داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م

چیرۆکی مانگرتنی کوردانی فەرەنسا ساڵی 1988 نووسین و ئامادەکردنی: کەمال حەمەڕەش

لە کۆتایی مانگی مارتی 1988 دا، لە پاش بۆمبابارانی کیمیاوی هەڵەبجە، کوردانی پاریس خۆپیشاندانێکیان ڕێکخست کە ژمارەیەکی زۆر لە کوردانی هەموو بەشەکانی کوردستان و کەسانی تری فەرەنسی و ئێرانی و تورک و عەرەب بەشدارییان تێداکرد.

بڕیاربوو کە خۆپیشاندانەکە بڕوات هەتا بەردەمی سەفارەتی ئێراقی بۆ ڕسواکردنی ڕژێمی بەعس.

لە خۆپیشاندانەکەدا دروشمی جیاواز دەگوترا، بەڵام زۆرینەی دروشمەکان دژی ڕژێمی بەعس بوو.

ئێمە کۆمەڵێک لە کوردی باکور و باشور و ڕۆژاوا بووین، هەموومان مارکسی بووین، بەڵام زۆرینەمان هیچ پەویوەندییەکمان بە ڕێکخراوەوە نەبوو، دروشمان دژی هەموو داگیرکەرانی هەر چوارپارچەی کوردستان دەگوت، دژی خومەینی و ئێران و سەدام و ئێراق و ئەسەد و سوریا و تورگوت ئۆزال و ئێڤرین کەنعان و تورکیا.

ژمارەی کوردانی ڕۆژهەڵات کەمتر بوون، چونکە ئەوکاتە زۆرینەی پارتەکانی ڕۆژهەڵات لەلایەن بەعسەوە هاوکاری دەکران.

خۆپیشاندانەکە نزیکی باڵوێزخانەی ئێراقی بووبووەوە، کێشە دروست بوو لە نێوانی ئێمە و هەندێک لە کوردانی باشور و هەندێک لە بەرهەڵستکارانی ئێراقی. داوایان لە ئێمە دەکرد کە دروشم دژی خومەینی نەڵێین، ئەو داوایە بەتایبەتی لە لایەن ئەحمەد بامەڕنی، نوێنەری یەکێتی نیشتمانی و عادل عەبدول مەهدی، کە سەر بە یەکێک لە پارتە شێعە عێراقییەکان بوو بەناوی مەجلیسی ئەعلا.

ئێمە ڕازی نەدەبووین بە داواکانی ئەوان کە دروشم دژی خومەینی نەڵێین. ئەحمەد بامەڕنی دەیگوت کە ئەوان وەکو بەرەی کوردستانی پەیوەندی باشیان هەیە لەگەڵ ڕژێمی خومەینی و نابێت هێرش بکرێتە سەر ئێران، عادل عەبدول مەهدی-ش بە هەمان شێوە. ئێمە پێمان دەگوتن کە ئەوە پەیوەندی پارتەکانی ئێوەیە بەو ڕژێمەوە و ئێمە ئەندامی پارتەکانی ئێوەنین، مافتان نییە کە دروشمی خۆتانمان بەسەردا بسەپێنن. تەنانەت بووە شەڕی دەستەویەخە لە نێوان ئەحمەد بامەڕنی و عادل عەبدول مەهدی لە لایەک و جەمال حەمەڕەش و باسم کەمونە کە عەرەبێکی شیعەی عێراقی بوو، بەڵام لەگەڵ ئێمە بوو، لە لایەکی تر.

ئا لەو کاتەدا دارا ئەبو بەکر، کە ئێستا نوێنەری گۆڕانە لە فەرەنسا و ئەو کاتە لەگەڵ یەکێتیدا بوو، بەڵام خوێندکار بوو، وە هەتا ئەو کاتە ئامشۆی سەفارەتی ئێراقی دەکرد، ئاماژەی بەکەسێک کرد کە خەریکی ڤیدیۆ گرتنی خۆپیشاندانەکە بوو، گووتی ئەوە ئیستخباراتی سەفارەتە، ماڵمان وێران دەکات. بەپەلە هێرشمان کردە سەر کەسەکە و گرتمان و کامێراکەیمان لێ سەند، پۆلیسی فەرەنسی هاتن و کەوتنە ناوبژی، ئێمە دەمانوویست کە دەستبەسەر کاسێتەکەدا بگرین و خاوەن کامێراکەیش دەیوویست کاسێتەکەی بباتەوە. لە جێگاکەدا لەبەر ئەوەی کە ژمارەی خۆپیشەندەران زۆربووین و ژمارەی پۆلیس کەمتر بوو، پۆلیس دەیانویست سازش بکەن و کێشە دروست نەبێت.

گووتیان ئێمە ئەم کاسێتە لەگەڵ خۆمان دەبەین بۆ پارێزگار، با نوێنەرێکی ئێوە لەگەڵ خاوەن کاسێتەکەدا بێت بۆ ئەوێ، بزانین پارێزگار چ بڕیارێک دەدات. ئێمە بەوەش رازی نەبووین، داوامان دەکرد کە کاسێتەکە نە بۆ ئێمە بێت نە بۆ خاوانەکەی، بەڵکو هەر لەویادا بشکێنرێت و شریەکەی پەرچە پارچە بکرێت. نە خاوەن کاستەکە و نە پۆلیسەکان بەوە ڕازی دەبوون، ئیتر لە ئەنجامدا زۆرینە، لەوانە ئەحمەد بامەڕنی، گووتیان باشتر وایە کەسێک لەگەڵ پۆلیسەکان بچێت و لەوێ کاسێتەکە وەربگرێتەوە. کوردێکی باکور بەناوی موسا کەڤال لەگەڵ پۆلیسەکان ڕۆێشت، بەڵام هەر کە گەیشتبوونە پارێزگار، بە موسایان گووتبوو، تەواو بڕۆ، ئەوە کاسێتی ئەو پیاوەیە و ئەو خاوەنیەتی. وەکو ئەوەی لەیادم مابێت، ئیتر لەو کاتەوە دارا ئەبو بەکر نەیدەوێرا بچێتە سەفارەتی ئێراقی و کەسوکاری ژمارەیەک لەو کەسانەی کە ڤیدێۆیان گیرابوو، کێشەیان بۆ دروست بوو لە ئێراق.

درێژەی بابەت