کارگەکانی تابووت پاژی دووەم بەشی 09

"کارگەکانی تابووت"

"پاژی دووەم"

'بەشی نۆیەم'

"ئەفسانەی ڕەوشتمەندی ستاندارد"

نووسینی: شێرزاد حەسەن

کەواتە لە بری زاوای چاوەڕوانکراو لە لایەن نەوبووکی جوانەمەرگ و کوشتەی دەستی نێرینەکانی ناو خێزان و تیرە و هۆز و خێڵ؛ کە بە جۆرەها هۆکار و بیانوو دەستیان دەچێتە خوێنی کچەکانیان، کە لە بەشی هەشتەم ئاماژەمان پێداوە؛ کە چەند دڵۆپە خوێنێک ڕووسووری نەوبووکی یەکشەوە ناسەلمێنێت؛ بۆ هەردوو بنەماڵەی شپرزە و سەر لێشێواو کە گوایە ئابڕوویان تکاوە؛ بەو دیوە تراژیدی و درامەتیک و قێزەونەکەی کۆتایی دێت؛ کە ئەوسا ئەو نەوبووکە جوانەمەرگەش لە دوای ناشتنی؛ بێجگە لە ژمارەیەك لە مشك و جرج و گۆڕهەڵكەنە و كرمێكی بێ شوومار هیچی دیكە چاوەڕێی ناكات، كە دوا جار لە بری زاوا؛ رەنگە یەكێك لەو زیندەوەرانە پەردەی كچێنییەكەی وەک پەڕەی گوڵ بپروێنێت، پەردەیەكی تەنکۆڵە كە یەكەمین سەرمایە و دوا سەرمایەی كچەكانە كە لە رۆحی خۆیان خۆشەویستترە و مەرجە وەك خەڵات و دیاری پێشکەشی بکەن بە مێرد و دڵدار و عاشقەكانیان، زۆر جاران بڕوایەكی وا لە لای مەزهەبزەدە بڕوادارەكانیش هەیە كە كچی شوونەكردە جێگای بەهەشتە؛ ئاخر وەك جوانەمەرگ تەماشا دەكرێت کە لە دونیا خۆشی نەدیوە، هەر لەبەر ئەوەشە كە "كۆماری ئیسلامی ئێران" بە ناخێریان نەریتێكی سەیر و نامرۆیانەیان هەیە و لە ژمارەیەك وڵاتانی دیكەی "ڕەشهەڵاتی ناوەراست" پەیڕەو دەكرێت کە داخراو و شاراوەیە: كە ئەویش لەوەدا چڕ دەبێتەوە کە كچانی چالاکوانی تێوەگلاو لە ئاکتێکی سیاسەتکاری کە سزادراون بە لە سێدارەدان و قەنارە؛ لە لایەن پیاوێک یان كۆمەڵێك پیاوەوە ڕەیپ و ئەتك دەكرێن، لە روانگەی ئەو رەوشتپەرستانە و بە ناوی سزاوە لاقەیان دەكەن و دەیانكەن بە ژن، بە تایبەت ئەوانەی سزای مەرگیان بەسەردا دراوە، ئەتک و 'بێ بن' دەكرێن نەكا بەختی ئەوەیان هەبێت بچنە بەهەشت، گەرچی هەر هەموومان هەست بەوە دەکەین کە ئەم نەوبووک و کچە ئەتکراوانە بۆ خۆیان دەنێو دۆزەخ ژیابوون؛ کە ئیدی شایستەی جەهەننەمێکی دیکە نین.. خواتان هەبێت!

ئاخۆ كام بڕوادارێكی مەزهەبزەدە و هۆشمەند كە بە هەق و راستی خودایەكی هەبێت كە ناوی موحیبەت بێت و خودی مرۆڤەکە خۆی بە خەلیفەی یەزدان بزانێت، کەچی ئەتکردنی كچان و ژنان پیشەی فەرمی بێت؛ کە خودی ئەم جۆرە لە پیاوی دەردەدار لە باری رۆحی و فیزیکییەوە پێویستی بە خەستەخانە هەیە کە زۆرینەیان خۆیان بە ساغڵەم دەبینن؛ کەچی لە پێناو تۆڵەیەکی ئیماندارانە ئەم کەتنە نامرۆییە جێبەجێ دەکەن ؛ گوایە بە ناوی ئاسمان و پاكییەوە رەفتار دەكەن کە نەنگ و خوێناوییە؛ کە دەوڵەتداریش وەک پیشە و پۆستی فەرمی و خواهانە تۆماری دەکات، کە لە 'عێراق'یش هەمان مەرگەسات هەبووە بۆ کچان و ژنانی چالاکوانی سیاسەتکار، دیارە پیاوە ئەتکەر و و ڕەیپخوازەکان فەرمانبەری دەوڵەتین و هەڵگری ناسنامەی پیشەێکن کە ناوی "ئەتکەر"ە یان "پاسداری ئەخلاق" چ هێز و رۆحیکی دەوێت کە بە خەیاڵیش مەزەندە ناکرێت، بەڵکو ئەم دۆخە نامرۆییە دەنێوجوگرافیای جیاوازی ئەم سەرزەمینە هەبووە بە درێژایی مێژوو. بە تایبەتی لە کاتی بەرپابوونی شەڕ و جەنگی گەردوونگەرایی نێوان وڵاتان و نەتەوە تەماعکارەکان بە تاڵانی و فەرهوود و ئەتکردنی کچان و ژنان: چ سەرزەمینی بووبێت؛ یانژی ئاسمانیی!

