە شەڕ بۆ ئەو خاكە دەكەن و هەموو كوردێك بە شازانییەوە باستان دەكات.


'''شەڕڤانە جوانەكانی ڕۆژئاوای كوردستان'''








[[کچە فۆتۆگرافەری کورد (حۆری غەمیان) لە نێوان هەستی شۆڕشگێڕی و سۆزی هۆزان و وێنەگرتندا|درێژەی بابەت]]
 
 
[[بۆ كوڕان و كچانی ڕۆژئاوای كوردستان|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:٠٠، ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤

بۆ كوڕان و كچانی ڕۆژئاوای كوردستان

نووسینی: نەبەز گۆران

0.214002.jpg

كە ئێوە دەبینین، شانازی بوون بە كوردبوونمانەوە، دەگاتە لوتكەی كێوەكان

ئێمەی باشووری، مەبەستم كوردە ڕاستەقینەكانە، ئەوانەی دەزانن كوردبوون چییە، دەزانن مێژوو چییە، دەزانن كولتوور و شوناس و زمان و خاك چییە، مەبەستم لە نۆكەرەكانی باشوور نییە، تكایە ئەو نۆكەرانەی لە باشووردا سەریانهەڵداوە و كاسەی خۆیان تێكەڵ بە كاسەی دوژمن كردووە، لەسەر ئێمە حیسابیان مەكەن، چونكە ئێمەش وەك ئێوە، بە نۆكەر تەماشایان دەكەین.

دەمەوێت بڵێم: لەم چركەساتە مێژووییەدا ئێوە نوێنەرایەتی ڕۆحە جوامێرەكەی كورد دەكەن. بەرگری لە خاك و لە بوون و لە شوناسەكەمان دەكەن، هەموو كوردێكی بە ئەمەك لەم باشوورەدا، هێندەی هەردوو چاوانی ئێوەی خۆشدەوێت. بە چەندین جۆر لەگەڵتانین، ئەوانەتان ئاگایان لێیە باش تێدەگەن چیدەڵێم.

لەسەردەمی كۆبانێ‌دا. بەرگرییەكانی ئێوە مانایەكی تری بە كوردبوون بەخشی، چونكە كەسایەتیتان دەناسین، پێمانوایە لەم قۆناغەشدا، مانایەكی دیكە بۆ كوردبوون دروست دەكەن، كە جێگای شانازی هەموومان بێت.

هەڤاڵان…

شەوڕۆژ چاومان لە ئێوەیە، سەركەوتنی ئێوە ئەو چارەنووسە بۆ كورد دەستنیشان دەكات، كە منداڵەكانمان بتوانن لە داهاتوودا بە كوردی گۆرانی بڵێن. من دەزانم لە فیكری ڕابەرەكەی ئێوەدا خاك چ مانایەكی هەیە. خاك لای ئێوە تەنها سەبەتەی خۆراك و شوێنی نیشتەجێ‌ بوون نییە، خاك لای ئێوە دایكە، مرۆڤی شكۆمەند دایكی جێناهێڵێ‌، ئێوە هەمیشە واتانكردووە، هەر بستێك خاكی كوردستانان بە دەستەوە بووبێت، یان بووە بە گۆڕتان، یان جێتان نەهێشتووە. هەر ئەم باوەڕە پتەو و ئازایەتییە سەنگینەتانە وایكردووە، جێگەی ئومێدی گەلی كوردبن. ئێوە باش دەزانن گەلی بێ خاك گەل نییە، بۆیە ئاوا سەربەرزانە شەڕ بۆ ئەو خاكە دەكەن و هەموو كوردێك بە شازانییەوە باستان دەكات.

شەڕڤانە جوانەكانی ڕۆژئاوای كوردستان




درێژەی بابەت