جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Chawram»
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
'''[[ | '''[[جامانە/ نەخشەی جوگرافیا و هێمای پرسی دیكە...]]''' | ||
نووسینی: '''[[نەبەز گۆران]]''' | |||
[[پەڕگە:437546982 .jpg|وێنۆک]] | |||
جامانە/ نەخشەی جوگرافیا و هێمای پرسی دیكە... | |||
دێرینەكانی میزۆپۆتامیا، بە زاگرۆس نشین و خواروی میزۆپۆتامیا، سەرنجڕاكێشن. بانگمان دەكەن بۆناو جیهانێكی پڕ لە هێما، ئەگەر هوشیارییەكی بنەڕەتیمان لەسەر ئەو كێڵگەیە نەبێت ئەوان چاندیان، كەمێك سەخت دەكەوێتەوە بۆمان، بزانین چیان بۆ جێهێشتووین و بە هێما سازییەكانیان، چیمان پیشان دەدەن. | |||
جامانە، وشەیەكی دێرینە و ڕیشەكەی لەناو زمانی هۆریاییدایە.(هۆریاییەكان بناغەی كولتوور و شارستانییەتی زاگرۆس نشینن، بۆئەوەی ڕیشە كولتوورییەكانی خۆمان بناسین، دەبێت هۆریاییەكان وەك بنەوان بناسین.) هێشتا وشەكە، دوای حەوت هەزارساڵ، لەناو لقە زمانی هەورامی و لوڕیدا، ئامادەیی هەیە. واتا ڕاستەقینەكەی ئەمەیە: "شوێنی ئێمە! كەوایە ناوەكە بانگمان دەكات بۆ شوێن، جوگرافیا، بۆ ئەوەی بزانین جوگرافیای نیشتەجێبوونی ئێمە كوێیە، دەتوانین لەسەر نەخشەی جامانەیەك بۆی بگەڕێین، بەڵام بە زمانی هێماسازی.(تێبینی: ساڵانی پێشوو بە كورتی لەمبارەیەوە سەرنجێكم نووسی، لە كتێبی ڕیشەمێژووییەكانی گوتاری مانەوەدا، لەسەر كۆمەڵێك هێمای گرێدراو بە مانەوە لەسەریان وەستاوم و خوێنەر دەتوانێت لەو كتێبەدا زیاتر بخوێنێتەوە، لێرەدا لەسەر شرۆڤەی نەخشەی ناو جامانە دەوەستم.) | |||
جامانە، ئیشی دایكە/ ژن. پڕە لە وردەكاری، چنین بە شێوە گشتییەكەی، بەرهەمی ماڵە، واتە: قۆناغی نیشتەجێبوونی گوند و لە سەردەمی خوداوەندە دایك بناغەكەی داڕێژراوە. یەكێك لە ئیشەكانی ئەو مرۆڤە پڕ لە هێمایە_دایك_ چنینە. جامانەش وردەكارییەكانی ئەم مرۆڤەیە، هەوری و شاڵ و جاجم و مشكی و هتد، سەر بەو قۆناغە كولتوورییەن لە گوندنشینی زاگرۆسەوە دەگوازرێنەوە بۆ ناو شارستانییەتی شارنشینی. بۆئەوەی ئەم نەخشەیە شرۆڤە بكەین، تێبنییەكە دەكەین بە دوو بەشەوە تاكو لای خوێنەر ڕوونبێت.(دوو وێنەی جیاوازیش دادەنێین، بۆ زیاتر تێگەیشتن.) | |||
'''یەكەم/''' | |||
_جامانەی زاگرۆس نشینی... | |||
هێماكانی جیاوازن، ئێمەی كورد دەبێت هوشیاربین بەوەی ئەم فۆڕمە لە جامانە بەكاربهێنین، چونكە كۆی هێماكانی ئاماژەی ڕوونن بۆ جوگرافیای شوێنەكەمان و، هەزاران ساڵ پێش ئێستا، دایكەكانی بناری زاگرۆس پێیان گوتین: بەم شێوە جامانەیەدا بزانن ئێوە كێن و خاكەكەتان كوێیە و ڕیشەكەتان چییە. | |||
[[ | |||
[[جامانە/ نەخشەی جوگرافیا و هێمای پرسی دیكە...|درێژەی بابەت]] | |||
وەک پێداچوونەوەی ٠٦:٢٥، ١٧ی نیسانی ٢٠٢٤
جامانە/ نەخشەی جوگرافیا و هێمای پرسی دیكە...