پەردەیەكی تەنك کە بە زەبرێکی سووکەڵە دەپژێت و زامدار دەبێت، ئەگەری ئەوەش هەیە کچان لە پای بازدانێك و كەوتنە خوارەوە لە پێبلیكە یان لە پاسكیلێكەوە 'بێ بن' بووبن، كەچی كچەی سزادراو بە ناوی چالاكوانی بەرە و لایەنێكی سیاسی، كە دەكرێت تەنها گومان و زمان لێدانی سیخوڕێكی نەخۆش بووبێت، مەرجێکی یاسایی دەدۆزنەوە کە ئەتك بكرێت و رێگای بەهەشتی لێبگیرێت، هەڵبەتە چیرۆكەكان وا دەگێرنەوە كە ئەو ئاهەنگە خوێناوییەی "بێ بن كردنە" لەسەر دەستی چەند كەڵەگایەك گەرم دەكرێت، کە خودی خۆیان خەون بە بەهەشتێکەوە دەبینن کە سیخناخە لە 'حۆری و غیلمان'، چونکە ئەوان وا پەروەردە کراون، یان گوێبیستئ ئەو ئەدەبیاتەش بووینە کە دەنێو تۆڕی کۆمەڵایەتی کە لەسەر زاری ئاخوندەکان و مەزهەبزەدەکان، یان خوێندوویانەتەوە؛ کە دوای هەر جووت بوونێک پەردەی پاکیزەیی حۆرییەکان بە 'کونفەیەکون' رێک و پێک چاک و سارێژ دەبنەوە، خاوەنی چ خەیاڵ و رۆحێکی سادیست و دەروونبیمارێکن. ئەم خێڵی نەوسن و ڕەیپخوازە.. ئیلاهی؟!

بە خەیاڵی ئاخوندەکان كچانی سیاسەتوان و چالاکوان گوناهبارە بەوەی کە لە دژی فەرمانڕەوا و نوێنەری یەزدان ئاسا یاخی بوون و هەڵگەڕاوەنەتەوە کە بە بێ سزا تێناپەڕێت، دیارە "ولایەتی فەقیه" بەو واتایە دێت کە نوێنەر و پەیامهەڵگری ئاسمانە بۆ کار وباری خەڵکی لەم سەرزەمینە، کە دوا جار خودی هەڵگەڕانەوە لە دەوڵەتداری 'تیۆلۆژی' و مەزهەبزەدە کە بۆ خۆی پێشەیەکی پیاوانەیە، کەچی ژنان و کچانی کاڵفام و ناقسی عەقڵ و هەم دین، بە روانینی ولایەتی فەقیه و هەم ئاخوندەکان کارەساتبار و نەرێنی و تاوانە کە خۆیان لە قەرەی کار و بارێک دەدەن کە پیشەیەکی پیاوانەیە؛ نەک ژنانە، کەچی لە "رۆژئاوا" کاروانی داهینانی ئەدەبی شان بە شانی نێرینەکان دانەبڕاون!

لەوەش کوشندەتر ئەوەیە کە وا لە کچان و ژنانی سیاسەتخواز دەڕوانن، بە تایبەتی کوردزبانەکان کە دژ بە دەوڵەت ودامودەزگایەکی تیۆلۆژی و ئیسلامگەرا هەڵگەڕاوەنەتەوە کە یەزدان و ئاسمان پشت و پەنایان بووە، ئاخر کوشتنی " ژینا ئەمینی" کە بە دەستی پاسەوان و یاساوڵی ئەخلاق و ڕەوشتمەندی دەکوژرێت، لە روانگەی ئەوانی ئاخوندگەرا؛ "ژینا"ی بوێر خاوەنی دوو گوناهە لە چاوی چاودێرانی نامووس و شەرەف، یەکەمیان هاتۆتە سەر جادە کە موڵک و پانتاییەکی کراوە و رەهایە بۆ پیاوان، هاوکاتیش پەرچەمی وەدەرکەوتووە و سەرپۆشەکەی خزاوە؛ کە مادامەکێ ژنان و کچان هەموو گیانیان لە کەڵەمووستی پێیانەوە تاوەکو تەپڵی سەریان "عەورەت"ە، مەرجە دەستبەجێ و یەکاندەردوو سزا بدرێن و جێگەیان هەر دەبێت جەهەننەم بێت لە دیدگای ئەو بە ناو خوداناسانە، کە خودی زیندەگی کچان و ژنان بۆ خۆی ژیانێکی دۆزەخ ئاسا ژیاون، کەواتە سەرپێچیکەر و یاخیگەر دژ بە یاسا و رێسای مەزهەبزەدەکانە؛ سزای ئەم جۆرە لە کچانە کە لە فەرمانی خواهانە هەڵدەگەڕێنەوە، کەواتە گەشتێكە لە دۆزەخی سەرزەمینەوە بۆ دۆزەخێکی ئاسمانیی، یانژی لە تابووتێكەوە بۆ تابووتێكی دیكە!

پێم وایە هەر ئاکار و ئەتوار و رەوشتێك لەسەر حیسابی غەمگینكردن و خۆخنكاندنی ئارەزووە مرۆییەكان بێت، ئەخلاقێكی نامرۆڤانەیە و شایەستەی هەڵوەشاندنەوەیە، هەر مەعریفەتێك سەرچاوەی نەخۆشی و دڵتۆران رۆح ـ خنکێن و مەرگدۆستانە بێت؛ مایەی گومان و پرسیار و دادگاییکردنە. هەر فەلسەفە و فیكرێك پەرچەم و دروشمێك و بانگەشەیەک دژی 'ژیاندۆستی' بێت؛ مەرجە گۆمان لە کۆی سیستمی پەروەردە بکەین کە کۆی دامودەزگاکانی دەوڵەتداری بە مانا سیاسییەکەی و کۆمەڵایەتی و مەزهەبزەدەیی و میلیتارییەکەی، بەر لە هەر هەموویان ' ماڵ'. دیارە كە وەها رەوشتێكی نەنگ و ناشیرین لە كۆمەڵگایەكی سووننەتی و كۆنەخواز بەربەرینترین كیڵگەیە بۆ گەشەكردنی زەبروزەنگ و توندوتیژی؛ کە دەرچوون لێی دەبێت بە مەحاڵ، بە تایبەتی کە خودی خانەکانی پەروەردە ئامادە نەبن ریفۆرم و چاکسازی بکەن، بە واتا چەقبەستووە و هەمان ستەم و چەوسانەوە و کۆیلەبوونی مەردمگەل درێژە دەکێشێت!

لێرە و هەنووكە مورید و دەروێش و پەیڕەوكەرانی مەرگدۆستی زیاترە لە ژمارەی ژیاندۆستەكان.. تەمەنیشی دوور و درێژتر دەبێت لەوەی كە خۆشخەیاڵەكان مەزەندەی نەمانی دەكەن. كارگەكانی تابووتەكان لە گەڕدان و كووچەی دارتاشەكانیش زۆر ئاوەدانترە، وەک ئاودانی گۆڕستان، کە دەوڵەمەندە بە شیوەن و ماتەمگێڕی هەمیشەیی و نەبڕاوە؛ گۆڕستانەكانیش بۆ هەمیشە لە باخچەكان ئاوەدانتر دەبن! لە وڵاتی "چین" ی كۆندا تا قۆناغێكیش بەر لە شۆرشی ( ماو ) بە هەزارەها ژن ناچار کراون کە هەردوو پێیەکانی خۆیان لە ناو پێڵاوی ئاسنیندا لە قاڵب بدەن لە تەمەنێکی وا کە وەک کچگەلێک لە سەرەتای نەشونمای جەستەییەوە ئەم نەریتە بەسەریاندا سەپێندراوە، تاوەكو پێیان بچكۆلەتر دەربكەون، دیارە زۆریان سەقەت دەبوون، چونكە جوانی ئافرەت بۆ ئەوان لە دوو پێی زێدە چكۆلە بەرجەستە دەبوو، تا ئێستاش ژمارەیەكی زۆر لە خانمە پیرەكان بە دوو قاچی نارێك و شێوە شێواو ماون.

بە هەمان پێوودانگ لە هەندێك وڵاتی ئەفریقایی ریزێك تەوق و بازنی ئاسنین دەكرانە گەردنی كچان تاوەكو ملیان درێژ بێت وەك رەمزێك بۆ جوانی، یاخود شۆڕ كردنەوەی سەنگێكی كەم قورسایی لە پێناو دروستبوونی لێو و لچی شۆڕ بۆ زیبایی ژنان کە بەرهەمەکەی ژنان و کچانی لیکن بووە بە درێژایی زیندەگی، لە هەمووی ترسناکتر و کوشندەتر داگیرکردنی پیاوان بووە بۆ مێشک و رۆح و دڵ و بوونی ژنان، بە دیوە رەوانی و سایکۆلۆژی و فیزیکی و جەستەیییەکەی کە لە دێر زەمانەوە تاوەکو ئێستاکێ بەردەوامە، بە تایبەتی لێرە و هەنووکە.. ئەفسووس و جەخار و سەد حەیف و موخابن!

"شێرۆـ ی پلکە زارێ"

• کارگەکانی تابووت پاژی دووەم بەشی 08