نووسینی: نەبەز گۆران
جامانە/ نەخشەی جوگرافیا و هێمای پرسی دیكە...
دێرینەكانی میزۆپۆتامیا، بە زاگرۆس نشین و خواروی میزۆپۆتامیا، سەرنجڕاكێشن. بانگمان دەكەن بۆناو جیهانێكی پڕ لە هێما، ئەگەر هوشیارییەكی بنەڕەتیمان لەسەر ئەو كێڵگەیە نەبێت ئەوان چاندیان، كەمێك سەخت دەكەوێتەوە بۆمان، بزانین چیان بۆ جێهێشتووین و بە هێما سازییەكانیان، چیمان پیشان دەدەن.
جامانە، وشەیەكی دێرینە و ڕیشەكەی لەناو زمانی هۆریاییدایە.(هۆریاییەكان بناغەی كولتوور و شارستانییەتی زاگرۆس نشینن، بۆئەوەی ڕیشە كولتوورییەكانی خۆمان بناسین، دەبێت هۆریاییەكان وەك بنەوان بناسین.) هێشتا وشەكە، دوای حەوت هەزارساڵ، لەناو لقە زمانی هەورامی و لوڕیدا، ئامادەیی هەیە. واتا ڕاستەقینەكەی ئەمەیە: "شوێنی ئێمە! كەوایە ناوەكە بانگمان دەكات بۆ شوێن، جوگرافیا، بۆ ئەوەی بزانین جوگرافیای نیشتەجێبوونی ئێمە كوێیە، دەتوانین لەسەر نەخشەی جامانەیەك بۆی بگەڕێین، بەڵام بە زمانی هێماسازی.(تێبینی: ساڵانی پێشوو بە كورتی لەمبارەیەوە سەرنجێكم نووسی، لە كتێبی ڕیشەمێژووییەكانی گوتاری مانەوەدا، لەسەر كۆمەڵێك هێمای گرێدراو بە مانەوە لەسەریان وەستاوم و خوێنەر دەتوانێت لەو كتێبەدا زیاتر بخوێنێتەوە، لێرەدا لەسەر شرۆڤەی نەخشەی ناو جامانە دەوەستم.)
جامانە، ئیشی دایكە/ ژن. پڕە لە وردەكاری، چنین بە شێوە گشتییەكەی، بەرهەمی ماڵە، واتە: قۆناغی نیشتەجێبوونی گوند و لە سەردەمی خوداوەندە دایك بناغەكەی داڕێژراوە. یەكێك لە ئیشەكانی ئەو مرۆڤە پڕ لە هێمایە_دایك_ چنینە. جامانەش وردەكارییەكانی ئەم مرۆڤەیە، هەوری و شاڵ و جاجم و مشكی و هتد، سەر بەو قۆناغە كولتوورییەن لە گوندنشینی زاگرۆسەوە دەگوازرێنەوە بۆ ناو شارستانییەتی شارنشینی. بۆئەوەی ئەم نەخشەیە شرۆڤە بكەین، تێبنییەكە دەكەین بە دوو بەشەوە تاكو لای خوێنەر ڕوونبێت.(دوو وێنەی جیاوازیش دادەنێین، بۆ زیاتر تێگەیشتن.)
یەكەم/
_جامانەی زاگرۆس نشینی...
هێماكانی جیاوازن، ئێمەی كورد دەبێت هوشیاربین بەوەی ئەم فۆڕمە لە جامانە بەكاربهێنین، چونكە كۆی هێماكانی ئاماژەی ڕوونن بۆ جوگرافیای شوێنەكەمان و، هەزاران ساڵ پێش ئێستا، دایكەكانی بناری زاگرۆس پێیان گوتین: بەم شێوە جامانەیەدا بزانن ئێوە كێن و خاكەكەتان كوێیە و ڕیشەكەتان چییە.